ການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ໃນແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ ເກີດບັນຫາຊັກຊ້າເປັນເວລາ 5 ເດືອນ ເພາະມີແຫຼ່ງແຮ່ເກືອຂະໜາດໃຫຍ່ຂວາງກັ້ນການເຈາະອຸໂມງຢູ່ທີ່ຊາຍແດນຕິດຕໍ່ ລາວ ກັບ ຈີນ.
ທ່ານ ຈັນທະຈອນ ແກ້ວລະຄອນ ຫົວໜ້າໂຄງການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ຢູ່ໃນແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ຢູ່ໃນແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ ຈະແລ້ວສຳເລັດຕາມແຜນການທີ່ວາງໄວ້ຢ່າງແນ່ນອນ ໂດຍເຖິງແມ່ນວ່າການກໍ່ສ້າງຕ້ອງປະສົບກັບບັນຫາຊັກຊ້າເປັນເວລາເຖິງ 5 ເດືອນເພາະການກໍ່ສ້າງອຸໂມງຢູ່ທີ່ຊາຍແດນຕິດຕໍ່ລະຫວ່າງ ລາວ ກັບ ຈີນ ນັ້ນໄດ້ເຈາະພົບແຫຼ່ງແຮ່ເກືອຂະໜາດໃຫຍ່ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ບໍລິສັດຮັບເຫມົາກໍ່ສ້າງຈາກ ຈີນ ຕ້ອງທຳການສຶສາວິໄຈເພື່ອຄົ້ນຫາວິທີການປ້ອງກັນບັນຫາດັ່ງກ່າວ ໂດຍມາຮອດປັດຈຸບັນ ກໍສາມາດດຳເນີນການກໍ່ສ້າງໄດ້ຕາມປົກກະຕິແລ້ວ ດັ່ງທີ່ທ່ານ ຈັນທະຈອນ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ
"ການກໍ່ສ້າງນີ້ຈຸດອື່ນຖືວ່າລາບລື່ນດີເນາະ ສະເພາະແຂວງເຮົາ ແຕ່ວ່າມີອຸໂມງມິຕະພາບຢູ່ຊາຍແດນລະຫວ່າງ ລາວ-ຈີນ ພວກເຮົາເຈາະໄປປະມານ 1,300 ແມັດແລ້ວກະເຈາະຖືກສາຍເກືອ ກໍຄືບໍ່ເກືອ ກະເຮັດໃຫ້ຊັກຊ້າເພາະວ່າຕ້ອງໄດ້ອອກແບບໃໝ່ ແລ້ວກະສັ່ງວັດສະດຸແບບພິເສດຫັ້ນນະມາໃສ່ ເພາະວ່ານ້ຳເກືອກັບເຫຼັກມັນບໍ່ເຂົ້າກັນ ສະນັ້ນທາງວິຊາການທາງ ຈີນ ກໍສົມທົບກັບຝ່າຍໄທເຮົາ ແລ້ວກະຄົ້ນຄວ້າ ແລ້ວໄດ້ອອກແບບໃໝ່ຈຸດດັ່ງກ່າວຫັ້ນ ສັ່ງວັດສະດຸພິເສດມາໃສ່ ຫາກໍ່ໄດ້ເລີ່ມລົງມືກໍ່ສາງຫວ່າງ 2-3 ເດືອນຫຼັງນີ້ ຖືວ່າໄດ້ພັກມາເກືອບ 4-5 ເດືອນມາເຖິງປັດຈຸບັນນີ້ກະກໍ່ສ້າງໄປປົກກະຕິ."
ໂດຍການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ຢູ່ໃນເຂດແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ ມີໄລຍະທາງຍາວທັງໝົດ 16.9 ກິໂລແມັດ ປະກອບມີ 2 ສະຖານີຄື ສະຖານີ ບໍ່ເຕັນ ແລະ ສະຖານີ ນາເຕີຍ ແລະ ຕ້ອງກໍ່ສ້າງອຸໂມງ 3 ແຫ່ງຄືອຸໂມງບໍ່ເຕັນ, ອຸໂມງຕີນຕົກ ແລະ ອຸໂມງມິດຕະພາບ ລາວ-ຈີນ ມີຄວາມຍາວລວມກັນເຖິງ 10,051.5 ແມັດ ໂດຍກໍ່ສ້າງແລ້ວສຳເລັດແລ້ວ 2 ແຫ່ງຄືອຸໂມງ ບໍ່ເຕັນ ກັບ ອຸໂມງຕີນຕົກ ຈຶ່ງຍັງເຫຼືອພຽງອຸໂມງມິດຕະພາບ ລາວ-ຈີນ ທີ່ຈະດຳເນີນການກໍ່ສ້າງໄປພ້ອມກັບການຕິດຕັ້ງລາງລົດໄຟ ແລະ ລະບົບໄຟຟ້າເພື່ອຕອບສະໜອງໃຫ້ກັບລົດໄຟໃຫ້ແລ້ວສຳເລັດຕາມແຜນການທີ່ວາງໄວ້ ກໍຄືການເປີດເດີນລົດໄຟເຊື່ອມຕໍ່ ລາວ-ຈີນ ໃຫ້ໄດ້ໃນວັນຊາດລາວທີ 2 ທັນວາ 2021 ນັ້ນເອງ.
ສ່ວນທ່ານ ແທ່ນຄຳ ທອງບົນ ຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງໂຄງການທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ຖະແຫຼງວ່າການທົດແທນຄ່າທີ່ດິນກັບສິ່ງປູກສ້າງຕ່າງໆທີ່ຖືກເວນຄືນໃນການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ຈະຕ້ອງນຳໃຊ້ເງິນທຶນລວມທັງໝົດ 2,492 ຕື້ກີບ ຫາກແຕ່ວ່າໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາທາງການ ລາວ ກໍສາມາດຈ່າຍເງິນທົດແທນໃຫ້ກັບປະຊາຊົນ ລາວ ໄດ້ໃນມູນຄ່າ 369 ຕື້ກີບ ຊຶ່ງຄິດເປັນສັດສ່ວນພຽງ 20.4 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນຂອງມູນຄ່າທົດແທນທັງຫມົດ ສ່ວນໃນປີ 2019 ໄດ້ວາງແຜນຈ່າຍທົດແທນໃຫ້ໄດ້ 450 ຕື້ກີບ ຫາກແຕ່ກໍສາມາດຈ່າຍໄດ້ຈິງພຽງແຕ່ 134 ຕື້ກີບ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມທາງການ ລາວ ຄາດວ່າ ຈະສາມາດຈ່າຍເງິນທົດແທນໃຫ້ກັບປະຊາຊົນ ລາວ ໄດ້ໃນມູນຄ່າລວມ 1,136 ຕື້ກີບໃນນີ້ກໍລວມເງິນສົມທົບຈາກບໍລິສັດລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ 200 ຕື້ກີບ ແລະ ເງິນຊ່ວຍເຫຼືອຈາກລັດຖະບານ ຈີນ 317 ຕື້ກີບ ສຳລັບການກໍ່ສ້າງບ້ານຈັດສັນໃໝ່ໃຫ້ກັບປະຊາຊົນ ລາວ ທີ່ຖືກເວນຄືນທີ່ດິນ ແລະ ສິ່ງປູກສ້າງແລ້ວນັ້ນ ຊຶ່ງຖ້າຫາກວ່າການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດເປັນໄປຕາມແຜນການດັ່ງກ່າວ ກໍໝາຍຄວາມວ່າລັດຖະບານ ລາວ ຍັງຈະຕ້ອງຈັດຫາເງິນທຶນອີກ 1,356 ຕື້ກີບ ເພື່ອທົດແທນໃຫ້ກັບປະຊາຊົນໃນສ່ວນທີ່ເຫຼືອ ຊຶ່ງໃນນີ້ລັດຖະບານ ລາວ ກໍໄດ້ຈັດສັນຈາກງົບປະມານປີ 2020 ມູນຄ່າ 400 ຕື້ກີບ ແລະ ການຈຳໜ່ວຍພັນທະບັດລັດຖະບານ 956 ຕື້ກີບ.
ໂຄງການທາງລົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ກະທົບຕໍ່ປະຊາຊົນລາວ 4,411 ຄອບຄົວໃນແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ, ອຸດົມໄຊ, ຫຼວງພະບາງ, ວຽງຈັນ ແລະ ນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈັນ ໂດຍມີທີ່ດິນທີ່ຕ້ອງເວນຄືນ 3,832 ເຮັກຕາ, ສິ່ງປູກສ້າງ 3,346 ຫຼັງ ແລະ ຕົ້ນໝາກໄມ້ຕ່າງໆເກືອບ 1 ລ້ານຕົ້ນ ໂດຍກຸ່ມແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນທີ່ດິນລະບຸວ່າ ມີການທົດແທນຕ່ຳກວ່າຄວາມເປັນຈິງເຖິງ 10 ເທົ່າ ເຊັ່ນທີ່ດິນຢູ່ເມືອງນາຊາຍທອງ, ນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈັນ ທີ່ມີລາຄາສະເລ່ຍ 1 ລ້ານ 3 ແສນກີບ ຫາກແຕ່ໄດ້ມີການປະເມີນຄ່າທົດແທນຕົວຈິງໃນອັດຕາສະເລ່ຍພຽງແຕ່ 137,000 ກີບຕໍ່ຕາແມັດເທົ່ານັ້ນ.
