ສະພາບຊີວິດການເປັນຢູ່ ທີ່ຍາກຈົນຢ່າງຍິ່ງເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍ
ໃນໄວຮຽນຫຼາຍກວ່າ 20 ເປີເຊັນ ຕ້ອງປະລະການຮຽນຊັ້ນປະຖົມ
ຊຶ່ງຖືເປັນສະພາບ ທີ່ສວນທາງກັບນະໂຍບາຍ ຂອງລັດຖະບານ
ລາວຢ່າງສິ້ນເຊີງ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະກິລາ ຍອມຮັບວ່າ ດ້ວຍສະພາບຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ຍາກຈົນຢ່າງຍິ່ງ ຂອງປະຊາຊົນລາວ ໂດຍມີສາເຫດມາຈາກລະດັບຄ່າຄອງຊີບ ທີ່ປັບຕົວສູງຂຶ້ນນັບມື້ ແລະລັດຖະບານລາວບໍ່ສາມາດຈະໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອໄດ້ເລີຍນັ້ນ ນັບເປັນສາເຫດທີ່ສຳຄັນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ການປະລະການຮຽນຂອງເດັກນ້ອຍ ໃນຊັ້ນປະຖົມສຶກສາມີອັດຕາສະເລ່ຍສູງກວ່າ 20 ເປີເຊັນ ຂອງຈຳນວນເດັກນ້ອຍໃນໄວຮຽນທັງໝົດ ໃນທົ່ວປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນນີ້.
ໂດຍເຖິງແມ່ນວ່າ ການເຂົ້າຮຽນໃນລະດັບປະຖົມສຶກສາ ຂອງເດັກນ້ອຍໃນສົກປີ 2014
-2015 ນີ້ຈະຄິດເປັນອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ສູງເຖິງ 95 ເປີເຊັນກໍຕາມ ຫາກແຕ່ໃນຄວາມເປັນ
ຈິງກັບປາກົດວ່າ ມີເດັກນ້ອຍລາວມາໂຮງຮຽນຕາມປົກກະຕິພຽງ 75 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ
ດັ່ງທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງລາວໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ອັດຕາປະລະການສຶກສາ ຫຼືວ່າອັດຕາການລອດເຫຼືອເນາະ ສົມມຸດວ່າ ເດັກນ້ອຍ ເຂົ້າຊັ້ນ ປ. 1 ໄປຮອດຊັ້ນປ. 5 ເຂົ້າດຽວນີ້ ເຮົາຕັ້ງເປົ້າໄວ້ໃຫ້ມັນໄດ້ຮອດ 95 ເປີເຊັນ ແຕ່ວ່າໃນໂຕຈິງພັດລອດມາດຽວນີ້ ແຕ່ 75 ເປີເຊັນ ສ່ວນ 20 ເປີເຊັນ ພັດ
ເສຍໄປ ອັນນັ້ນກໍຈະຕ້ອງໄດ້ສຸມໃສ່ແກ້ໄຂ ເຮັດຈັ່ງໃດຊ່ວຍສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້
ເຂົາເຈົ້າສາມາດຮຽນຈົບ.”
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ບັນຫາດັ່ງກ່າວຍັງຖືເປັນສະພາບການທີ່ກົງກັນ
ຂ້າມກັບນະໂຍບາຍຂອງລັດຖະບານລາວ ພາຍໃຕ້ການນຳຂອງ
ທ່ານທອງສິງ ທຳມະວົງ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ທີ່ໄດ້ປະກາດເປົ້າ
ໝາຍຈະຂະຫຍາຍໂອການດດ້ານການສຶກສາ ສຳຫລັບເດັກ
ນ້ອຍໃນເຂດຊົນນະບົດໃຫ້ໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງພາຍໃນປີ 2015 ນີ້
ຫາກແຕ່ວ່າດ້ວຍບັນຫາຄວາມຍາກຈົນຂອງປະຊາຊົນ ທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້
ຮັບການແກ້ໄຂນັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ບໍ່ສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວ
ໄດ້ຢ່າງແນ່ນອນ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງ ໃຫ້ການຢືນຢັນດ້ວຍວ່າ ບັນຫາທີ່ເປັນອຸປະສັກ
ຕໍ່ການຂະຫຍາຍໂອກາດ ທາງດ້ານການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານໃຫ້
ໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງໃນທົ່ວປະເທດລາວອີກປະການໜຶ່ງ ກໍແມ່ນບັນຫາຂາດແຄນດ້ານງົບປະມານຂອງລັດຖະບານລາວ ໂດຍບັນຫາທີ່ເຫັນໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນທີ່ສຸດໃນເວລານີ້ ກໍຄືການຈັດພິມ ແລະການແຈກຈ່າຍປຶ້ມຕຳລາຮຽນສຳຫລັບນັກຮຽນຊັ້ນປະຖົມທຸກຄົນໃນທົ່ວປະເທດ ຊຶ່ງເປັນເປົ້າໝາຍບູລິມະສິດ ທີ່ຈະຕ້ອງຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ໄດ້ ຢ່າງແທ້ຈິງໃນສົກຮຽນປີ 2014-2015 ນີ້ ຫາກແຕ່ວ່າ ໃນການປະຕິບັດຕົວຈິງກໍຍັງຄົງເປັນໄປບໍ່ໄດ້ເລີຍ ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາໂຮງຮຽນຢູ່ໃນເຂດຊົນນະບົດນັ້ນ ດັ່ງທີ່ນາຍຄູທ່ານໜຶ່ງໃນເຂດແຂວງວຽງຈັນ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ດຽວນີ້ພວກເຮົາໄດ້ເອົາປຶ້ນແບບຮຽນລົງສູ່ນັກຮຽນນີ້ ພວກເຮົາເອົາລົງເປັນໂຕະ
ບໍ່ໄດ້ເອົາລົງໄປໃຫ້ນັກຮຽນໝົດທຸກຄົນໄດ້ຊົມໃຊ້ຫັ້ນນະ ພວກເຮົາເອົາລົງເປັນ
ໂຕະເອົາ ໃນເບື້ອງຕົ້ນນີ້ນະ ເພາະວ່າມັນບໍ່ພຽງພໍ ພວກເຮົາໄດ້ນຳໃຊ້ແນວນັ້ນ
ໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ຊົມໃຊ້ເປັນໂຕະເວລາມີວິຊານັ້ນທີ່ຂຶ້ນຫ້ອງສອນ ແລ້ວເອົາປຶ້ມແບບຮຽນນຳໄປໃຊ້ເປັນໂຕະເອົາ.”
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ກໍຍັງປາກົດດ້ວຍວ່າ ໄດ້ມີການແຈກຈ່າຍປຶ້ມຕຳລາຮຽນບໍ່ເຖິງ 50 ເປີເຊັນ ຂອງຈຳນວນນັກຮຽນທັງໝົດຢູ່ໃນເຂດແຂວງພາກເໜືອ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ບັນດາຜູ້ບໍລິຫານໂຮງ
ຮຽນຕ້ອງແກ້ໄຂບັນຫາ ດ້ວຍການໃຫ້ບັນດາຜູ້ປົກຄອງຂອງນັກຮຽນທີ່ພໍມີຖານະ ຕ້ອງ
ຈັດຊື້ຕຳລາຮຽນໃຫ້ລູກຂອງພວກເຂົາເຈົ້າດ້ວຍຕົນເອງ.
ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນສູນກາງຊາວໜຸ່ມປະຕິວັດລາວ ກໍຍອມຮັບວ່າ ການພັດທະນາເຍົາວະຊົນລາວ ໃນປັດຈຸບັນຍັງຕ້ອງປະເຊີນກັບບັນຫາຫຍຸ້ງຍາກຢ່າງທີ່ສຸດ ເນື່ອງຈາກບໍ່ສາມາດຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ຕາມແຜນການທີ່ວາງໄວ້ໃນຫຼາຍໆດ້ານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາເຍົາວະຊົນໃນລາວຍັງມີລະດັບຄຸນນະພາບຕ່ຳທີ່ສຸດໃນອາຊ່ຽນອີກດ້ວຍ.