ຣວັນດາ ກຳລັງທຳພິທີຂີດໝາຍ ຄົບຮອບ 20 ປີ ນັບແຕ່
ການຂ້າລ້າງເຜົ່າພັນໄດ້ເລີ້ມຕົ້ນຂຶ້ນ ໃນປີ 1994 ທີ່ໄດ້
ເຮັດປະຊາຊົນເສຍຊີວິດໄປ 8 ແສນຄົນນັ້ນ.
ໃນພິທີທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫລວງ Kigali ໃນວັນຈັນມື້ນີ້
ປະທານາທິບໍດີ Paul Kagame ແລະທ່ານ ພັນ ກີມູນ
ເລຂາທິການໃຫຍ່ສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຮ່ວມກັນໄຕ້
ທວນໄຟແຫ່ງຊາດ ທີ່ຈະໄໝ້ຢູ່ເປັນເວລາ 100 ມື້ ເພື່ອ
ເປັນການໄວ້ອາໄລແກ່ພວກທີ່ໄດ້ເສຍຊີວິດໄປ.
ໄລຍະເວລາດັ່ງກ່າວ ແມ່ນເທົ່າກັນກັບ ຊ່ວງເວລາທີ່
ພວກທະຫານບ້ານເຜົ່າຫູຕູ ໄດ້ທຳການອາລະວາດໄປໃນທົ່ວປະເທດ ໂດຍໄດ້
ເຂັ່ນຂ້າຊົນເຜົ່າຕຸດຊີ ແລະຊົນເຜົ່າຫູຕູຫົວບໍ່ຮຸນແຮງ ຫຼັງຈາກການມໍລະນະກຳ
ຂອງມື້ລາງປະທານາທິບໍດີ ຂອງ Rwanda ຍ້ອນອຸບັດເຫດເຮືອບິນຕົກ.
ພິທີດັ່ງກ່າວໄດ້ນຳເອົາ ບັນດາຜູ້ນຳປະເທດ ແລະແຂກຮັບເຊີນຜູ້ມີກຽດຕ່າງໆ
ຈາກສະຫະລັດ ອັງກິດ ແລະພວກປະເທດໃນພາກພື້ນອາຟຣິກາຕາເວັນອອກ
ມາຮ່ວມໃນພິທີດັ່ງກ່າວ.
ວີດີໂອກ່ຽວກັບ ທວນໄຟໄວ້ອາໄລແກ່ພວກເຄາະຮ້າຍ ໃນການຂ້າລ້າງເຜົ່າພັນ:
ທ່ານ ພັນ ກີມູນ ກ່າວໃນວັນອາທິດວານນີ້ວ່າ ທ່ານຈະຢືນຢັນອີກຄັ້ງໃໝ່ເຖິງຄວາມ
ໝາຍໝັ້ນຂອງປະຊາຄົມນາໆຊາດ ທີ່ວ່າ “ການກະທຳທີ່ໂຫດຮ້າຍເຊັ່ນນີ້” ບໍ່
ຄວນຈະເກີດຂຶ້ນ ໃນປະວັດສາດຂອງມວນມະນຸດ.”
ທ່ານໄດ້ຍ້ອງຍໍການນຳພາຂອງທ່ານ Kagame ເຊັ່ນກັນ ໂດຍກ່າວວ່າ ປະທານາ
ທິບໍດີໄດ້ສ້າງ “ໂຕຢ່າງທີ່ໂດດເດັ່ນ”ຂອງຄວາມສຳເລັດທາງດ້ານສັງຄົມເສດຖະກິດ
ປະຊາທິປະໄຕແລະສິດທິມະນຸດ.
ປະທານາທິບໍດີບາຣັກ ໂອບາມາ ແຫ່ງສະຫະລັດ ກ່າວຢູ່ໃນຖະແຫຼງການສະບັບນຶ່ງ
ເປັນຂີດໝາຍວັນຄົບຮອບດັ່ງກ່າວວ່າ ການຂ້າລ້າງເຜົ່າພັນໃນຣວັນດານັ້ນ "ແມ່ນ
ເປັນຄວາມພະຍາຍາມໂດຍເຈດຕະນາແລະຢ່າງເປັນລະບົບຂອງມະນຸດເພື່ອ
ທຳລາຍມະນຸດ ຄົນອື່ນໆ.” ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ເມື່ອເວລາປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມກຽດ
ຊັງກັນແລະຄວາມໂຫດຮ້າຍ ຜູ້ຄົນຕ້ອງຈື່ຈຳ ຄວາມເປັນມະນຸດຊາດຮ່ວມກັນ ເລືອກ
ເອົາຄວາມເວດທະນາຮັກແພງກັນ ແລະ “ຕ້ອງບໍ່ມີຄວາມເສີຍເມີຍ ຂາດຄວາມ
ເຫັນອົກເຫັນໃຈຈັກເທື່ອ.”
ທ່ານໂອບາມາ ຍັງກ່າວເຊັ່ນກັນວ່າ ພວກເຮົາຕ້ອງຈົດຈຳ ຄວາມລົ້ມແຫຼວຂອງໂລກ
ທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບມືກັບສະຖານະການແບບນີ້ໂດຍໄວ.
ການຂ້າລ້າງເຜົ່າພັນໄດ້ເລີ້ມຕົ້ນຂຶ້ນ ໃນປີ 1994 ທີ່ໄດ້
ເຮັດປະຊາຊົນເສຍຊີວິດໄປ 8 ແສນຄົນນັ້ນ.
ໃນພິທີທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫລວງ Kigali ໃນວັນຈັນມື້ນີ້
ປະທານາທິບໍດີ Paul Kagame ແລະທ່ານ ພັນ ກີມູນ
ເລຂາທິການໃຫຍ່ສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຮ່ວມກັນໄຕ້
ທວນໄຟແຫ່ງຊາດ ທີ່ຈະໄໝ້ຢູ່ເປັນເວລາ 100 ມື້ ເພື່ອ
ເປັນການໄວ້ອາໄລແກ່ພວກທີ່ໄດ້ເສຍຊີວິດໄປ.
ໄລຍະເວລາດັ່ງກ່າວ ແມ່ນເທົ່າກັນກັບ ຊ່ວງເວລາທີ່
ພວກທະຫານບ້ານເຜົ່າຫູຕູ ໄດ້ທຳການອາລະວາດໄປໃນທົ່ວປະເທດ ໂດຍໄດ້
ເຂັ່ນຂ້າຊົນເຜົ່າຕຸດຊີ ແລະຊົນເຜົ່າຫູຕູຫົວບໍ່ຮຸນແຮງ ຫຼັງຈາກການມໍລະນະກຳ
ຂອງມື້ລາງປະທານາທິບໍດີ ຂອງ Rwanda ຍ້ອນອຸບັດເຫດເຮືອບິນຕົກ.
ພິທີດັ່ງກ່າວໄດ້ນຳເອົາ ບັນດາຜູ້ນຳປະເທດ ແລະແຂກຮັບເຊີນຜູ້ມີກຽດຕ່າງໆ
ຈາກສະຫະລັດ ອັງກິດ ແລະພວກປະເທດໃນພາກພື້ນອາຟຣິກາຕາເວັນອອກ
ມາຮ່ວມໃນພິທີດັ່ງກ່າວ.
ວີດີໂອກ່ຽວກັບ ທວນໄຟໄວ້ອາໄລແກ່ພວກເຄາະຮ້າຍ ໃນການຂ້າລ້າງເຜົ່າພັນ:
ທ່ານ ພັນ ກີມູນ ກ່າວໃນວັນອາທິດວານນີ້ວ່າ ທ່ານຈະຢືນຢັນອີກຄັ້ງໃໝ່ເຖິງຄວາມ
ໝາຍໝັ້ນຂອງປະຊາຄົມນາໆຊາດ ທີ່ວ່າ “ການກະທຳທີ່ໂຫດຮ້າຍເຊັ່ນນີ້” ບໍ່
ຄວນຈະເກີດຂຶ້ນ ໃນປະວັດສາດຂອງມວນມະນຸດ.”
ທ່ານໄດ້ຍ້ອງຍໍການນຳພາຂອງທ່ານ Kagame ເຊັ່ນກັນ ໂດຍກ່າວວ່າ ປະທານາ
ທິບໍດີໄດ້ສ້າງ “ໂຕຢ່າງທີ່ໂດດເດັ່ນ”ຂອງຄວາມສຳເລັດທາງດ້ານສັງຄົມເສດຖະກິດ
ປະຊາທິປະໄຕແລະສິດທິມະນຸດ.
ປະທານາທິບໍດີບາຣັກ ໂອບາມາ ແຫ່ງສະຫະລັດ ກ່າວຢູ່ໃນຖະແຫຼງການສະບັບນຶ່ງ
ເປັນຂີດໝາຍວັນຄົບຮອບດັ່ງກ່າວວ່າ ການຂ້າລ້າງເຜົ່າພັນໃນຣວັນດານັ້ນ "ແມ່ນ
ເປັນຄວາມພະຍາຍາມໂດຍເຈດຕະນາແລະຢ່າງເປັນລະບົບຂອງມະນຸດເພື່ອ
ທຳລາຍມະນຸດ ຄົນອື່ນໆ.” ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ເມື່ອເວລາປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມກຽດ
ຊັງກັນແລະຄວາມໂຫດຮ້າຍ ຜູ້ຄົນຕ້ອງຈື່ຈຳ ຄວາມເປັນມະນຸດຊາດຮ່ວມກັນ ເລືອກ
ເອົາຄວາມເວດທະນາຮັກແພງກັນ ແລະ “ຕ້ອງບໍ່ມີຄວາມເສີຍເມີຍ ຂາດຄວາມ
ເຫັນອົກເຫັນໃຈຈັກເທື່ອ.”
ທ່ານໂອບາມາ ຍັງກ່າວເຊັ່ນກັນວ່າ ພວກເຮົາຕ້ອງຈົດຈຳ ຄວາມລົ້ມແຫຼວຂອງໂລກ
ທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບມືກັບສະຖານະການແບບນີ້ໂດຍໄວ.