ໃນເດືອນເມສາ ທີ່ຜ່ານມານີ້ ນັກຮຽນ ອາເມຣິກັນ ກຸ່ມນຶ່ງຈຳນວນ
13 ຄົນໄດ້ເດີນທາງໄປທັດສະນະສຶກສາ ຢ້ຽມຢາມຂົງເຂດຊົນນະ
ບົດ ທີ່ ເມືອງພູກູດ ແຂວງ ຫລວງພະບາງ ແລະແຂວງຊຽງຂວາງ
ເປັນເວລາສອງອາທິດ ຊຶ່ງເປັນເຂດນຶ່ງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນສະທ້ອນຈາກ
ການຖີ້ມລະເບີດ ທີ່ຍັງຕົກຄ້າງມາຈາກປາງສົງຄາມໃນລາວ.
ບັນດານັກຮຽນເຫລົ່ານີ້ມາຈາກ ໂຮງຮຽນມັດທະຍົມ Havard-
Westlake ຢູ່ພາກໃຕ້ຂອງລັດ California ຊຶ່ງເປັນໂຮງຮຽນ
ເອກກະຊົນ ສໍາລັບນັກຮຽນຈາກຄອບຄົວທີ່ມີຖານະສູງ ເພາະວ່າ
ນັກຮຽນ ທ້າວ Max ກໍາລັງທໍາການບັນທຶກພາບ
ຄ່າຮຽນສູງເຖິງ 35,000 ໂດລາຕໍ່ປີ. ການເດີນທາງໄປສຶກສາ
ຄັ້ງນີ້ ແມ່ນໄດ້ເປັນຫລັກສູດການຮຽນດ້ານມະນຸດສະທໍາ ເພື່ອ
ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ເປີດຫູເປີດຕາໄດ້ເຫັນຄວາມທຸກຍາກລໍາບາກ
ຂອງປະຊາຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນ ແລະຊອກຫາວິທີ່ທາງແກ້ໄຂຊ່ວຍ
ບັນເທົາທຸກແກ່ ບັນດາຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າຍເຫລົ່ານີ້ ອັນເປັນປະ
ສົບການ ແລະເປັນບົດຮຽນຊີວິດ ທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາເຈົ້າເປັນຜູ້ນໍາ
ພາສັງຄົມທີ່ດີໄດ້ໃນອານາຄົດ.
ເຖິງແມ່ນວ່າສົງຄາມລັບຢູ່ໃນລາວ ຈາກປີ 1962 ຫາປີ 1975
ໄດ້ຍຸດຕິລົງເປັນເວລາເກືອບ ສີ່ທົດສະວັດແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ວ່າ
ບາດແຜສົງຄາມກໍຍັງເຫລືອໄວ້ໃຫ້ເຫັນຢູ່ເທົ້າທຸກວັນນີ້. ບັນດາ
ຜູ້ສືບຕໍ່ເຄາະຮ້າຍຫລາຍໆຄົນ ທີ່ລອດຊີວິດ ແລະມີປະສົບປະ
ການກັບສົງຄາມ ຍັງສືບຕໍ່ບອກເລົ່າເຖີງຄວາມລຳບາກຂອງການດຳລົງວິດຢູ່ໃນຂົງເຂດ
ທີ່ຖືກຖິ້ມລະເບີດໃສ່ນັ້ນຢູ່ຕະຫລອດມາ.
ຕົກມາເຖິງສະໄໝປັດຈຸບັນນີ້ ບັນດາລູກຫລານຜູ້ເກີດໃໝ່ໃຫຍ່ລຸນ ທີ່ບໍ່ຮູ້ ບໍ່ເຫັນເຫດການ ໄດ້ເປັນຜູ້ຮັບເຄາະກຳຈາກເສດສົງຄາມກໍຄື ລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກ ຫລື UXO (Unxplode Ordinace) ທີ່ຍັງມີຢາຍຢູ່ໃນພາກສ່ວນໃຫຍ່ຂອງ ປະເທດລາວນັ້ນ.
ນັກຮຽນ ທ້າວ Milo ກໍາລັງໂຍນຊິ້ນສ່ວນລະເບີດ ທີ່ແຕກແລ້ວ
ຈາກປີ 1964 ຫາປີ 1973 ສະຫະລັດ ໄດ້ຖີ້ມລະເບີດປະມານ
ສອງລ້ານຕັນ ລົງໃສ່ແຜ່ນດິນລາວ ຈາກ 580,344 ຖ້ຽວບິນ
ອ້າງອິງຕາມບັນທຶກຖ້ຽວບິນຂອງ ກອງທັບສະຫະລັດ. ຄາດກັນ
ວ່າ ນຶ່ງສ່ວນສາມຂອງລະເບີດທີ່ຖີ້ມລົງນັ້ນ ຍັງບໍ່ທັນແຕກ ຢູ່ໃນ
ນຶ່ງສ່ວນສາມ ຂອງຜືນແຜ່ນດິນລາວ. ມີພົນລະເຮືອນປະມານ
50,000 ຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບຫລືເສຍຊີວິດຈາກລະເບີດຕົກ
ຄ້າງທີ່ບໍ່ທັນແຕກນັ້ນ. ນອກຈາກລູກລະເບີດຕ່າງໆທີ່ຖີ້ມລົງໃສ່
ແຜ່ນດິນລາວແລ້ວ ປະມານ 270ລ້ານແມ່ນລະເບີດລູກຫວ່ານ.
ຊຶ່ງມີການຄາດຄະເນວ່າ 30 ເປີເຊັນຫລືປະມານ 80 ລ້ານໜ່ວຍ
ຍັງຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກ ແລະສືບຕໍ່ເປັນອັນຕະລາຍ ຕໍ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນລາວ
ຢູ່ເທົ້າທຸກວັນນີ້.
ນັກຮຽນ ທ້າວ Jeff ກໍາລັງຖ່າຍຮູບ ຂຸມລະເບີດ ທີ່ກາຍມາເປັນສະປາ
ປັດຈຸບັນນີ້ ລັດຖະບານ ສະຫະລັດ ໄດ້ອະນຸມັດງົບປະມານ
ສິບລ້ານໂດລາຕໍ່ປີ ໃຫ້ແກ່ບັນດາອົງການເກັບກູ້ລະເບີດ ທີ່
ພາກັນປະຕິບັດງານຢູ່ໃນລາວ. ນອກນັ້ນກໍມີເງິນບໍລິຈາກ
ເພີ້ມເຕີມ ຈາກສ່ວນເອກກະຊົນບຸກຄົນ ແລະບໍລິສັດຕ່າງໆ.
ການເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ຍັງຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ
ຍັງຈະດຳເນີນໃຊ້ເວລາຢູ່ຕໍ່ໄປອີກຫລາຍຮ້ອຍປີ ຖ້າຫາກວ່າຍັງມີງົບປະມານນຳມາໃຊ້ຈ່າຍ.
ຊາວອາເມຣິກັນ ຈໍານວນຫລວງຫລາຍ ມີຄວາມເສຍໃຈນໍາການ
ກະທໍາຂອງ ສະຫະລັດ ໃນສົງຄາມລັບ ຢູ່ໃນປະເທດລາວນັ້ນ ແລະໄດ້ພາກັນພບລິຈາກເງິນຊ່ວຍເຫລືອແກ່ພວກອົງການຕ່າງໆ ທີ່ເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການຊ່ວຍເກັບກູ້ລະເບີດຢູ່ລາວ ແລະກໍມີຈໍານວນນຶ່ງ ທີ່ເຮັດຫລາຍກວ່ານັ້ນ ໂດຍໄດ້ເຂົ້າໄປພົວພັນ ເພື່ອໃຫ້ເຫັນສະພາບໂຕຈິງໃນ ປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະຮ່ວມຢູ່ໃນນັ້ນກໍມີ ທ່ານນາງ Alethea Tyler Paradis ອະດີດທະນາຍຄວາມ ອາຈານສອນວິຊາປະຫວັດສາດ ມະນຸດສະທຳ ແລະນັກເຄື່ອນໄຫວສັງຄົມ. ປັດຈຸບັນນີ້ ທ່ານນາງເປັນເຈົ້າຂອງບໍລິສັດນຳທ່ຽວ ແລະທັດສະນະສຶກສາ Frienship Tours World ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າສຶກສາ ກ່ຽວກັບບັນດາປະເທດທີ່ພົ້ນຈາກສົງຄາມ ຊຶ່ງທ່ານນາງໄດ້ເຫລົ່າເຖິງຈຸດປະສົງ ແລະຂອງໂຄງການທ່ອງທ່ຽວສຶກສາ ຕໍ່ ວີໂອເອ ວ່າ :
ທ່ານນາງ Alethea Tyler Paradis ແລະຜູ້ເຄາະຮ້າຍຄົນນຶ່ງ
“ຂ້າພະເຈົ້າ ເຄີຍເປັນເປັນທະນາຍຄວາມ ແຕ່ວ່າໄດ້
ປ່ຽນໃຈບໍ່ຢາກເດີນເສັ້ນທາງນັ້ນຕໍ່ໄປອີກ ຈຶ່ງໄດ້ປ່ຽນ
ໄປພົວພັນກັບການສຶກສາ ເພາະຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມ
ຮູ້ສຶກແຮງກ້າ ກ່ຽວກັບເລື້ອງຄວາມທ່ຽງທໍາດ້ານສັງ
ຄົມ. ຂ້າພະເຈົ້າ ເປັນອາຈານສອນ ວິຊາປະຫວັດສາດ ກົດໝາຍ ແລະມະນຸດ
ສະທໍາ ຢູ່ທີ່ເມຶືອງ Santa Barbaraລັດ California ຂັ້ນມັດທະຍົມ ແລະມະຫາວິທະຍາໄລ. ຂ້າພະເຈົ້າສໍານຶກໄດ້ວ່າ ຖ້າຢາກໃຫ້ນັກຮຽນສົນໃຈ ແລະ
ຕື່ນເຕັ້ນກັບການຮຽນປະຫວັດສາດ ເຮົາກໍຕ້ອງພາເຂົາເຈົ້າໄປຍັງທີ່ເກີດເຫດ. ເພາະສະນັ້ນ ໃນເວລາທີ່ຂ້າພະເຈົ້າເປັນຄູສອນຢູ່ນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າກໍໄດ້ແຕ່ງ
ຫລັກສູດການຮຽນກ່ຽວກັບ ບັນດາປະເທດທີ່ກໍາລັງຟື້ນໂຕຄືນຈາກສົງຄາມ.
ຂ້າພະເຈົ້າສົນໃຈຢາກສິດສອນບົດຮຽນກ່ຽວກັບປະຊາກອນໂລກ ກ່ຽວກັບນະ
ໂຍບາຍຕ່າງປະເທດແລະຜົນກະທົບ ເພື່ີອໃຫ້ບັນດານັກຮຽນສໍານຶກເຖິງຜົນສະທ້ອນຂອງນະໂຍບາຍດ້ານທະຫານ ອຸດສາຫະກໍາ ແລະເສດຖະກິດທີ່ສະ
ລັບຊັບຊ້ອນ ຂອງພວກເຮົາ ທີ່ມີຕໍ່ບັນດາປະຊາຊົນທີ່ບໍ່ແມ່ນຄົນຕາເວັນຕົກ ຢູ່ໃນທົ່ວໂລກ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ມໍລະດົກຕົກທອດມາຈາກສົງຄາມປະຫວັດສາດ ຊຶ່ງອັນທີ່ຮູ້ກັນດີ ກໍຄື ສົງຄາມຫວຽດນາມ.
ໂຄງການນີ້ແມ່ນເຊື່ອມໂຍງໃສ່ກັບຫລັກສູດການຮຽນ ທີ່ພົວພັນກັບພວກທີ່ລອດຊີວິດມາໄດ້ຢູ່ພາກພື້ນດີິນ ໃນບັນດາປະເທດທີ່ເຮົາຈະໄປສຶກສາ ແລະແທ້ໆ
ແລ້ວ ກໍແມ່ນພາເດັກນ້ອຍໄປພົບພໍ້ກັບປະສົບປະການ ແລະໂອກາດ ແລະຮຽນຮູ້ສະພາບໂຕຈິງ ທີ່ສາມາດດົນໃຈໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຢາກໃຫ້ ການຊ່ວຍເຫລືອພວກປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະ.”
ທ່ານນາງ Alethea ໄດ້ສ້າງບໍລິສັດຂອງຕົນເອງຂື້ນໃນປີ 2005ແລະໄດ້ເນັ້ນໜັກໃສ່ການ
ນໍາພາເດັກນ້ອຍໄປຢ້ຽມຢາມປະເທດ ທີ່ຫາກໍຟື້ນໂຕຈາກສົງຄາມແລະ ສຶກສາກ່ຽວກັບປະ
ຫວັດສາດ. ໂຄງການນີ້ໄດ້ເລີ້ມຕົ້ນຈາກ ຫວຽດນາມ ແລະໄດ້ຂະຫຍາຍອອກໄປຫາກໍາປູ
ເຈຍ ຫວຽກນາມ ລາວ ມຽນມາ ຄິວບາ ແລະ ຣາວັນດາ.
ພວກນັກຮຽນຍັງໄດ້ພາກັນຮຽນຮູ້ເຖິງ ວັດທະນະທໍາລາວ
ນັກຮຽນຂອງທ່ານນາງແມ່ນເລີ້ມຈາກຊັ້ນ 7 ຫາຊັ້ນ 12 ໂດຍສະ
ເພາະກ່ຽວກັບລາວນັ້ນ ຈໍານວນນຶ່ງ ບໍ່ຮູ້ຊໍ້າວ່າ ເມືອງລາວຢູ່ໃສ
ແລະກໍມີຄົນຮູ້ໜ້ອຍທີ່ສຸດ ຖ້າຫາກວ່າຮູ້ກໍແມ່ນກ່ຽວກັບ ເມືອງ
ຫລວງພະບາງ ເມືອວມໍລະດົກໂລກບ່ອນດືງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວ
ທີ່ໄປເບິ່ງຄູບາບິນຖະບາດ. ນອກນັ້ນ ກໍແມ່ນ ບັນຫາ UXO
ຫລືລູກລະເບີດ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ ທີ່ພົວພັນກັບສົງຄາມຫວຽດ
ນາມ. ແຕ່ວ່າໃນສະໄໝ ສົງຄາມຫວຽດນາມນັ້ນ ຄົນອາເມຣິ
ກັນສ່ວນໃຫຍ່ ກໍບໍ່ຮູ້ກ່ຽວກັບເມືອງລາວ ບໍ່ຮູ້ວ່າລາວມີສ່ວນ
ພົວພັນແນວໃດ. ທ່ານນາງ Alethea ກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ:
“ໃນປີ 2012 ຂ້າພະເຈົ້າ ໄດ້ນໍາພານັກຮຽນ 10 ຄົນໄປເມືອງລາວ ແລະໃນປີນີ້
ອີກມີ ນັກຮຽນ 13 ຄົນ ແຕ່ລະເທຶ່ອພວກເຮົາໃຊ້ເວລາຢູ່ສອງອາທິດ ການໄປ
ເທື່ອນີ້ພວກເຮົາຮ້ອງວ່າ “ການພະຈົນໄພຂອງນັກຂ່າວສືບສວນ” ຊຶ່ງເຮົາມີນາຍ
ຄູສອນ ວີດີໂອ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ຕິດຕາມໄປນໍາ ບັນດານັກຮຽນໄດ້ສຶກສາຄົ້ນຄວ້າ
ກ່ຽວກັບສາເຫດຂອງຄວາມເປັນມາ ແລະພວກເຮົາກໍໄດ້ຮັບ ຄວາມເຫລືອຈາກ
ອົງການ Give Children A Choice. ທ່ານ Dori ແລະ ທ່ານນາງ Barbara
Shimoda ແນະນໍາໃຫ້ພວກເຮົາຮູ້ຈັກກັບພວກໄດ້ຮັບເຄາະຈາກລະເບີດບໍ່ທັນ
ແຕກ. ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມເຮືອນເຂົາເຈົ້າ ເພື່ອທໍາການສໍາພາດ. ຫລັງຈາກນັ້ນ ນັກ
ຮຽນກໍເອົາໄປຂຽນເປັນເລື້ອງເພື່ອນໍາອອກເຜີຍແຜ່ ໃຫ້ຜູ້ຄົນໄດ້ຮູ້ຈັກກ່ຽວກັບຜົນ
ກະທົບຂອງລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ແລະຮູ້ວ່າ ຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າຍນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າຍັງດຳ
ລົງຢູ່ກັບຊີວິດນີ້ຕໍ່ໄປຢ່າງໃດ.
ອັນນີ້ເປັນໂຕຢ່າງທີ່ດີ ຂອງດ້ານວິສາຫະກິດສັງຄົມຂອງໂຄງການຂອງພວກເຮົາ
ຄືເຮົາໄດ້ບອກນັກຮຽນວ່າ ບໍ່ແມ່ນວ່າພວກເຮົາຢາກໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບ
ຜູ້ລອດຊີວິດຈາກລະເບີດ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຢາກໃຫ້ພວກເຈົ້າພາກັນ
ຄຶດວ່າ ຈະເຮັດວິທີໃດຈຶ່ງຈະຊ່ວຍໃຫ້ ຜູ້ເຄາະຮ້າຍເຫລົ່ານີ້ສາມາດກຸ້ມໂຕເອງໄດ້
ຫລັງຈາກພວກເຮົາໜີຈາກໄປແລ້ວ ພວກເຮົາໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບ ໂສກນາດຕະກໍາ
ຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະຄວາມລໍາບາກຍາກແຄ້ນ ແລະເຮົາຈະສາມາດ ເຮັດທຸກ
ລະກິດອັນໃດເພື່ອປະກອບສ່ວນໃນການຊ່ວຍເຫລືອ ຜູ້ເຄາະຮ້າຍເຫລົ່ານີ້ໄດ້ ໃນ
ໄລຍະຍາວ.”
ທ່ານນາງ Alethea ໄດ້ເລົ່າເຖິງຄອບຄົວນຶ່ງ ທີ່ພວກນັກຮຽນໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມທີ່ຢູ່ບ່ອນສອກຫລີກຄື ຄອບຄົວຂອງເຢລີ ຂາຂອງລາວສອງເບື້ອງໄດ້ຖືກລະເບີດຂາດອອກ. ລາວ
ມີລູກ 6 ຄົນ ແລະລູກຊາຍອາຍຸ 15 ປີຂອງລາວຈະຕ້ອງໄດ້ອອກໂຮງຮຽນເພື່ອ ເພື່ອມາ
ເບິ່ງແຍງຊຸກຍູ້ຄອບຄົວ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ມີນໍ້າໃຊ້ ບໍ່ມີຫ້ອງນໍ້າ. ສະພາບການດັ່ງກ່າວ ເຖິງກັບ
ເຮັດໃຫ້ພວກນັກຮຽນອຶ້ງໄປ ເພາະເຂົາເຈົ້າບໍ່ເຄີຍເຫັນຄວາມທຸກຍາກຄືດັ່ງນີ້. ດັ່ງນັ້ນ
ພວກເຮົາກໍເລີຍມາລົມກັນວ່າ ຈະຊ່ວຍຄອບຄົວນີ້ໄດ້ແນວໃດ ກໍເລີມີຜູ້ສະເໜີ ຂື້ນມາວ່າ
ຄັນຊັ້ນກະຊ່ວຍອຸບປະກອນເຄື່ອງຈັກປູກຝັງເດ້ ຈະເປັນຢ່າງໃດເພື່ອໃຫ້ລາວນໍາເອົາມາ
ໃຊ້ໃນການປູກຝັງ ແລະເປັນເຄືອງມືທຸລະກິດ ໃຫ້ເພື່ອນບ້ານເຊົ່າໃຊ້ ເພື່ອເປັນລາຍໄດ້
ເຂົ້າ ຄອບຄົວ. ເມື່ອຄອບຄົວໄດ້ຍິນດັ່ງນັ້ນ ກໍພາກັນດີໃຈ ແຕ່ກໍສະແດງຄວາມສົງໃສວ່າ
ນັກຮຽນພວກນີ້ຈະພາກັນເຮັດໄດ້ຄືເວົ້າຫລືບໍ່? ທ່ານນາງ Alethea ອະທິບາຍຕໍ່ວ່າ :
“ພວກນັກຮຽນພາກັນກະຕືລືລົ້ນ ຫລັງຈາກກັບມາຮອດບ້ານ ເຂົາເຈົ້າພາກັນເລີ້ມ
ຫາລາຍໄດ້ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະໄດ້ພາກັນຈັດຕັ້ງສະມາຄົມທີ່ ມີຊື່ວ່າ
No UXO ຫລື “ບໍ່ໃຫ້ມີລູກລະເບີດທີ່ຍັງບໍ່ແຕກ” ແລະຊ່ວຍກັນປຸກລະດົມສ້າງ
ຄວາມຕື່ນຕົວກ່ຽວກັບບັນຫານີ້. ເຂົາເຈົ້າຕັ້ງເປົ້າໝາຍໄວ້ວ່າ ຈະຫາເງິນໃຫ້ໄດ້
5000 ໂດລາ ແລະປັດຈຸບັນນີ້ ກໍຫາໄດ້ແລ້ວ 1,200 ໂດລາ ແລະຈະມີທຶນມາສົມ
ທົບອີກ ນອກຈາກນັ້ນເຂົາເຈົ້າຍັງຈະໃຊ້ ວິດີໂອທີ່ຜະລິດອອກຂອງເຂົາເຈົ້າໃນ
ການຫາລາຍໄດ້ໄປຊ່ວຍຜູ້ເຄາະຮ້າຍຈາກລະເບີດທີ່ຍັງຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກນັ້ນ.”
ທ່ານນາງ Alethea ເວົ້າວ່າ ພວກນັກຮຽນ ຈະນໍາເອົາເງີນທີ່ຫາມາໄດ້ນີ້ໄປຊື້ລົດໄຖນາ
ຫລືລົດ Tractor ໄປມອບໃຫ້ຄອບຄົວ ຢາລີ ເພື່ອນໍາໄປປະກອບການທໍາມາຫາກິນ ໃຊ້
ບໍລິການຮັບຈ້າງຕາມໝູ່ບ້ານ ຊຶ່ງລົດໄຖນາດັ່ງກ່າວນີ້ຈະແມ່ນ ລູກຊາຍຂອງ ເຢລີ ເປັນ
ຜູ້ຂັບ. ນອກຈາກສໍາພາດບັນດາຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າບແລ້ວ ນັກຮຽນຍັງໄດ້ຄົ້ນຄວ້າສຶກສາ
ວ່າປະເທດລາວໄດ້ເຂົ້າໄປພົວພັນກັບ ສົງຄາມຫວຽດນາມຢ່າງໃດ ແລະໄດ້ໄປເຫັນສະ
ຖານທີ່ປະຫວັດສາດທີ່ພົວພັນກັບສົງຄາມດັ່ງກ່າວ ເຊ່ນໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມຖໍ້າບ່ອນທີ່ ຄະ
ນະປະເທດລາວເຄີຍໄດ້ໃຊ້ເປັນກອງບັນຊາການ ຊຶ່ງຢູ່ໃນນັ້ນ ພວກນັກຮຽນໄດ້ເຫັນ
ກ້ອງຢາ penicillin ເກົ່າທີ່ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ເຈັບປວດບາດແຜ ທີ່ໄດ້ຈາກການສູ້ລົບ.
ນັກຮຽນຄົນນຶ່ງພົບເຫັນແກ້ວຢາ Pennicillin ເປົ່າຢູ່ໃນຖໍ້າ
ທ່ານນາງ Alethea ມີແຜນການຈະກັບໄປປະເທດລາວອີກ
ໃນລະດູໃບໄມ້ປົ່ງປີໜ້າ ຊຶ່ງຕາມປົກກະຕິແລ້ວ ທ່ານນາງຈະ
ເດີນທາງໄປປະເທດເປົ້າໝາຍຂອງການຊ່ວຍເຫລືອຈາກ
ໂຄງການດັ່ງກ່າວຂອງທ່ານນາງປີລະເທື່ອ ແລະລູກຄ້າ ຂອງ
ທ່ານນາງກໍຄືພວກນາຍຄູ ທີ່ພານັກຮຽນໄປທັດສະນະສຶກສາ
ສະພາບການ ໂຕຈິງ ກ່ຽວກັບຜົນກະທົບຈາກລະເບີດບໍ່ທັນ
ແຕກ ກໍຄືມໍລະດົກຕົກທອດຈາກສົງຄາມນັ້ນເອງ.
![ປະມວນພາບກ່ຽວກັບ ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ຢູ່ລາວ]()
Photo Gallery:
ທ່ານສາມາດ ຕິດຕາມ ແລະຮຽນຮູ້ໄດ້ຈາກ ແວບໄຊ ຢູ່ຂ້າງລຸ່ມນີ້:
www.friendshiptoursworld.com/
http://www.givechildrenachoice.org/kayeng-yang-update-kayeng-needs-your-help
htt http://www.givechildrenachoice.org/meet-kayeng-yang-blinded-and-disfigured-us-bombie-35-years-later p://www.givechildrenachoice.org
13 ຄົນໄດ້ເດີນທາງໄປທັດສະນະສຶກສາ ຢ້ຽມຢາມຂົງເຂດຊົນນະ
ບົດ ທີ່ ເມືອງພູກູດ ແຂວງ ຫລວງພະບາງ ແລະແຂວງຊຽງຂວາງ
ເປັນເວລາສອງອາທິດ ຊຶ່ງເປັນເຂດນຶ່ງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນສະທ້ອນຈາກ
ການຖີ້ມລະເບີດ ທີ່ຍັງຕົກຄ້າງມາຈາກປາງສົງຄາມໃນລາວ.
ບັນດານັກຮຽນເຫລົ່ານີ້ມາຈາກ ໂຮງຮຽນມັດທະຍົມ Havard-
Westlake ຢູ່ພາກໃຕ້ຂອງລັດ California ຊຶ່ງເປັນໂຮງຮຽນ
ເອກກະຊົນ ສໍາລັບນັກຮຽນຈາກຄອບຄົວທີ່ມີຖານະສູງ ເພາະວ່າ
ຄັ້ງນີ້ ແມ່ນໄດ້ເປັນຫລັກສູດການຮຽນດ້ານມະນຸດສະທໍາ ເພື່ອ
ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ເປີດຫູເປີດຕາໄດ້ເຫັນຄວາມທຸກຍາກລໍາບາກ
ຂອງປະຊາຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນ ແລະຊອກຫາວິທີ່ທາງແກ້ໄຂຊ່ວຍ
ບັນເທົາທຸກແກ່ ບັນດາຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າຍເຫລົ່ານີ້ ອັນເປັນປະ
ສົບການ ແລະເປັນບົດຮຽນຊີວິດ ທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາເຈົ້າເປັນຜູ້ນໍາ
ພາສັງຄົມທີ່ດີໄດ້ໃນອານາຄົດ.
ເຖິງແມ່ນວ່າສົງຄາມລັບຢູ່ໃນລາວ ຈາກປີ 1962 ຫາປີ 1975
ໄດ້ຍຸດຕິລົງເປັນເວລາເກືອບ ສີ່ທົດສະວັດແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ວ່າ
ບາດແຜສົງຄາມກໍຍັງເຫລືອໄວ້ໃຫ້ເຫັນຢູ່ເທົ້າທຸກວັນນີ້. ບັນດາ
ຜູ້ສືບຕໍ່ເຄາະຮ້າຍຫລາຍໆຄົນ ທີ່ລອດຊີວິດ ແລະມີປະສົບປະ
ການກັບສົງຄາມ ຍັງສືບຕໍ່ບອກເລົ່າເຖີງຄວາມລຳບາກຂອງການດຳລົງວິດຢູ່ໃນຂົງເຂດ
ທີ່ຖືກຖິ້ມລະເບີດໃສ່ນັ້ນຢູ່ຕະຫລອດມາ.
ຕົກມາເຖິງສະໄໝປັດຈຸບັນນີ້ ບັນດາລູກຫລານຜູ້ເກີດໃໝ່ໃຫຍ່ລຸນ ທີ່ບໍ່ຮູ້ ບໍ່ເຫັນເຫດການ ໄດ້ເປັນຜູ້ຮັບເຄາະກຳຈາກເສດສົງຄາມກໍຄື ລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກ ຫລື UXO (Unxplode Ordinace) ທີ່ຍັງມີຢາຍຢູ່ໃນພາກສ່ວນໃຫຍ່ຂອງ ປະເທດລາວນັ້ນ.
ຈາກປີ 1964 ຫາປີ 1973 ສະຫະລັດ ໄດ້ຖີ້ມລະເບີດປະມານ
ສອງລ້ານຕັນ ລົງໃສ່ແຜ່ນດິນລາວ ຈາກ 580,344 ຖ້ຽວບິນ
ອ້າງອິງຕາມບັນທຶກຖ້ຽວບິນຂອງ ກອງທັບສະຫະລັດ. ຄາດກັນ
ວ່າ ນຶ່ງສ່ວນສາມຂອງລະເບີດທີ່ຖີ້ມລົງນັ້ນ ຍັງບໍ່ທັນແຕກ ຢູ່ໃນ
ນຶ່ງສ່ວນສາມ ຂອງຜືນແຜ່ນດິນລາວ. ມີພົນລະເຮືອນປະມານ
50,000 ຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບຫລືເສຍຊີວິດຈາກລະເບີດຕົກ
ຄ້າງທີ່ບໍ່ທັນແຕກນັ້ນ. ນອກຈາກລູກລະເບີດຕ່າງໆທີ່ຖີ້ມລົງໃສ່
ແຜ່ນດິນລາວແລ້ວ ປະມານ 270ລ້ານແມ່ນລະເບີດລູກຫວ່ານ.
ຊຶ່ງມີການຄາດຄະເນວ່າ 30 ເປີເຊັນຫລືປະມານ 80 ລ້ານໜ່ວຍ
ຍັງຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກ ແລະສືບຕໍ່ເປັນອັນຕະລາຍ ຕໍ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນລາວ
ຢູ່ເທົ້າທຸກວັນນີ້.
ປັດຈຸບັນນີ້ ລັດຖະບານ ສະຫະລັດ ໄດ້ອະນຸມັດງົບປະມານ
ສິບລ້ານໂດລາຕໍ່ປີ ໃຫ້ແກ່ບັນດາອົງການເກັບກູ້ລະເບີດ ທີ່
ພາກັນປະຕິບັດງານຢູ່ໃນລາວ. ນອກນັ້ນກໍມີເງິນບໍລິຈາກ
ເພີ້ມເຕີມ ຈາກສ່ວນເອກກະຊົນບຸກຄົນ ແລະບໍລິສັດຕ່າງໆ.
ການເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ຍັງຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ
ຍັງຈະດຳເນີນໃຊ້ເວລາຢູ່ຕໍ່ໄປອີກຫລາຍຮ້ອຍປີ ຖ້າຫາກວ່າຍັງມີງົບປະມານນຳມາໃຊ້ຈ່າຍ.
ຊາວອາເມຣິກັນ ຈໍານວນຫລວງຫລາຍ ມີຄວາມເສຍໃຈນໍາການ
ກະທໍາຂອງ ສະຫະລັດ ໃນສົງຄາມລັບ ຢູ່ໃນປະເທດລາວນັ້ນ ແລະໄດ້ພາກັນພບລິຈາກເງິນຊ່ວຍເຫລືອແກ່ພວກອົງການຕ່າງໆ ທີ່ເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການຊ່ວຍເກັບກູ້ລະເບີດຢູ່ລາວ ແລະກໍມີຈໍານວນນຶ່ງ ທີ່ເຮັດຫລາຍກວ່ານັ້ນ ໂດຍໄດ້ເຂົ້າໄປພົວພັນ ເພື່ອໃຫ້ເຫັນສະພາບໂຕຈິງໃນ ປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະຮ່ວມຢູ່ໃນນັ້ນກໍມີ ທ່ານນາງ Alethea Tyler Paradis ອະດີດທະນາຍຄວາມ ອາຈານສອນວິຊາປະຫວັດສາດ ມະນຸດສະທຳ ແລະນັກເຄື່ອນໄຫວສັງຄົມ. ປັດຈຸບັນນີ້ ທ່ານນາງເປັນເຈົ້າຂອງບໍລິສັດນຳທ່ຽວ ແລະທັດສະນະສຶກສາ Frienship Tours World ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າສຶກສາ ກ່ຽວກັບບັນດາປະເທດທີ່ພົ້ນຈາກສົງຄາມ ຊຶ່ງທ່ານນາງໄດ້ເຫລົ່າເຖິງຈຸດປະສົງ ແລະຂອງໂຄງການທ່ອງທ່ຽວສຶກສາ ຕໍ່ ວີໂອເອ ວ່າ :
“ຂ້າພະເຈົ້າ ເຄີຍເປັນເປັນທະນາຍຄວາມ ແຕ່ວ່າໄດ້
ປ່ຽນໃຈບໍ່ຢາກເດີນເສັ້ນທາງນັ້ນຕໍ່ໄປອີກ ຈຶ່ງໄດ້ປ່ຽນ
ໄປພົວພັນກັບການສຶກສາ ເພາະຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມ
ຮູ້ສຶກແຮງກ້າ ກ່ຽວກັບເລື້ອງຄວາມທ່ຽງທໍາດ້ານສັງ
ຄົມ. ຂ້າພະເຈົ້າ ເປັນອາຈານສອນ ວິຊາປະຫວັດສາດ ກົດໝາຍ ແລະມະນຸດ
ສະທໍາ ຢູ່ທີ່ເມຶືອງ Santa Barbaraລັດ California ຂັ້ນມັດທະຍົມ ແລະມະຫາວິທະຍາໄລ. ຂ້າພະເຈົ້າສໍານຶກໄດ້ວ່າ ຖ້າຢາກໃຫ້ນັກຮຽນສົນໃຈ ແລະ
ຕື່ນເຕັ້ນກັບການຮຽນປະຫວັດສາດ ເຮົາກໍຕ້ອງພາເຂົາເຈົ້າໄປຍັງທີ່ເກີດເຫດ. ເພາະສະນັ້ນ ໃນເວລາທີ່ຂ້າພະເຈົ້າເປັນຄູສອນຢູ່ນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າກໍໄດ້ແຕ່ງ
ຫລັກສູດການຮຽນກ່ຽວກັບ ບັນດາປະເທດທີ່ກໍາລັງຟື້ນໂຕຄືນຈາກສົງຄາມ.
ຂ້າພະເຈົ້າສົນໃຈຢາກສິດສອນບົດຮຽນກ່ຽວກັບປະຊາກອນໂລກ ກ່ຽວກັບນະ
ໂຍບາຍຕ່າງປະເທດແລະຜົນກະທົບ ເພື່ີອໃຫ້ບັນດານັກຮຽນສໍານຶກເຖິງຜົນສະທ້ອນຂອງນະໂຍບາຍດ້ານທະຫານ ອຸດສາຫະກໍາ ແລະເສດຖະກິດທີ່ສະ
ລັບຊັບຊ້ອນ ຂອງພວກເຮົາ ທີ່ມີຕໍ່ບັນດາປະຊາຊົນທີ່ບໍ່ແມ່ນຄົນຕາເວັນຕົກ ຢູ່ໃນທົ່ວໂລກ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ມໍລະດົກຕົກທອດມາຈາກສົງຄາມປະຫວັດສາດ ຊຶ່ງອັນທີ່ຮູ້ກັນດີ ກໍຄື ສົງຄາມຫວຽດນາມ.
ໂຄງການນີ້ແມ່ນເຊື່ອມໂຍງໃສ່ກັບຫລັກສູດການຮຽນ ທີ່ພົວພັນກັບພວກທີ່ລອດຊີວິດມາໄດ້ຢູ່ພາກພື້ນດີິນ ໃນບັນດາປະເທດທີ່ເຮົາຈະໄປສຶກສາ ແລະແທ້ໆ
ແລ້ວ ກໍແມ່ນພາເດັກນ້ອຍໄປພົບພໍ້ກັບປະສົບປະການ ແລະໂອກາດ ແລະຮຽນຮູ້ສະພາບໂຕຈິງ ທີ່ສາມາດດົນໃຈໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຢາກໃຫ້ ການຊ່ວຍເຫລືອພວກປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະ.”
ທ່ານນາງ Alethea ໄດ້ສ້າງບໍລິສັດຂອງຕົນເອງຂື້ນໃນປີ 2005ແລະໄດ້ເນັ້ນໜັກໃສ່ການ
ນໍາພາເດັກນ້ອຍໄປຢ້ຽມຢາມປະເທດ ທີ່ຫາກໍຟື້ນໂຕຈາກສົງຄາມແລະ ສຶກສາກ່ຽວກັບປະ
ຫວັດສາດ. ໂຄງການນີ້ໄດ້ເລີ້ມຕົ້ນຈາກ ຫວຽດນາມ ແລະໄດ້ຂະຫຍາຍອອກໄປຫາກໍາປູ
ເຈຍ ຫວຽກນາມ ລາວ ມຽນມາ ຄິວບາ ແລະ ຣາວັນດາ.
ນັກຮຽນຂອງທ່ານນາງແມ່ນເລີ້ມຈາກຊັ້ນ 7 ຫາຊັ້ນ 12 ໂດຍສະ
ເພາະກ່ຽວກັບລາວນັ້ນ ຈໍານວນນຶ່ງ ບໍ່ຮູ້ຊໍ້າວ່າ ເມືອງລາວຢູ່ໃສ
ແລະກໍມີຄົນຮູ້ໜ້ອຍທີ່ສຸດ ຖ້າຫາກວ່າຮູ້ກໍແມ່ນກ່ຽວກັບ ເມືອງ
ຫລວງພະບາງ ເມືອວມໍລະດົກໂລກບ່ອນດືງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວ
ທີ່ໄປເບິ່ງຄູບາບິນຖະບາດ. ນອກນັ້ນ ກໍແມ່ນ ບັນຫາ UXO
ຫລືລູກລະເບີດ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ ທີ່ພົວພັນກັບສົງຄາມຫວຽດ
ນາມ. ແຕ່ວ່າໃນສະໄໝ ສົງຄາມຫວຽດນາມນັ້ນ ຄົນອາເມຣິ
ກັນສ່ວນໃຫຍ່ ກໍບໍ່ຮູ້ກ່ຽວກັບເມືອງລາວ ບໍ່ຮູ້ວ່າລາວມີສ່ວນ
ພົວພັນແນວໃດ. ທ່ານນາງ Alethea ກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ:
“ໃນປີ 2012 ຂ້າພະເຈົ້າ ໄດ້ນໍາພານັກຮຽນ 10 ຄົນໄປເມືອງລາວ ແລະໃນປີນີ້
ອີກມີ ນັກຮຽນ 13 ຄົນ ແຕ່ລະເທຶ່ອພວກເຮົາໃຊ້ເວລາຢູ່ສອງອາທິດ ການໄປ
ເທື່ອນີ້ພວກເຮົາຮ້ອງວ່າ “ການພະຈົນໄພຂອງນັກຂ່າວສືບສວນ” ຊຶ່ງເຮົາມີນາຍ
ຄູສອນ ວີດີໂອ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ຕິດຕາມໄປນໍາ ບັນດານັກຮຽນໄດ້ສຶກສາຄົ້ນຄວ້າ
ກ່ຽວກັບສາເຫດຂອງຄວາມເປັນມາ ແລະພວກເຮົາກໍໄດ້ຮັບ ຄວາມເຫລືອຈາກ
ອົງການ Give Children A Choice. ທ່ານ Dori ແລະ ທ່ານນາງ Barbara
Shimoda ແນະນໍາໃຫ້ພວກເຮົາຮູ້ຈັກກັບພວກໄດ້ຮັບເຄາະຈາກລະເບີດບໍ່ທັນ
ແຕກ. ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມເຮືອນເຂົາເຈົ້າ ເພື່ອທໍາການສໍາພາດ. ຫລັງຈາກນັ້ນ ນັກ
ຮຽນກໍເອົາໄປຂຽນເປັນເລື້ອງເພື່ອນໍາອອກເຜີຍແຜ່ ໃຫ້ຜູ້ຄົນໄດ້ຮູ້ຈັກກ່ຽວກັບຜົນ
ກະທົບຂອງລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ແລະຮູ້ວ່າ ຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າຍນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າຍັງດຳ
ລົງຢູ່ກັບຊີວິດນີ້ຕໍ່ໄປຢ່າງໃດ.
ອັນນີ້ເປັນໂຕຢ່າງທີ່ດີ ຂອງດ້ານວິສາຫະກິດສັງຄົມຂອງໂຄງການຂອງພວກເຮົາ
ຄືເຮົາໄດ້ບອກນັກຮຽນວ່າ ບໍ່ແມ່ນວ່າພວກເຮົາຢາກໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບ
ຜູ້ລອດຊີວິດຈາກລະເບີດ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຢາກໃຫ້ພວກເຈົ້າພາກັນ
ຄຶດວ່າ ຈະເຮັດວິທີໃດຈຶ່ງຈະຊ່ວຍໃຫ້ ຜູ້ເຄາະຮ້າຍເຫລົ່ານີ້ສາມາດກຸ້ມໂຕເອງໄດ້
ຫລັງຈາກພວກເຮົາໜີຈາກໄປແລ້ວ ພວກເຮົາໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບ ໂສກນາດຕະກໍາ
ຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະຄວາມລໍາບາກຍາກແຄ້ນ ແລະເຮົາຈະສາມາດ ເຮັດທຸກ
ລະກິດອັນໃດເພື່ອປະກອບສ່ວນໃນການຊ່ວຍເຫລືອ ຜູ້ເຄາະຮ້າຍເຫລົ່ານີ້ໄດ້ ໃນ
ໄລຍະຍາວ.”
ທ່ານນາງ Alethea ໄດ້ເລົ່າເຖິງຄອບຄົວນຶ່ງ ທີ່ພວກນັກຮຽນໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມທີ່ຢູ່ບ່ອນສອກຫລີກຄື ຄອບຄົວຂອງເຢລີ ຂາຂອງລາວສອງເບື້ອງໄດ້ຖືກລະເບີດຂາດອອກ. ລາວ
ມີລູກ 6 ຄົນ ແລະລູກຊາຍອາຍຸ 15 ປີຂອງລາວຈະຕ້ອງໄດ້ອອກໂຮງຮຽນເພື່ອ ເພື່ອມາ
ເບິ່ງແຍງຊຸກຍູ້ຄອບຄົວ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ມີນໍ້າໃຊ້ ບໍ່ມີຫ້ອງນໍ້າ. ສະພາບການດັ່ງກ່າວ ເຖິງກັບ
ເຮັດໃຫ້ພວກນັກຮຽນອຶ້ງໄປ ເພາະເຂົາເຈົ້າບໍ່ເຄີຍເຫັນຄວາມທຸກຍາກຄືດັ່ງນີ້. ດັ່ງນັ້ນ
ພວກເຮົາກໍເລີຍມາລົມກັນວ່າ ຈະຊ່ວຍຄອບຄົວນີ້ໄດ້ແນວໃດ ກໍເລີມີຜູ້ສະເໜີ ຂື້ນມາວ່າ
ຄັນຊັ້ນກະຊ່ວຍອຸບປະກອນເຄື່ອງຈັກປູກຝັງເດ້ ຈະເປັນຢ່າງໃດເພື່ອໃຫ້ລາວນໍາເອົາມາ
ໃຊ້ໃນການປູກຝັງ ແລະເປັນເຄືອງມືທຸລະກິດ ໃຫ້ເພື່ອນບ້ານເຊົ່າໃຊ້ ເພື່ອເປັນລາຍໄດ້
ເຂົ້າ ຄອບຄົວ. ເມື່ອຄອບຄົວໄດ້ຍິນດັ່ງນັ້ນ ກໍພາກັນດີໃຈ ແຕ່ກໍສະແດງຄວາມສົງໃສວ່າ
ນັກຮຽນພວກນີ້ຈະພາກັນເຮັດໄດ້ຄືເວົ້າຫລືບໍ່? ທ່ານນາງ Alethea ອະທິບາຍຕໍ່ວ່າ :
“ພວກນັກຮຽນພາກັນກະຕືລືລົ້ນ ຫລັງຈາກກັບມາຮອດບ້ານ ເຂົາເຈົ້າພາກັນເລີ້ມ
ຫາລາຍໄດ້ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະໄດ້ພາກັນຈັດຕັ້ງສະມາຄົມທີ່ ມີຊື່ວ່າ
No UXO ຫລື “ບໍ່ໃຫ້ມີລູກລະເບີດທີ່ຍັງບໍ່ແຕກ” ແລະຊ່ວຍກັນປຸກລະດົມສ້າງ
ຄວາມຕື່ນຕົວກ່ຽວກັບບັນຫານີ້. ເຂົາເຈົ້າຕັ້ງເປົ້າໝາຍໄວ້ວ່າ ຈະຫາເງິນໃຫ້ໄດ້
5000 ໂດລາ ແລະປັດຈຸບັນນີ້ ກໍຫາໄດ້ແລ້ວ 1,200 ໂດລາ ແລະຈະມີທຶນມາສົມ
ທົບອີກ ນອກຈາກນັ້ນເຂົາເຈົ້າຍັງຈະໃຊ້ ວິດີໂອທີ່ຜະລິດອອກຂອງເຂົາເຈົ້າໃນ
ການຫາລາຍໄດ້ໄປຊ່ວຍຜູ້ເຄາະຮ້າຍຈາກລະເບີດທີ່ຍັງຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກນັ້ນ.”
ທ່ານນາງ Alethea ເວົ້າວ່າ ພວກນັກຮຽນ ຈະນໍາເອົາເງີນທີ່ຫາມາໄດ້ນີ້ໄປຊື້ລົດໄຖນາ
ຫລືລົດ Tractor ໄປມອບໃຫ້ຄອບຄົວ ຢາລີ ເພື່ອນໍາໄປປະກອບການທໍາມາຫາກິນ ໃຊ້
ບໍລິການຮັບຈ້າງຕາມໝູ່ບ້ານ ຊຶ່ງລົດໄຖນາດັ່ງກ່າວນີ້ຈະແມ່ນ ລູກຊາຍຂອງ ເຢລີ ເປັນ
ຜູ້ຂັບ. ນອກຈາກສໍາພາດບັນດາຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າບແລ້ວ ນັກຮຽນຍັງໄດ້ຄົ້ນຄວ້າສຶກສາ
ວ່າປະເທດລາວໄດ້ເຂົ້າໄປພົວພັນກັບ ສົງຄາມຫວຽດນາມຢ່າງໃດ ແລະໄດ້ໄປເຫັນສະ
ຖານທີ່ປະຫວັດສາດທີ່ພົວພັນກັບສົງຄາມດັ່ງກ່າວ ເຊ່ນໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມຖໍ້າບ່ອນທີ່ ຄະ
ນະປະເທດລາວເຄີຍໄດ້ໃຊ້ເປັນກອງບັນຊາການ ຊຶ່ງຢູ່ໃນນັ້ນ ພວກນັກຮຽນໄດ້ເຫັນ
ກ້ອງຢາ penicillin ເກົ່າທີ່ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ເຈັບປວດບາດແຜ ທີ່ໄດ້ຈາກການສູ້ລົບ.
ທ່ານນາງ Alethea ມີແຜນການຈະກັບໄປປະເທດລາວອີກ
ໃນລະດູໃບໄມ້ປົ່ງປີໜ້າ ຊຶ່ງຕາມປົກກະຕິແລ້ວ ທ່ານນາງຈະ
ເດີນທາງໄປປະເທດເປົ້າໝາຍຂອງການຊ່ວຍເຫລືອຈາກ
ໂຄງການດັ່ງກ່າວຂອງທ່ານນາງປີລະເທື່ອ ແລະລູກຄ້າ ຂອງ
ທ່ານນາງກໍຄືພວກນາຍຄູ ທີ່ພານັກຮຽນໄປທັດສະນະສຶກສາ
ສະພາບການ ໂຕຈິງ ກ່ຽວກັບຜົນກະທົບຈາກລະເບີດບໍ່ທັນ
ແຕກ ກໍຄືມໍລະດົກຕົກທອດຈາກສົງຄາມນັ້ນເອງ.
ປະມວນພາບກ່ຽວກັບ ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ຢູ່ລາວ
ການທັດສະນະສຶກສາ ຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າຍ ຈາກລະເບີດ
ທ່ານສາມາດ ຕິດຕາມ ແລະຮຽນຮູ້ໄດ້ຈາກ ແວບໄຊ ຢູ່ຂ້າງລຸ່ມນີ້:
www.friendshiptoursworld.com/
http://www.givechildrenachoice.org/kayeng-yang-update-kayeng-needs-your-help
htt http://www.givechildrenachoice.org/meet-kayeng-yang-blinded-and-disfigured-us-bombie-35-years-later p://www.givechildrenachoice.org
