ຢູ່ຊາຍແດນຂອງປະເທດໄທ ຕິດກັບມຽນມານັ້ນ Clinic ປິ່ນປົວ
ແລະຄົ້ນຄ້ວາໂຣກມາລາເຣຍ ຫລືໄຂ້ຍຸງ ພວມເພີ້ມທະວີຄວາມ
ພະຍາຍາມຂຶ້ນ ເພື່ອກຳຈັດເຊື້ອກາຝາກຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງ ທີ່
ດື້ຢາ ຫລືຕ້ານທານຢາ ໃຫ້ໝົດສິ້ນໄປ ກ່ອນທີ່ມັນຈະແຜ່ລາມ
ອອກໄປນອກປະເທດ. Steve Sandford ນັກຂ່າວວີໂອເອ
ມີລາຍງານກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ມາຈາກແມ່ສອດ ປະເທດໄທ ຊຶ່ງ
ດາຣາຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
ຟັງລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດຊ້າໆ ເພື່ອຮຽນໄປພ້ອມ:
Clinic ຫລືສຸກສາລາແຫ່ງທີ່ເວົ້ານີ້ ຊຶ່ງຕັ້ງຢູ່ໃກ້ດ່ານຂ້າມຊາຍແດນ ທີ່ມີຄົນຂ້າມໄປມາ
ຫລາຍແຫ່ງນຶ່ງ ແມ່ນໄດ້ປະສົບຜົນສຳເລັດ ຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງ ຕະຫລອດໄລຍະສອງທົດ
ສະວັດທີ່ຜ່ານມາ ໃນການຫລຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຂອງໄຂ້ມາລາເຣຍ ຫລືໄຂ້ຍຸງ.
ຈຳນວນກໍລະນີຄົນເປັນໄຂ້ຍຸງ ທີ່ມາຮັບການປິ່ນປົວ ໄດ້ຫລຸດລົງຢ່າງຫລວງຫລາຍ ແຕ່ວ່າ
ນາຍແພດ ເຊັ່ນດອກເຕີ້ Cindy Chu ກໍຍັງມີຄວາມເປັນຫ່ວງຢູ່. ດອກເຕີ້ Chu ເວົ້າວ່າ:
“ແຕ່ກ່ອນ ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນຄົນເປັນໄຂ້ຍຸງ ຈຳນວນຫລວງຫລາຍ ຢູ່ທີ່ຄະລີນິກ
ວັງຜານີ້ ແຕ່ວ່າ ມາບັດນີ້ ພ້ອມກັບຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອກຳຈັດ ແລະການເຝົ້າ
ຊອມເບິ່ງຢ່າງຕັ້ງ ໜ້າ ແລະຮອດການຈັດຕັ້ງປ້ອມກວດກາໄຂ້ຍຸງຂຶ້ນ ຢູ່ໃນອີກ
ຟາກນຶ່ງຂອງຊາຍແດນ ອັດຕາການເປັນໄຂ້ຍຸງແມ່ນໄດ້ຫລຸດລົງຢ່າງແທ້ຈິງ.
ສະນັ້ນ ກໍເລີຍບໍ່ມີກໍລະນີຄົນເປັນໄຂ້ຍຸງຫລາຍເທົ່າກັບທີ່ພວກເຮົາເຄີຍເຫັນມາ.
ແຕ່ວ່າ ໃນອີກແງ່ນຶ່ງນັ້ນ ໄຂ້ຍຸງທີ່ພວກເຮົາເຫັນຢູ່ໃນທຸກມື້ນີ້ ແມ່ນສະລັບຊັບ
ຊ້ອນກ່ວາເກົ່າ ແລະຍ້ອນການຕ້ານຢາ artemisinin ຂອງເຊື້ອໄຂ້ຍຸງ ພວກ
ກໍລະນີທີ່ເຮົາເຫັນຢູ່ນີ້ ຈຶ່ງຕ້ອງການ ການບຳບັດຕື່ມຂຶ້ນອີກ."
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ຜ່ານມາ ຢາ artemisinin ແມ່ນເຄີຍໄດ້ຜົນຢ່າງສູງມາແລ້ວ ໃນການຕໍ່ຕ້ານກັບໄຂ້ຍຸງ
ເວລາໃຊ້ປະສົມກັນກັບຢາອື່ນໆ. ແຕ່ວ່າ ຢູ່ໃນຫ້າປະເທດໃນເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງ
ໃຕ້ ກໍຄື ກຳປູເຈຍ ຫວຽດນາມ ລາວ ໄທ ແລະມຽນມານັ້ນ ເຊື້ອກາຝາກຂອງໄຂ້ຍຸງແມ່ນ
ໄດ້ປັບໂຕມັນເອງ ໃຫ້ຕໍ່ຕ້ານການປິ່ນປົວ.
ບັນດານາຍແພດຍັງສາມາດຮັກສາ ພວກຄົນໄຂ້ທີ່ມີເຊື້ອໄຂ້ຍຸງດ້ວຍການໃຊ້ຢາຊຸດປະ
ສົມທີ່ແຮງຂຶ້ນນັ້ນ ໄດ້ຢູ່ ແຕ່ເຂົາເຈົ້າກໍວິຕົກວ່າ ບໍ່ໄວກໍຊ້າ ພວກຢາເຫລົ່ານັ້ນ ກໍແມ່ນຈະ
ບໍ່ມີປະສິດທິພາບຫຍັງອີກແລ້ວ.
ຢູ່ໃນຫ້າປະເທດໃນເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ກໍຄື ກຳປູເຈຍ ຫວຽດນາມ ລາວ ໄທ ແລະມຽນມານັ້ນ ເຊື້ອ ກາຝາກຂອງໄຂ້ຍຸງແມ່ນ ໄດ້ປັບໂຕມັນເອງ ໃຫ້ຕໍ່ ຕ້ານການປິ່ນປົວ.
Dr. Francois Nosten ທີ່ໄດ້ທຳການຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບໄຂ້
ຍຸງຢູ່ໃນເຂດຊາຍແດນ ໄທ-ມຽນມາ ຕະຫລອດເວລາ 30 ປີ
ທີ່ຜ່ານມາ ເຫັນວ່າ ເວລາກຳລັງເຫລືອນ້ອຍເຕັມທີແລ້ວ.
Dr. Nosten ເວົ້າວ່າ:
“ນີ້ແມ່ນສະພາວະສຸກເສີນດ້ານສາທາລະນະສຸກຂອງທົ່ວ
ໂລກ ເພາະວ່າພວກເຮົາສາມາດແລເຫັນໄດ້ ໃນການສຶກ
ສາຄົ້ນຄ້ວາຂອງພວກເຮົາວ່າ ການດື້ຢາຫລືຕ້ານຢາຂອງ
ເຊື້ອໄຂ້ຍຸງ ມັນກ້າວໜ້າໄປໄວຫລາຍສົມຄວນ. ດັ່ງໂຕຢ່າງ
ໃນປີ 2007 ນັ້ນ ພວກຄົນໄຂ້ເຫລົ່ານີ້ ບໍ່ມີຈັກຄົນທີ່ຕິດເຊື້ອ
ກາຝາກໄຂ້ຍຸງ ທີ່ດື້ຢາ ແຕ່ຕົກມາໃນປີ 2012 80 ສ່ວນຮ້ອຍຂອງພວກຄົນປ່ວຍ
ເຫລົ່ານີ້ ແມ່ນມີເຊື້ອກາຝາກທີ່ຕ້ານຢາ ສະນັ້ນກໍໝາຍຄວາມວ່າ ໃນໄລຍະພຽງບໍ່
ເທົ່າໃດປີການຕິດເຊື້ອໄຂ້ຍຸງກໍແມ່ນເກີດຂຶ້ນຈາກເຊື້ອກາຝາກ ທີ່ຕ້ານຢານັ້ນເອງ.”
ດອກເຕີ້ Nosten ເຫັນດີໃຫ້ນຳໃຊ້ວິທີການທີ່ຮຸນແຮງກ່ວາເກົ່າ ຕ້ານໄຂ້ມາລາເລຍ
ທີ່ດື້ຢານັ້ນ ເພື່ອຄວບຄຸມບໍ່ໃຫ້ມັນແຜ່ລາມອອກໄປ ແລະນັ້ນກໍແມ່ນເອົາຢາໃຫ້ຄົນ
ທັງໝົດໝູ່ບ້ານກິນ ກໍຄືໝູ່ບ້ານທີ່ມີເຊື້ອກາຝາກຂອງໄຂ້ຍຸງລີ້ຊ່ອນຢູ່ ໂດຍທີ່ຫລາຍໆ
ຄົນບໍ່ຮູ້ຈັກ. ທ່ານກ່າວວ່າ:
“ພວກເຮົາທຳນາຍວ່າ ເພື່ອທີ່ຈະຢຸດຄວາມກ້າວໜ້າຂອງການຕ້ານທານຢາ
artemisinin ໃຫ້ໄດ້ນັ້ນ ເຮົາກໍຈຳເປັນຕ້ອງກຳຈັດມາລາເຣຍ ໃຫ້ໄດ້ເສຍ
ກ່ອນ. ມັນຍັງບໍ່ດີພໍ ທີ່ຈະພຽງແຕ່ຫລຸດ ຈຳນວນຄົນເປັນໄຂ້ຍຸງລົງ ຫລຸດການ
ຕິດແປດຫລືແຜ່ຜາຍຂອງພະຍາດນີ້ລົງ ແຕ່ພວກເຮົາຕ້ອງກຳຈັດເຊື້ອກາຝາກ
ຂອງມັນໃຫ້ໝົດສິ້ນໄປ.”
ຂະນະທີ່ທີມພະນັກງານແພດ ວາງແຜນຈະນຳເອົາຢາຕໍ່ຕ້ານໄຂ້ຍຸງ ໄປແຈກຢາຍໃຫ້
ປະຊາຊົນ ຢູ່ໃນພວກໝູ່ບ້ານສອກຫລີກຫ່າງໄກ ທີ່ໄດ້ກາຍມາເປັນຈຸດເດືອດຂອງໄຂ້
ມາລາເຣຍນັ້ນ ຫລາຍໆຄົນກໍພາກັນຫວັງວ່າ ຄວາມພະຍາຍາມດັ່ງກ່າວນີ້ຈະຢຸດຢັ້ງ
ການແຜ່ຜາຍອອກໄປ ຂອງເຊື້ອກາຝາກໄຊ້ຍຸງ ທີ່ອັນຕະລາຍຫລາຍຂຶ້ນນັບມື້ອັນນີ້.
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ກ່ຽວກັບອັນຕະລາຍ ຂອງໄຂ້ຍຸງ:
