ຄະນະຜູ້ຊ່ຽວຊານຕ່າງຊາດ ທີ່ລັດຖະບານລາວ ໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນການສອບສວນ ເພື່ອຄົ້ນ
ຫາສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກມີກຳນົດຈະສະຫລຸບຜົນການ
ສອບສວນ ໃນເດືອນມັງກອນ 2019 ນີ້.
ທ່ານສອນໄຊ ສີພັນດອນ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະປະທານຄະນະກຳມະການ
ສະເພາະກິດແກ້ໄຂໄພພິບັດລະດັບຊາດ ໄດ້ຖະແຫລງວ່າການສອບສວນ ເພື່ອຄົ້ນ
ຫາສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກທີ່ດຳເນີນການສອບສວນ
ໂດຍຄະນະຜູ້ຊ່ຽວຊານຂອງຄະນະກຳມະການສາກົນ ວ່າດ້ວຍເຂື່ອນຂະໜາດໃຫຍ່
ຫລື International Commission on Large Dams (ICOLD) ຕາມການ
ເຊື້ອເຊີນຂອງທາງການລາວນັ້ນຄາດວ່າຈະສາມາດສະຫລຸບຜົນການສອບສວນຢ່າງ
ເປັນທາງການໄດ້ໃນເດືອນມັງກອນ 2019ນີ້. ທັງນີ້ ຄະນະຜູ້ຊ່ຽວຊານຂອງ ICOLD
ໄດ້ເລີ້ມການສອບສວນ ນັບຕັ້ງແຕ່ວັນທີ 19 ສິງຫາ 2018 ເປັນຕົ້ນມາ ຊຶ່ງກໍເຊັ່ນດຽວ
ກັນກັບກຸ່ມຜູ້ລົງທຶນໃນໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ ທີ່ໄດ້ວ່າຈ້າງທີ່ປຶກສາຈາກເກົາ
ຫລີໃຕ້ເພື່ອໃຫ້ດຳເນີນການສອບສວນ ໃນກໍລະນີດຽວກັນນີ້ ດັ່ງທີ່ທ່ານສອນໄຊໃຫ້
ການຢືນຢັນວ່າ
ທາງລັດຖະບານໄດ້ຕົກລົງຮ່ວມກັບທະນາຄານໂລກ ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າສຶກສາ ສໍາຫລວດ
ເຫດຜົນຂອງເຂື່ອນແຕກນີ້ຄືແນວໃດ ຊຶ່ງກໍໄດ້ວ່າຈ້າງບໍລິສັດ Inter COLD ທີ່ມີ
ສຳນັກງານຢູ່ປະເທດສະວິດເຊີແລນເປັນບໍລິສັດທີ່ປຶກສາ ແລະສຳລັບຜູ້ພັດທະນາ
ກະໄດ້ວ່າຈ້າງບໍລິສັດທີ່ປຶກສາຂອງຕົນເອງ ເພື່ອມາປະເມີນສາເຫດກ່ຽວກັບເຂື່ອນ
ແຕກນີ້ເຊັ່ນດຽວກັນ. ສະນັ້ນ 2 ບໍລິສັດນີ້ ຈະເຮັດເປັນເອກະລາດຂອງໃຜ ຂອງມັນ
ຕາມການຄາດຄະເນວ່າ ໃນເດືອນທີນຶ່ງ 2019 ພວກເຮົາຈຶ່ງຈະສາມາດຮູ້ໄດ້ວ່າ
ສາເຫດເຂື່ອນແຕກມາຈາກສາເຫດໃດແດ່.
ສ່ວນທ່ານວິທູນ ເພີ່ມພົງສາຈະເລີນ ຜູ້ອຳນວຍການເຄືອຂ່າຍພະລັງງານເພື່ອລະບົບນິ
ເວດທຳມະຊາດໃນລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງຢືນຢັນວ່ານີ້ ອົງການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະ
ຊາດ ໃນລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະສາກົນຈະເຄື່ອນໄຫວເພື່ອກົດດັນໃຫ້ລັດຖະບານລາວພິ
ຈາລະນາຍົກເລີກໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນເພາະເປັນໂຄງການທີ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບ
ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດແລະຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນລາວຢູ່ໃນແຂວງອັດຕະ
ປືຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລ້ວທັງຍັງມີຄວາມສ່ຽງສູງທີ່ຈະເກີດໄພພິບັດໃນລັກສະນະດຽວກັນ
ນີ້ ໃນມື້ໜ້າ ຖ້າຫາກລັດຖະບານລາວ ຍັງອະນຸຍາດໃຫ້ສືບຕໍ່ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃຫ້ສຳ
ເລັດຕາມແຜນການເດີມ ໃນປີ 2019 ນີ້ ຕໍ່ໄປ.
ທັງນີ້ ທ່ານວິທູນໃຫ້ການອະທິບາຍວ່າໂຄງການເຂື່ອນເຊປຽນ ຈະຜະລິດໄຟຟ້າດ້ວຍ
ການຜັນນໍ້າຈາກເຊປຽນ ລົງໄປຍັງເຊນໍ້ານ້ອຍແລ້ວ ກໍປ່ອຍລົງສູ່ເຊກອງ ແລະລົງໄປສູ່
ນໍ້າຂອງຕາມລຳດັບນັ້ນເປັນການເພີ່ມປະລິມານນໍ້າຈາກລະດັບທຳມະຊາດຂອງແມ່
ນໍ້າແຕ່ລະສາຍໃຫ້ສູງຂຶ້ນກວ່າປົກກະຕິ ເມື່ອປະກອບກັບອ່າງໂຕ່ງຂອງເຂື່ອນກໍຕັ້ງຢູ່
ເທິງເຂດທີ່ຮາບສູງບໍລະເວນ ແລະການກໍ່ສ້າງທີ່ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານອີກດ້ວຍນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່
ສາມາດ ທີ່ຈະຮັບປະກັນໄດ້ວ່າ ຈະບໍ່ມີເຫດເຂື່ອນແຕກເກີດຂຶ້ນອີກ ດັ່ງທີ່ທ່ານວິທູນ
ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ
ມັນເອົານ້ຳຈາກ 3 ລຳນ້ຳມາຮວມກັນ ແລ້ວກໍເອົາຈຸດທີ່ສ້າງເຂື່ອນນີ້ ໂດຍອາໄສ
ຄວາມ ສູງຂອງທີ່ຮາບສູງບໍລະເວນ ເພື່ອຈະທຳໃຫ້ມັນຫັນກັງຫັນໄຟຟ້ານີ້ ໄດ້ແຮງ
ທີ່ສຸດ ແລະຜະລິດໄຟອອກມາໃຫ້ໄດ້ມາກທີ່ສຸດແລ້ວ ກໍປ່ອຍນ້ຳລົງອີກສາຍນຶ່ງ ຊຶ່ງ
ເມື່ອນ້ຳໃນອ່າງມັນສູງຂຶ້ນ ເນ້ຍ ມັນພັງ ແລ້ວພໍມັນພັງ ມັນກໍເລີຍທະລັກອອກມາ
ເພາະສະນັ້ນ ເຮົາຈະພົບວ່າ ເຂື່ອນເນ້ຍ Design ເນ້ຍ ມັນຈະຕ້ອງຮອງຮັບອັນນັ້ນ
ໄດ້. ເຂື່ອນຄຸນສ້າງມາ 90 ເປີເຊັນຝົນ ຊຶ່ງເກີດຂຶ້ນໃນປີທີ່ຄຸນຍັງໄມ້ທັນສ້າງສຳເລັດ
ເລີຍນີ້ ຄຸນຍັງຣັບໄມ້ໄດ້.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ອົງການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດ ໃນລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງແລະອົງ
ການພາກປະຊາຊົນ ໃນເກົາຫລີໃຕ້ ເກົາຫລີໃຕ້ຮ່ວມກັນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ 2 ບໍລິສັດເກົາ
ຫລີໃຕ້ທີ່ຮ່ວມລົງທຶນໃນໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນໍ້ານ້ອຍໃນລາວ ຊຶ່ງກໍຄື
ບໍລິສັດ SK ວິສະວະກຳ-ກໍ່ສ້າງ ກັບບໍລິສັດ Western Power ຈໍາກັດນັ້ນ ຈະຕ້ອງ
ຮ່ວມກັນຮັບຜິດຊອບຕໍ່ກໍລະນີເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນໍ້ານ້ອຍແຕກ ທີ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບ
ຢ່າງໜັກໜ່ວງຕໍ່ປະຊາຊົນລາວ ຢູ່ໃນເມືອງສະໜາມໄຊ, ແຂວງອັດຕະປື ອີກດ້ວຍ.
ການເຄື່ອນໄຫວດັ່ງກ່າວນັບວ່າ ຍັງນັບວ່າເປັນບາດກ້າວທໍາອິດ ທີ່ຈະຂະຫຍາຍໄປ
ສູ່ການກົດດັນໃນລະດັບຊາດ ທັງໃນເກົາຫລີໃຕ້, ປະເທດໄທ ແລະ ສປປ ລາວ ພາຍໃຕ້ເປົ້າໝາຍທີ່ຈະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານທັງ 3 ປະເທດຫັນມາໃຫ້ຄວາມ
ສໍາຄັນ ກັບຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ສັງຄົມ ແລະສິ່ງແວດລ້ອມ ຂອງກຸ່ມຜູ້ລົງທຶນພັດທະນາໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍອີກດ້ວຍ ເພາະທີ່ຜ່ານມານັ້ນ ທັງ
ສອງບໍລິສັດເອກະຊົນຂອງເກົາຫລີໃຕ້ນີ້ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ສະແດງຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່
ຜົນກະທົບທີ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງເໝາະສົມ ແລະດ້ວຍການເຄື່ອນໄຫວຂອງພາກປະຊາຊົນ
ໃນເກົາຫລີໃຕ້ ທີ່ມີຕໍ່ເຂື່ອນແຕກໃນລາວດັ່ງກ່າວ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີການເຄື່ອນໄຫວຢ່າງ
ຕໍ່ເນື່ອງໃນເກົາຫລີໃຕ້, ປະເທດໄທ ແລະ ສປປ ລາວ ເປັນເປົ້າໝາຍຕໍ່ໄປ ໃນໄວໆ
ນີ້ອີກດ້ວຍ.
