ລະບົບການໃຫ້ບໍລິການທາງດ້ານສາທາລະນະສຸກ ສໍາລັບ
ແມ່ແລະເດັກນ້ອຍໃນລາວ ຍັງມີຢູ່ຢ່າງຈໍາກັດ ທັງຍັງຂາດ
ແຄນບຸກຄະລາກອນໃນດ້ານດັ່ງກ່າວນີ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນກຸ່ມ
ອາຊ່ຽນອີກດ້ວຍ.
ທາງການກະຊວງສາທາລະນະສຸກໃນລາວ ລາຍງານວ່າ
ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະວັດການພັດທະນາທາງດ້ານສາທາລະນະສຸກໃນລາວ ຍັງມີບັນຫາທ້າທາຍໃນຫຼາຍໆດ້ານ ທີ່ເປັນອຸບປະສັກຕໍ່ການພັດທະນາເພື່ອຍົກລະດັບຄຸນນະພາບການບໍລິການແກ່ປະຊາຊົນລາວ ໃຫ້ໄດ້ມາດຕະຖານດຽວກັນກັບບັນ ດາປະເທດສະມາຊິກໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນ ດ້ວຍກັນ.
ໂດຍສະເພາະແມ່ນເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດໃນດ້ານໂພຊະນາການຂອງເດັກນ້ອຍ ແລະໃນດ້ານອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງ ໃນຂະນະຕັ້ງທ້ອງ ຫຼືຖືພານັ້ນ ຖືເປັນບັນຫາທີ່ ມີຄວາມຄືບໜ້າຢ່າງຊັກຊ້າທີ່ສຸດ ຕົວຢ່າງກໍຄືບັນຫາກ່ຽວກັບການຂາດສານອາຫານຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີນັ້ນ ກໍໄດ້ເປັນສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ການລົດຈໍານວນເດັກ ນ້ອຍຕົວເຕ້ຍສາມາດດໍາເນີນໄປໄດ້ຢ່າຊັກຊ້າ ກໍຄືສາມາດລົດຈໍານວນເດັກນ້ອຍຕົວເຕ້ຍ ຈາກລະດັບ 40% ໃນປີ 2006 ລົງມາເປັນ 38% ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຫຼືລົດລົງພຽງແຕ່ 2% ເທົ່ານັ້ນ ໃນລະຍະ 7 ປີທີ່ຜ່ານມາ.
ສ່ວນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີ ທີ່ມີນໍ້າໜັກຕໍ່າກວ່າເກນນັ້ນ ກໍຍັງຄິດເປັນສັດສ່ວນເຖິງ 32% ໃນຂະນະທີ່ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດກໍໄດ້ວາງເອົາໄວ້ທີ່ລະດັບບໍ່ເກີນ 22% ຂອງຈໍານວນເດັກນ້ອຍ ທີ່ມີອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີ ໃນທົ່ວປະເທດ ຈຶ່ງນັບເປັນບັນຫາທ້າ ທາຍອີກດ້ານນຶ່ງ ທີ່ເປັນການຍາກທີ່ຈະດໍາເນີນການຈັດຕັ້ງປະຕ້ບັດໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະວັດ ໄດ້ໃນປີ 2015 ເພາະໃນລະນັບແຕ່ປີ 2006 ເປັນຕົ້ນມາ ລັດຖະບານ ລາວສາມາດລົດຈໍານວນເດັກນ້ອຍທີ່ມີນໍ້າໜັກຕໍ່າກວ່າເກນໄດ້ພຽງແຕ່ 5% ເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງ ກໍເຊັ່ນດຽວກັນກັບບັນຫາທ້າທາຍກ່ຽວກັບອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງໃນຂະນະຕັ້ງ ທ້ອງ ຫຼືຖືພາ ທີ່ເຖິງແມ່ນວ່າອັດຕາການເສຍຊີວິດຈະຫຼຸດລົງຈາກ 650 ຄົນ ໃນທຸກໆ ນຶ່ງແສນຄົນ ໃນປີ 1995 ລົງມາເປັນ 339 ຄົນ ກໍຕາມ ແຕ່ວ່າການ ທີ່ຈະບັນລຸໃຫ້ໄດ້ 260 ຄົນໃນທຸກນຶ່ງແສນຄົນ ພາຍໃນປີ 2015 ນັ້ນ ກໍຍັງເປັນບັນຫາທີ່ຍາກທີ່ສຸດ.
ເດັກຍາກຈົນໃນເຂດຊົນນະບົດ
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງລາວໃນຂະ
ນະຕັ້ງທ້ອງ ກໍຍັງຖືເປັນອັດຕາທີ່ສູງທີ່ສຸດໃນ 10 ປະເທດ
ສະມາຊິກໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນນໍາກັນອີກດ້ວຍ ຊຶ່ງກໍຄືໃນຂະນະທີ່
ອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງລາວທີ່ຕັ້ງທ້ອງໃນປັດຈຸບັນ
ຢູ່ທີ່ລະດັບ 339 ຄົນຕໍ່ນຶ່ງ ແສນຄົນນັ້ນ ກໍປາກົດວ່າໃນມຽນ
ມາຢູ່ທີ່ລະດັບ 250 ຄົນ ກໍາປູເຈຍ 206 ຄົນ, ຫວຽດນາມ 56
ຄົນ, ໄທ 48 ຄົນ ຕໍ່ແສນຄົນຕາມລໍາດັບ.
ທາງດ້ານທ່ານນາງ ອິນລາວັນ ແກ້ວບຸນພັນ ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງສາທາ ລະນະສຸກ ໄດ້ຊີ້ແຈງວ່າສາເຫດສໍາຄັນທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາບການດັ່ງກ່າວໃນລາວ ກໍຄືການຂາດແຄນແພດ ແລະນາງຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງໃນ ຂະນະອອກລູກ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ການທີ່ຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ສາມາດບັນລຸ ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາດ້ານສາທາລະນະສຸກດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທໍານັ້ນ ຈຶ່ງມີຄວາມຈໍາເປັນຢ່າງຍິ່ງທີ່ຈະຕ້ອງດໍາເນີນການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະເພີ່ມບຸກຄະ ລາກອນດ້ານສາທາລະນະສຸກໃຫ້ໄດ້ຢ່າງພຽງພໍ ທັງໃນດ້ານປະລິມານແລະຄຸນນະພາບ ນັ້ນເອງ ດັ່ງທີ່ທ່ານນາງອິນລາວັນ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ເປົ້າໝາຍຂອງພວກເຮົາແມ່ນ ວ່າເຮັດແນວໃດຮັບປະກັນໃຫ້ພວກເຮົາມີພະ ນັກງານສາທາລະນະສຸກ ຜູ້ມີຄວາມຊໍານິຊໍານານງານ ມີແພດໝໍຫຼືພະນັກງານສາທາລະນະສຸກ ທີ່ຊໍານານງານ ມີທັກສະ ມີຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດ ໄປບັນຈຸຊັບຊ້ອນຢູ່ໃນຂົງເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ ພວກເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ປັບປຸງການສຶກ ສາຂອງພະນັກງານສາທາລະນະສຸກ ທາງດ້ານຄຸນນະພາບເນາະ.”
ໂດຍອັດຕາການມີແພດ ຫຼືນາງຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຂະນະອອກລູກຢູ່ໃນລາວ ປັດຈຸບັນນີ້ ຄິດເປັນພຽງ 41% ຂອງການເກີດລູກທັງໝົດເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງຖືເປັນ ອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ຕໍ່າສຸດໃນອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນ ກໍຄືໃນມຽນມາຢູ່ທີ່ລະດັບ 64%, ກໍາປູເຈຍ 71%, ຫວຽດນາມ 88% ແລະໄທ 99% ຕາມລໍາດັບ.
ແມ່ແລະເດັກນ້ອຍໃນລາວ ຍັງມີຢູ່ຢ່າງຈໍາກັດ ທັງຍັງຂາດ
ແຄນບຸກຄະລາກອນໃນດ້ານດັ່ງກ່າວນີ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນກຸ່ມ
ອາຊ່ຽນອີກດ້ວຍ.
ທາງການກະຊວງສາທາລະນະສຸກໃນລາວ ລາຍງານວ່າ
ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະວັດການພັດທະນາທາງດ້ານສາທາລະນະສຸກໃນລາວ ຍັງມີບັນຫາທ້າທາຍໃນຫຼາຍໆດ້ານ ທີ່ເປັນອຸບປະສັກຕໍ່ການພັດທະນາເພື່ອຍົກລະດັບຄຸນນະພາບການບໍລິການແກ່ປະຊາຊົນລາວ ໃຫ້ໄດ້ມາດຕະຖານດຽວກັນກັບບັນ ດາປະເທດສະມາຊິກໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນ ດ້ວຍກັນ.
ໂດຍສະເພາະແມ່ນເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດໃນດ້ານໂພຊະນາການຂອງເດັກນ້ອຍ ແລະໃນດ້ານອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງ ໃນຂະນະຕັ້ງທ້ອງ ຫຼືຖືພານັ້ນ ຖືເປັນບັນຫາທີ່ ມີຄວາມຄືບໜ້າຢ່າງຊັກຊ້າທີ່ສຸດ ຕົວຢ່າງກໍຄືບັນຫາກ່ຽວກັບການຂາດສານອາຫານຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີນັ້ນ ກໍໄດ້ເປັນສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ການລົດຈໍານວນເດັກ ນ້ອຍຕົວເຕ້ຍສາມາດດໍາເນີນໄປໄດ້ຢ່າຊັກຊ້າ ກໍຄືສາມາດລົດຈໍານວນເດັກນ້ອຍຕົວເຕ້ຍ ຈາກລະດັບ 40% ໃນປີ 2006 ລົງມາເປັນ 38% ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຫຼືລົດລົງພຽງແຕ່ 2% ເທົ່ານັ້ນ ໃນລະຍະ 7 ປີທີ່ຜ່ານມາ.
ສ່ວນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີ ທີ່ມີນໍ້າໜັກຕໍ່າກວ່າເກນນັ້ນ ກໍຍັງຄິດເປັນສັດສ່ວນເຖິງ 32% ໃນຂະນະທີ່ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດກໍໄດ້ວາງເອົາໄວ້ທີ່ລະດັບບໍ່ເກີນ 22% ຂອງຈໍານວນເດັກນ້ອຍ ທີ່ມີອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີ ໃນທົ່ວປະເທດ ຈຶ່ງນັບເປັນບັນຫາທ້າ ທາຍອີກດ້ານນຶ່ງ ທີ່ເປັນການຍາກທີ່ຈະດໍາເນີນການຈັດຕັ້ງປະຕ້ບັດໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະວັດ ໄດ້ໃນປີ 2015 ເພາະໃນລະນັບແຕ່ປີ 2006 ເປັນຕົ້ນມາ ລັດຖະບານ ລາວສາມາດລົດຈໍານວນເດັກນ້ອຍທີ່ມີນໍ້າໜັກຕໍ່າກວ່າເກນໄດ້ພຽງແຕ່ 5% ເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງ ກໍເຊັ່ນດຽວກັນກັບບັນຫາທ້າທາຍກ່ຽວກັບອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງໃນຂະນະຕັ້ງ ທ້ອງ ຫຼືຖືພາ ທີ່ເຖິງແມ່ນວ່າອັດຕາການເສຍຊີວິດຈະຫຼຸດລົງຈາກ 650 ຄົນ ໃນທຸກໆ ນຶ່ງແສນຄົນ ໃນປີ 1995 ລົງມາເປັນ 339 ຄົນ ກໍຕາມ ແຕ່ວ່າການ ທີ່ຈະບັນລຸໃຫ້ໄດ້ 260 ຄົນໃນທຸກນຶ່ງແສນຄົນ ພາຍໃນປີ 2015 ນັ້ນ ກໍຍັງເປັນບັນຫາທີ່ຍາກທີ່ສຸດ.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງລາວໃນຂະ
ນະຕັ້ງທ້ອງ ກໍຍັງຖືເປັນອັດຕາທີ່ສູງທີ່ສຸດໃນ 10 ປະເທດ
ສະມາຊິກໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນນໍາກັນອີກດ້ວຍ ຊຶ່ງກໍຄືໃນຂະນະທີ່
ອັດຕາການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ຍິງລາວທີ່ຕັ້ງທ້ອງໃນປັດຈຸບັນ
ຢູ່ທີ່ລະດັບ 339 ຄົນຕໍ່ນຶ່ງ ແສນຄົນນັ້ນ ກໍປາກົດວ່າໃນມຽນ
ມາຢູ່ທີ່ລະດັບ 250 ຄົນ ກໍາປູເຈຍ 206 ຄົນ, ຫວຽດນາມ 56
ຄົນ, ໄທ 48 ຄົນ ຕໍ່ແສນຄົນຕາມລໍາດັບ.
ທາງດ້ານທ່ານນາງ ອິນລາວັນ ແກ້ວບຸນພັນ ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງສາທາ ລະນະສຸກ ໄດ້ຊີ້ແຈງວ່າສາເຫດສໍາຄັນທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາບການດັ່ງກ່າວໃນລາວ ກໍຄືການຂາດແຄນແພດ ແລະນາງຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງໃນ ຂະນະອອກລູກ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ການທີ່ຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ສາມາດບັນລຸ ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາດ້ານສາທາລະນະສຸກດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທໍານັ້ນ ຈຶ່ງມີຄວາມຈໍາເປັນຢ່າງຍິ່ງທີ່ຈະຕ້ອງດໍາເນີນການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະເພີ່ມບຸກຄະ ລາກອນດ້ານສາທາລະນະສຸກໃຫ້ໄດ້ຢ່າງພຽງພໍ ທັງໃນດ້ານປະລິມານແລະຄຸນນະພາບ ນັ້ນເອງ ດັ່ງທີ່ທ່ານນາງອິນລາວັນ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ເປົ້າໝາຍຂອງພວກເຮົາແມ່ນ ວ່າເຮັດແນວໃດຮັບປະກັນໃຫ້ພວກເຮົາມີພະ ນັກງານສາທາລະນະສຸກ ຜູ້ມີຄວາມຊໍານິຊໍານານງານ ມີແພດໝໍຫຼືພະນັກງານສາທາລະນະສຸກ ທີ່ຊໍານານງານ ມີທັກສະ ມີຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດ ໄປບັນຈຸຊັບຊ້ອນຢູ່ໃນຂົງເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ ພວກເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ປັບປຸງການສຶກ ສາຂອງພະນັກງານສາທາລະນະສຸກ ທາງດ້ານຄຸນນະພາບເນາະ.”
ໂດຍອັດຕາການມີແພດ ຫຼືນາງຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຂະນະອອກລູກຢູ່ໃນລາວ ປັດຈຸບັນນີ້ ຄິດເປັນພຽງ 41% ຂອງການເກີດລູກທັງໝົດເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງຖືເປັນ ອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ຕໍ່າສຸດໃນອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນ ກໍຄືໃນມຽນມາຢູ່ທີ່ລະດັບ 64%, ກໍາປູເຈຍ 71%, ຫວຽດນາມ 88% ແລະໄທ 99% ຕາມລໍາດັບ.
