ລັດຖະບານລາວ ທໍາການຮ່າງນະໂຍບາຍ ການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນ
ແຫ່ງຊາດສໍາເລັດແລ້ວ ຫາກແຕ່ ກໍຍັງບໍ່ຜ່ານການເຫັນຊອບ
ຂອງສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ເພາະເຫັນວ່າ ບົດບັນຍັດ
ຍັງບໍ່ຊັດເຈນ ໃນຫຼາຍດ້ານ.
ທາງການລັດຖະບານລາວໂດຍການຮັບຜິດຊອບຂອງກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ
ແລະສິ່ງແວດລ້ອມໄດ້ສະເໜີລາຍລະອຽດຂອງຮ່າງນະໂຍບາຍ ທີ່ດິນແຫ່ງຊາດ ສະບັບ
ທໍາອິດຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນຄັ້ງທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ຊຸດທີ 7 ໃນທ້າຍ
ເດືອນກໍລະກົດ ທີ່ຜ່ານມານີ້.
ຮ່າງນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວນີ້ກໍໄດ້ເນັ້ນໜັກໃນ 9 ນະໂຍບາຍທີ່ສໍາຄັນດ້ວຍກັນ ເຊັ່ນ ນະ
ໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວກັບສິດທິໃນການຄອບຄອງທີ່ດິນ ການຈັດສັນ ແລະການວາງແຜນນໍາໃຊ້
ທີ່ດິນ ນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ການບໍລິຫານ ແລະການຊົດເຊີຍຄ່າເສຍຫາຍ
ຈາກການເວນຄືນທີ່ດິນ ລວມເຖິງນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການຮັບຮູ້ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
ຂອງຄົນບໍ່ມີສັນຊາດ ຄົນຕ່າງດ້າວ ຄົນເຊື້ອຊາດລາວ ແລະນັກລົງທຶນຕ່າງປະເທດໃນ
ລາວອີກດ້ວຍເປັນຕົ້ນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດລາວກໍບໍ່ໄດ້ລົງມະຕິເພື່ອຮັບຮອງເອົາຮ່າງ
ນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວ ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງລ່າສຸດນີ້ແຕ່ຢ່າງໃດ ເນື່ອງຈາກເຫັນວ່າບົດບັນຍັດ
ໃນຫຼາຍດ້ານຍັງບໍ່ມີຄວາມຊັດເຈນ ແລະບໍ່ເປັນທໍາ ຕັວຢ່າງກໍຄືນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວກັບ ການຕິດຕາມກວດກາ ເພື່ອແກ້ຂໍ້ ຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ການກໍານົດຂອບອໍານາດການ
ຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນລະຫວ່າງອໍານາດການປົກຄອງສ່ວນກາງ ກັບສ່ວນທ້ອງຖິ່ນ ແລະການທົດ
ແທນຄ່າເສຍຫາຍຈາກການເວນຄືນທີ່ດິນນັ້ນ ຖືເປັນພາກສ່ວນທີ່ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງ
ຊາດໄດ້ປະກອບຄວາມເຫັນຫຼາຍເປັນພິເສດ ດັ່ງທີ່ທ່ານ ພິສິນ ສິນພັນງາມ ສະມາຊິກສະ
ພາແຫ່ງຊາດຈາກຈໍາປາສັກ ໄດ້ປະກອບຄວາມເຫັນວ່າ:
ສະຖານທີ່ກໍ່ສ້າງເຂື່ອນດອນສະຫົງ ຢູ່ແຂວງຈໍາປາສັກ ຊຶ່ງຕ້ອງມີ ການໂຍກຍ້າຍປະຊາຊົນອອກ
“ການທົດແທນກັບຜູ້ທີ່ມີໃບຕາດິນ ພວກເຮົາກະເວົ້າກັນ
ກະມີທ່າອຽງຜູ້ໃດມີ ໃບຕາດິນກະຈະໄດ້ຫຼາຍແດ່ ຜູ້ໃດ
ບໍ່ມີໃບຕາດິນ ກະບໍ່ຢາກໄດ້ ຜ່ານມາໃນ ພຶດຕິກໍາຕົວຈິງ
ກໍແມ່ນເປັນແນວນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າວ່າ ການບໍ່ມີໃບຕາດິນ
ມັນບໍ່ແມ່ນຄວາມຜິດຂອງເຂົາ ມັນຄວາມຜິດຂອງອົງ
ການຂອງລັດ ເຮົາເຮັດບໍ່ ເຖິງ ເຮັດໃຫ້ເຂົາບໍ່ທັນ ຫຼືວ່າ
ເຮັດໄປແລ້ວຜັດເຮັດບໍ່ຖືກ ຜັດມາກວດກາຄືນໃໝ່
ສົມມຸດວ່າຈັ່ງຊັ້ນ.”
ເປົ້າໝາຍທີ່ສໍາຄັນຂອງຮ່າງນະໂຍບາຍທີ່ດິນແຫ່ງຊາດລາວນັ້ນ
ກໍເພື່ອກໍານົດແນວທາງໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ແຕ່ລະປະເພດໃຫ້ເກີດຜົນປະ
ໂຫຍດສູງສຸດໂດຍທີ່ບໍ່ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ສັງຄົມກັບສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະເຮັດໃຫ້
ພົນລະເມືອງລາວມີສິດທິຢ່າງເຕັມສ່ວນ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໂດຍແນໃສ່ການລົບລ້າງ
ບັນຫາຄວາມຍາກຈົນ ໃຫ້ໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງ ດ້ວຍການ ກໍານົດທິດທາງ ໃນການປັບປຸງກົນ
ໄກ ກົດໝາຍ ແລະນິຕິກໍາຕ່າງໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບທີ່ດິນໃຫ້ຊັດເຈນ.
ທັງນີ້ກໍເນື່ອງຈາກວ່າຜົນການກວດສອບສະພາບບັນຫາ ແລະການຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບທີ່
ດິນລະຫວ່າງໜ່ວຍງານຂອງລັດຖະບານ ແລະບໍລິສັດເອກກະຊົນ ທີ່ໄດ້ຮັບສໍາປະທານ
ທີ່ດິນ ຈາກລັດຖະບານກັບປະຊາຊົນລາວໃນປັດຈຸບັນ ພົບວ່າບັນຫາຂັດແຍ້ງໄດ້ເກີດ
ຂຶ້ນຈາກ 4 ສາເຫດສໍາຄັນດ້ວຍກັນ ກໍຄືການ ອະນຸມັດສໍາປະທານທີ່ດິນ ໂດຍບໍ່ມີການ
ສໍາຫຼວດແລະວັດແທກໃນພື້ນທີ່ສໍາ ປະທານທີ່ເປັນຈິງ ການຫັນເອົາທີ່ດິນໄປເປັນທຶນ
ດ້ວຍການດໍາເນີນໂຄງການພັດທະນາຕ່າງໆ ການຍົກຍ້າຍຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກ
ໂຄງການພັດທະນາ ໄປຢູ່ເຂດຈັດສັນໃໝ່ ທີ່ມີການຊົດເຊີຍຢ່າງບໍ່ເໝາະສົມ ແລະການ
ໃຊ້ອໍານາດ ຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງ ຂອງພະນັກງານລັດ ທີ່ຕ້ອງການບີບບັງຄັບເອົາທີ່ດິນຂອງ ປະຊາຊົນ ເພື່ອນໍາໄປສົ່ງມອບໃຫ້ກັບບັນດານາຍທຶນ ໂດຍເຈົ້າໜ້າທີ່ເຫຼົ່ານີ້ ໄດ້ຮັບ
ຜົນຕອບແທນເປັນການສ່ວນຕົວ.
ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ການໃຊ້ອໍານາດຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງຂອງພະນັກງານລັດນັ້ນເປັນບັນຫາ
ທີ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງທີ່ສຸດ ເພາະຜົນຈາກການກວດສອບ ໃນລະຍະທີ່ຜ່ານມານີ້ ພົບວ່າການໃຊ້ອໍານາດຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງຂອງພະນັກງານລັດນັ້ນ ກໍມີທັງການຂົ່ມຂູ່ ແລະ
ການນໍາໃຊ້ກົດໝາຍ ເປັນເຄຶ່ອງມືໃນການບີບບັງຄັບໃຫ້ປະຊາຊົນທີ່ຮູ້ບໍ່ເທົ່າທັນຕ້ອງພາ
ກັນຍົກຍ້າຍອອກໄປຈາກທີ່ດິນ ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ສ່ວນປະຊາຊົນທີ່ຮູ້ທັນກັບຄວາມ
ບໍ່ຖືກຕ້ອງດັ່ງກ່າວ ກໍໄດ້ພາກັນຟ້ອງຮ້ອງຕໍ່ສານຢ່າງກວ້າງຂວາງຈົນເຖິງທຸກມື້ນີ້.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ລັດຖະບານລາວເອງກໍບໍ່ສາມາດທີ່ຈະກວດກາໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງອີກດ້ວຍ ນັບແຕ່ທີ່ໄດ້ອະນຸມັດສໍາປະທານທີ່ດິນ ໃຫ້ກັບເອກກະຊົນ ລາວ ແລະຕ່າງຊາດໄປແລ້ວ ຄິດເປັນເນື້ອທີ່ລວມກວ້າງກວ່າ 4 ແສນເຮັກຕ້າ ທົ່ວປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນນີ້.
ແຫ່ງຊາດສໍາເລັດແລ້ວ ຫາກແຕ່ ກໍຍັງບໍ່ຜ່ານການເຫັນຊອບ
ຂອງສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ເພາະເຫັນວ່າ ບົດບັນຍັດ
ຍັງບໍ່ຊັດເຈນ ໃນຫຼາຍດ້ານ.
ທາງການລັດຖະບານລາວໂດຍການຮັບຜິດຊອບຂອງກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ
ແລະສິ່ງແວດລ້ອມໄດ້ສະເໜີລາຍລະອຽດຂອງຮ່າງນະໂຍບາຍ ທີ່ດິນແຫ່ງຊາດ ສະບັບ
ທໍາອິດຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນຄັ້ງທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ຊຸດທີ 7 ໃນທ້າຍ
ເດືອນກໍລະກົດ ທີ່ຜ່ານມານີ້.
ຮ່າງນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວນີ້ກໍໄດ້ເນັ້ນໜັກໃນ 9 ນະໂຍບາຍທີ່ສໍາຄັນດ້ວຍກັນ ເຊັ່ນ ນະ
ໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວກັບສິດທິໃນການຄອບຄອງທີ່ດິນ ການຈັດສັນ ແລະການວາງແຜນນໍາໃຊ້
ທີ່ດິນ ນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ການບໍລິຫານ ແລະການຊົດເຊີຍຄ່າເສຍຫາຍ
ຈາກການເວນຄືນທີ່ດິນ ລວມເຖິງນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການຮັບຮູ້ສິດທິ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ
ຂອງຄົນບໍ່ມີສັນຊາດ ຄົນຕ່າງດ້າວ ຄົນເຊື້ອຊາດລາວ ແລະນັກລົງທຶນຕ່າງປະເທດໃນ
ລາວອີກດ້ວຍເປັນຕົ້ນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດລາວກໍບໍ່ໄດ້ລົງມະຕິເພື່ອຮັບຮອງເອົາຮ່າງ
ນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວ ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງລ່າສຸດນີ້ແຕ່ຢ່າງໃດ ເນື່ອງຈາກເຫັນວ່າບົດບັນຍັດ
ໃນຫຼາຍດ້ານຍັງບໍ່ມີຄວາມຊັດເຈນ ແລະບໍ່ເປັນທໍາ ຕັວຢ່າງກໍຄືນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວກັບ ການຕິດຕາມກວດກາ ເພື່ອແກ້ຂໍ້ ຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ການກໍານົດຂອບອໍານາດການ
ຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນລະຫວ່າງອໍານາດການປົກຄອງສ່ວນກາງ ກັບສ່ວນທ້ອງຖິ່ນ ແລະການທົດ
ແທນຄ່າເສຍຫາຍຈາກການເວນຄືນທີ່ດິນນັ້ນ ຖືເປັນພາກສ່ວນທີ່ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງ
ຊາດໄດ້ປະກອບຄວາມເຫັນຫຼາຍເປັນພິເສດ ດັ່ງທີ່ທ່ານ ພິສິນ ສິນພັນງາມ ສະມາຊິກສະ
ພາແຫ່ງຊາດຈາກຈໍາປາສັກ ໄດ້ປະກອບຄວາມເຫັນວ່າ:
“ການທົດແທນກັບຜູ້ທີ່ມີໃບຕາດິນ ພວກເຮົາກະເວົ້າກັນ
ກະມີທ່າອຽງຜູ້ໃດມີ ໃບຕາດິນກະຈະໄດ້ຫຼາຍແດ່ ຜູ້ໃດ
ບໍ່ມີໃບຕາດິນ ກະບໍ່ຢາກໄດ້ ຜ່ານມາໃນ ພຶດຕິກໍາຕົວຈິງ
ກໍແມ່ນເປັນແນວນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າວ່າ ການບໍ່ມີໃບຕາດິນ
ມັນບໍ່ແມ່ນຄວາມຜິດຂອງເຂົາ ມັນຄວາມຜິດຂອງອົງ
ການຂອງລັດ ເຮົາເຮັດບໍ່ ເຖິງ ເຮັດໃຫ້ເຂົາບໍ່ທັນ ຫຼືວ່າ
ເຮັດໄປແລ້ວຜັດເຮັດບໍ່ຖືກ ຜັດມາກວດກາຄືນໃໝ່
ສົມມຸດວ່າຈັ່ງຊັ້ນ.”
ເປົ້າໝາຍທີ່ສໍາຄັນຂອງຮ່າງນະໂຍບາຍທີ່ດິນແຫ່ງຊາດລາວນັ້ນ
ກໍເພື່ອກໍານົດແນວທາງໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ແຕ່ລະປະເພດໃຫ້ເກີດຜົນປະ
ໂຫຍດສູງສຸດໂດຍທີ່ບໍ່ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ສັງຄົມກັບສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະເຮັດໃຫ້
ພົນລະເມືອງລາວມີສິດທິຢ່າງເຕັມສ່ວນ ໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ໂດຍແນໃສ່ການລົບລ້າງ
ບັນຫາຄວາມຍາກຈົນ ໃຫ້ໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງ ດ້ວຍການ ກໍານົດທິດທາງ ໃນການປັບປຸງກົນ
ໄກ ກົດໝາຍ ແລະນິຕິກໍາຕ່າງໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບທີ່ດິນໃຫ້ຊັດເຈນ.
ທັງນີ້ກໍເນື່ອງຈາກວ່າຜົນການກວດສອບສະພາບບັນຫາ ແລະການຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບທີ່
ດິນລະຫວ່າງໜ່ວຍງານຂອງລັດຖະບານ ແລະບໍລິສັດເອກກະຊົນ ທີ່ໄດ້ຮັບສໍາປະທານ
ທີ່ດິນ ຈາກລັດຖະບານກັບປະຊາຊົນລາວໃນປັດຈຸບັນ ພົບວ່າບັນຫາຂັດແຍ້ງໄດ້ເກີດ
ຂຶ້ນຈາກ 4 ສາເຫດສໍາຄັນດ້ວຍກັນ ກໍຄືການ ອະນຸມັດສໍາປະທານທີ່ດິນ ໂດຍບໍ່ມີການ
ສໍາຫຼວດແລະວັດແທກໃນພື້ນທີ່ສໍາ ປະທານທີ່ເປັນຈິງ ການຫັນເອົາທີ່ດິນໄປເປັນທຶນ
ດ້ວຍການດໍາເນີນໂຄງການພັດທະນາຕ່າງໆ ການຍົກຍ້າຍຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກ
ໂຄງການພັດທະນາ ໄປຢູ່ເຂດຈັດສັນໃໝ່ ທີ່ມີການຊົດເຊີຍຢ່າງບໍ່ເໝາະສົມ ແລະການ
ໃຊ້ອໍານາດ ຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງ ຂອງພະນັກງານລັດ ທີ່ຕ້ອງການບີບບັງຄັບເອົາທີ່ດິນຂອງ ປະຊາຊົນ ເພື່ອນໍາໄປສົ່ງມອບໃຫ້ກັບບັນດານາຍທຶນ ໂດຍເຈົ້າໜ້າທີ່ເຫຼົ່ານີ້ ໄດ້ຮັບ
ຜົນຕອບແທນເປັນການສ່ວນຕົວ.
ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ການໃຊ້ອໍານາດຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງຂອງພະນັກງານລັດນັ້ນເປັນບັນຫາ
ທີ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງທີ່ສຸດ ເພາະຜົນຈາກການກວດສອບ ໃນລະຍະທີ່ຜ່ານມານີ້ ພົບວ່າການໃຊ້ອໍານາດຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງຂອງພະນັກງານລັດນັ້ນ ກໍມີທັງການຂົ່ມຂູ່ ແລະ
ການນໍາໃຊ້ກົດໝາຍ ເປັນເຄຶ່ອງມືໃນການບີບບັງຄັບໃຫ້ປະຊາຊົນທີ່ຮູ້ບໍ່ເທົ່າທັນຕ້ອງພາ
ກັນຍົກຍ້າຍອອກໄປຈາກທີ່ດິນ ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ສ່ວນປະຊາຊົນທີ່ຮູ້ທັນກັບຄວາມ
ບໍ່ຖືກຕ້ອງດັ່ງກ່າວ ກໍໄດ້ພາກັນຟ້ອງຮ້ອງຕໍ່ສານຢ່າງກວ້າງຂວາງຈົນເຖິງທຸກມື້ນີ້.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ລັດຖະບານລາວເອງກໍບໍ່ສາມາດທີ່ຈະກວດກາໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງອີກດ້ວຍ ນັບແຕ່ທີ່ໄດ້ອະນຸມັດສໍາປະທານທີ່ດິນ ໃຫ້ກັບເອກກະຊົນ ລາວ ແລະຕ່າງຊາດໄປແລ້ວ ຄິດເປັນເນື້ອທີ່ລວມກວ້າງກວ່າ 4 ແສນເຮັກຕ້າ ທົ່ວປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນນີ້.
