NAIROBI —
ທ່ານ William Ruto ຮອງປະທານາທິບໍດີ
ປະເທດເຄັນຢາ ໄດ້ກັບຄືນໄປຍັງສານອາຍາສາກົນ ເພື່ອຕໍ່ສູ້
ຄະດີຂອງທ່ານຫຼັງຈາກທ່ານໄດ້ກັບຄືນໄປເຄັນຢາ ລຸນຫຼັງເຫດ
ການໂຈມຕີທີ່ສູນການຄ້າ Westgate. Gabe Joselow ຜູ້ສື່
ຂ່າວວີໂອເອປະຈໍາພາກພື້ນອາຟຣິກາຕາເວັນອອກ ລາຍງານ
ວ່າ ຂະນະນີ້ ຊາວເຄັນຢາຍັງມີຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ແຕກຕ່າງກັນ
ກ່ຽວກັບວ່າ ໃນການດໍາເນີນຄະດີທ່ານ Ruto ນັ້ນ ແມ່ນສານ
ໂລກກໍາລັງດໍາເນີນການ ຢູ່ໃນຜົນປະໂຫຍດຂອງເຄັນຢາຫຼືບໍ່
ໃນຂະນະທີ່ບັນດາສະມາຊິກສະພາເຄັນຢາ ພາກັນເຄື່ອນໄຫວ
ເພື່ອຖອນເຄັນຢາ ອອກຈາກອໍານາດການຄວບຄຸມຂອງສານ
ໂລກນັ້ນຊຶ່ງດາຣາຈະນໍາເລຶ່ອງນີ້ ມາສະເໜີທ່ານ.
ອັນທີ່ເອີ້ນກັນວ່າ “ສະພາປະຊາຊົນ” ຂອງໄນໂຣບີ ນະຄອນຫຼວງຂອງເຄັນຢານັ້ນ ທໍາ
ການພົບປະກັນທຸກໆວັນ ທີ່ສວນສາທາລະນະຂອງເມືອງ ເພື່ອສົນທະນາກັນກ່ຽວກັບ
ເລື່ອງຕ່າງໆ ທີ່ຢູ່ໃນຄວາມສົນໃຈຂອງປະເທດຊາດ.
ຫົວຂໍ້ສູງສຸດທີ່ຍົກຂຶ້ນມາສົນທະນາກັນນັ້ນ ກໍຄືການສືບຕໍ່ດໍາເນີນຄະດີຂອງສານອາຍາ
ໂລກ ຫຼື ICC ຕໍ່ທ່ານ William Ruto ຮອງປະທານາທິບໍດີເຄັນຢາ ທີ່ຖືກກ່າວຫາວ່າ
ເປັນຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມຢູ່ໃນເຫດການກໍ່ຄວາມຮຸນແຮງ ຫຼັງຈາກການເລືອກຕັ້ງທົ່ວປະເທດ
ເມື່ອປີ 2007 ນັ້ນ.
ສ່ວນປະທານາທິບໍດີ Uhuru Kenyatta ກໍມີກໍານົດການຖືກດໍາເນີນຄະດີຢູ່ທີ່ສານອາຍາ
ໂລກເຊ່ນກັນ ໃນຂໍ້ຫາທໍານອງດຽວກັນ.
ບັນດາສະມາຊິກຂອງກຸ່ມບໍ່ເປັນທາງການ ທີ່ເອີ້ນວ່າ “ສະພາປະຊາຊົນ” ຂອງໄນໂຣບີນັ້ນ
ມີຄວາມເຫັນທີ່ປະປົນກັນກ່ຽວກັບບົດບາດຂອງສານສາກົນ ຫຼື ICC ນີ້.
Salim Muganga ເປັນຜູ້ນຶ່ງໃນບັນດາສະມາຊິກທີ່ຄິດວ່າ ICC ເປັນສະຖບັນທີ່ມີປະ
ໂຫຍດ ໃນການຊອກຫາທາງສ້າງຄວາມປອງດອງຊາດ. ທ່ານ ມູກັງກາ ເວົ້າວ່າ:
“ສານ ICC ແມ່ນກ່ຽວກັບຄວາມຍຸຕິທໍາແລະຄວາມເປັນຈິງ. ສັ້ນໆ ງ່າຍໆ
ແລະແຈ້ງຂາວ. ພວກເຮົາຕ້ອງເຂົ້າຮ່ວມຢູ່ໃນສານ ICC ຕໍ່ໄປ ຍ້ອນວ່າພວກ
ເຮົາຕ້ອງຮູ້ໃຫ້ໄດ້ຫລາຍຂຶ້ນ ກ່ຽວກັບຄວາມເປັນຈິງແລະຄວາມຍຸຕິທໍາ ກ່ຽວ
ກັບລາຍລະອຽດຂອງສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນ ເມື່ອປີ 2008 ນັ້ນ.”
ຫຼືວ່າ ສານ ICC ໝົດປະໂຫຍດຂອງຕົນໄປແລ້ວ? WilberforceOnyango ເຊື່ອວ່າ
ເປັນເຊັ່ນນັ້ນແທ້. ທ່ານ Onyango ເວົ້າວ່າ:
“ເຫດຜົນທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງເຂົ້າຮ່ວມສານ ICC ໃນເວລານັ້ນ ກໍແມ່ນຍ້ອນວ່າ
ລະບົບຕຸລາການຂອງພວກເຮົາ ບໍ່ມີຄວາມສາມາດພຽງພໍ. ແຕ່ວ່າບັດນີ້
ພວກເຮົາມີລັດຖະທໍາມະນູນ ທີ່ມີຂໍ້ກໍານົດຢ່າງແຈ້ງຂາວ ໃຫ້ສ້າງຕັ້ງສານ
ສູງສຸດຂຶ້ນມາ ທີ່ມີອໍານາດຄ້າຍໆກັນກັບສານ ICC ແລ້ວ. ສະນັ້ນ ຄວາມ
ຈໍາເປັນທີ່ເຄັນຢາຈະຕ້ອງສືບຕໍ່ເປັນສະມາຊິກຂອງສານອາຍາສາກົນຕໍ່ໄປ
ນັ້ນ ແມ່ນໝົດໄປແລ້ວ.”
ຄະດີຂອງທ່ານ Ruto ໄດ້ຖືກໂຈະໄວ້ເປັນເວລາສັ້ນໆ ເພື່ອໃຫ້ທ່ານໄດ້ກັບຄືນເມືອປະ
ເທດ ເພື່ອຮັບມືກັບເຫດການໂຈມຕີຢູ່ທີ່ສູນການຄ້າແຫ່ງນຶ່ງ ໃນນະຄອນຫລວງໄນໂຣບີ
ເມື່ອໄວໆມານີ້.
ວິກິດການດັ່ງກ່າວ ໄດ້ເນັ້ນຢໍ້າເຖິງຄວາມເປັນຫ່ວງ ກ່ຽວກັບຄວາມສາມາດຂອງປະທາ
ນາທິບໍດີແລະຮອງປະທານາທິບໍດີ ທີ່ຈະປົກຄອງປະເທດຢ່າງມີປະສິດທິພາບໄດ້ຫຼືບໍ່
ໃນຂະນະທີ່ພວກທ່ານຕ້ອງໄດ້ໄປມີໜ້າເປັນປະຈໍາຢູ່ສານອາຍາສາກົນ ທີ່ກຸງ Hague
ປະເທດ Netherlands ນັ້ນ.
ເຖິງແມ່ນທັງສອງທ່ານໄດ້ຮັບປາກວ່າຈະໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືກັບສານກໍຕາມ ແຕ່ລັດຖະ
ບານເຄັນຢາ ກໍໄດ້ພະຍາຍາມຜັກດັນໃຫ້ສານອາຍາຍົກເລີກຄະດີ ຕໍ່ຕ້ານພວກທ່ານ
ຫຼືບໍ່ກໍແນະນໍາໃຫ້ສົ່ງຄະດີກັບຄືນໄປດໍາເນີນ ຢູ່ເຄັນຢາ.
ທ່ານ Githu Muigai ລັດຖະມົນຕີກະຊວງຍຸຕິທໍາເຄັນຢາເວົ້າວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າ ສະພາ
ແຫ່ງຊາດເຄັນຢາຈະລົງຄະແນນສຽງເຫັນດີ ໃຫ້ຖອນເຄັນຢາອອກຈາກສານອາຍາ
ສາກົນ ຫຼື ICC ກໍຕາມ ແຕ່ມັນກໍຈະບໍ່ກະທົບຕໍ່ຄະດີຂອງທ່ານ Kenyatta ແລະທ່ານ
Ruto ແຕ່ຢ່າງໃດ. ທ່ານ Githu Muigal ເວົ້າວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນບໍ່ມີຫຍັງທີ່ຈະກ່ຽວຂ້ອງກັບສອງຄະດີໃນປັດຈຸບັນນີ້
ເລີຍ. ຄືໃນຄະດີເຫຼົ່ານັ້ນ ພວກທີ່ພົວພັນໃນຄະດີ ກໍໄດ້ປະກາດອອກໄປ
ຢ່າງເປີດເຜີຍຫຼາຍໆເທື່ອແລ້ວ ວ່າພວກເຂົາເຈົ້າຈະສືບຕໍ່ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມື
ກັບສານ ຈົນກວ່າຄະດີຈະຖືກແກ້ໄຂ ຫຼືປິດລົງ.”
ໃນເຫດການພິກປີ້ນຄັ້ງໃໝ່ບັ້ນນຶ່ງນັ້ນ ໄອຍະການສານ ICC ໄດ້ເປີດເຜີຍໃນອາທິດນີ້
ໝາຍຈັບອະດີດນັກຂ່າວຊາວເຄັນຢາ Walter Barasa ໃນຂໍ້ຫາວ່າ ໃຫ້ສິນບົນແກ່
ພວກເຫັນເຫດການໃນຄະດີຂອງທ່ານ Ruto ນັ້ນ.
ສາສະດາຈານ Edward Kisiang’ani ປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄລ Kenyatta ໃນປະເທດ
ເຄັນຢາ ເວົ້າວ່າ ຂໍ້ຫາໃໝ່ນີ້ ອາດສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ການຕໍ່ສູ້ຄະດີ ຂອງທ່ານ
Ruto ໄດ້. ທ່ານ Kisiang’ani ເວົ້າວ່າ:
“ຕົວຢ່າງເນາະ ຖ້າຫາກມີການພົບເຫັນວ່າທ່ານ Barasa ໄດ້ເຮັດຫຍັງລົງໄປ
ໂດຍທີ່ທ່ານຮອງປະທານາທິບໍດີ ຫຼືພວກຄົນໃກ້ຊິດກັບຮອງປະທານາທິບໍດີ
ມີສ່ວນຮູ້ສ່ວນເຫັນນໍາແລ້ວ ພວກທ່ານກໍພໍຈະຮູ້ຕົ່ວວ່າ ອາດສາມາດມີການ
ເປີດຄະດີໃໝ່ ຂຶ້ນມາອີກໄດ້.”
ຂະນະນີ້ ປະເທດເຄັນຢາກໍາລັງລໍຖ້າເບິ່ງວ່າ ບັນດາຜູ້ພິພາກສາເຄັນຢາຈະລົງມືປະຕິບັດ
ການຕາມຄໍາສັ່ງໝາຍຈັບ ອະດີດນັກຂ່າວ Barasa ນັ້ນຫລືບໍ່ ຊຶ່ງການຕັດສິນໃຈດັ່ງ
ກ່າວແມ່ນຈະເປັນການທົດສອບທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດຂອງຄວາມເຕັມໃຈຂອງເຄັນຢາ ທີ່ຈະ
ສືບຕໍ່ໃຫ້ການຮ່ວມມືກັບສານອາຍາສາກົນ ICC ຕໍ່ໄປ.
ປະເທດເຄັນຢາ ໄດ້ກັບຄືນໄປຍັງສານອາຍາສາກົນ ເພື່ອຕໍ່ສູ້
ຄະດີຂອງທ່ານຫຼັງຈາກທ່ານໄດ້ກັບຄືນໄປເຄັນຢາ ລຸນຫຼັງເຫດ
ການໂຈມຕີທີ່ສູນການຄ້າ Westgate. Gabe Joselow ຜູ້ສື່
ຂ່າວວີໂອເອປະຈໍາພາກພື້ນອາຟຣິກາຕາເວັນອອກ ລາຍງານ
ວ່າ ຂະນະນີ້ ຊາວເຄັນຢາຍັງມີຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ແຕກຕ່າງກັນ
ກ່ຽວກັບວ່າ ໃນການດໍາເນີນຄະດີທ່ານ Ruto ນັ້ນ ແມ່ນສານ
ໂລກກໍາລັງດໍາເນີນການ ຢູ່ໃນຜົນປະໂຫຍດຂອງເຄັນຢາຫຼືບໍ່
ໃນຂະນະທີ່ບັນດາສະມາຊິກສະພາເຄັນຢາ ພາກັນເຄື່ອນໄຫວ
ເພື່ອຖອນເຄັນຢາ ອອກຈາກອໍານາດການຄວບຄຸມຂອງສານ
ໂລກນັ້ນຊຶ່ງດາຣາຈະນໍາເລຶ່ອງນີ້ ມາສະເໜີທ່ານ.
ອັນທີ່ເອີ້ນກັນວ່າ “ສະພາປະຊາຊົນ” ຂອງໄນໂຣບີ ນະຄອນຫຼວງຂອງເຄັນຢານັ້ນ ທໍາ
ການພົບປະກັນທຸກໆວັນ ທີ່ສວນສາທາລະນະຂອງເມືອງ ເພື່ອສົນທະນາກັນກ່ຽວກັບ
ເລື່ອງຕ່າງໆ ທີ່ຢູ່ໃນຄວາມສົນໃຈຂອງປະເທດຊາດ.
ຫົວຂໍ້ສູງສຸດທີ່ຍົກຂຶ້ນມາສົນທະນາກັນນັ້ນ ກໍຄືການສືບຕໍ່ດໍາເນີນຄະດີຂອງສານອາຍາ
ໂລກ ຫຼື ICC ຕໍ່ທ່ານ William Ruto ຮອງປະທານາທິບໍດີເຄັນຢາ ທີ່ຖືກກ່າວຫາວ່າ
ເປັນຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມຢູ່ໃນເຫດການກໍ່ຄວາມຮຸນແຮງ ຫຼັງຈາກການເລືອກຕັ້ງທົ່ວປະເທດ
ເມື່ອປີ 2007 ນັ້ນ.
ສ່ວນປະທານາທິບໍດີ Uhuru Kenyatta ກໍມີກໍານົດການຖືກດໍາເນີນຄະດີຢູ່ທີ່ສານອາຍາ
ໂລກເຊ່ນກັນ ໃນຂໍ້ຫາທໍານອງດຽວກັນ.
ບັນດາສະມາຊິກຂອງກຸ່ມບໍ່ເປັນທາງການ ທີ່ເອີ້ນວ່າ “ສະພາປະຊາຊົນ” ຂອງໄນໂຣບີນັ້ນ
ມີຄວາມເຫັນທີ່ປະປົນກັນກ່ຽວກັບບົດບາດຂອງສານສາກົນ ຫຼື ICC ນີ້.
Salim Muganga ເປັນຜູ້ນຶ່ງໃນບັນດາສະມາຊິກທີ່ຄິດວ່າ ICC ເປັນສະຖບັນທີ່ມີປະ
ໂຫຍດ ໃນການຊອກຫາທາງສ້າງຄວາມປອງດອງຊາດ. ທ່ານ ມູກັງກາ ເວົ້າວ່າ:
“ສານ ICC ແມ່ນກ່ຽວກັບຄວາມຍຸຕິທໍາແລະຄວາມເປັນຈິງ. ສັ້ນໆ ງ່າຍໆ
ແລະແຈ້ງຂາວ. ພວກເຮົາຕ້ອງເຂົ້າຮ່ວມຢູ່ໃນສານ ICC ຕໍ່ໄປ ຍ້ອນວ່າພວກ
ເຮົາຕ້ອງຮູ້ໃຫ້ໄດ້ຫລາຍຂຶ້ນ ກ່ຽວກັບຄວາມເປັນຈິງແລະຄວາມຍຸຕິທໍາ ກ່ຽວ
ກັບລາຍລະອຽດຂອງສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນ ເມື່ອປີ 2008 ນັ້ນ.”
ຫຼືວ່າ ສານ ICC ໝົດປະໂຫຍດຂອງຕົນໄປແລ້ວ? WilberforceOnyango ເຊື່ອວ່າ
ເປັນເຊັ່ນນັ້ນແທ້. ທ່ານ Onyango ເວົ້າວ່າ:
“ເຫດຜົນທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງເຂົ້າຮ່ວມສານ ICC ໃນເວລານັ້ນ ກໍແມ່ນຍ້ອນວ່າ
ລະບົບຕຸລາການຂອງພວກເຮົາ ບໍ່ມີຄວາມສາມາດພຽງພໍ. ແຕ່ວ່າບັດນີ້
ພວກເຮົາມີລັດຖະທໍາມະນູນ ທີ່ມີຂໍ້ກໍານົດຢ່າງແຈ້ງຂາວ ໃຫ້ສ້າງຕັ້ງສານ
ສູງສຸດຂຶ້ນມາ ທີ່ມີອໍານາດຄ້າຍໆກັນກັບສານ ICC ແລ້ວ. ສະນັ້ນ ຄວາມ
ຈໍາເປັນທີ່ເຄັນຢາຈະຕ້ອງສືບຕໍ່ເປັນສະມາຊິກຂອງສານອາຍາສາກົນຕໍ່ໄປ
ນັ້ນ ແມ່ນໝົດໄປແລ້ວ.”
ຄະດີຂອງທ່ານ Ruto ໄດ້ຖືກໂຈະໄວ້ເປັນເວລາສັ້ນໆ ເພື່ອໃຫ້ທ່ານໄດ້ກັບຄືນເມືອປະ
ເທດ ເພື່ອຮັບມືກັບເຫດການໂຈມຕີຢູ່ທີ່ສູນການຄ້າແຫ່ງນຶ່ງ ໃນນະຄອນຫລວງໄນໂຣບີ
ເມື່ອໄວໆມານີ້.
ວິກິດການດັ່ງກ່າວ ໄດ້ເນັ້ນຢໍ້າເຖິງຄວາມເປັນຫ່ວງ ກ່ຽວກັບຄວາມສາມາດຂອງປະທາ
ນາທິບໍດີແລະຮອງປະທານາທິບໍດີ ທີ່ຈະປົກຄອງປະເທດຢ່າງມີປະສິດທິພາບໄດ້ຫຼືບໍ່
ໃນຂະນະທີ່ພວກທ່ານຕ້ອງໄດ້ໄປມີໜ້າເປັນປະຈໍາຢູ່ສານອາຍາສາກົນ ທີ່ກຸງ Hague
ປະເທດ Netherlands ນັ້ນ.
ເຖິງແມ່ນທັງສອງທ່ານໄດ້ຮັບປາກວ່າຈະໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືກັບສານກໍຕາມ ແຕ່ລັດຖະ
ບານເຄັນຢາ ກໍໄດ້ພະຍາຍາມຜັກດັນໃຫ້ສານອາຍາຍົກເລີກຄະດີ ຕໍ່ຕ້ານພວກທ່ານ
ຫຼືບໍ່ກໍແນະນໍາໃຫ້ສົ່ງຄະດີກັບຄືນໄປດໍາເນີນ ຢູ່ເຄັນຢາ.
ທ່ານ Githu Muigai ລັດຖະມົນຕີກະຊວງຍຸຕິທໍາເຄັນຢາເວົ້າວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າ ສະພາ
ແຫ່ງຊາດເຄັນຢາຈະລົງຄະແນນສຽງເຫັນດີ ໃຫ້ຖອນເຄັນຢາອອກຈາກສານອາຍາ
ສາກົນ ຫຼື ICC ກໍຕາມ ແຕ່ມັນກໍຈະບໍ່ກະທົບຕໍ່ຄະດີຂອງທ່ານ Kenyatta ແລະທ່ານ
Ruto ແຕ່ຢ່າງໃດ. ທ່ານ Githu Muigal ເວົ້າວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນບໍ່ມີຫຍັງທີ່ຈະກ່ຽວຂ້ອງກັບສອງຄະດີໃນປັດຈຸບັນນີ້
ເລີຍ. ຄືໃນຄະດີເຫຼົ່ານັ້ນ ພວກທີ່ພົວພັນໃນຄະດີ ກໍໄດ້ປະກາດອອກໄປ
ຢ່າງເປີດເຜີຍຫຼາຍໆເທື່ອແລ້ວ ວ່າພວກເຂົາເຈົ້າຈະສືບຕໍ່ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມື
ກັບສານ ຈົນກວ່າຄະດີຈະຖືກແກ້ໄຂ ຫຼືປິດລົງ.”
ໃນເຫດການພິກປີ້ນຄັ້ງໃໝ່ບັ້ນນຶ່ງນັ້ນ ໄອຍະການສານ ICC ໄດ້ເປີດເຜີຍໃນອາທິດນີ້
ໝາຍຈັບອະດີດນັກຂ່າວຊາວເຄັນຢາ Walter Barasa ໃນຂໍ້ຫາວ່າ ໃຫ້ສິນບົນແກ່
ພວກເຫັນເຫດການໃນຄະດີຂອງທ່ານ Ruto ນັ້ນ.
ສາສະດາຈານ Edward Kisiang’ani ປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄລ Kenyatta ໃນປະເທດ
ເຄັນຢາ ເວົ້າວ່າ ຂໍ້ຫາໃໝ່ນີ້ ອາດສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ການຕໍ່ສູ້ຄະດີ ຂອງທ່ານ
Ruto ໄດ້. ທ່ານ Kisiang’ani ເວົ້າວ່າ:
“ຕົວຢ່າງເນາະ ຖ້າຫາກມີການພົບເຫັນວ່າທ່ານ Barasa ໄດ້ເຮັດຫຍັງລົງໄປ
ໂດຍທີ່ທ່ານຮອງປະທານາທິບໍດີ ຫຼືພວກຄົນໃກ້ຊິດກັບຮອງປະທານາທິບໍດີ
ມີສ່ວນຮູ້ສ່ວນເຫັນນໍາແລ້ວ ພວກທ່ານກໍພໍຈະຮູ້ຕົ່ວວ່າ ອາດສາມາດມີການ
ເປີດຄະດີໃໝ່ ຂຶ້ນມາອີກໄດ້.”
ຂະນະນີ້ ປະເທດເຄັນຢາກໍາລັງລໍຖ້າເບິ່ງວ່າ ບັນດາຜູ້ພິພາກສາເຄັນຢາຈະລົງມືປະຕິບັດ
ການຕາມຄໍາສັ່ງໝາຍຈັບ ອະດີດນັກຂ່າວ Barasa ນັ້ນຫລືບໍ່ ຊຶ່ງການຕັດສິນໃຈດັ່ງ
ກ່າວແມ່ນຈະເປັນການທົດສອບທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດຂອງຄວາມເຕັມໃຈຂອງເຄັນຢາ ທີ່ຈະ
ສືບຕໍ່ໃຫ້ການຮ່ວມມືກັບສານອາຍາສາກົນ ICC ຕໍ່ໄປ.