ອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າສົງຄາມຫວຽດນາມ ທີ່ນະຄອນຫຼວງ
ວໍຊິງຕັນດີຊີ ເປັນອະນຸສອນສະຖານແຫ່ງນຶ່ງທີ່ມີພວກຄົນໄປ
ເບິ່ງໄປຊົມ ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນເມືອງຫຼວງຂອງສະຫະລັດ. ຢູ່ກໍາແພງ
ຫິນແກຣນິຕ ສີດໍາອັນແຂງແກ່ງນັ້ນ ຖືກສະຫຼັກໄວ້ດ້ວຍຊື່ຂອງ
ທະຫານສະຫະລັດ ຫຼາຍກວ່າ 58.000 ຄົນ ທີ່ເສຍຊີວິດຫຼືຫາຍ
ສາບສູນໄປໃນປາງສົງຄາມຫວຽດນາມ. ທຸກໆວັນອາທິດໃດ ຄື
ຈາກເດືອນເມສາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ ກຸ່ມອາສາສະໝັກພິເສດກຸ່ມ
ນຶ່ງ ພາກັນໄປເຕົ້າໂຮມຢູ່ທີ່ນັ້ນ ໃນຕອນເຊົ້າມືດ ເພື່ອສະແດງ
ຄວາມເຄົາລົບຕໍ່ເຫຼົ່າທະຫານ ທີ່ໄດ້ເສຍຊີວິດໄປໃນລະຫວ່າງ
ສົງຄາມທີ່ແກ່ຍາວໄປດົນເຖິງສອງທົດສະວັດ ຊຶ່ງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ
ໃນປີ 1975. Julie Taboh ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ໄດ້ໄປຍັງສະ
ຖານທີ່ດັ່ງກ່າວໃນຕອນເຊົ້າຂອງວັນອາທິດມື້ນຶ່ງ ແລະມີລາຍ
ງານກ່ຽວກັບເລຶ່ອງນີ້ ຊຶ່ງທອງປານ ຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານໃນ
ອັນດັບຕໍ່ໄປ
ເບິ່ງວີດິໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ພາຍໃຕ້ແສງຕາເວັນທີ່ກໍາລັງຂຶ້ນ ຫີ່ນະຄອນຫຼວງວໍຊິງຕັນ ບັນດາຊາຍແລະຍິງ ພາກັນ
ຖືຄຸນໍ້າສະບູ່ ຕັ້ງໜ້າລ້າງສ່ວຍ ກໍາແພງອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າ ສົງຄາມຫວຽດນາມ.
ພວກເຂົາເຈົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງຂອງກຸ່ມຂີ່ລົດຈັກ ທີ່ເອີ້ນວ່າ Rolling Thunder ຫຼື
ຟ້າຮອ້ງລັ່ນ ຊຶ່ງເປັນກຸ່ມທີ່ອຸທິດຕົນ ເພື່ອສ້າງໃຫ້ເກີດຄວາມຕື່ນຕົວ ກ່ຽວກັບນັກໂທດ
ສົງ ຄາມຊາວອາເມຣິກັນ ແລະພວກທີ່ຍັງຫາຍສາບສູນໄປໃນສະໜາມລົບນັ້ນ. ໃນມື້ນີ້
ພວກເຂົາເຈົ້າພາກັນມາ ອະນາໄມກໍາແພງຫິນແກຣນິຕ ຂອງອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າ
ສົງຄາມຫວຽດນາມ. ກໍາແພງຫິນດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຖືກສະຫຼັກ ດ້ວຍຊື່ຂອງທະຫານອາເມຣິ
ກັນ ຈໍານວນ 58,286 ຄົນທີ່ເສຍຊີວິດ ແລະຫາຍສາບສູນໄປໃນສະໜາມລົບ ໃນປາງ
ສົງຄາມຫວຽດນາມນັ້ນ.
ສໍາລັບບັນດາຊາຍແລະຍິງເຫຼົ່ານີ້ ຊຶ່ງສ່ວນຫຼາຍເປັນນັກລົບເກົ່ານັ້ນ ການທໍາຄວາມ
ສະອາດກໍາແພງນີ້ ແມ່ນເປັນເລື້ອງສ່ວນຕົວ ແຕະຕ້ອງຄວາມຮູ້ສຶກຫລາຍ.
ທ່ານ Forrest Lingenfelter ສະມາຊິກຄົນນຶ່ງຂອງກຸ່ມ ເວົ້າວ່າ: “ກຸ່ມ Rolling
Thunder ໄດ້ຮັບສິດທິພິເສດ ເພື່ອມາສະດຸດີໃຫ້ກຽດແກ່ບັນດາ ນັກລົບເກົ່າ ທັງໃນອະດີດແລະປັດຈຸບັນຂອງພວກເຮົາ. ແລະບັນດາຊາຍແລະສຸພາບສະ
ຕີເຫຼົ່ານີ້ ບໍ່ເຄີຍໄດ້ຖືກຫຼົງລືມ ແລະຈະບໍ່ມີວັນຖືກລືມ. ຢ່າງໜ້ອຍ ພວກເຂົາ
ເຈົ້າ ກໍບໍ່ຄວນ ຈະຖືກຫຼົງລືມ.”
ທ່ານ ອາລ ມໍຣີ ສະມາຊິກອີກຄົນນຶ່ງເວົ້າວ່າ: “ພວກເຮົາເຮັດແນວນີ້ ເພື່ອໃຫ້
ພວກນັກທ່ອງທ່ຽວຮູ້ສຶກສະບາຍໃຈສະບາຍຕາ ທີ່ໄດ້ເຫັນກໍາແພງທີ່ສະອາດ
ແຕ່ ຂະນະດຽວກັນກໍເພື່ອຢ່ຽວຢາຈິດໃຈຂອງພວກເຮົາເອງ ໃຫ້ຫາຍດີຈາກ
ຄວາມຊົງຈໍາອັນເຈັບປວດນັ້ນ.”
ສ່ວນທ່ານ ຈອນ ອາຍບາຍເດີ ເວົ້າວ່າ: “ຂ້ອຍມີເພື່ອນຄົນນຶ່ງ ທີ່ມີຊື່ສະຫລັກຢູ່
ກໍາແພງສົ້ນນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຖືວ່າມັນເປັນສິດພິເສດຢ່າງນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ມາທີ່ນີ້ ແລະ
ກໍມາ ອະນາໄມກໍາແພງນີ້ໃຫ້ສະອາດ.”
ສະມາຊິກຂອງກຸ່ມ Rolling Thunder ຫຼາຍຄົນເປັນນັກຂີ່ລົດຈັກ. ພວກເຂົາເຈົ້າຈະ ເດີນທາງມາຍັງວໍຊິງຕັນ ຈາກທົ່ວສະຫະລັດ ສໍາລັບວັນ Memorial Day ຫຼືວັນລະນຶກ ເຖິງດວງວິນຍານຂອງຜູ້ເສຍສະລະເພື່ອຊາດ ຄືວັນຈັນ ອາທິດທີ 4 ຂອງເດືອນພຶດສະ
ພາ ແລະໃນໂອກາດອື່ນໆ.
30 ກວ່າປີຜ່ານມາ ຫຼັງຈາກມື້ເປີດອະນຸສາວະລີແຫ່ງນີ້ ກໍາແພງແກຣນິຕ ສີດໍານີ້ ກໍຍັງ ດຶງດູດເອົານັກທ່ອງທ່ຽວຫຼາຍລ້ານຄົນໃນແຕ່ລະປີ. ຫຼາຍໆ ຄົນກໍມາຊອກຫາຊື່ຂອງຄົນ ຮັກແພງຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ພ້ອມກັບເອົາເຈ້ຍສີຂາວກັບສໍມາຂູດເອົາຊື່ໄປໄວ້ເປັນອະນຸ ສອນ ແລະປະດອກໄມ້ແລະສິ່ງອື່ນໆໄວ້ ເພື່ອໄວ້ອາໄວແກ່ຄົນຮັກແພງທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າ ໄດ້ສູນເສຍໄປ.
Jan Scruggs ນັກລົບເກົ່າສົງຄາມຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ຮັບຫລານຄໍາຊອບຫລາຍຫລຽນ ເປັນແຮງຂັບດັນຢູ່ເບື້ອງຫຼັງໂຄງການອະນາໄມກໍາແພງນີ້.
ນັກລົບເກົ່າ Scrugg ເວົ້າວ່າ: “ອະນຸສາວະລີແຫ່ງນີ້ໄດ້ຊ່ວຍປົວແປງແຜໃຈ
ຂອງຫຼາຍໆຄົນ ຈາກສົງຄາມນັ້ນ ຄືບາດແຜທາງຈິດຕະວິທະຍາ. ພຽງແຕ່
ໄດ້ມາເຫັນຊື່ ແລະລູບຄໍາຊື່ຂອງເພື່ອນຄົນໃດຄົນນຶ່ງ ຂອງເຂົາເຈົ້ານັ້ນ
ຫຼາຍໆຄົນກໍມີ ຄວາມຮູ້ສຶກຄືກັນກັບວ່າ ໄດ້ລະບາຍຄວາມເຈັບປວດອອກ
ໄປ ຫຼັງຈາກຫຼາຍປີຜ່ານມາ. ສະນັ້ນ ການທີ່ມາລ້າງສ່ວຍກໍາແພງນັກລົບເກົ່າ
ຫວຽດນາມນີ້ ກໍຖືເປັນພາກສ່ວນລະບາຍຄວາມເຈັບປວດນັ້ນ ເຊັ່ນດຽວກັນ.”
ສໍາລັບສະມາຊິກຫຼາຍໆຄົນຂອງກຸ່ມ Rolling Thunder ແລ້ວ ມັນນໍາມາໃຫ້ຊຶ່ງຄວາມ
ໂລ່ງໃຈ ແຕ່ທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດນັ້ນ ກໍຄືຄວາມຊົງຈໍາ.
ທ່ານ Lingenfelter ເວົ້າວ່າ: “ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຖືກລືມເລືອນ ແລະນີ້ຄືວີທີນຶ່ງ ໃນຫຼາຍວິທີ ທີ່ພວກເຮົາຮັບປະກັນວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າຈະບໍ່ຖືກຫຼົງລືມ.”
(ຄວາມຮູ້ເພິ່ມຕື່ມຈາກ ບ.ກ.: ອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າສົງຄາມຫວຽດນາມ ຕັ້ງຢູ່ໃກ້ໆ ກັບອະນຸສາວະລີລິງຄອນ ຊຶ່ງຖ້າ ຢືນຢູ່ຂັ້ນໃດຂອງອະນຸສາວະລີລິງຄອນ ທາງຊ້າຍມືກໍ ຈະແມ່ນອະນຸສາວະລີ ສົງຄາມຫວຽດນາມ ທາງຂວາມືຈະແມ່ນອະນຸສາວະລີສົງຄາມ ເກົາຫລີ ທີ່ມີຮູບປັ້ນທະຫານຫິນ ຂະໜາດເທົ່າຄົນ ຢືນຢາຍກັນຢູ່. ແຕ່ລະຮູບປັ້ນເປັນ ໂຕ ແທນທະຫານຂອງແຕ່ລະປະເທດ ທີ່ໄປຮ່ວມຕໍ່ສູ້ໃນສົງຄາມດັ່ງກ່າວ ໃນນາມກອງ ທະຫານສຫະປະຊາຊາດ.)
ເບິ່ງວີດີລາຍງານນີ້ເປັນພາສາອັງກິດ:
ວໍຊິງຕັນດີຊີ ເປັນອະນຸສອນສະຖານແຫ່ງນຶ່ງທີ່ມີພວກຄົນໄປ
ເບິ່ງໄປຊົມ ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນເມືອງຫຼວງຂອງສະຫະລັດ. ຢູ່ກໍາແພງ
ຫິນແກຣນິຕ ສີດໍາອັນແຂງແກ່ງນັ້ນ ຖືກສະຫຼັກໄວ້ດ້ວຍຊື່ຂອງ
ທະຫານສະຫະລັດ ຫຼາຍກວ່າ 58.000 ຄົນ ທີ່ເສຍຊີວິດຫຼືຫາຍ
ສາບສູນໄປໃນປາງສົງຄາມຫວຽດນາມ. ທຸກໆວັນອາທິດໃດ ຄື
ຈາກເດືອນເມສາ ຫາ ເດືອນຕຸລາ ກຸ່ມອາສາສະໝັກພິເສດກຸ່ມ
ນຶ່ງ ພາກັນໄປເຕົ້າໂຮມຢູ່ທີ່ນັ້ນ ໃນຕອນເຊົ້າມືດ ເພື່ອສະແດງ
ຄວາມເຄົາລົບຕໍ່ເຫຼົ່າທະຫານ ທີ່ໄດ້ເສຍຊີວິດໄປໃນລະຫວ່າງ
ສົງຄາມທີ່ແກ່ຍາວໄປດົນເຖິງສອງທົດສະວັດ ຊຶ່ງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ
ໃນປີ 1975. Julie Taboh ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ໄດ້ໄປຍັງສະ
ຖານທີ່ດັ່ງກ່າວໃນຕອນເຊົ້າຂອງວັນອາທິດມື້ນຶ່ງ ແລະມີລາຍ
ງານກ່ຽວກັບເລຶ່ອງນີ້ ຊຶ່ງທອງປານ ຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານໃນ
ອັນດັບຕໍ່ໄປ
ເບິ່ງວີດິໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ພາຍໃຕ້ແສງຕາເວັນທີ່ກໍາລັງຂຶ້ນ ຫີ່ນະຄອນຫຼວງວໍຊິງຕັນ ບັນດາຊາຍແລະຍິງ ພາກັນ
ຖືຄຸນໍ້າສະບູ່ ຕັ້ງໜ້າລ້າງສ່ວຍ ກໍາແພງອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າ ສົງຄາມຫວຽດນາມ.
ພວກເຂົາເຈົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງຂອງກຸ່ມຂີ່ລົດຈັກ ທີ່ເອີ້ນວ່າ Rolling Thunder ຫຼື
ຟ້າຮອ້ງລັ່ນ ຊຶ່ງເປັນກຸ່ມທີ່ອຸທິດຕົນ ເພື່ອສ້າງໃຫ້ເກີດຄວາມຕື່ນຕົວ ກ່ຽວກັບນັກໂທດ
ສົງ ຄາມຊາວອາເມຣິກັນ ແລະພວກທີ່ຍັງຫາຍສາບສູນໄປໃນສະໜາມລົບນັ້ນ. ໃນມື້ນີ້
ພວກເຂົາເຈົ້າພາກັນມາ ອະນາໄມກໍາແພງຫິນແກຣນິຕ ຂອງອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າ
ສົງຄາມຫວຽດນາມ. ກໍາແພງຫິນດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຖືກສະຫຼັກ ດ້ວຍຊື່ຂອງທະຫານອາເມຣິ
ກັນ ຈໍານວນ 58,286 ຄົນທີ່ເສຍຊີວິດ ແລະຫາຍສາບສູນໄປໃນສະໜາມລົບ ໃນປາງ
ສົງຄາມຫວຽດນາມນັ້ນ.
ສໍາລັບບັນດາຊາຍແລະຍິງເຫຼົ່ານີ້ ຊຶ່ງສ່ວນຫຼາຍເປັນນັກລົບເກົ່ານັ້ນ ການທໍາຄວາມ
ສະອາດກໍາແພງນີ້ ແມ່ນເປັນເລື້ອງສ່ວນຕົວ ແຕະຕ້ອງຄວາມຮູ້ສຶກຫລາຍ.
ທ່ານ Forrest Lingenfelter ສະມາຊິກຄົນນຶ່ງຂອງກຸ່ມ ເວົ້າວ່າ: “ກຸ່ມ Rolling
Thunder ໄດ້ຮັບສິດທິພິເສດ ເພື່ອມາສະດຸດີໃຫ້ກຽດແກ່ບັນດາ ນັກລົບເກົ່າ ທັງໃນອະດີດແລະປັດຈຸບັນຂອງພວກເຮົາ. ແລະບັນດາຊາຍແລະສຸພາບສະ
ຕີເຫຼົ່ານີ້ ບໍ່ເຄີຍໄດ້ຖືກຫຼົງລືມ ແລະຈະບໍ່ມີວັນຖືກລືມ. ຢ່າງໜ້ອຍ ພວກເຂົາ
ເຈົ້າ ກໍບໍ່ຄວນ ຈະຖືກຫຼົງລືມ.”
ທ່ານ ອາລ ມໍຣີ ສະມາຊິກອີກຄົນນຶ່ງເວົ້າວ່າ: “ພວກເຮົາເຮັດແນວນີ້ ເພື່ອໃຫ້
ພວກນັກທ່ອງທ່ຽວຮູ້ສຶກສະບາຍໃຈສະບາຍຕາ ທີ່ໄດ້ເຫັນກໍາແພງທີ່ສະອາດ
ແຕ່ ຂະນະດຽວກັນກໍເພື່ອຢ່ຽວຢາຈິດໃຈຂອງພວກເຮົາເອງ ໃຫ້ຫາຍດີຈາກ
ຄວາມຊົງຈໍາອັນເຈັບປວດນັ້ນ.”
ສ່ວນທ່ານ ຈອນ ອາຍບາຍເດີ ເວົ້າວ່າ: “ຂ້ອຍມີເພື່ອນຄົນນຶ່ງ ທີ່ມີຊື່ສະຫລັກຢູ່
ກໍາແພງສົ້ນນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງຖືວ່າມັນເປັນສິດພິເສດຢ່າງນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ມາທີ່ນີ້ ແລະ
ກໍມາ ອະນາໄມກໍາແພງນີ້ໃຫ້ສະອາດ.”
ສະມາຊິກຂອງກຸ່ມ Rolling Thunder ຫຼາຍຄົນເປັນນັກຂີ່ລົດຈັກ. ພວກເຂົາເຈົ້າຈະ ເດີນທາງມາຍັງວໍຊິງຕັນ ຈາກທົ່ວສະຫະລັດ ສໍາລັບວັນ Memorial Day ຫຼືວັນລະນຶກ ເຖິງດວງວິນຍານຂອງຜູ້ເສຍສະລະເພື່ອຊາດ ຄືວັນຈັນ ອາທິດທີ 4 ຂອງເດືອນພຶດສະ
ພາ ແລະໃນໂອກາດອື່ນໆ.
30 ກວ່າປີຜ່ານມາ ຫຼັງຈາກມື້ເປີດອະນຸສາວະລີແຫ່ງນີ້ ກໍາແພງແກຣນິຕ ສີດໍານີ້ ກໍຍັງ ດຶງດູດເອົານັກທ່ອງທ່ຽວຫຼາຍລ້ານຄົນໃນແຕ່ລະປີ. ຫຼາຍໆ ຄົນກໍມາຊອກຫາຊື່ຂອງຄົນ ຮັກແພງຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ພ້ອມກັບເອົາເຈ້ຍສີຂາວກັບສໍມາຂູດເອົາຊື່ໄປໄວ້ເປັນອະນຸ ສອນ ແລະປະດອກໄມ້ແລະສິ່ງອື່ນໆໄວ້ ເພື່ອໄວ້ອາໄວແກ່ຄົນຮັກແພງທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າ ໄດ້ສູນເສຍໄປ.
Jan Scruggs ນັກລົບເກົ່າສົງຄາມຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ຮັບຫລານຄໍາຊອບຫລາຍຫລຽນ ເປັນແຮງຂັບດັນຢູ່ເບື້ອງຫຼັງໂຄງການອະນາໄມກໍາແພງນີ້.
ນັກລົບເກົ່າ Scrugg ເວົ້າວ່າ: “ອະນຸສາວະລີແຫ່ງນີ້ໄດ້ຊ່ວຍປົວແປງແຜໃຈ
ຂອງຫຼາຍໆຄົນ ຈາກສົງຄາມນັ້ນ ຄືບາດແຜທາງຈິດຕະວິທະຍາ. ພຽງແຕ່
ໄດ້ມາເຫັນຊື່ ແລະລູບຄໍາຊື່ຂອງເພື່ອນຄົນໃດຄົນນຶ່ງ ຂອງເຂົາເຈົ້ານັ້ນ
ຫຼາຍໆຄົນກໍມີ ຄວາມຮູ້ສຶກຄືກັນກັບວ່າ ໄດ້ລະບາຍຄວາມເຈັບປວດອອກ
ໄປ ຫຼັງຈາກຫຼາຍປີຜ່ານມາ. ສະນັ້ນ ການທີ່ມາລ້າງສ່ວຍກໍາແພງນັກລົບເກົ່າ
ຫວຽດນາມນີ້ ກໍຖືເປັນພາກສ່ວນລະບາຍຄວາມເຈັບປວດນັ້ນ ເຊັ່ນດຽວກັນ.”
ສໍາລັບສະມາຊິກຫຼາຍໆຄົນຂອງກຸ່ມ Rolling Thunder ແລ້ວ ມັນນໍາມາໃຫ້ຊຶ່ງຄວາມ
ໂລ່ງໃຈ ແຕ່ທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດນັ້ນ ກໍຄືຄວາມຊົງຈໍາ.
ທ່ານ Lingenfelter ເວົ້າວ່າ: “ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຖືກລືມເລືອນ ແລະນີ້ຄືວີທີນຶ່ງ ໃນຫຼາຍວິທີ ທີ່ພວກເຮົາຮັບປະກັນວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າຈະບໍ່ຖືກຫຼົງລືມ.”
(ຄວາມຮູ້ເພິ່ມຕື່ມຈາກ ບ.ກ.: ອະນຸສາວະລີນັກລົບເກົ່າສົງຄາມຫວຽດນາມ ຕັ້ງຢູ່ໃກ້ໆ ກັບອະນຸສາວະລີລິງຄອນ ຊຶ່ງຖ້າ ຢືນຢູ່ຂັ້ນໃດຂອງອະນຸສາວະລີລິງຄອນ ທາງຊ້າຍມືກໍ ຈະແມ່ນອະນຸສາວະລີ ສົງຄາມຫວຽດນາມ ທາງຂວາມືຈະແມ່ນອະນຸສາວະລີສົງຄາມ ເກົາຫລີ ທີ່ມີຮູບປັ້ນທະຫານຫິນ ຂະໜາດເທົ່າຄົນ ຢືນຢາຍກັນຢູ່. ແຕ່ລະຮູບປັ້ນເປັນ ໂຕ ແທນທະຫານຂອງແຕ່ລະປະເທດ ທີ່ໄປຮ່ວມຕໍ່ສູ້ໃນສົງຄາມດັ່ງກ່າວ ໃນນາມກອງ ທະຫານສຫະປະຊາຊາດ.)
ເບິ່ງວີດີລາຍງານນີ້ເປັນພາສາອັງກິດ:
