ລາວຍັງບໍ່ທັນມີກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຄວາມປອດໄພຂອງເຂື່ອນໄຟຟ້າ ທີ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ສາກົນຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ລາວມີຄວາມສ່ຽງຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງ ຖ້າຫາກມີໄພພິບັດຮ້າຍແຮງເກີດຂຶ້ນໃນລາວ, ຊົງລິດ ໂພນເງິນມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານຈາກບາງກອກ.
ທ່ານສິນາວາ ສຸພານຸວົງ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງພະລັງງານແລະບໍ່ແຮ່ ຖະແຫຼງຍອມຮັບວ່າ ລາວຍັງບໍ່ມີການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຄວາມປອດໄພຂອງ ເຂື່ອນ ໄຟຟ້າ ເພື່ອໃຊ້ບັງຄັບຢ່າງໄດ້ມາດຕະຖານສາກົນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນລາວ ມີຄວາມສ່ຽງ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງ ຖ້າຫາກມີໄພພິບັດຮ້າຍແຮງເກີດຂຶ້ນ, ດັ່ງທີ່ທ່ານສີນາວາ ໄດ້ໃຫ້ການຢັ້ງຢືນວ່າ:“ຜ່ານການລົງກວດກາບັນດາເຂື່ອນຕົວຈິງ ແລະການຈັດກອງປະຊຸມຖອດຖອນບົດຮຽນຫຼາຍຄັ້ງຜ່ານມາ, ພວກເຮົາສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ບັນດາກົດໝາຍ ແລະນິຕິກຳທີ່ຄຸ້ມຄອງຄວາມປອດໄພຂອງເຂື່ອນຂອງປະເທດເຮົາຍັງມີໜ້ອຍ ແລະ ຍັງບໍ່ທັນເໝາະສົມກັບສະພາບການໃນປັດຈຸບັນທີ່ມີໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດເກີດຂຶ້ນຫຼາຍ ແລະ ຮ້າຍແຮງໃນດ້ານຄວາມປອດໄພຂອງເຂື່ອນ. ຍັງບໍ່ທັນມີຄວາມຈະແຈ້ງລະບຸໄວ້ໃນກົດໝາຍ, ຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດ ແລະຄວາມເອົາໃຈໃສ່ໃນການປົກປ້ອງເຂື່ອນໃຫ້ມີຄວາມປອດໄພຂອງຂະແໜງພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ຍັງບໍ່ທັນເຮັດໄດ້ດີ, ການສ້າງຕັ້ງ ພະລັງງານຍັງບໍ່ທັນພຽງພໍ.”
ທັງນີ້ ສະມາຄົມເຂື່ອນໄຟຟ້າແຫ່ງຊາດລາວໄດ້ຮັບການຮັບຮອງໃຫ້ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ ຂອງຄະນະກຳມາທິການສາກົນວ່າ ດ້ວຍເຂື່ອນຂະໜາດໃຫຍ່ (ICOLD) ໃນທ້າຍປີ 2020, ອັນເຮັດໃຫ້ຄະນະບໍລິຫານງານສະມາຄົມເຂື່ອນໄຟຟ້າໃນລາວ ໄດ້ຮັບໂອກາດ ເຂົ້າຮ່ວມໃນກິດຈະກຳຕ່າງໆ ທີ່ ICOLD ຈັດຂຶ້ນ ທັງຍັງເປັນໂອກາດດີໃນການເສີມສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃນລະດັບສາກົນເພື່ອໃຫ້ມີຕໍ່ມາດຕະຖານຄວາມປອດໄພໃນການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃນລາວອີກດ້ວຍ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ທາງການລາວຕ້ອງດຳເນີນການຈັດທຳຮ່າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຄວາມປອດໄພເຂື່ອນທີ່ໄດ້ມາດຕະຖານສາກົນ ແລະ ໃຊ້ບັງຄັບໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບອີກດ້ວຍ. ໂດຍນັບແຕ່ປີ 2019 ທະນາຄານໂລກກໍໄດ້ຊ່ວຍເຫລືອລັດຖະບານລາວ ໃນການກຽມພ້ອມໃນທຸກດ້ານ ແລະໄດ້ຈັດທຳຮ່າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຄວາມປອດໄພຂອງເຂື່ອນສໍາເລັດແລ້ວຈຶ່ງຍັງລໍຖ້າພຽງ ແຕ່ການ ສະເໜີເຂົ້າສູ່ການຮັບຮອງຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວເທົ່ານັ້ນໃນເວລານີ້.
ປັດຈຸບັນໃນລາວມີແຫລ່ງຜະລິດໄຟຟ້າ 88 ແຫ່ງ, ມີກໍາລັງຕິດຕັ້ງລວມຫລາຍກວ່າ 11,000 ເມກາວັດ, ໃນນີ້ 5,620 ເມກາວັດ ໄດ້ສົ່ງຂາຍໃຫ້ໄທ ແລະຄາດວ່າ ຈະເພີ້ມຂຶ້ນເປັນ 7,000 ເມກາວັດ ໃນປີ 2022 ທັງຍັງຈະມີເຂື່ອນໄຟຟ້າ 12 ໂຄງການທີ່ຈະສຳເລັດການກໍ່ສ້າງ ແລະຈະເຮັດໃຫ້ລາວມີແຫລ່ງຜະລິດໄຟຟ້າເພີ້ມຂຶ້ນ 100 ແຫ່ງ, ມີກຳລັງການຕິດຕັ້ງລວມ 13,000 ເມກາວັດ ແລະຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ເຖິງ 67 ຕື້ກິໂລວັດໂມງ/ຕໍ່ປີ, ໃນນີ້ 85 ເປີເຊັນແມ່ນຈະເປັນການສົ່ງອອກໄປຕ່າງປະເທດ ແລະ ຊົມໃຊ້ພາຍໃນລາວ 15 ເປີເຊັນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ເຄືອຂ່າຍປະຊາຊົນໄທກໍຍັງສືບຕໍ່ການເຄື່ອນໄຫວເພື່ອຄັດຄ້ານການຊື້ພະລັງງານໄຟຟ້າຈາກລາວ ລວມທັງການຄັດຄ້ານໂຄງການສ້າງເຂື່ອນເທິງລຳ ແມ່ນ້ຳ ຂອງໃນລາວອີກດ້ວຍ ເພາະເຫັນວ່າເຂື່ອນດັ່ງກ່າວໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນກະທົບ ຢ່າງກວ້າງ ຂວາງຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງໃນປັດຈຸບັນນີ້ ດັ່ງທີ່ທ່ານນິວັດ ຮ້ອຍແກ້ວ, ແກນນຳເຄືອຂ່າຍປະຊາຊົນໄທຢືນຢັນວ່າ:
“ບັນຫາແມ່ນໍ້າຂອງຄືການປ່ຽນແປງຢ່າງກະທັນຫັນ ກໍຄືເຂື່ອນໃນແມ່ນໍ້າຂອງ ຄືຕົວສ້າງບັນຫາ, ຕົວເລັ່ງວິກິດການຕ່າງໆ ໃຫ້ກັບແມ່ນໍ້າຂອງ ເພາະສະນັ້ນ ຫາກຍັງມີເຂື່ອນຕໍ່ໄປ ນັ້ນຄືເຖິງການອະວະສານຂອງແມ່ນ້ຳຂອງຢ່າງແນ່ນອນ ໃນມຸມມອງຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ເພາະວ່າມັນຈະສອດຄ່ອງກັບການຄົ້ນຄວ້າທີ່ບອກວ່າ ຖ້າຫາກທ່ານຍັງສືບຕໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃສ່ແມ່ນ້ຳຂອງ ເມື່ອເຖິງປີ 2040, ຂີ້ຕົມຈະໝົດໄປຈາກປາກແມ່ນ້ຳຂອງ 97 ເປີເຊັນ.”
ສ່ວນເຈົ້າໜ້າທີ່ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາ (UNDP) ຢືນຢັນ ອີກວ່າ ລາວປະເຊີນກັບໄພພິບັດທັມມະຊາດຫຼາຍກວ່າ 260 ຄັ້ງ ໃນລະຫວ່າງປີ 2016 ຫາ 2021 ໂດຍສະເພາະແມ່ນໄພນໍ້າຖ້ວມຈາກກໍລະນີເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນໍ້ານ້ອຍ ແຕກໃນປີ 2018 ທີ່ຕິດຕາມດ້ວຍໄພນໍ້າຖ້ວມແຂວງພາກກາງ ແລະພາກໃຕ້ໃນປີ 2019 ແລະໄພນໍ້າຖ້ວມຢູ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດໃນປີ 2020. ນອກຈາກຈະເຮັດໃຫ້ ພື້ນຖານໂຄງຫລ່າງເສຍຫາຍ 5,000 ກວ່າຕື້ກີບແລ້ວ ກໍຍັງເຮັດໃຫ້ການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມຍາກຈົນປະຕິບັດໄດ້ຕ່ຳກວ່າແຜນການທີ່ວາງໄວ້ອີກດ້ວຍ ໂດຍເຫັນໄດ້ຈາກປະຊາຊົນລາວຫລາຍກວ່າ 633,000 ຄົນ ທີ່ມີຊີວິດການເປັນຢູ່ຍາກຈົນຢ່າງຍິ່ງເຊິ່ງຄິດເປັນ 9 ເປີເຊັນຂອງປະຊາກອນລາວທັງໝົດໃນປັດຈຸບັນນີ້.
