ຫຼັງຈາກໄຟໄຫມ້ປ່າໄດ້ແຜ່ລາມໄປທົ່ວເກາະມາວອີ (Maui) ທີ່ລັດຮາວາຍໃນເດືອນສິງຫາ ທີ່ເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດຢ່າງຫນ້ອຍ 97 ຄົນນັ້ນ ຂ່າວທີ່ເອົາລົງເຜີຍແຜ່ໃນສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ຫຼາຍອັນໄດ້ເອົາທິດສະດີສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດ ທີ່ກ່າວອ້າງວ່າກອງທັບສະຫະລັດເປັນຜູ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດ ໄຟໄຫມ້ໃນການທົດລອງອາວຸດດ້ານສະພາບອາກາດ.
ໜັງສືພິມ New York Times ໂດຍອ້າງອີງໃສ່ບົດລາຍງານຂອງຫ້າອົງການແຕກຕ່າງກັນ, ໃນວັນທີ 11 ກັນຍາຜ່ານມາ ໄດ້ລາຍງານວ່າພວກມີອິດທິພົນທີ່ສະໜັບສະໜຸນຈີນ ເປັນຜູ້ຢູ່ເບື້ອງຫລັງ ຂອງການປຸກລະດົມເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ຈິງອັນນີ້.
ກະຊວງການຕ່າງປະເທດຈີນ ໄດ້ປະຕິເສດຕໍ່ການລາຍງານຂອງໜັງສືພິມ New York Times, ໂດຍທີ່ໂຄສົກຂອງກະຊວງ, ທ່ານນາງໝາວ ໜິງ (Mao Ning) ກ່າວໃນວັນທີ 18 ກັນຍານີ້ວ່າ:
“ການທີ່ເວົ້າວ່າພວກເຂົາ [ສຳນັກຂ່າວຂອງຈີນ ແລະຜູ້ໃຊ້ສື່ສັງຄົມ] 'ສ້າງເລື້ອງຂຶ້ນມາ ຫຼືເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ຈິງ' ແມ່ນເປັນການເວົ້າແບບບໍ່ມີມູນຄວາມຈິງຢ່າງສິ້ນເຊີງ. ຖ້າແມ່ນມີຜູ້ໃດຜູ້ ນຶ່ງທີ່ກຳລັງ 'ສ້າງເລື້ອງຂຶ້ນ ຫລືເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ', ມັນກໍຈະແມ່ນໜັງສືພິມ New York Times ຫັ້ນຫລະ, ບໍ່ແມ່ນພວກເຂົາດອກ.”
ນັ້ນຄືຄໍາເວົ້າທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ.
ບົດຄວາມຂອງ New York Times ແມ່ນອີງໃສ່ການສືບສວນທີ່ດໍາເນີນໄປຢ່າງເປັນອິດສະ ຫລະໂດຍພວກນັກຄົ້ນຄວ້າຈາກບໍລິສັດ Microsoft, ບໍລິສັດບັນທຶກຄວາມປອດໄພທາງ ອິນເຕີແນັດໃນອະນາຄົດ ຫລື Recorded Future, ອົງການຄົ້ນຄວ້າແຣນ (RAND) ອົງການ NewsGuard (ເຊິ່ງໃຫ້ຄະແນນເວັບໄຊທ໌ຂ່າວແລະຂໍ້ມູນ) ແລະມະຫາວິທະຍາໄລແມຣິແລນ.
ພວກນັກຄົ້ນຄວ້າພົບເຫັນວ່າຜູ້ມີອິດທິພົນທີ່ສະໜັບສະໜຸນຈີນທີ່ອ້າງອີງແບບບໍ່ມີຄວາມຈິງ ເຖິງອົງການບໍລິການສືບລັບຕ່າງປະເທດ MI6 ຂອງສະຫະລາດຊະອານາຈັກອັງກິດ, ຈັດຕັ້ງ ການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນທີ່ກ່າວອ້າງວ່າ ລັດຖະບານສະຫະລັດເປັນຜູ້ກໍ່ໄຟໄໝ້ເກາະ ມາວອີ (Maui) ຢູ່ໃນການທົດລອງອາວຸດດ້ານສະພາບອາກາດ.
ບົດລາຍງານສະບັບນຶ່ງ, ຈັດພີມໂດຍ NewsGuard ໃນວັນທີ 11 ກັນຍາ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ໃນເດືອນສິງຫາ ແລະເດືອນກັນຍາ 2023, ມີບັນຊີສື່ສັງຄົມແລະບລັອກ (blog) ຢ່າງຫນ້ອຍ 85 ອັນທີ່ເຜີຍແຜ່ຂໍ້ຄວາມ ແລະວິດີໂອແບບດຽວກັນທີ່ອ້າງວ່າອົງການ MI6 ໄດ້ເປີດເຜີຍວ່າລັດຖະບານສະຫະລັດຕັ້ງໃຈເຮັດໃຫ້ເກີດໄຟໄຫມ້ປ່າໃນຮາວາຍ.
ບັນຊີສື່ສັງຄົມຫຼາຍໆອັນ ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການໂຄສະນາຫາສຽງໄດ້ເຜີຍແຜ່ທິດສະດີສົມ ຮູ້ຮ່ວມຄິດທີ່ຄືກັນທີ່ເວົ້າວ່າ: "ໄຟປ່າໃນຮາວາຍນີ້ ແມ່ນພຽງແຕ່ເປັນການທົດລອງການໂຈມຕີ 'ອາວຸດທາງດ້ານສະພາບອາກາດ' ທີ່ດໍາເນີນການໂດຍທະຫານສະຫະລັດເທົ່ານັ້ນ!"
ພວກນັກຄົ້ນຄວ້າຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ການກ່າວອ້າງໄດ້ຖືກນໍາໄປພົສຄືນອີກໃນ 14 ເວທີໃຫຍ່, ລວມທັງ Facebook, X, YouTube, Medium, Reddit, Pinterest ແລະ Tripadvisor. ເກືອບຫມົດທຸກເວທີສື່ສັງຄົມເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນຖືກຫ້າມໃຊ້ໃນປະເທດຈີນ.
Polygraph.info ກວດກາພົບວ່າ ເນື້ອຫານີ້ເລີ່ມປາກົດຢູ່ໃນຫຼາຍເວັບໄຊທ໌ຂອງຈີນໃນວັນທີ ຫລືປະມານໃນວັນທີ 14 ສິງຫາ. (ພາບຖ່າຍຈາກຫນ້າຈໍ) ຜູ້ຂຽນບລັອກຫຼາຍຄົນໃນບາຍດູ ຊຶ່ງເປັນເວທີຂຽນບລັອກທີ່ສໍາຄັນ ກໍໄດ້ເອົາຂໍ້ຄວາມທີ່ຄ້າຍຄືກັນທີ່ກ່າວອ້າງວ່າ MI6 ໄດ້ສະຫຼຸບໄຟໄໝ່ເກາະມາວອີ ແມ່ນມີຜົນເນື່ອງມາຈາກການທົດລອງອາວຸດດ້ານສະພາບອາ ກາດຂອງສະຫະລັດ, ບໍ່ແມ່ນໄພພິບັດທໍາມະຊາດ. ຂໍ້ຄວາມນັ້ນ ມີຄໍາເວົ້າອັນດຽວກັນເລີຍ.
ຕໍ່ມາ, ແມ່ນແຕ່ສື່ມວນຊົນຫລັກຂອງຈີນເຊັ່ນ Sohu.com ກໍໄດ້ເອົາຄຳບັນຍາຍທີ່ຄ້າຍຄືກັນນີ້ອອກເຜີຍແຜ່ similar narrative.
ບົດຄວາມຂອງ Sohu ທີ່ພິມອອກມາໃນວັນທີ 24 ສິງຫາ ຢືນຢັນວ່າອົງການ MI6 ປະສົບຜົນ ສໍາເລັດໃນການຕິດຕາມຜູ້ວາງແຜນການເຮັດໃຫ້ເກີດໄຟໄຫມ້ປ່າໃນເກາະມາວອີ ຫຼັງ ຈາກ ໄດ້ທໍາ "ການສືບສວນໄດ້ຫຼາຍເດືອນ." ແຕ່ໄຟໄຫມ້ນັ້ນ ໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນວັນທີ 8 ສິງຫາ ຊຶ່ງ ພຽງແຕ່ 16 ມື້ ກ່ອນທີ່ບົດຄວາມ Sohu ຈະຖືກເຜີຍແຜ່ອອກມາ. ສະນັ້ນ ອົງການ MI6 ຈະສາມາດທໍາການສືບສວນຕັ້ງຫລາຍເດືອນໄດ້ແນວໃດ?
ອົງການ NewsGuard ລາຍງານວ່າ ເຄືອຂ່າຍທີ່ໄດ້ຖືກຄົ້ນພົບໃໝ່ໆນີ້ ເບິ່ງຄືວ່າໄດ້ແນເປົ້າໝາຍໃສ່ຜູ້ໃຊ້ສື່ສັງຄົມຢູ່ໃນ ຫຼາຍປະເທດ, ໂດຍທີ່ນອກຈາກພາສາຈີນແລ້ວ ກໍຍັງພົສລົງເປັນ 15 ພາສາອີກ. ພວກບັນຊີສື່ສັງຄົມນີ້ ຍັງເອົາໄປລົງຕໍ່ໆກັນໄປ ແລະຕອບໂຕ້ຊຶ່ງກັນແລະກັນໄປມາ ຊຶ່ງເຮັດການເຂົ້າເຖິງຂອງເຄືອຂ່າຍແຜ່ຂະຫຍາຍອອກຢ່າງໄວວາ.
ອົງການ NewsGuard ສະຫຼຸບວ່າມີ "ຫຼັກຖານທີ່ໜັກແໜ້ນ" ທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າຄົນເວົ້າພາ ສາຈີນເປັນຜູ້ຢູ່ເບື້ອງຫຼັງຂອງການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ, ແລະວ່າການເອົາຂໍ້ ຄວາມທີ່ເປັນພາສາຈີນອັນທໍາອິດທີ່ເຜີຍແຜ່ກະຈາຍການກ່າວອ້າງອັນນັ້ນ ໄດ້ຖືກພິມລົງໄປ ຢ່າງຫນ້ອຍສອງມື້ ກ່ອນຂໍ້ຄວາມທໍາອິດໃນພາສາອື່ນຈະຖືກພົສລົງ. ບັນຊີສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ທີ່ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໃນການໂຄສະນາຊວນເຊື່ອ ມີແຕ່ຂຽນຂໍ້ຄວາມທີ່ມີເນື້ອໃນສອດຄ່ອງກັບ ບັນຊີສື່ສັງຄົມຂອງລັດຖະບານຈີນເທົ່ານັ້ນ.
ໃນເວລາເກີດໄຟໄໝ້ປ່າ ຢູ່ເກາະມາວອີນັ້ນ ລັດຖະບານຈີນໄດ້ປະເຊີນໜ້າກັບ ຄວາມໂກດແຄ້ນ ແລະການວິພາກວິຈານ ຈາກຜູ້ອິນເຕີແນັດ ທີ່ກ່າວຫາລັດຖະບານວ່າ ບໍ່ຮັບມືຢ່າງພຽງພໍກັບໄພນ້ຳຖ້ວມທີ່ນຳເອົາຄວາມຕາຍ ແລະຄວາມເສຍຫາຍໄປສູ່ເຂດອ້ອມຂ້າງນະຄອນຫຼວງປັກກິ່ງ.
ນີ້ບໍ່ແມ່ນເທື່ອທຳອິດ ທີ່ຈີນຈັດຕັ້ງ ການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນບໍ່ຈິງເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຜົນປະໂຫຍດ ທາງການເມືອງ. ໃນຕົ້ນເດືອນກັນຍາ, Polygraph.info ໄດ້ພົບ ການໂຄສະນາຊວນເຊື່ອ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຜູ້ມີອິດທິພົນທີ່ສະໜັບສະໜຸນປັກກິ່ງຢູ່ໃນສື່ສັງຄົມ X ທີ່ກ່າວອ້າງວ່າການ ກັ້ນກາງຂອງສະຫະລັດຕໍ່ບໍລິສັດເທັກໂນໂລຈີຍັກໃຫຍ່ Huawei ຂອງຈີນຖືກລົ້ມແຫລວ.
ໃນປີ 2022, ພວກນັກສະແດງທີ່ສະໜັບສະໜຸນຈີນໄດ້ໃຊ້ X ເພື່ອເຮັດໃຫ້ຜູ້ປົກປ້ອງຄວາມປອດໄພ ຫລື Safeguard Defenders ຊຶ່ງເປັນອົງການທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານທີ່ພິມເຜີຍແຜ່ລາຍງານກ່ຽວກັບສະຖານີຕໍາຫຼວດຈີນຢູ່ຕ່າງປະເທດນັ້ນ ຂາດຄວາມເຊື່ອຖື.
ໃນເດືອນກັນຍານີ້ ບໍລິສັດ Microsoft ລາຍງານວ່າ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2022 ມາ ເຄືອຂ່າຍສື່ສັງ ຄົມທີ່ມີຄວາມເຫັນສອດຄ່ອງກັບຈີນໄດ້ພົວພັນໂດຍກົງກັບຜູ້ໃຊ້ທີ່ແທ້ຈິງໃນສື່ສັງຄົມ. ພວກ ເຂົາຍັງໃຊ້ຮູບພາບທີ່ສ້າງໂດຍ AI ເຂົ້າໃນການໂຄສະນາຊວນເຊື່ອໃນສື່ສັງຄົມຂອງພວກ ເຂົາຫຼາຍຂຶ້ນເພື່ອເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາມີໄດ້ຮັບຄວາມຫນ້າເຊື່ອຖືຫຼາຍຂຶ້ນ.
ຂະນະທີ່ໄຟໄຫມ້ປ່າໃນເກາະມາວອີ ຍັງຢູ່ໃນໄລຍະສືບສວນຢູ່ນີ້, ບົດລາຍງານຫຼາຍອັນ ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ມັນອາດຈະເກີດມາຈາກສາຍໄຟທີ່ຢາງຫຸ້ມເປື່ອຍອອກ ແລະເສົາໄຟຟ້າຫັກ.
ທີ່ມາ ພະແນກ Polygraph ຂອງວີໂອເອ
