ອຸປະຕິເຫດບົນທ້ອງຖະໜົນ ແມ່ນເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນແບບບໍ່ຄາດຝັນ ໂດຍມີທ່າອ່ຽງ
ເພີ້ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ຢູ່ໃນລາວ. ທັງນີ້ກໍຍ້ອນມີ ການຖືເບົາ ແລະຂາດສະຕິຂອງນັກຂັບຂີ່
ບວກກັບການບໍ່ເປັນເຈົ້າການໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ສະພາບການເຫລົ່ານີ້ມັນຈະເຮັດໃຫ້ ຫຼາຍຄົນເສຍຊີວິດ ເສຍອົງຄະ, ເສຍຊັບສິນ, ເງິນທອງ ຕະຫຼອດທັງຄົນທີ່ຮັກ ແລະຫວງ ແຫນທີ່ສຸດ ໃນພຽງພິບຕາດຽວໄດ້. ນັກຂ່າວຂອງເຮົາ
ມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ໄດ້ຫຼາຍທົດສະວັດມາແລ້ວ ທີ່ບັນຫາອຸປະຕິເຫດ ບົນທ້ອງຖະໜົນໃນລາວຍັງບໍ່ມີທ່າ
ອ່ຽງຈະຫຼຸດລົງແລະຍັງມີທ່າທີຈະນັບມື້ນັບເພີ້ມທະວີຂຶ້ນໂດຍສະເພາະໃນໄລຍະທີ່ມີພາຫະນະລົດສັນຈອນໄດ້ເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ ໃນປັດຈຸບັນ ຢູ່ຕາມທ້ອງຖະໜົນ, ຍ້ອນ
ການຂະຫຍາຍໂຕ ທາງເສດຖະກິດ ຂອງລາວ. ອີງຕາມສະຖິຕິການເກີດອຸປະຕິເຫດ ຂອງກົມຕໍາຫຼວດຈາລະຈອນນະ ຄອນບານ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນແລ້ວ, ອຸປະຕິເຫດ
ບົນທ້ອງຖະໜົນ ທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຊ່ວງໄລຍະ 6 ເດືອນທ້າຍປີກາຍທຽບໃສ່ກັບ 6 ເດືອນ
ຕົ້ນປີ 2019 ນີ້ ເຫັນວ່າ ມີທ່າອ່ຽງເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງໜ້າເປັນຫ່ວງ ໂດຍມີເຫດການເກີດ
ຂຶ້ນໃນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທັງໝົດ 525 ຄັ້ງ, ໃນນັ້ນ ມີຄົນເສຍຊີວິດ 89 ຄົນ, ບາດ
ເຈັບສາຫັດ 128 ຄົນ, ບາດເຈັບທໍາມະດາ 439 ຄົນ, ບາດເຈັບເລັກນ້ອຍ 184 ຄົນ
ແລະ ພາຫະນະລົດເປ່ເພຫຼາຍໃຊ້ບໍ່ໄດ້ 9 ຄັນ, ເປ່ເພທໍາມະດາ 955 ຄັນ ແລະ
ເປ່ເພເລັກນ້ອຍ 334 ຄັນ.
ສະພາບການເຊັ່ນນີ້ ແມ່ນເປັນສາຍເຫດເຮັດໃຫ້ມີການສູນເສຍຊັບສິນເງິນ ທອງຕະ
ຫຼອດຄົນຮັກອື່ນໆ ຢ່າງບໍ່ຄາດຝັນ, ດັ່ງການໃຫ້ສໍາພາດຕໍ່ວີໂອເອ ຂອງທ້າວທອງດຳ, ຊາວບ້ານນາປົ່ງ, ເມືອງຄົງເຊໂດນ ແຂວງສາລະວັນ ໃນຂະນະທີ່ຜູ້ກ່ຽວກຳລັງນອນ
ປິ່ນປົວຢູ່ໃນໂຮງໝໍ 150 ຕຽງ ໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ຍ້ອນຖືກອຸປະຕິເຫດ ວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ມາທໍາງານ ຢູ່ວຽງຈັນໄດ້ 5 ປີ ແລ້ວ ຕໍ່ມາວັນທີ 13 ເດືອນ 9 2019 ຕົນໄດ້ເກີດອຸປະຕິເຫດ ລົດຈັກຕໍາລົດຈັກເສຍຫາຍໜັກພໍສົມຄວນ, ລົດເປ່ເພໜັກ ຕົນເອງກໍ່ຂາຫັກ ຫົວຖືກກະທົບ ໜັກສົມຄວນ, ເສຍເງິນຫຼາຍ ເສຍເວລາ, ເສຍ
ຄວາມຮູ້ສຶກ ບໍ່ໄດ້ໄປທໍາມາຫາກິນທາງໃດ, ປະກັນໄພ ປະກັນສັງຄົມກໍ່ບໍ່ມີ ຄອບ
ຄົວກໍ່ຫຍຸ້ງຍາກເສຍເວລານໍາ ຍັງນອນຢູ່ໂຮງໝໍ 150 ຕຽງໃນປັດຈຸບັນ. ສ່ວນສາຍ
ເຫດທີ່ເກີດອຸປະຕິເຫດໃນຄັ້ງນີ້ ແມ່ນຍ້ອນ ການຊຸມແຊວກິນເຫຼົ້າ ກັບໝູ່ຂ້າງເຮືອນ
ພັກ ເພາະບໍ່ໄດ້ພໍ້ກັນດົນແລ້ວ.”
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຈາລະຈອນທ່ານນຶ່ງເວົ້າວ່າ ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ເກີດ ອຸປະຕິເຫດບົນທ້ອງ
ຖະໜົນແມ່ນມີ 4 ປັດໄຈຫຼັກ ຊຶ່ງກ່ຽວຂ້ອງກັບສະພາບແວດລ້ອມ ດິນ ຟ້າອາກາດ, ສະພາບເສັ້ນທາງ, ສະພາບເຕັກນິກຂອງພາຫະນະທີ່ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ແລະການ
ລະເມີດກົດລະບຽບຈາລະຈອນ ຂອງ ຜູ້ຂັບຂີ່ຍວດຍານ ພາຫະນະ ໂດຍສະເພາະ
ແມ່ນການດື່ມສິ່ງມືນເມົາ ຊຶ່ງທ່ານ ກ່າວຕໍ່ວີ ໂອເອພວກເຮົາດັ່ງນີ້:
“4 ສາຍເຫດຫຼັກທີ່ພາໃຫ້ເກີດອຸປະຕິເຫດຕາມທ້ອງຖະໜົນ ຄື ສາຍເຫດທີ 1 ຈາກ
ສະພາບແວດລ້ອມ ທາງສັງຄົມ ທໍາມະຊາດ ດິນຟ້າອາກາດ ທາງມີສິ່ງກີດຂວາງ, ຕົ້ນ
ໄມ້ລົ້ມທັບທາງແລະອື່ນໆ. ສາຍເຫດທີ 2. ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນສະພາບເສັ້ນທາງເປັນບວກ
ເປັນຂຸມ ເວລາຝົນຕົກມີນໍ້າອັ່ງອໍ ເປັນຕົມ ຍາມແລ້ງກໍ່ມີຂີ້ຝຸ່ນຫຼາຍ, ປ້າຍສັນຍານຈາ
ລະຈອນ ແລະດອກໄຟເຍືອງທາງກາງ ຄືນບໍ່ພຽງພໍ. ສາຍເຫດທີ 3 ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນສະ
ພາບເຕັກນິກ ຂອງພາຫະນະເຊັ່ນ ພາຫະນະເກົ່າແກ່ຊຸດໂຊມ ຢາງລົດຫຼຸ້ຍຫ້ຽນເກີນ
ມາດຕະຖານ ລະບົບເບກ ຄັນສົ່ງ ບໍ່ດີ, ລະບົບໄຟຕາ, ໄຟສັນຍານຕ່າງໆບໍ່ຮັບປະກັນ
ທາງດ້ານເຕັກນິກ. ສາຍເຫດທີ 4 ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນຜູ້ຂັບຂີ່ພາຫະນະລົດ ຜູ້ໃຊ້ລົດໃຊ້ຖະ
ໜົນ ທີ່ລະເມີດກົດລະບຽບການສັນຈອນ ແລ້ວພາໃຫ້ເກີດອຸປະຕິເຫດ, ມັກດື່ມສິ່ງມືນ
ເມົາ ແລ້ວຂັບຂີ່ລົດໄວເກີນກໍານົດ ແຊງຂຶ້ນໜ້າບໍ່ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພ, ລ້ຽວຊ້າຍ
ລ້ຽວຂວາ ບໍ່ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພ ປະໝາດຂາດສະ ຕິ ທ້າທາຍ ເອົາແຕ່ໃຈຕົນ
ເອງ ແລະ ອື່ນໆ.”
ໃນຂະນະດຽວກັນ, ຝ່າຍຫົວໜ້າໜ່ວຍງານຂັ້ນສູງຂອງລັດ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທ່ານໜຶ່ງ ກໍໄດ້
ໃຫ້ຄຳສະເໜີວ່າ ເພື່ອໃຫ້ຫລຸດຜ່ອນອຸປະຕິເຫດໄດ້ຈະຕ້ອງມີການຍົກລະດັບຄວາມ
ເຂົ້າໃຈຂອງປະຊາຊົນໃນທຸກອາຍຸເພດໄວແລະຂະແໜງອາ ຊີບໃຫ້ເຂົ້າໃຈເຖິງຄວາມ
ສຳຄັນ ແລະມີສະຕິໃນການປະຕິບັດລະບຽບຈະລາຈອນ ຊຶ່ງທ່ານໃຫ້ຄຳເຫັນດັ່ງນີ້:
“ຢາກໃຫ້ຫຼຸດຜ່ອນອຸປະຕິເຫດໄດ້ ບັນຫາຫຼັກໆ ແມ່ນຕ້ອງໄດ້ໂຄສະນາເຜີຍ ແຜ່ ກົດລະບຽບຈາລະຈອນຢູ່ຕາມທາງສາມແຍກ, ສີ່ແຍກທີ່ມີໄຟແດງ ໄຟອໍານາດນີ້
ຄືບັນຫາ 1. ບັນຫາ 2 ແມ່ນຕ້ອງລົງເຜີຍແຜ່ລະບຽບຈາລະຈອນຢູ່ຕາມບ້ານ ຕາມໂຮງຮຽນແລະຕາມສໍານັກງານອົງການຕ່າງໆ ເພື່ອໃຫ້ພໍ່ແມ່ ປະຊາຊົນ
ເຂົ້າໃຈກົດລະບຽບຈາລະຈອນເພື່ອໃຫ້ສາມາດຫຼຸດຜ່ອນອຸປະຕິເຫດ ຕາມທ້ອງ
ຖະໜົນ”
ສະຫຼຸບແລ້ວ ອຸປະຕິເຫດບົນທ້ອງຖະໜົນແມ່ນເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນການຖືເບົາ
ມັກງ່າຍ ແລະຂາດສະຕິຂອງນັກຂັບຂີ່ຢູ່ໃນຫຼາຍດ້ານ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນການດື່ມ
ສິ່ງມືນເມົາເກີນຂອບເຂດ ແລະບໍ່ປະຕິບັດຕາມກົດລະບຽບຈາລະຈອນ. ພ້ອມກັນນັ້ນ
ທາງເຈົ້າໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບໃນດ້ານການອອກໃບອະນຸຍາດໃນການຂັບຂີ່ ແລະບູລະ
ນະສ້ອມແປງຖະໜົນຫົນທາງກໍຍັງບໍ່ທັນເປັນເຈົ້າການໃນການທີ່ຈະແກ້ໄຂບັນຫາ
ເຫລົ່ານີ້ຮ່ວມກັນ ແລະການສຶກສາອົບຮົມເພື່ອຍົກລະດັບຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງບັນດາ
ນັກຂັບຂີ່ກໍຍັງບໍ່ທົ່ວເຖິງ ແລະບໍ່ມີປະສິດທິຜົນສູງ. ສະນັ້ນເພື່ອຫຼີກລ້ຽງຜົນຕາມມາ
ທາງເສດຖະກິດແລະຊີວິດຂອງ ຄົນ ທີ່ບໍ່ເພິ່ງປາດຖະໜານີ້ ມັນຮຽກຮ້ອງທຸກພາກ
ສ່ວນ ໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ຮ່ວມມືກັນແກ້ໄຂຢ່າງເປັນຮູບປະທຳ ແລະເປັນລະບົບ.
