ພວກນັກຄົ້ນຄວ້າພາກັນລາຍງານວ່າ ມີການເຊື່ອມໂຍງ ລະຫວ່າງປາກົດການຂອງດິນຟ້າອາກາດ ທີ່ຮູ້ກັນວ່າ El Nino ກັບຈຳນວນກໍລະນີໂຣກອະຮິວາ ໃນພາກຕາເວັນອອກ
ຂອງອາຟຣິກາ. ການທຳນາຍລ່ວງໜ້າ ວ່າຕອນໃດ ພາຍຸ El Nino ຈະເກີດຂຶ້ນ ອາດສາ
ມາດ ຊ່ອຍປັບປຸງຄວາມພ້ອມໃນການຕຽມຕົວທາງດ້ານສາທາລະນະສຸກ. Jessica
Berman ນັກຂ່າວ ວີໂອເອ ມີລາຍງານ ເລື່ອງນີ້ ຊຶ່ງວັນນະສອນ ຈະສະເໜີລາຍລະອຽດ
ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ແອລ ນີໂຍ ແມ່ນປາກົດການຂອງດິນຟ້າອາກາດຂອງໂລກ ທີ່ເກີດຂຶ້ນ ໃນເວລາທີ່ບໍ່
ປົກກະຕິ ປະມານ ທຸກໆ 2 ຫາ 7 ປີ.
ໃນຂະນະທີ່ເກີດພາຍຸ ແອລ ນີໂຍ ຢູ່ນັ້ນ ອຸນະພູມຂອງໜ້ານ້ຳ ໃນມະຫາສະໝຸດປາ
ຊິກຟິກນອກຝັ່ງທະເລຂອງອາເມຣິກາໃຕ້ ຈະອຸ່ນກວ່າປົກກະຕິ ຊຶ່ງແນວໂນ້ມດັ່ງກ່າວ
ຈະເລີ່ມຕົ້ນໃນຊ່ວງເທດສະການຄຣິສມັສ.
ປີຕໍ່ມາ ໃນຊ່ວງລະດູໃບໄມ້ລົ່ນ ອຸນະພູມຂອງໜ້ານໍ້າໃນທະເລກໍຍັງອຸ່ນ ຖ້າຫາກວ່າ
ຈະອຸ່ນໜ້ອຍກວ່າແດ່ ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນຕົກຂອງເຂດປາຊິຟິກ ຊຶ່ງຈະນຳໄປສູ່ສະພາບ
ອາກາດທີ່ຮ້າຍແຮງ ເຊັ່ນນ້ຳຖ້ວມ ແລະໄພແຫ້ງແລ້ງ ອັນເປັນສະພາບທີ່ອຳນວຍໂອກາດ
ດີໃຫ້ແກ່ໂຣກອະຮິວາ ແຜ່ລະບາດ.
ມີການກະປະມານວ່າ ມີ 177 ລ້ານ ຄົນ ອາໄສຢູ່ໃນຂົງເຂດ ບ່ອນທີ່ໂຣກອະຮິວານີ້
ເກີດຂຶ້ນໃນຊ່ວງ ພາຍຸ ແອລ ນີໂຍ.
ແຕ່ ຫຼັກຖານກ່ຽວກັບ ການກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບ ຈາກ ພາຍຸ ແອລ ນີໂຍ ນີ້ ໃນອາຟຣິກາ ກໍຍັງບໍ່ໜັກແໜ້ນປານໃດ.
ໃນການສຶກສາ ທີ່ພິມເຜີຍແຜ່ ໃນວາລະສານ Proceeding of National Academy
of Sciences ນັ້ນ ນັກວິໄຈເລື່ອງໂຣກລະບາດ ທ່ານ Sean Moore ທີ່ເປັນຜູ້ນຳພາ
ຄະນະທີ່ຄົ້ນພົບຫຼັກຖານຂອງໂຣກອະຮິວາ ທີ່ແຜ່ລະບາດ ໃນຫຼາຍປະເທດ ໃນອາຟຣິກາ
ຕາເວັນອອກ.
ທ່ານ Moore ກ່າວວ່າ “ເພາະວ່າ ພະຍາດດັ່ງກ່າວສາມາດຖືກພັດໄປຕາມໜ້ານໍ້າ
ໄປຫາບ່ອນນ້ຳຖ້ວມ ທີ່ລ້າງເຊິເອົາສິ່ງໂສໂຄກຕ່າງໆ ໄປສູ່ນ້ຳດື່ມ ນ້ຳໃຊ້ສະອາດ.
ນອກນັ້ນມັນຍັງສາມາດສຸເອົາລະບົບນ້ຳເສຍທີ່ເປັນພິດ ໄປຍັງເຂດໃນເມືອງໃຫ້ຄົນດື່ມຄົນໃຊ້.”
ມີໂຣກອະຫິວາປະມານ 150 ພັນ ກໍລະນີ ຂອງ ໃນແຕ່ລະປີ ຊຶ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ
ຢູ່ໃນຂົງເຂດທະເລຊາຍຊາຮາຣາຕອນໃຕ້ອາຟຣິກາ ອິງຕາມທ່ານ Moore ນັກວິໄຈ
ດ້ານໂຣກລະບາດດັ່ງກ່າວ ຈາກສະຖາບັນ Johns Hokins ຂະແໜງສາທາລະນະສຸກ
ໃນ ນະຄອນ Baltimore.
ແຕ່ວ່າ ໃນຊ່ວງລະດູການ El Nino ພວກນັກວິໄຈ ໄດ້ຄົ້ນພົບວ່າ ໄດ້ເກີດໂຣກອະຫິວາ
ເເຜ່ລະບາດຮ້າຍແຮງຂຶ້ນອີກ ໃນຈຳນວນ 50 ພັນ ກໍລະນີ ໃນພາກຕາເວັນອອກຂອງ
ອາຟຣິກາ.
ແນວໂນ້ມທີ່ປ່ຽນແປງຂອງກໍລະນີໂຣກອະຮິວາ ແມ່ນຖືກຕີລາຄາ ໃນຊ່ວງລະດູການ
El Nino ໃນລະຫວ່າງປີ 2000 ຫາ 2014. ນອກນັ້ນ ຍັງເຫັນວ່າ ມີນ້ອຍກວ່າ 30 ພັນ
ກໍລະນີ ທີ່ໄດ້ຖືກລາຍງານ ກ່ຽວກັບພາກໃຕ້ຂອງອາຟຣິກາ ໃນປີທີ່ມີພາຍຸ El Nino
ປຽບທຽບໃສ່ ປີທີ່ບໍ່ມີພາຍຸ El Nino.
ຖ້າບໍ່ມີການປິ່ນປົວແລ້ວ ອັດຕາການຕາຍຈາກໂຣກອະຫິວານີ້ ແມ່ນຖີບຕົວສູງຂຶ້ນ
ຈົນເຖິງ 50 ເປີເຊັນ.
ປາກົດການຂອງດິນຟ້າອາກາດ ຈະສາມາດທີ່ຈະຄາດເດົາໄດ້ ພາຍໃນ 6 ຫາ 12 ເດືອນ ລ່ວງໜ້າ ຊຶ່ງທ່ານ Moore ກ່າວວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ສາທາລະນະສຸກ ສາມາດຕຽມການສຳລັບ
ການລະບາດນີ້.
ທ່ານ Moore ກ່າວວ່າ “ມັນຄ້າຍໆກັນກັບວ່າ ເປັນການເຕືອນ ເຖິງແມ່ນວ່າມັນຈະບໍ່
ສາມາດປ້ອງກັນໄດ້ກໍ່ຕາມ, ຢ່າງນ້ອຍ ມັນກໍສາມາດທີ່ຈະປ້ອງກັນການເສຍຊີວິດ
ຊຶ່ງເປັນແນວໂນ້ມທີ່ເກີດຂຶ້ນ ໃນຊ່ວງກ່ອນເຖິງການແຜ່ລະບາດແທ້ໆ.”
ວິທີບຳບັດດ້ວຍການໃຊ້ນ້ຳໂດຍທາງປາກ ອິງຕາມທ່ານ Moore ການສ່ຽງຕໍ່ການຕາຍຈາກໂຣກອະຫິວາ ຈະຫຼຸດລົງ ນຶ່ງເປີເຊັນ.
ທ່ານກ່າວວ່າ ປັດຈຸບັນນີ້ ມັນມີຢາປ້ອງກັນໂຣກອະຫິວາວັກຊີນ ທີ່ລາຄາຍ່ອມເຍົາທີ່ຈະສາມາດນຳມາປ້ອງກັນໂຣກນີ້ໄດ້ ກ່ອນທີ່ລະດູການ El Nino ຈະເກີດຂຶ້ນ.
