ເຈົ້າໜ້າທີ່ໄທເວົ້າວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າພ້ອມແລ້ວ ທີ່ຈະຮື້ຟື້ນການ
ເຈລະຈາ ກັບກຸ່ມກະບົດຊາວມຸສລິມອີກ. ການເຈລະຈາຕໍ່ຮອງ
ກັນດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງຄາດວ່າຈະມີຂຶ້ນ ຢູ່ທີ່ປະເທດມາເລເຊຍເດືອນ
ນີ້ ປະກົດວ່າມີຮ່ອງຮອຍ ແຫ່ງຄວາມກ້າວໜ້າຂຶ້ນມາແດ່ ເທົ່າ
ເຖິງປັດຈຸບັນນີ້. ແຕ່ບັນດານັກວິເຄາະເວົ້າວ່າໂອກາດທີ່ຈະມີ
ການເຈລະຈາກັນຮອບນີ້ ແມ່ນເປັນຂີດໝາຍຂອງເວທີໃໝ່ໃນ
ການກໍ່ກະບົດ. Ron Corben ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ລາຍງານເລຶ່ອງ
ນີ້ມາຈາກບາງກອກ ຊຶ່ງທອງປານ ຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານໃນອັນ
ດັບຕໍ່ໄປ.
ໃນອາທິດຜ່ານມານີ້ ສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງໄທ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ເປີດການເຈລະຈາ ກັນຮອບໃໝ່ຂຶ້ນ ເພື່ອຕິດຕາມເບິ່ງຜົນການເຈລະຈາຕໍ່ຮອງກັນບັ້ນຕ່າງໆທີ່ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນເດືອນກຸມພາຜ່ານມາ ທີ່ແນເປົ້າໝາຍເພື່ອປູພື້ນຖານ ໄປສູ່ການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນ.
ການເຈລະຈາກັນດັ່ງກ່າວ ແມ່ນໄດ້ແນເປົ້າໝາຍໃສ່ການແກ້ໄຂບັນຫາການກໍ່ກະບົດມາເປັນເວລາໄດ້ເກືອບ 10 ປີ ໃນບັນດາຈັງຫວັດພາກໃຕ້ ທີ່ມີຊາວມຸສລິມອາໄສຢູ່ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ຂອງໄທ ຊຶ່ງມີຊາຍແດນຕິດກັບມາເລເຊຍນັ້ນ. ກໍລະນີຂໍ້ຂັດແຍ້ງກັນນີ້ ຍັງຜົນໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດໄປຫຼາຍກວ່າ 5,500 ຄົນ ແລະບາດເຈັບອີກຈຳນວນນຶ່ງ.
ທ່ານ ສຸໄນ ຜາສຸກ ນັກວິເຄາະປະຈໍາກຸ່ມສິ້ງຊອມສິດທິມະນຸດ Human Rights Watch ທີ່ມີສໍານັກງານຢູ່ນີວຢ໊ອກ ເວົ້າວ່າ ເຖິງແມ່ນໃນຂະນະທີ່ມີການເຈລະຈາສັນຕິ ພາບກັນດໍາເນີນໄປຢູ່ກໍຕາມ ແຕ່ເຫດການຄວາມຮຸນແຮງຍັງເກີດຂຶ້ນຢູ່ຢ່າງບໍ່ລົດລະ.
ທ່ານ ສຸໄນ ເວົ້າວ່າ: “ມັນຈະກັບຄືນໄປສູ່ຈຸດທີ່ວ່າ ເຫດການຄວາມຮຸນແຮງປະຈໍາວັນຈະເກີດຂຶ້ນຢູ່ເລື້ອຍໆຕໍ່ໄປ ໂດຍບໍ່ກ່ຽວກັບເລຶ່ອງການເຈລະຈາກັນແຕ່ຢ່າງໃດ. ການໂຈມຕີປະຈໍາວັນທີ່ຍັງດໍາເນີນໄປ ແລະພໍຫຼັງຈາກ ພວກກະບົດໂຈມຕີແລ້ວ ຝ່າຍລັດຖະບານກໍຈະທໍາການປະຕິບັດການໂຈມຕີ ທີ່ໝັ້ນຕ່າງໆຂອງກຸ່ມກະບົດ ແລະຫລັງຈາກນັ້ນ ພວກກະບົດກໍຈະທຳການໂຈມຕີແກ້ແຄ້ນກັນໄປກັນມາບໍ່ແລ້ວເປັນຈັກເທື່ອ. ສະນັ້ນມັນເປັນການກໍ່ ຄວາມຮຸນແຮງແບບຫຼິ້ນກິລາປິງປ່ອງກັນຫຼາຍກວ່າຊຶ່ງມັນເປັນກິລາປິງປ່ອງ ທີ່ຕ້ອງສູນເສຍຊີວິດ.”
ເຫດຜົນຂອງການເຈລະຈາກັນ ແມ່ນເກີດຂຶ້ນຈາກການຕິດຕໍ່ກັນລະຫວ່າງ ອະດີດນາ ຍົກລັດຖະມົນຕີໄທ ທ່ານ ທັກສິນ ຊິນນະວັດ ແລະທ່ານ Najib Razak ຜູ້ນໍາມາເລເຊຍ ເມື່ອປີຜ່ານາ. ທ່ານທັກສິນ ເປັນອ້າຍຂອງທ່ານ ນາງຢິ່ງລັກ ຊິນນະວັດ ນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີໄທ ແລະທ່ານຍັງຄົງເປັນຜູ້ມີ ອິດທິພົນຢູ່ໃນວົງການລັດຖະບານຊຸດປັດຈຸ ບັນ ທັງໆທີ່ທ່ານທັກສິນເອງຍັງລີ້ໄພຢູ່ໃນຕ່າງປະເທດ ເພື່ອຫຼີກລ່ຽງການດໍາເນີນຄະດີໃນຂໍ້ຫາການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຢູ່ກໍຕາມ.
ທ່ານ Matthew Wheeler ນັກວິເຄາະປະຈໍາກຸ່ມວິກິດການລະຫວ່າງຊາດ ຫຼື ICG ເວົ້າວ່າ ໃນຂະນະທີ່ນັກສັງເກດການບາງຄົນຍັງມີຄວາມສົງໄສ ກ່ຽວກັບຂັ້ນຕອນການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນຢູ່ນັ້ນ ແຕ່ມັນໝາຍຄວາມວ່າເປັນ ການກ້າວເຂົ້າສູ່ຂັ້ນຕອນໃໝ່ ຂອງການຂັດແຍ້ງ ທີ່ທ່ານຂໍໃຊ້ຄໍາວ່າ “ການກໍ່ກະບົດທີ່ມີປະສິດທິພາບທີ່ສຸດໃນປະ ຫວັດສາດໄທ.”
ທ່ານ Wheeler ເວົ້າວ່າ “ຫຼາຍສິ່ງຫຼາຍຢ່າງ ແມ່ນປ່ຽນແປງໄປຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ສ່ວນປະກອບທີ່ເຫັນໄດ້ແຈ້ງນັ້ນ ກໍຄືການເຈລະຈາກັນ. ຊຶ່ງເປັນການເຈລະຈາ ທີ່ຍັງມີຂໍ້ລະແວງສົງໄສຫຼາຍຢູ່ ແລະບາງຢ່າງ ທີ່ຖືກພິສູດໃຫ້ເຫັນນັ້ນ ບາງປະເດັນ ກໍຖືກຊີ້ນໍາໄປໃນທາງຜິດ. ຄໍາຕໍາໜິຕິຕຽນບາງປະການກໍມີເນື້ອໄນທາງການເມືອງ ທີ່ອິງໃສ່ບົນຖື້ນຖານແຫ່ງຄວາມຈິງທີ່ວ່າ ທ່ານທັກສິນ ເປັນຜູ້ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ໄດ້ຮັບການຮ່ວມມືຈາກທ່ານ Najib ນາ ຍົກລັດຖະມົນຕີມາເລ ເຊຍທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ການເຈລະຈາກັນເລີ່ມຂຶ້ນໄດ້. ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ໄທຕັ້ງໃຈທີ່ຈະຮັກສາຂັ້ນຕອນການເຈລະຈາກັນນີ້ໃຫ້ດໍາເນີນໄປ.”
ການໂຈມຕີກັນແທບວ່າເກືອບທຸກໆມື້ ຢູ່ໃນພາກໃຕ້ຂອງໄທບໍ່ຄ່ອຍຈະເປັນ ເລຶ່ອງພາດຫົວຂ່າວໃນລະດັບໂລກ. ຄືເມື່ອວັນອັງຄານແລ້ວນີ້ ສະມາຊິກອາວຸໂສສາມຄົນ ປະຈໍາ ທີມກູ້ລະເບີດຂອງຕໍາຫຼວດໄທ ຖືກຂ້າຕາຍ ໃນຂະນະກວດສອບເບິ່ງກັບລະເບີດ ເວລາລະເບີດອີກລູກນຶ່ງ ທີ່ລັກຫ້າງໄວ້ນັ້ນ ໄດ້ແຕກຂຶ້ນ.
ບັນດານັກວິເຄາະ ປະຈໍາກຸ່ມວິກິດການລະຫວ່າງຊາດ ICG ເວົ້າວ່າ ການໂຈມຕີດ້ວຍລະເບີດແຄມທາງໂດຍສະເລ່ຍແລ້ວມີ 24 ຄັ້ງໃນແຕ່ລະເດືອນ ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນທໍາອິດ ຂອງປີ 2013. ທ່ານ Wheeler ປະຈໍາອົງ ການ ICG ເວົ້າວ່າ ກຸ່ມກໍ່ກະບົດໄດ້ປ່ຽນຍຸດທະວິທີໃໝ່ ນັບຕັ້ງແຕ່ລັດຖະບານໄທໄດ້ເປີດການໂອ້ລົມສົນທະນາຂຶ້ນມາໃນປີນີ້.
ທ່ານ Wheeler ເວົ້າວ່າ: “ມີການປ່ຽນແປງໄປໃສ່ເປົ້າໝາຍທາງທະຫານ ແລະໂດຍສະເພາະ ທໍາການການດັກໂຈມຕີພວກທະຫານລາດຕະເວນ ໂດຍການໃຊ້ລະເບີດ IEDS ຫຼືລະເບີດແຄມທາງທີ່ເຮັດຂຶ້ນເອງເພື່ອແນ ເປົ້າໝາຍໃສ່ ລົດ ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ ກໍລະດົມຍິງດ້ວຍອາວຸດນ້ອຍ. ພຶດຕິການນີ້ອາດ ເປັນ ຄວາມພະຍາຍາມໃນພາກສ່ວນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າເພື່ອ ຍົກລະດັບຄວາມຖືກ ຕ້ອງຊອບທໍາຂອງເຂົາເຈົ້າຂຶ້ນຕື່ມ ທີ່ວ່າໃນຕອນນີ້ ພວກເຂົາເຈົ້າຢູ່ໂຕະເຈລະ ຈາແລ້ວ ແລະພ້ອມກັບມີການກວດສອບ ຄວາມເປັນຈິງຈາກນານາຊາດຫຼາຍ ຂຶ້ນ.”
BRN ຫຼືກຸ່ມແບ່ງແຍກດິນແດນ ຊຶ່ງເປັນກຸ່ມຕົວແທນ ຂອງພວກກະບົດ ໄດ້ທວງໃຫ້ ຖອນທະຫານ ໃຫ້ປ່ອຍຕົວພວກນັກໂທດກະບົດ ແລະໃຫ້ມີການ ປະກອບສ່ວນຂອງ ກຸ່ມພາຍນອກ ໃນການເຈລະຈາສັນຕິພາບ ໂຮມທັງອົງ ການ ແຫ່ງການຮ່ວມມືອີສລາມ ຫຼື OIC ແລະສະມາຄົມອາຊ່ຽນ (ASEAN). ອົງການ OIC ໄດ້ຕໍາໜິຕິຕຽນເຈົ້າໜ້າທີ່ ໄທ ຍ້ອນມີຄວາມ ກ້າວໜ້າທີ່ຊັກຊ້າຫຼາຍ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງກັນນີ້.
ທ່ານ Panitan Wattanayagorn ເປັນນັກລັດຖະສາດຈາກມະຫາວິທະຍາໄລຈຸລາ ລົງກອນ ເວົ້າວ່າ ການເຈລະຈາກັນນີ້ ເວົ້າແທ້ໆ ແລ້ວແມ່ນ ເລຶ່ອງຖ່ວງເວລາຫຼາຍກວ່າ ແທນທີ່ຈະຍື່ນຂໍ້ສະເໜີທີ່ເດັດຂາດຢ່າງໃດຢ່າງນຶ່ງ ເຊັ່ນໃຫ້ມີການປົກຄອງຕົນເອງ ໃນ ຂົງເຂດຫຼາຍຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ.
ທ່ານ ປານິທານ ເວົ້າວ່າ: “ມັນເຖິງເວລາແລ້ວ ທີ່ຈະເວົ້າກັນເລຶ່ອງຂໍ້ສະເໜີ ທີ່ແທ້ ຈິງ ຂອງການປົກຄອງຊຸດໃໝ່ໃນພາກໃຕ້ຂອງໄທ. ຄືມັນມີຂໍ້ສະເໜີ ຫຼາຍໆ ຢ່າງພ້ອມຢູ່ແລ້ວ ກ່ຽວກັບວິທີການກະຈາຍອໍານາດ ຈາກອໍານາດ ສູນກາງ. ແລະຈະບໍ່ມີຍຸທະວິທີໃດທີ່ຈະເອົາຊະນະທີ່ແທ້ຈິງທາງພາກພື້ນ ດິນໄດ້ ສໍາ ລັບກອງທັບ. ແທ້ໆແລ້ວກອງທັບຕ້ອງເບິ່ງໃຫ້ເລິກ ຫຼືໃນວົງກວ້າງໄປກວ່ານັ້ນ ຂອງຍຸທະວິທີຂອງຕົນ ແລະໃຫ້ມີຂໍ້ສະເໜີແນວນຶ່ງ ທີ່ດີກວ່ານັ້ນ.”
ແນວໃດກໍດີ ບັນດານັກວິເຄາະເວົ້າວ່າ “ຕ້ອງຈັດໃຫ້ມີການບໍລິຫານປົກຄອງ ພິເສດຢ່າງນຶ່ງຂຶ້ນມາ” ທີ່ອາດເປັນໂອກາດອັນດີທີ່ສຸດ ເພື່ອຈະນໍາມາຊຶ່ງການແກ້ໄຂຕົກລົງກັນໄດ້. ແຕ່ກອງທັບໄທຍັງມີຄວາມຢ້ານກົວທີ່ສຸດ ກ່ຽວກັບການສູນເສຍອະທິປະໄຕໃດໆກໍຕາມຂອງຕົນໄປ.
ເຈລະຈາ ກັບກຸ່ມກະບົດຊາວມຸສລິມອີກ. ການເຈລະຈາຕໍ່ຮອງ
ກັນດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງຄາດວ່າຈະມີຂຶ້ນ ຢູ່ທີ່ປະເທດມາເລເຊຍເດືອນ
ນີ້ ປະກົດວ່າມີຮ່ອງຮອຍ ແຫ່ງຄວາມກ້າວໜ້າຂຶ້ນມາແດ່ ເທົ່າ
ເຖິງປັດຈຸບັນນີ້. ແຕ່ບັນດານັກວິເຄາະເວົ້າວ່າໂອກາດທີ່ຈະມີ
ການເຈລະຈາກັນຮອບນີ້ ແມ່ນເປັນຂີດໝາຍຂອງເວທີໃໝ່ໃນ
ການກໍ່ກະບົດ. Ron Corben ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ລາຍງານເລຶ່ອງ
ນີ້ມາຈາກບາງກອກ ຊຶ່ງທອງປານ ຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານໃນອັນ
ດັບຕໍ່ໄປ.
ໃນອາທິດຜ່ານມານີ້ ສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງໄທ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ເປີດການເຈລະຈາ ກັນຮອບໃໝ່ຂຶ້ນ ເພື່ອຕິດຕາມເບິ່ງຜົນການເຈລະຈາຕໍ່ຮອງກັນບັ້ນຕ່າງໆທີ່ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນເດືອນກຸມພາຜ່ານມາ ທີ່ແນເປົ້າໝາຍເພື່ອປູພື້ນຖານ ໄປສູ່ການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນ.
ການເຈລະຈາກັນດັ່ງກ່າວ ແມ່ນໄດ້ແນເປົ້າໝາຍໃສ່ການແກ້ໄຂບັນຫາການກໍ່ກະບົດມາເປັນເວລາໄດ້ເກືອບ 10 ປີ ໃນບັນດາຈັງຫວັດພາກໃຕ້ ທີ່ມີຊາວມຸສລິມອາໄສຢູ່ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ຂອງໄທ ຊຶ່ງມີຊາຍແດນຕິດກັບມາເລເຊຍນັ້ນ. ກໍລະນີຂໍ້ຂັດແຍ້ງກັນນີ້ ຍັງຜົນໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດໄປຫຼາຍກວ່າ 5,500 ຄົນ ແລະບາດເຈັບອີກຈຳນວນນຶ່ງ.
ທ່ານ ສຸໄນ ຜາສຸກ ນັກວິເຄາະປະຈໍາກຸ່ມສິ້ງຊອມສິດທິມະນຸດ Human Rights Watch ທີ່ມີສໍານັກງານຢູ່ນີວຢ໊ອກ ເວົ້າວ່າ ເຖິງແມ່ນໃນຂະນະທີ່ມີການເຈລະຈາສັນຕິ ພາບກັນດໍາເນີນໄປຢູ່ກໍຕາມ ແຕ່ເຫດການຄວາມຮຸນແຮງຍັງເກີດຂຶ້ນຢູ່ຢ່າງບໍ່ລົດລະ.
ທ່ານ ສຸໄນ ເວົ້າວ່າ: “ມັນຈະກັບຄືນໄປສູ່ຈຸດທີ່ວ່າ ເຫດການຄວາມຮຸນແຮງປະຈໍາວັນຈະເກີດຂຶ້ນຢູ່ເລື້ອຍໆຕໍ່ໄປ ໂດຍບໍ່ກ່ຽວກັບເລຶ່ອງການເຈລະຈາກັນແຕ່ຢ່າງໃດ. ການໂຈມຕີປະຈໍາວັນທີ່ຍັງດໍາເນີນໄປ ແລະພໍຫຼັງຈາກ ພວກກະບົດໂຈມຕີແລ້ວ ຝ່າຍລັດຖະບານກໍຈະທໍາການປະຕິບັດການໂຈມຕີ ທີ່ໝັ້ນຕ່າງໆຂອງກຸ່ມກະບົດ ແລະຫລັງຈາກນັ້ນ ພວກກະບົດກໍຈະທຳການໂຈມຕີແກ້ແຄ້ນກັນໄປກັນມາບໍ່ແລ້ວເປັນຈັກເທື່ອ. ສະນັ້ນມັນເປັນການກໍ່ ຄວາມຮຸນແຮງແບບຫຼິ້ນກິລາປິງປ່ອງກັນຫຼາຍກວ່າຊຶ່ງມັນເປັນກິລາປິງປ່ອງ ທີ່ຕ້ອງສູນເສຍຊີວິດ.”
ເຫດຜົນຂອງການເຈລະຈາກັນ ແມ່ນເກີດຂຶ້ນຈາກການຕິດຕໍ່ກັນລະຫວ່າງ ອະດີດນາ ຍົກລັດຖະມົນຕີໄທ ທ່ານ ທັກສິນ ຊິນນະວັດ ແລະທ່ານ Najib Razak ຜູ້ນໍາມາເລເຊຍ ເມື່ອປີຜ່ານາ. ທ່ານທັກສິນ ເປັນອ້າຍຂອງທ່ານ ນາງຢິ່ງລັກ ຊິນນະວັດ ນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີໄທ ແລະທ່ານຍັງຄົງເປັນຜູ້ມີ ອິດທິພົນຢູ່ໃນວົງການລັດຖະບານຊຸດປັດຈຸ ບັນ ທັງໆທີ່ທ່ານທັກສິນເອງຍັງລີ້ໄພຢູ່ໃນຕ່າງປະເທດ ເພື່ອຫຼີກລ່ຽງການດໍາເນີນຄະດີໃນຂໍ້ຫາການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຢູ່ກໍຕາມ.
ທ່ານ Matthew Wheeler ນັກວິເຄາະປະຈໍາກຸ່ມວິກິດການລະຫວ່າງຊາດ ຫຼື ICG ເວົ້າວ່າ ໃນຂະນະທີ່ນັກສັງເກດການບາງຄົນຍັງມີຄວາມສົງໄສ ກ່ຽວກັບຂັ້ນຕອນການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນຢູ່ນັ້ນ ແຕ່ມັນໝາຍຄວາມວ່າເປັນ ການກ້າວເຂົ້າສູ່ຂັ້ນຕອນໃໝ່ ຂອງການຂັດແຍ້ງ ທີ່ທ່ານຂໍໃຊ້ຄໍາວ່າ “ການກໍ່ກະບົດທີ່ມີປະສິດທິພາບທີ່ສຸດໃນປະ ຫວັດສາດໄທ.”
ທ່ານ Wheeler ເວົ້າວ່າ “ຫຼາຍສິ່ງຫຼາຍຢ່າງ ແມ່ນປ່ຽນແປງໄປຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ສ່ວນປະກອບທີ່ເຫັນໄດ້ແຈ້ງນັ້ນ ກໍຄືການເຈລະຈາກັນ. ຊຶ່ງເປັນການເຈລະຈາ ທີ່ຍັງມີຂໍ້ລະແວງສົງໄສຫຼາຍຢູ່ ແລະບາງຢ່າງ ທີ່ຖືກພິສູດໃຫ້ເຫັນນັ້ນ ບາງປະເດັນ ກໍຖືກຊີ້ນໍາໄປໃນທາງຜິດ. ຄໍາຕໍາໜິຕິຕຽນບາງປະການກໍມີເນື້ອໄນທາງການເມືອງ ທີ່ອິງໃສ່ບົນຖື້ນຖານແຫ່ງຄວາມຈິງທີ່ວ່າ ທ່ານທັກສິນ ເປັນຜູ້ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ໄດ້ຮັບການຮ່ວມມືຈາກທ່ານ Najib ນາ ຍົກລັດຖະມົນຕີມາເລ ເຊຍທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ການເຈລະຈາກັນເລີ່ມຂຶ້ນໄດ້. ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ໄທຕັ້ງໃຈທີ່ຈະຮັກສາຂັ້ນຕອນການເຈລະຈາກັນນີ້ໃຫ້ດໍາເນີນໄປ.”
ການໂຈມຕີກັນແທບວ່າເກືອບທຸກໆມື້ ຢູ່ໃນພາກໃຕ້ຂອງໄທບໍ່ຄ່ອຍຈະເປັນ ເລຶ່ອງພາດຫົວຂ່າວໃນລະດັບໂລກ. ຄືເມື່ອວັນອັງຄານແລ້ວນີ້ ສະມາຊິກອາວຸໂສສາມຄົນ ປະຈໍາ ທີມກູ້ລະເບີດຂອງຕໍາຫຼວດໄທ ຖືກຂ້າຕາຍ ໃນຂະນະກວດສອບເບິ່ງກັບລະເບີດ ເວລາລະເບີດອີກລູກນຶ່ງ ທີ່ລັກຫ້າງໄວ້ນັ້ນ ໄດ້ແຕກຂຶ້ນ.
ບັນດານັກວິເຄາະ ປະຈໍາກຸ່ມວິກິດການລະຫວ່າງຊາດ ICG ເວົ້າວ່າ ການໂຈມຕີດ້ວຍລະເບີດແຄມທາງໂດຍສະເລ່ຍແລ້ວມີ 24 ຄັ້ງໃນແຕ່ລະເດືອນ ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນທໍາອິດ ຂອງປີ 2013. ທ່ານ Wheeler ປະຈໍາອົງ ການ ICG ເວົ້າວ່າ ກຸ່ມກໍ່ກະບົດໄດ້ປ່ຽນຍຸດທະວິທີໃໝ່ ນັບຕັ້ງແຕ່ລັດຖະບານໄທໄດ້ເປີດການໂອ້ລົມສົນທະນາຂຶ້ນມາໃນປີນີ້.
ທ່ານ Wheeler ເວົ້າວ່າ: “ມີການປ່ຽນແປງໄປໃສ່ເປົ້າໝາຍທາງທະຫານ ແລະໂດຍສະເພາະ ທໍາການການດັກໂຈມຕີພວກທະຫານລາດຕະເວນ ໂດຍການໃຊ້ລະເບີດ IEDS ຫຼືລະເບີດແຄມທາງທີ່ເຮັດຂຶ້ນເອງເພື່ອແນ ເປົ້າໝາຍໃສ່ ລົດ ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ ກໍລະດົມຍິງດ້ວຍອາວຸດນ້ອຍ. ພຶດຕິການນີ້ອາດ ເປັນ ຄວາມພະຍາຍາມໃນພາກສ່ວນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າເພື່ອ ຍົກລະດັບຄວາມຖືກ ຕ້ອງຊອບທໍາຂອງເຂົາເຈົ້າຂຶ້ນຕື່ມ ທີ່ວ່າໃນຕອນນີ້ ພວກເຂົາເຈົ້າຢູ່ໂຕະເຈລະ ຈາແລ້ວ ແລະພ້ອມກັບມີການກວດສອບ ຄວາມເປັນຈິງຈາກນານາຊາດຫຼາຍ ຂຶ້ນ.”
BRN ຫຼືກຸ່ມແບ່ງແຍກດິນແດນ ຊຶ່ງເປັນກຸ່ມຕົວແທນ ຂອງພວກກະບົດ ໄດ້ທວງໃຫ້ ຖອນທະຫານ ໃຫ້ປ່ອຍຕົວພວກນັກໂທດກະບົດ ແລະໃຫ້ມີການ ປະກອບສ່ວນຂອງ ກຸ່ມພາຍນອກ ໃນການເຈລະຈາສັນຕິພາບ ໂຮມທັງອົງ ການ ແຫ່ງການຮ່ວມມືອີສລາມ ຫຼື OIC ແລະສະມາຄົມອາຊ່ຽນ (ASEAN). ອົງການ OIC ໄດ້ຕໍາໜິຕິຕຽນເຈົ້າໜ້າທີ່ ໄທ ຍ້ອນມີຄວາມ ກ້າວໜ້າທີ່ຊັກຊ້າຫຼາຍ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງກັນນີ້.
ທ່ານ Panitan Wattanayagorn ເປັນນັກລັດຖະສາດຈາກມະຫາວິທະຍາໄລຈຸລາ ລົງກອນ ເວົ້າວ່າ ການເຈລະຈາກັນນີ້ ເວົ້າແທ້ໆ ແລ້ວແມ່ນ ເລຶ່ອງຖ່ວງເວລາຫຼາຍກວ່າ ແທນທີ່ຈະຍື່ນຂໍ້ສະເໜີທີ່ເດັດຂາດຢ່າງໃດຢ່າງນຶ່ງ ເຊັ່ນໃຫ້ມີການປົກຄອງຕົນເອງ ໃນ ຂົງເຂດຫຼາຍຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ.
ທ່ານ ປານິທານ ເວົ້າວ່າ: “ມັນເຖິງເວລາແລ້ວ ທີ່ຈະເວົ້າກັນເລຶ່ອງຂໍ້ສະເໜີ ທີ່ແທ້ ຈິງ ຂອງການປົກຄອງຊຸດໃໝ່ໃນພາກໃຕ້ຂອງໄທ. ຄືມັນມີຂໍ້ສະເໜີ ຫຼາຍໆ ຢ່າງພ້ອມຢູ່ແລ້ວ ກ່ຽວກັບວິທີການກະຈາຍອໍານາດ ຈາກອໍານາດ ສູນກາງ. ແລະຈະບໍ່ມີຍຸທະວິທີໃດທີ່ຈະເອົາຊະນະທີ່ແທ້ຈິງທາງພາກພື້ນ ດິນໄດ້ ສໍາ ລັບກອງທັບ. ແທ້ໆແລ້ວກອງທັບຕ້ອງເບິ່ງໃຫ້ເລິກ ຫຼືໃນວົງກວ້າງໄປກວ່ານັ້ນ ຂອງຍຸທະວິທີຂອງຕົນ ແລະໃຫ້ມີຂໍ້ສະເໜີແນວນຶ່ງ ທີ່ດີກວ່ານັ້ນ.”
ແນວໃດກໍດີ ບັນດານັກວິເຄາະເວົ້າວ່າ “ຕ້ອງຈັດໃຫ້ມີການບໍລິຫານປົກຄອງ ພິເສດຢ່າງນຶ່ງຂຶ້ນມາ” ທີ່ອາດເປັນໂອກາດອັນດີທີ່ສຸດ ເພື່ອຈະນໍາມາຊຶ່ງການແກ້ໄຂຕົກລົງກັນໄດ້. ແຕ່ກອງທັບໄທຍັງມີຄວາມຢ້ານກົວທີ່ສຸດ ກ່ຽວກັບການສູນເສຍອະທິປະໄຕໃດໆກໍຕາມຂອງຕົນໄປ.
