ການຂະຫຍາຍໂຕທາງເສດຖະກິດຂອງຈີນ ອອກໄປໃນຂົງເຂດ
ເອເຊຍ ຢ່າງວ່ອງໄວໄດ້ພາໃຫ້ມີການເພິ່ງພາອາໄສແມ່ນໍ້າຂອງ
ຫຼາຍຂຶ້ນນັບມື້ ເພື່ອການຄ້າ. ທັງເຂື່ອນແລະທ່າເຮືອໃໝ່ໆ ຄາດ
ວ່າຈະເປັນຕົວຊ່ວຍການຄ້າໃນບໍ່ເທົ່າໃດປີຕໍ່ໜ້ານີ້ ແຕ່ກໍບໍ່ແມ່ນ
ທຸກໆຄົນທີ່ຍິນດີກັບການປ່ຽນແປງດັ່ງກ່າວນີ້. Steve Sand
ford ຜຸ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ລາຍງານມາ ຈາກອໍາເພີຊຽງແສນ ຈັງ
ຫວັດຊຽງຮາຍ ປະເທດໄທ ຊຶ່ງທອງປານມີບົດແປ ມາສະເໜີ.
ເບິ່ງວີດິໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ນັບຕັ້ງແຕ່ໂບຮານນະການມາແລ້ວ ແມ່ນໍ້າຂອງແມ່ນເປັນເສັ້ນທາງຂົນສົ່ງທີ່ສໍາຄັນອັນ
ນຶ່ງ. ມາບັດນີ້ ການມີກໍາປັ່ນທີ່ທັນສະໄໝແລະທ່າເຮືອໃໝ່ໆ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ແມ່ນໍ້າຂອງກາຍ ມາເປັນພາກສໍາຄັນ ຂອງການຂະຫຍາຍໂຕທາງເສດຖະກິດຢ່າງວ່ອງໄວຂອງຈີນ.
ນັບແຕ່ປີ 2004 ເປັນຕົ້ນມາ ປະລິມານສິນຄ້າປະຈໍາປີທີ່ຂົນສົ່ງໄປມາ ລະຫວ່າງທ່າເຮືອ ໄທແລະຈີນ ໄດ້ຖີບຕົວສູງຂຶ້ນສາມເທົ່າ ເປັນປະມານ 300,000 ໂຕນ ຊຶ່ງສ່ວນນຶ່ງແມ່ນ ເປັນຍ້ອນສັນຍາການຄ້າເສລີ ທີ່ເຊັນກັນໃນປີ 2003 ລະຫວ່າງຈີນແລະປະເທດເພື່ອນ ບ້ານສະມາຄົມອາຊ່ຽນ.
ສາເຫດນຶ່ງອີກທີ່ພາໃຫ້ການຄ້າຈະເລີນຂື້ນ ກໍຄືໂຄງການພິເສດທີ່ເອີ້ນວ່າ ໂຄງການ
ເກັບກ່ຽວແຕ່ຫົວທີ ຫຼື Early Harvest Program ລະຫວ່າງໄທແລະຈີນ ທີ່ບໍ່ເກັບພາສີ
ຈາກຜະລິດຕະຜົນກະເສດຂອງກັນແລະກັນ ຫຼາຍກວ່າ 100 ຊະນິດ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ພວກ
ພໍ່ຄ້າແມ່ຄ້າປີກຍ່ອຍທ້ອງຖິ່ນ ບໍ່ພໍໃຈ ປານໃດກັບການແຂ່ງຂັນ ທີ່ມີເພີ່ມຂຶ້ນນີ້. ແມ່ຄ້າໄທ
ນາງສະອາງ ໂສມາລິນ ເວົ້າວ່າ:
“ຜະລິດຕະຜົນຈີນຈະຖືກກວ່າ ຂອງໄທ ສະນັ້ນມັນກໍເລີຍກະທົບຕໍ່ພວກຊາວນາ ຊາວສວນໄທ ເພາະບໍ່ໄດ້ ຂາຍຜັກໝີ່ ຂອງພວກເຂົ້າເຈົ້າ.”
ຫຼາຍຄົນຢູ່ທີ່ນີ້ຮູ້ສຶກວ່າ ລະບົບປອດພາສີດັ່ງກ່າວແມ່ນຕໍ່ຕ້ານພວກເຂົາເຈົ້າ. ນອກນີ້
ການຄວບຄຸມທີ່ເຂ້ມງວດກ່ວາຂອງຈີນ ໃນເລື້ອງອະນາໄມຂອງຜະລິດຕະພັນອາຫານ
ແລະພາສີສິນຄ້າແລະການບໍລິການ ໄດ້ຕັດທອນກໍາໄລຂອງຜູ້ສົ່ງອອກໄທ ລົງ.
ແຕ່ວ່າ ເລື້ອງນຶ່ງໃນການຈົ່ມທຸກທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ກໍຄືເລື້ອງເຄືອຂ່າຍການຂົນສົ່ງໃນລໍາແມ່
ນໍ້າຂອງເອງ. ທ່ານ ສາຍັນ ຄໍາເນີນ ເປັນນັກເສດຖະສາດ ທີ່ສຶກສາເລຶ່ອງຜົນກະທົບ
ຂອງເຂື່ອນ ຕໍ່ພວກປະຊາຄົມທີ່ອາໄສຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າ. ທ່ານສາຍັນ ເວົ້າວ່າ:
“ເຮືອທັງໝົດເປັນຂອງຄົນຈີນ ແລະຈີນເປັນຜູ້ຄວບຄຸມຄ່າຂົນສົ່ງ ແລະຄ່າອື່ນໆອີກ. ແລະຍ້ອນວ່າຈີນໄດ້ສ້າງເຂື່ອນຫຼາຍໆແຫ່ງ ຢູ່ສ່ວນເທິງຂອງນໍ້າຂອງ ຈີນກໍສາມາດ
ຄວບຄຸມລະດັບນໍ້າໄດ້ ເພື່ອໃຫ້ເຮືອຈາກຈີນຫຼາຍໆລໍາຂຶ້ນ ສາມາດນໍາສົ່ງສິນຄ້າ ລົງມາຍັງສ່ວນລຸ່ມຂອງນໍ້າຂອງ ໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ໂດຍໃຊ້ເວລາພຽງສາມວັນເທົ່ານັ້ນ.”
ຢູ່ເຂດຊາຍແດນໄທ ທີ່ຊຽງແສນນັ້ນ ກໍຍາກທີ່ຈະມອງຂ້າມຮ່ອງຮອຍແຫ່ງການປ່ຽນແປງ ດ້ານປະຊາກອນໄປໄດ້. ຕາມຕະຫຼອດທ້ອງຖິ່ນ ຜັກໝີ່ ໝາກໄມ້ ພືດຜົນນໍາເຂົ້າຈາກຈີນ ແມ່ນຂາຍໄດ້ໄວ ຂະນະທີ່ພວກຜູ້ຊື້ພາກັນຂົນຊື້ເອົາຢ່າງໃຫຍ່ ເພາະລາຄາຖືກກ່ວາ. ແຕ່
ກໍຍັງມີຫຼາຍໆຄົນຢູ່ທີ່ນີ້ ທີ່ຍັງໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນພືດຜົນ ທີ່ປູກຢູ່ໃນທ້ອງຖິ່ນ. ນາງ
ສະອາງ ເວົ້າວ່າ :
“ພວກຄົນໄທມັກກິນເຄຶ່ອງປູກຂອງຝັງຂອງຕົນເອງ ເຊັ່ນ ໝາກເຜັດ ແລະຜັກອື່ນໆ.
ສະນັ້ນ ຜັກຈາກຈີນຈຶ່ງຕ້ອງຖືກສົ່ງຕໍ່ ເຂົ້າໄປຂາຍ ຢູ່ບາງກອກ.”
ເຖິງແມ່ນພວກຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຈົ່ມວ່າຢ່າງໃດກໍຕາມ ສິນຄ້ານໍາເຂົ້າຈາກຈີນ ກໍແມ່ນຈະເພີ່ມ
ຂຶ້ນໄປຢ່າງບໍ່ລົດລະ ຍ້ອນມີທ່າເຮືອພານິດແຫ່ງທີສອງເປີດ ຂື້ນມາໃໝ່ໆ. ວີຣະ ຈິນນິຄອນ ເປັນຜູ້ຈັດການທ່າເຮືອຊຽງແສນແຫ່ງໃໝ່ນີ້. ວີຣະ ເວົ້າວ່າ:
“ເຫດຜົນໃຫຍ່ທີ່ພວກເຮົາສ້າງທ່າເຮືອໃໝ່ຂຶ້ນມາ ກໍຍ້ອນວ່າ ໃນອະນາຄົດ
ຈະມີຜັກມາຈາກຈີນເພີ່ມຂຶ້ນ. ທ່າເຮືອເກົ່າຊຽງແສນ ສາມາດຮັບສິນຄ້າໄດ້
ປະມານ 3 ແສນໂຕນຕໍ່ປີ. ນັ້ນຄືເຫດຜົນທີ່ທາງການໄທ ຕັດສິນໃຈສ້າງທ່າ
ເຮືອໃໝ່ ທີ່ສາມາດຮັບສິນຄ້າໄດ້ຫຼາຍ ເຖິງຫົກລ້ານໂຕນ ຕໍ່ປີໄດ້.”
ໃນຂະນະທີ່ການຄ້າເພີ່ມພູນໄປໜ້າ ຊາວໄທທີ່ຕ້ອງຕິການຕົກລົງກັນນີ້ ມີຄວາມເປັນຫ່ວງ
ວ່າ ຖ້າຫາກລັດຖະບານບໍ່ເຂົ້າມາຫຍຸ້ງກ່ຽວແລ້ວ ວົງການທຸລະກິດລະດັບທ້ອງຖິ່ນທັງ
ຫຼາຍ ກໍຈະໄດ້ຮັບຄວາມເດືອດຮ້ອນໄປ ຕາມໆກັນ ຍ້ອນວ່າກໍາໄລໄປຕົກຢູ່ກັບຈີນ.
ເບິ່ງລາຍງານວີດິໂດນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດ:
ເອເຊຍ ຢ່າງວ່ອງໄວໄດ້ພາໃຫ້ມີການເພິ່ງພາອາໄສແມ່ນໍ້າຂອງ
ຫຼາຍຂຶ້ນນັບມື້ ເພື່ອການຄ້າ. ທັງເຂື່ອນແລະທ່າເຮືອໃໝ່ໆ ຄາດ
ວ່າຈະເປັນຕົວຊ່ວຍການຄ້າໃນບໍ່ເທົ່າໃດປີຕໍ່ໜ້ານີ້ ແຕ່ກໍບໍ່ແມ່ນ
ທຸກໆຄົນທີ່ຍິນດີກັບການປ່ຽນແປງດັ່ງກ່າວນີ້. Steve Sand
ford ຜຸ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ລາຍງານມາ ຈາກອໍາເພີຊຽງແສນ ຈັງ
ຫວັດຊຽງຮາຍ ປະເທດໄທ ຊຶ່ງທອງປານມີບົດແປ ມາສະເໜີ.
ເບິ່ງວີດິໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ນັບຕັ້ງແຕ່ໂບຮານນະການມາແລ້ວ ແມ່ນໍ້າຂອງແມ່ນເປັນເສັ້ນທາງຂົນສົ່ງທີ່ສໍາຄັນອັນ
ນຶ່ງ. ມາບັດນີ້ ການມີກໍາປັ່ນທີ່ທັນສະໄໝແລະທ່າເຮືອໃໝ່ໆ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ແມ່ນໍ້າຂອງກາຍ ມາເປັນພາກສໍາຄັນ ຂອງການຂະຫຍາຍໂຕທາງເສດຖະກິດຢ່າງວ່ອງໄວຂອງຈີນ.
ນັບແຕ່ປີ 2004 ເປັນຕົ້ນມາ ປະລິມານສິນຄ້າປະຈໍາປີທີ່ຂົນສົ່ງໄປມາ ລະຫວ່າງທ່າເຮືອ ໄທແລະຈີນ ໄດ້ຖີບຕົວສູງຂຶ້ນສາມເທົ່າ ເປັນປະມານ 300,000 ໂຕນ ຊຶ່ງສ່ວນນຶ່ງແມ່ນ ເປັນຍ້ອນສັນຍາການຄ້າເສລີ ທີ່ເຊັນກັນໃນປີ 2003 ລະຫວ່າງຈີນແລະປະເທດເພື່ອນ ບ້ານສະມາຄົມອາຊ່ຽນ.
ສາເຫດນຶ່ງອີກທີ່ພາໃຫ້ການຄ້າຈະເລີນຂື້ນ ກໍຄືໂຄງການພິເສດທີ່ເອີ້ນວ່າ ໂຄງການ
ເກັບກ່ຽວແຕ່ຫົວທີ ຫຼື Early Harvest Program ລະຫວ່າງໄທແລະຈີນ ທີ່ບໍ່ເກັບພາສີ
ຈາກຜະລິດຕະຜົນກະເສດຂອງກັນແລະກັນ ຫຼາຍກວ່າ 100 ຊະນິດ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ພວກ
ພໍ່ຄ້າແມ່ຄ້າປີກຍ່ອຍທ້ອງຖິ່ນ ບໍ່ພໍໃຈ ປານໃດກັບການແຂ່ງຂັນ ທີ່ມີເພີ່ມຂຶ້ນນີ້. ແມ່ຄ້າໄທ
ນາງສະອາງ ໂສມາລິນ ເວົ້າວ່າ:
“ຜະລິດຕະຜົນຈີນຈະຖືກກວ່າ ຂອງໄທ ສະນັ້ນມັນກໍເລີຍກະທົບຕໍ່ພວກຊາວນາ ຊາວສວນໄທ ເພາະບໍ່ໄດ້ ຂາຍຜັກໝີ່ ຂອງພວກເຂົ້າເຈົ້າ.”
ຫຼາຍຄົນຢູ່ທີ່ນີ້ຮູ້ສຶກວ່າ ລະບົບປອດພາສີດັ່ງກ່າວແມ່ນຕໍ່ຕ້ານພວກເຂົາເຈົ້າ. ນອກນີ້
ການຄວບຄຸມທີ່ເຂ້ມງວດກ່ວາຂອງຈີນ ໃນເລື້ອງອະນາໄມຂອງຜະລິດຕະພັນອາຫານ
ແລະພາສີສິນຄ້າແລະການບໍລິການ ໄດ້ຕັດທອນກໍາໄລຂອງຜູ້ສົ່ງອອກໄທ ລົງ.
ແຕ່ວ່າ ເລື້ອງນຶ່ງໃນການຈົ່ມທຸກທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ກໍຄືເລື້ອງເຄືອຂ່າຍການຂົນສົ່ງໃນລໍາແມ່
ນໍ້າຂອງເອງ. ທ່ານ ສາຍັນ ຄໍາເນີນ ເປັນນັກເສດຖະສາດ ທີ່ສຶກສາເລຶ່ອງຜົນກະທົບ
ຂອງເຂື່ອນ ຕໍ່ພວກປະຊາຄົມທີ່ອາໄສຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າ. ທ່ານສາຍັນ ເວົ້າວ່າ:
“ເຮືອທັງໝົດເປັນຂອງຄົນຈີນ ແລະຈີນເປັນຜູ້ຄວບຄຸມຄ່າຂົນສົ່ງ ແລະຄ່າອື່ນໆອີກ. ແລະຍ້ອນວ່າຈີນໄດ້ສ້າງເຂື່ອນຫຼາຍໆແຫ່ງ ຢູ່ສ່ວນເທິງຂອງນໍ້າຂອງ ຈີນກໍສາມາດ
ຄວບຄຸມລະດັບນໍ້າໄດ້ ເພື່ອໃຫ້ເຮືອຈາກຈີນຫຼາຍໆລໍາຂຶ້ນ ສາມາດນໍາສົ່ງສິນຄ້າ ລົງມາຍັງສ່ວນລຸ່ມຂອງນໍ້າຂອງ ໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ໂດຍໃຊ້ເວລາພຽງສາມວັນເທົ່ານັ້ນ.”
ຢູ່ເຂດຊາຍແດນໄທ ທີ່ຊຽງແສນນັ້ນ ກໍຍາກທີ່ຈະມອງຂ້າມຮ່ອງຮອຍແຫ່ງການປ່ຽນແປງ ດ້ານປະຊາກອນໄປໄດ້. ຕາມຕະຫຼອດທ້ອງຖິ່ນ ຜັກໝີ່ ໝາກໄມ້ ພືດຜົນນໍາເຂົ້າຈາກຈີນ ແມ່ນຂາຍໄດ້ໄວ ຂະນະທີ່ພວກຜູ້ຊື້ພາກັນຂົນຊື້ເອົາຢ່າງໃຫຍ່ ເພາະລາຄາຖືກກ່ວາ. ແຕ່
ກໍຍັງມີຫຼາຍໆຄົນຢູ່ທີ່ນີ້ ທີ່ຍັງໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນພືດຜົນ ທີ່ປູກຢູ່ໃນທ້ອງຖິ່ນ. ນາງ
ສະອາງ ເວົ້າວ່າ :
“ພວກຄົນໄທມັກກິນເຄຶ່ອງປູກຂອງຝັງຂອງຕົນເອງ ເຊັ່ນ ໝາກເຜັດ ແລະຜັກອື່ນໆ.
ສະນັ້ນ ຜັກຈາກຈີນຈຶ່ງຕ້ອງຖືກສົ່ງຕໍ່ ເຂົ້າໄປຂາຍ ຢູ່ບາງກອກ.”
ເຖິງແມ່ນພວກຄົນທ້ອງຖິ່ນຈະຈົ່ມວ່າຢ່າງໃດກໍຕາມ ສິນຄ້ານໍາເຂົ້າຈາກຈີນ ກໍແມ່ນຈະເພີ່ມ
ຂຶ້ນໄປຢ່າງບໍ່ລົດລະ ຍ້ອນມີທ່າເຮືອພານິດແຫ່ງທີສອງເປີດ ຂື້ນມາໃໝ່ໆ. ວີຣະ ຈິນນິຄອນ ເປັນຜູ້ຈັດການທ່າເຮືອຊຽງແສນແຫ່ງໃໝ່ນີ້. ວີຣະ ເວົ້າວ່າ:
“ເຫດຜົນໃຫຍ່ທີ່ພວກເຮົາສ້າງທ່າເຮືອໃໝ່ຂຶ້ນມາ ກໍຍ້ອນວ່າ ໃນອະນາຄົດ
ຈະມີຜັກມາຈາກຈີນເພີ່ມຂຶ້ນ. ທ່າເຮືອເກົ່າຊຽງແສນ ສາມາດຮັບສິນຄ້າໄດ້
ປະມານ 3 ແສນໂຕນຕໍ່ປີ. ນັ້ນຄືເຫດຜົນທີ່ທາງການໄທ ຕັດສິນໃຈສ້າງທ່າ
ເຮືອໃໝ່ ທີ່ສາມາດຮັບສິນຄ້າໄດ້ຫຼາຍ ເຖິງຫົກລ້ານໂຕນ ຕໍ່ປີໄດ້.”
ໃນຂະນະທີ່ການຄ້າເພີ່ມພູນໄປໜ້າ ຊາວໄທທີ່ຕ້ອງຕິການຕົກລົງກັນນີ້ ມີຄວາມເປັນຫ່ວງ
ວ່າ ຖ້າຫາກລັດຖະບານບໍ່ເຂົ້າມາຫຍຸ້ງກ່ຽວແລ້ວ ວົງການທຸລະກິດລະດັບທ້ອງຖິ່ນທັງ
ຫຼາຍ ກໍຈະໄດ້ຮັບຄວາມເດືອດຮ້ອນໄປ ຕາມໆກັນ ຍ້ອນວ່າກໍາໄລໄປຕົກຢູ່ກັບຈີນ.
ເບິ່ງລາຍງານວີດິໂດນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດ:
