ຢືນຢັດອ້າງເອົາກຳມະສິດໃນດິນດອນທາງທະເລ ແລະດຳເນີນ
ຄວາມພະຍາຍາມໃໝ່ ເພື່ອສະແດງອຳນາດຂອງຕົນ ທັງຢູ່ໃນ
ຂົງເຂດ ແລະໄກອອກໄປຮອດອາຟຣິກາ. ນອກນັ້ນ ມັນຍັງເປັນ
ປີທີ່ຈີນໄດ້ປະ ເຊີນກັບການທ້າທາຍຫລາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ຂະນະ
ທີ່ປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບບົດບາດຂອງຕົນ ໃນຖານະເປັນກຳລັງໜຶ່ງ
ທີ່ພວມໂຜ່ໂຕຂຶ້ນມາຢູ່ໃນໂລກ. Bill Ide ມີລາຍງານຈາກປັກກິ່ງ
ຊຶ່ງດາຣາຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ອາດບໍ່ມີຫລາຍຄົນທີ່ສັງເກດເຫັນ ແຕ່ວ່າ ໂດຍມາດຕະຖານບາງຢ່າງແລ້ວ ໃນປີ 2014
ຜ່ານມານີ້ ຈີນໄດ້ລ້ຳໜ້າສະຫະລັດ ກາຍມາເປັນເສດຖະກິດທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງໂລກ ແຕ່ວ່າ
ຢູ່ຈີນ ມີໜ້ອຍຄົນທີ່ດີໃຈ. ນັກລັດຖະສາດການເມືອງ Wang Yiwei ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລ
Renmin ໃນປັກກິ່ງ ກ່າວວ່າ ຫລາຍໆຄົນໃນປະເທດຈີນເຫັນວ່າ ຕຳແໜ່ງອັນດັບສູງສຸດ
ນັ້ນ ເປັນພາລະ.
ທ່ານ Wang ເວົ້າວ່າ “ຈີນບໍ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ ຢາກຈະເປັນນຳເບີໜຶ່ງຫລືວ່າ
ນຳເບີສອງດອກ. ແມ່ນແຕ່ຕຳແໜ່ງນຳເບີສອງນັ້ນ ກໍຍັງໄດ້ມາໄວໂພດ ແລະ
ຈີນກໍຍັງບໍ່ໄດ້ກຽມພ້ອມຊ້ຳ ຍ້ອນວິກິດການດ້ານການເງິນຂອງໂລກນັ້ນ. ພວກ
ຜູ້ນຳຈີນ ຮວມທັງຂ້າພະເຈົ້ານຳ ພາກັນຄິດວ່າ ກ່ວາຈະໄດ້ຂຶ້ນມາເປັນອັນດັບ
ສອງ ກໍຄົງຈະດົນ. ແຕ່ມັນກໍເກີດຂຶ້ນໄວຫລາຍ ຈົນພວກເຮົາບໍ່ພ້ອມສຳຫລັບມັນ.
ນັ້ນເປັນເຫດຜົນທີ່ວ່າ ເປັນຫຍັງສາຍພົວພັນຂອງພວກເຮົາກັບຍິ່ປຸ່ນ ຈຶ່ງຂີ້ຮ້າຍ
ຫລາຍ ໃນເວລານີ້.”
ແລະກໍບໍ່ແມ່ນແຕ່ກັບຍີ່ປຸ່ນເທົ່ານັ້ນ. ການຕັດສິນໃຈຂອງຈີນ ໃນການເອົາຖານເຈາະນ້ຳ
ມັນຂະໜາດໃຫຍ່ ໄປຕິດຕັ້ງໄວ້ນອກຝັ່ງທະເລຂອງຫວຽດນາມ ກໍໄດ້ສົ່ງຜົນສະທ້ອນກັບ
ໃນທາງລົບ. ນອກນີ້ ປັກກິ່ງຍັງໄດ້ມີການຜິດຖຽງກັນຫລາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ກັບຟີລິບປິນເຊັ່ນກັນ ຍ້ອນການອ້າງເອົາກຳມະສິດໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້.
ວີດີໂອ ພາສາລາວ: ຊາວຫວຽດນາມ ຕໍ່ຕ້ານສິນຄ້າຈີນ:
ບັນຫາຕ່າງໆເຫລົ່ານັ້ນ ເນ້ນໃຫ້ເຫັນເຖິງການທ້າທາຍອັນສະລັບຊັບຊ້ອນ ທີ່ກຳລັງປະ
ເຊີນໜ້າຈີນຢູ່ ໃນຂະນະທີ່ຈີນຮັບເອົາບົດບາດທີ່ໃຫຍ່ຂຶ້ນຢູ່ໃນໂລກ ອິງຕາມນັກລັດຖະ
ສາດການເມືອງ Jia Qingguo ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລປັກກິ່ງ.
ທ່ານ Jia Qingguo ເວົ້າວ່າ “ຈີນແມ່ນທັງປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ແລະກຳລັງພັດທະນາ ເປັນທັງປະເທດທີ່ຮັ່ງມີກັບທຸກຍາກ ປະເທດທີ່ອ່ອນແອແລະແຂງແຮງ
ເປັນປະເທດໃຫຍ່ພໍປານກາງ ແລະເປັນມະຫາອຳນາດນຳ. ລັກສະນະສອງດ້ານ
ແລະຂັດແຍ້ງກັນຂອງສະຖານະພາບອັນນີ້ ແມ່ນມີຜົນກະທົບຕໍ່ຜົນປະໂຫຍດ
ຕ່າງໆຂອງຈີນ ເພາະວ່າຜົນປະໂຫຍດຂອງປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ກັບຂອງ
ປະເທດທີ່ພວມພັດທະນາ ມັນບໍ່ແມ່ນອັນດຽວກັນ ແລະກໍບໍ່ແມ່ນອັນດຽວກັນ
ຢ່າງສິ້ນເຊີງ.”
ໃນປີນີ້ ໃນຂະນະທີ່ໂລກພາກັນຕີຕົວ ອອກຫ່າງຈາກຣັດເຊຍ ສາຍພົວພັນລະຫວ່າງປັກກິ່ງ
ກັບມອສໂຄ ກັບອົບອຸ່ນຂຶ້ນ. ແຕ່ວ່າ ໃນເວລາດຽວກັນ ຈີນກໍຢື່ນມືໄປຫາເພື່ອນບ້ານອື່ນໆ
ຢູ່ໃນຂົງເຂດ ແລະກາຍນັ້ນໄປອີກ.
ຢູ່ທີ່ອາຟຣິກາ ຈີນກໍກຳລັງຈັດສົ່ງທະຫານໄປຊ່ວຍໃນໜ່ວຍປະຕິບັດງານຮັກສາສັນຕິພາບ
ຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ຕື່ມຂຶ້ນ. ມີທະຫານຈີນເກືອບ 2000 ຄົນ ຢູ່ໃນຊູແດນໃຕ້ ບ່ອນທີ່
ບໍລິສັດຂອງຈີນມີຜົນປະໂຫຍດໃຫຍ່ໆ ໃນດ້ານນ້ຳມັນ. ນອກນັ້ນ ຈີນຍັງເພີ້ມທະວີ ການ
ປະກອບສ່ວນຂອງຕົນ ໃນການຊ່ວຍຕໍ່ສູ້ກັບເຊື້ອໄວຣັສ ອີໂບລາ ນັ້ນອີກ.
ໃນດ້ານການພົວພັບກັບສະຫະລັດນັ້ນ ປັກກິ່ງໄດ້ຕົກລົງກັບວໍຊິງຕັນ ທີ່ຈະທຳງານຮ່ວມກັນ
ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ແລະຈີນກໍໄດ້ປະກອບສວ່ນ ໃນການຊ້ອມ
ລົບທາງທະເລຮ່ວມກັນກັບສະຫະລັດ ເປັນເທື່ອທຳອິດ ໃນປີນີ້.
ຈີນຮ່ວມຊ້ອມລົບ ກັບສະຫະລັດ:
ນັກວິເຄາະຂ່າວການເມືອງ Victor Gao ຈາກສະມາຄົມການສຶກສາສາກົນແຫ່ງຊາດ ຫລື NAT'L ASSOCIATION OF INT'L STUDIES ຂອງຈີນ ກ່າວວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນເຖິງເວລາແລ້ວ ທີ່ຈີນຈະຕ້ອງຄິດຫາ ແນວຄິດໃໝ່ໆ
ວິທີການໃໝ່ ເພື່ອຮັບມືກັບການທ້າທາຍບາງຢ່າງທາງດ້ານການທູດ ທີ່ພວກ
ເຮົາກຳລັງເວົ້າເຖິງຢູ່ນີ້. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ປະທານ Xi Jinping ກໍກຳລັງເຮັດ
ໃນສິ່ງນີ້ຢູ່. ທ່ານກຳລັງຫັນປ່ຽນວິທີ ທີ່ຈີນຈັດຕຳແໜ່ງໃຫ້ຕົນເອງ ຢູ່ໃນໂລກນີ້.”
ໃນຂະນະທີ່ ປະທານ Xi ຢືນຢັນນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດຂອງຈີນ ຢູ່ໃນຕ່າງປະເທດ ກໍມີຄວາມເປັນຫ່ວງຫລາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ກ່ຽວກັບການລວມອຳນາດຂອງທ່ານ ຢູ່ພາຍໃນປະເທດ.
ໃນເດືອນທັນວານີ້ ປະທານາທິບໍດີສະຫະລັດ ທ່ານບາຣັກ ໂອບາມາ ໄດ້ກ່າວໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດ
ວ່າ ອິດທິພົນທີ່ເພີ້ມທະວີຂຶ້ນຢ່າງໄວຂອງທ່ານ Xi ນັ້ນ ແມ່ນເປັນໄພອັນຕະລາຍຕໍ່ສິດທິ
ມະນຸດ ແລະປຸກຄວາມຮູ້ສຶກຊາດນິຍົມຂອງຊາວຈີນ ໃນທາງທີ່ສ້າງຄວາມເປັນຫ່ວງໃຫ້ແກ່
ບັນດາປະເທດເພື່ອນບ້ານຂອງຈີນ.
Yearender: China Foreign Policy
China's Bold Steps in 2014 Don't Always Please http://www.voanews.com/content/china-bold-steps-in-2014-dont-always-please/2561765.html
((INTRO:))
[[2014 was a year when China flexed its muscles in Asia, with assertive demonstrations of its territorial claims, and new efforts to project its power both in the region and further off in Africa. It was also a year when China faced growing challenges as it adapts to its role a rising global force. VOA's Bill Ide reports.]]
((NARRATOR))
Few may have noticed, but by some measures this year China surpassed the United States as the world's biggest economy. However, few here are celebrating.
Political scientist Wang Yiwei says many in China see the top position as a burden.
((WANG YIWEI, RENMIN UNIVERSITY (male, in English) ))
"China is not eager to be number one or number two and even number two happened so quickly and China was not prepared for that. Because of the global financial crisis. The Chinese leaders, including myself, thought that number two will take a long time. But it happened so quickly we are not ready for this. That's the reason our relationship with Japan is so bad."
((NARRATOR))
And it's not just Japan. China's decision to park a massive oil rig off Vietnam's coast sparked a backlash. Beijing has seen increasing disputes with the Philippines as well over territorial claims in the South China Sea.
Such problems highlight the complex challenges China faces as it assumes a bigger global role, says Peking University political scientist Jia Qingguo.
((JIA QINGGUO, PEKING UNIVERSITY (male, in Mandarin) ))
"China is both a developed and developing nation. It's a rich and poor nation. It is a weak country and a strong country. It is an average big country and a superpower. This duplicity and contradictory nature of its status has an impact on its interests because the interests of a developed and developing nation are not the same or not entirely the same. "
((NARRATOR))
This year, while the world distanced itself from Russia, relations between Beijing and Moscow warmed. At the same time, China was reaching out to other neighbors in the region and beyond.
China is sending more troops for United Nations peacekeeping missions in Africa. Nearly 2,000 troops are in South Sudan where Chinese companies have major oil interests. It is also increasing its contributions in the fight against Ebola.
Washington and Beijing have agreed to work together to fight climate change and China participated for the first time this year in joint naval exercises with the United States.
Political analyst Victor Gao.
((VICTOR GAO, NAT'L ASSOCIATION OF INT'L STUDIES (male, in English) ))
"I think it is time for China to come up with new ideas, new paradigms, new ways of approaching many of these new challenges in diplomacy that we are talking about. I think President Xi Jinping is doing exactly that, he is changing the way China positions itself in the world.
((NARRATOR))
As Mr. Xi reasserts China's foreign policy abroad, there are increasing worries over his consolidation of power at home. This month U.S. President Barack Obama noted Mr. Xi's rapidly increasing clout poses dangers for human rights, and taps into Chinese nationalism in a way that worries Beijing's neighbors. Bill Ide, VOA News, Beijing.
