ການດຳເນີນຄວາມພະຍາຍາມໂດຍທ່ານຮຸນເຊນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີກຳປູເຈຍ ເພື່ອຈະນຳເອົາມຽນມາກັບຄືນເຂົ້າມາຮ່ວມສະມາຄົມບັນດາປະຊາຊາດໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຫຼືອາຊຽນ ໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມແຕກແຍກພາຍໃນກຸ່ມການຄ້າດັ່ງກ່າວລະຫວ່າງລັດຖະບານຜະເດັດການຂອງປະເທດທີ່ຕັ້ງຢູ່ເທິງແຜ່ນດິນໃຫຍ່ ແລະປະເທດປະຊາທິປະໄຕ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ຕາມເກາະດອນທາງທະເລ ອີງຕາມຄຳເວົ້າຂອງພວກນັກວິເຄາະ.
ພວກເຂົາເຈົ້າກ່າວວ່າ ການມີຄວາມເຫັນທີ່ບໍ່ລົງລອຍກັນດັ່ງກ່າວ ອາດເປັນເງົາບົດບັງ ກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ທີ່ເມືອງສຽມຮຽບ ໃນອາທິດ ນີ້ ເວລາ 10 ປະເທດສະມາຊິກຂອງອາຊຽນຄາດວ່າຈະສົນທະນາຫາລືກັນກ່ຽວກັບຄວາມເຫັນທີ່ບໍ່ລົງລອຍກັນຂອງພວກທ່ານ ແລະກຳນົດຫົວຂໍ້ປະຊຸມ ສຳລັບປີຕໍ່ໜ້າ. ກຳປູເຈຍເປັນປະທານວຽນຂອງສະມາຄົມອາຊຽນ ໃນເວລານີ້.
ບັນຫາຕ່າງໆ ນັບແຕ່ການຂັດແຍ້ງຢູ່ໃນທະເລຈີນໃຕ້ ຫາກຸ່ມຄວດ ຊຶ່ງເປັນກຸ່ມປະເທດພັນທະມິດຕາເວັນຕົກທີ່ຕັ້ງຂຶ້ນມາເພື່ອປ້ອງກັນການຂະຫຍາຍອິດທິພົນຂອງຈີນນັ້ນ ເປັນຫົວຂໍ້ສຳຄັນພ້ອມກັບການຟື້ນໂຕຄືນທາງດ້ານເສດຖະກິດຫຼັງຈາກເກີດໂຣກລະບາດ ການຮັບເອົາຕີມໍຕາເວັນອອກເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງກຸ່ມ ແລະຍຸຕິຄວາມຮຸນແຮງລຸນຫຼັງທີ່ໄດ້ມີການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນມຽນມາ.
ແຕ່ພວກນັກວິເຄາະ ກ່າວວ່າ ການແບ່ງແຍກທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ຊຶ່ງເກີດຂຶ້ນຍ້ອນການ ກວດລ້າງຊົນຊາດຊົນເຜົ່າແລະການກ່າວຫາວ່າມີການຂ້າລ້າງເຊື້ອຊາດເຜົ່າພັນໂດຍພວກທະຫານມຽນມາ ຕໍ່ຊາວມຸສລິມໂຣຮິງຢາໃນປີ 2017 ໄດ້ແຕກກວ້າງອອກນັບແຕ່ມີການເຮັດລັດຖະປະຫານ ເມື່ອວັນທີ 1 ກຸມພາ 2021 ແລະເຫັນໄດ້ຢ່າງຈະແຈ້ງ ນັບແຕ່ການເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມ ນະຄອນຫຼວງເນປີດໍຂອງທ່ານຮຸນເຊນ.
ທ່ານຊາລສ໌ ຊັງຕີອາໂກ (Charles Satiago) ຈາກກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດຂອງສະພາອາຊຽນ ກ່າວວ່າ “ຄວາມເຫັນແຕກຕ່າງກັນໃນເລື້ອງມຽນມາ ແມ່ນມີຢ່າງແທ້ຈິງແລະທ່ານສາມາດມອງເຫັນໄດ້ວ່າປະເທດຕ່າງໆທີ່ມີຜູ້ນຳແມ່ນທະຫານເຊັ່ນໄທ ກຳປູເຈຍ ລາວ ກຳລັງເຮັດວຽກກັບມຽນມາໂດຍກົງ ຫຼືໂດຍທາງອ້ອມ.”
ທ່ານກ່າວວ່າ “ສ່ວນປະເທດອື່ນໆ ເຊັ່ນ ມາເລເຊຍ ສິງກະໂປ ອິນໂດເນເຊຍ ຕະຫຼອດທັງຟີລິບປິນ ແມ່ນເປັນອີກກຸ່ມນຶ່ງເມື່ອຮວມກັນແລ້ວ.”
ບັນດາປະເທດທີ່ຕັ້ງຢູ່ເທິງແຜ່ນດິນໃຫຍ່ ໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ສ່ວນໃຫຍ່ຈະເປັນຊາວພຸດ ແລະຄວບຄຸມຫຼືບໍ່ກໍມີອິດທິພົນຢ່າງໜັກຈາກພວກທະຫານຂະນະທີ່ແຫຼມມາເລແລະຫຼາຍພັນເກາະດອນທີ່ເນັ່ງຜ່ານອິນໂດເນເຊຍແລະຟີລິບປິນ ສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ ແມ່ນເປັນປະເທດປະຊາທິປະໄຕ ແລະນັບຖືສາສະໜາອິສລາມຫຼືບໍ່ກໍຄຣິສຕຽນ.
ພວກນັກວິເຄາະກ່າວວ່າ ກຸ່ມສາມປະເທດໄດ້ປາກົດໂຕຂຶ້ນມາທີ່ປະກອບດ້ວຍອິນໂດເນເຊຍ ມາເລເຊຍ ແລະບຣູນາຍ ຊຶ່ງມີຄວາມເຂົ້າອົກເຂົ້າໃຈທາງດ້ານສາສະໜາຮ່ວມກັນກັບຊາວມຸສລິມໂຣຮິງຢາ ໄດ້ຄັດຄ້ານຕໍ່ການນຳເອົາພວກທະຫານມຽນມາກັບຄືນເຂົ້າມາອາຊ່ຽນ ຫຼັງຈາກໄດ້ມີການຫ້າມບໍ່ໃຫ້ປະເທດດັ່ງກ່າວເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດເພື່ອເປັນການຕອບໂຕ້ຕໍ່ການເຮັດລັດຖະປະຫານ.
