ໂດຍເປັນສູນກາງທາງເສດຖະກິດ, ການສຶກສາ, ອຸດສາຫະກໍາ ແລະທຸລະກິດ ການຄ້າ
ຂອງປະເທດ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນກໍາລັງປະສົບກັບບັນຫາ ສິ່ງແວດ ລ້ອມຫລາຍຢ່າງ
ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນຫາການເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາຂອງປະລິມານຂີ້ເຫຍື້ອ ທີ່ເປັນຜົນ
ຕາມມາກັບການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ, ການເພີ້ມຂຶ້ນຂອງພົນລະເມືອງຕະຫລອດທັງການປ່ຽນແປງແບບ ແຜນການດໍາລົງຊີວິດ ຂອງຄົນຢູ່ໃນຕົວເມືອງດັ່ງກ່າວ. ແຕ່ວ່າ
ການພັດທະນາແລະບໍລິຫານຕົວເມືອງໃຫ້ເປັນລະບົບ ແລະສະອາດນັ້ນຫລາຍກັບຊັກ
ຊ້າ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເກີດບັນຫາໃນການບໍລິຫານ ແລະກຳຈັດຂີ້ເຫຍື້ອຢູ່ໃນນະຄອນຫລວງ
ດັ່ງກ່າວ ບໍ່ທົ່ວເຖິງ. ດ້ວຍເຫດໃດຈຶ່ງເປັນເຊັ່ນນັ້ນຂໍເຊີນທ່ານຮັບຟັງລາຍລະອຽດຈາກ
ກິ່ງສະຫວັນໄດ້ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ
ໃນສອງທົດສະວັດມານີ້ ສປປ ລາວ ເປັນປະເທດນຶ່ງໃນໂລກ ທີ່ມີລະດັບເຕີບໂຕທາງ
ເສດຖະກິດສູງ, ອີງຕາມລາຍງານຂອງທະນາຄານໂລກໃນປີ 2019. ຜົນກະທົບໃນ
ດ້ານລົບອັນນຶ່ງທີ່ຕາມມາກັບຄວາມຈະເລີນກ້າວໜ້າທາງເສດ ຖະກິດ, ການສ້າງ ແລະຂະຫຍາຍອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວຂອງພົນລະເມືອງໃນ
ຕົວເມືອງໃຫຍ່ ເຊັ່ນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນນັ້ນກໍຄື ການເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາຂອງປະລິມານຂີ້ເຫຍື້ອ, ລວມທັງຂີ້ເຫຍື້ອປະເພດຢາງ ປລາສຕິກ.ອີງຕາມສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ
ຂອງລາວ, ຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ທີ່ມີປະຊາຊົນປະມານ 9 ແສນ 7 ພັນຄົນ ໃນປີ
2019ຊຶ່ງກວາມເອົາເຄິ່ງນຶ່ງຂອງຈຳນວນຄົນທີ່ອາໄສໃນເຂດຕົວເມືອງທັງໝົດທົ່ວປະ
ເທດ ໂດຍມີອັດຕາ ການເພີ້ມຂຶ້ນຂອງພົນລະເມືອງສະເລ່ຍ 4.3 ເປີເຊັນ. ສະນັ້ນ ເຖິງ
ແມ່ນວ່າ ນະຄອນດັ່ງກ່າວຈະຍັງບໍ່ທັນປະສົບກັບບັນຫາຂີ້ເຫຍື້ອຢ່າງຮ້າຍແຮງເທົ່າ ກັບຕົວເມືອງໃຫຍ່ອື່ນຢູ່ໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງກໍຕາມ ແຕ່ມັນກໍເປັນຕົວເມືອງ ທີ່ຢູ່ໃນ
ອັນດັບທີ 3, ທີ່ລອງລົງມາຈາກບາງກອກ ແລະຄຸນໝິງ ທີ່ມີອັດຕາຜະລິດຂີ້ເຫຍື້ອສູງ, ອີງຕາມບົດຄົ້ນຄວ້າຂອງທ່ານ ບຸກສຸກ ສຸກສະຫວັດ, ອາຈານ ສອນໃນມະຫາວິທະຍາ
ໄລແຫ່ງຊາດ.
ຢູ່ໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ໃນແຕ່ລະມື້ແມ່ນມີຂີ້ເຫຍື້ອຜະລິດຂຶ້ນມາປະມານ 650
ໂຕນ ແລະ ປະມານ 6.1 ເປີເຊັນຂອງຂີ້ເຫຍື້ອເຫລົ່າແມ່ນຢາງປລາສຕິກ ທີ່ກຳຈັດໃຫ
ໝົດໄປໄດ້ຍາກ, ອີງຕາມການລາຍງານຂອງອົງການພັດທະນາ ແລະຄຸ້ມຄອງຕົວ
ເມືອງທີ່ເປັນອົງການຮັບຜິດຊອບຕໍ່ໜ່ວຍຄຸ້ມຄອງ ແລະບໍລິຫານສະໜາມຖິ້ມຂີ້ເຫຍື້ອ
ຫລັກ 32, ເມືອງໄຊທານີໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ. ໃນການໃຫ້ສໍາພາດກັບn ວີໂອ
ເອນັ້ນ, ເຈົ້າໜ້າຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານສະໜາມຖິ້ມຂີ້ ເຫຍື້ອໃນຫລັກ 32 ທ່ານນຶ່ງບອກວ່າ:
“ການຂົນສົ່ງຂີ້ເຫຍື້ອສະເລ່ຍແມ່ນ 400ໂຕນຕໍ່ມື້ ໃນລາຄາບໍລິການຮັບຂົນ ແມ່ນ
ໂຕນລະ 40.000 ກີບ. ສະ ເພາະການບໍາບັດຂີ້ເຫຍື່ອແມ່ນເຮັດແບບຝັງກົບ ຄືໃນ
ລະດູແລ້ງແມ່ນຂຸດຖົມຝັງມ້ຽນຢູ່ພື້ນດິນ, ສ່ວນລະດູຝົນແມ່ນຕ້ອງໄດ້ ກວດແນບຂີ້
ເຫຍື່ອໄວ້ກ່ອນຢູ່ບ່ອນນຶງຊົ່ວຄາວ. ເມື່ອຕົກຍາມ ແລ້ງມາຈຶ່ງ ໄດ້ທໍາການຂຸດຝັງຂີ້
ເຫຍື້ອຄືນອີກ.”
ເພື່ອຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມໃນນະຄອນຫລວງວງຈັນນັ້ນ, ຄະນະບໍລິຫານ ແລະຄຸ້ມຄອງ
ຕົວເມືອງນະຄອນຫລວງ ໄດ້ວາງນະໂຍບາຍ 6 ສໍ ອອກມາ ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້ ຊຶ່ງໄດ້
ແກ່ ສ: ສັນຕິພາບ, ສ: ສະອາດ, ສ: ສີຂຽວ, ສ:ສະຫວ່າງ, ສ:ສີວິໄລ ແລະ ສ: ສະຫງ່າ.
ແຕ່ເນື່ອງຈາກວ່າ ມີຂໍ້ຈຳກັດທາງດ້ານການເງິນ, ຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ລະບຽບການ ແລະຄວາມຊຳນານງານໃນດ້ານເທັກນິກ ແລະການບໍລິຫານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີການບໍລິ
ການໃນການກໍາຈັດຂີ້ເຫຍື້ອບໍ່ປະຕິບັດໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ແລະພັດທະນາໄປຢ່າງຊ້າໆ
ແລະບໍ່ເປັນໄປຕາມນະໂຍບາຍນັ້ນໄດ້ດີປານໃດ. ອີງຕາມຄຳຄິດເຫັນຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່
ຄຸ້ມຄອງສະໜາມຖິ້ມຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນ ທ່ານບອກວ່າ:
“ສ່ວນການບໍລິການລູກຄ້າແມ່ນ ບໍ່ທັນກັບຄວາມຕ້ອງການປານໃດ. ສໍາລັບພາຫະນະ
ຮັບໃຊ້ແມ່ນຍັງມີຄວາມຕ້ອງການຫຼາຍສໍາລັບຢູ່ພາກສະໜາມໃນປັດ ຈຸບັນ ເຊັ່ນ: ຕ້ອງ
ການພາຫະນະລົດດ້າມ 5 ຄັນ, ລົດຈົກ 2 ຄັນ, ລົດດຸດ 2 ຄັນ, ລົດເກດ 1 ຄັນ, ລົດໂລ
1 ຄັນ ເພາະຕ້ອງການເຮັດທາງໃນເຂດ ບໍລິເວນ ບ່ອນເກັບຂີ້ເຫຍື່ອສະເພາະໃນປັດ
ຈຸບັນ. ສ່ວນລະບຽບການຂອງ ຂັ້ນເທິງກໍມີການແຈ້ງການໃຫ້ປະຊາຊົນແຕ່ລະຄອບ
ຄົວມີການຈັດແຍກ ຂີ້ເຫຍື້ອແຕ່ ລະປະເພດ ເພື່ອນໍາເອົາຂີ້ເຫຍື້ອໄປດັດສົມເປັນສິນ
ຄ້າຂາຍ ແລະ ສ່ວນຜົນ ກະທົບນັ້ນກໍມີ ຄື: 1) ແມງວັນ,2) ມີກິ່ນເໝັນ. ສໍາລັບການ
ໂຄງ ການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຕ່າງໆ ຂອງຕ່າງປະເທດຕອນນີ້ກໍຍັງບໍ່ມີຂ່າວ ຄາວ
ແນວໃດເທື່ອ.”
ເມື່ອເວົ້າເຖິງ ການບໍລິການເກັບຂີ້ເຫຍື້ອເພື່ອເອົາໄປຖອກໄວ້ໃນສະໜາມຖິ້ມຂີ້ເຫຍື້ອ
ຫລັກ 32 ນັ້ນ ແມ່ນດຳເນີນງານໂດຍ 9 ບໍລິດສັດຊຶ່ງໃນນັ້ນ 1 ບໍລິສັດແມ່ນເປັນຂອງ
ລັດວິສາຫະກິດ. ການບໍລິການດ້ານນີ້ ກໍມີໃຫ້ແຕ່ສຳລັບຢູ່ໃນ 8 ເມືອງຂອງນະຄອນ
ຫລວງວຽງຈັນເທົ່ານັ້ນ, ຊຶ່ງລວມມີ 4 ເມືອງທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງ ເທດສະບານເມືອງ ຊຶ່ງກໍຄື ຈັນທະບູລີ, ສີສັດຕະນາກ, ສີໂຄດ ຕະບອງ, ໄຊເສດຖາ ແລະ 5 ເມືອງທີ່ຢູ່ເຂດຊານ
ເມືອງແລະມີເນື້ອທີ່ສ່ວນໃຫຍ່ເປັນເຂດຊົນນະບົດ ຄືເມືອງໄຊທານີ, ຫາດຊາຍຟອງ,
ປາກງື່ມ ແລະນາຊາຍທອງ. ສ່ວນເມືອງສັງທອງແມ່ນບໍ່ມີການບໍລິການທີ່ວ່ານີ້ເລີຍ,
ອີງຕາມອົງການພັດທະນາ ແລະຄຸ້ມຄອງຕົວເມືອງ. ມີແຕ່ຢູ່ໃນເຂດ 4 ເມືອງໃນເຂດ
ເທດສະບານ ເທົ່ານັ້ນມີການບໍລິການທີ່ມີປະສິດທິພາບແລະເປັນລະບົບດີດແດ່ ໂດຍ
ມີລົດຂົນສົ່ງຂີ້ເຫຍື້ອໄປເກັບເອົາຂີ້ເຫຍື້ອຂອງແຕ່ລະຄົວເຮືອນ ແລະຫ້າງຮ້ານລວມ
ທັງອົງການຕ່າງໆອາທິດລະເທື່ອ. ສ່ວນຢູ່ 5 ເມືອງທີ່ເຫລືອນັ້ນແມ່ນມີການ ບໍລິການຢູ່ ແຕ່ກໍຂາດເຂີນ ຫລືບໍ່ດີປານໃດ ດັ່ງການໃຫ້ສໍາພາດຂອງພະນັກງານບໍລິຫານສູນການ
ຄ້າໄອເຕັກທີ່ເປັນບໍລິສັດນຶ່ງ ທີ່ໃຊ້ບໍລິການຂອງ ບໍລິສັດເກັບຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ເວົ້າວ່າ:
“ເຮົາມາສັງເກດໂດຍລວມແລ້ວນໍ ການພັດທະນາຢູ່ບ້ານເຮົານີ້ຄວາມຮັບຜິດຊອບ
ມີແຕ່ໃນເມືອງ, ສ່ວນບ່ອນຫ່າງໄກໜ້ອຍໜຶ່ງການບໍລິການບໍ່ຄ່ອຍດີນໍ.”
ສະຫລຸບແລ້ວ, ການບໍລິການເກັບແລະກຳຈັດຂີ້ເຫຍື້ອໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນນັ້ນ
ກໍໄດ້ມີການປະຕິບັດຢ່າງເປັນລະບົບມາຢູ່ ແຕ່ເນື່ອງຈາກຂໍ້ຈຳກັດໃນຫລາຍດ້ານ ໂດຍ
ສະເພາະແມ່ນທາງດ້ານເງິນທຶນ ແລະອຸປະກອນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການບໍລິການດ້ານນີ້ບໍ່ສາ
ມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງປະຊາຊົນໃນຕົວເມືອງທີ່ມີພົນລະເມືອງນັບມື້
ນັບເພີ້ມຂຶ້ນນີ້ໄດ້ ດີປານໃດ.
