ສານສູງສຸດ ສະຫະລັດ ຈະດຳເນີນຄະດີນຶ່ງໃນວັນທີ 12 ພະຈິກມື້ນີ້ ທີ່ອາດສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ອະນາຄົດຂອງປະຊາຊົນຫຼາຍຮ້ອຍພັນຄົນ ທີ່ຖືກພາເຂົ້າມາ ສະຫະລັດ ຕັ້ງແຕ່ຕອນຍັງນ້ອຍຢ່າງຜິດກົດໝາຍ. ໂດຍສະເພາະ, ແພດໝໍທ່ານນຶ່ງຜູ້ທີ່ກຳລັງຈະຈົບການຝຶກຫັດຄວາມຊຳນານຂອງແພດໃນລັດຄາລິຟໍເນຍ ເຊິ່ງໂຊກຊະຕາຂອງລາວ ອາດຖືກພິຈາລະນາ ຕາມຜົນທີ່ອອກມາຂອງການຕັດສິນຄະດີນັ້ນ. ນັກຂ່າວວີໂອເອ ວະຣັງຄະນາ ຊົມຊື່ນ ມີລາຍງານຈາກເມືອງ ແຊນ ແຟຣນຊິສໂກ ເຊິ່ງ ພຸດທະສອນ ຈະນຳລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ຄອບຄົວຂອງທ່ານ ຈີຣະຢຸດ ລາດທິວົງສາຄອນ ບໍ່ໄດ້ຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານມາ ສະຫະລັດ ຢ່າງຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ຕອນທີ່ເພິ່ນນຳເອົາລາວມາ ສະຫະລັດ ຕັ້ງແຕ່ຍັງນ້ອຍ.
ຕອນນີ້ລາວກຳລັງຝຶກງານດ້ານການແພດໃນ ອາເມຣິກາ ພາຍໃຕ້ໂຄງການໃນຍຸກທ່ານ ໂອບາມາ ທີ່ເອີ້ນວ່າ ໂຄງການປົກປ້ອງຄຸ້ມຄອງເດັກນ້ອຍທີ່ຖືກພາມາສະຫະລັດ ຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ຫຼື DACA.
ໂຄງການ DACA ໃຫ້ການປົກປ້ອງທາງກົດໝາຍ ແລະ ການອະນຸຍາດເຮັດວຽກໃຫ້ປະຊາຊົນລະຫວ່າງ 700,000 ແລະ 800,000 ຄົນຜູ້ທີ່ຖືກພາມາ ສະຫະລັດ ຕັ້ງແຕ່ຕອນຍັງນ້ອຍຢ່າງຜິດກົດໝາຍ.
ທ່ານ ຈີຣະຢຸດ ລາດທິວົງສາຄອນ ຜູ້ໄດ້ຮັບໂຄງການ DACA ກ່າວວ່າ “ໂຄງການ DACA ໄດ້ເປີດປະຕູໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າໃນທິດທາງທີ່ສຳຄັນຫຼາຍ. ມັນໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າເປັນແພດໝໍ.”
ແຕ່ແຜນການຂອງລາວອາດພັງທະລາຍລົງ. ໃນເດືອນກັນຍາ 2017, ລັດຖະບານທ່ານ ທຣຳ ໄດ້ສະເໜີຍົກເລີກໂຄງການ DACA, ໂດຍໂຕ້ຖຽງວ່າ ປະທານາທິບໍດີ ໂອບາມາ ໄດ້ເຮັດເກີນຂອບເຂດ ແລະ ອອກກົດໝາຍພຽງຜູ້ດຽວ ກ່ຽວກັບ ຄົນເຂົ້າເມືອງ.
ທ່ານ ເຈັຟ ເຊັສເຊິນ ອະດີດລັດຖະມົນຕີກະຊວງຍຸຕິທຳ ຂອງລັດຖະບານທ່ານ ທຣຳ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ຝ່າຍບໍລິຫານ, ຜ່ານໂຄງການ DACA, ໄດ້ຕັ້ງໃຈພະຍາຍາມທີ່ຈະບັນລຸ ສິ່ງທີ່ສະຖານນິຕິບັນຍັດໄດ້ປະຕິເສດຢ່າງສະເພາະເຈາະຈົງ ເພື່ອໃຫ້ການອະນຸມັດ ຍ້ອນຫຼາຍເຫດຜົນ.”
ຫຼາຍກວ່າສອງປີຕໍ່ມາ, ສານສູງສຸດ ສະຫະລັດ ຈະພິຈາລະນາການຟ້ອງຮ້ອງຮ່ວມກັນສາມສະບັບ ໃນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເຮັດໃຫ້ໂຄງການ DACA ບໍ່ຖືກແຕະຕ້ອງ.
ທ່ານ ຈີຣະຢຸດ ກໍແມ່ນນຶ່ງໃນຜູ້ຮ້ອງທຸກທີ່ວ່ານັ້ນ.
ທ່ານ ຈີຣະຢຸດ ກ່າວວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າມີສິດທິພິເສດເພື່ອຝຶກຝົນໃຫ້ກາຍເປັນແພດໝໍ, ອາໄສຢູ່ໃນ ອາເມຣິກາ, ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ເຮັດມັນດ້ວຍຕົວຂອງຂ້າພະເຈົ້າເອງ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ອາໄສການສະໜັບສະໜູນຈາກຄອບຄົວ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນ ຜູ້ທີ່ບໍ່ມີເອກະສານທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ. ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອວ່າມັນແມ່ນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ທີ່ຈະເຂົ້າຮ່ວມກັບເຂົາເຈົ້າໃນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອຮັກສາໂຄງການ DACA ໄວ້ຄືເກົ່າ.”
ວິກິດການດ້ານການເງິນເອເຊຍໃນປີ 1997 ໄດ້ເຮັດໃຫ້ທຸລະກິດອະສັງຫາລິມະຊັບຂອງຄອບຄົວຂອງລາວລົ້ມລະລາຍ. ສະນັ້ນເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງໄດ້ເດີນທາງມາລັດ ຄາລິຟໍເນຍ ດ້ວຍວີຊານັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີກຳນົດ 6 ເດືອນ, ໄດ້ເຮັດວຽກຢູ່ຮ້ານອາຫານ, ແລະ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍໄດ້ຢູ່ກາຍກຳນົດວີຊາຂອງເຂົາເຈົ້າ. ໃນເດືອນມີນາ 1999, ຕອນນັ້ນມີອາຍຸ 9 ປີ, ຜູ້ຊາຍໜຸ່ມຄົນດັ່ງກ່າວໄດ້ເດີນທາງມາຢ້ຽມຢາມພ້ອມກັບເອື້ອຍຂອງລາວສອງຄົນ.
ທ່ານ ຈີຣະຢຸດ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຈື່ໄດ້ວ່າ ພວກເຮົາຫ້າຄົນໄດ້ລົມກັນຢູ່ໃນຫ້ອງອາພາດເມັ້ນນ້ອຍໆ. ພໍ່ແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າວ່າ ພວກເຮົາຈະບໍ່ກັບຄືນໄປ ໄທ. ຂ້າພະເຈົ້າຈື່ໄດ້ຕອນທີ່ຄິດວ່າ, ແລ້ວໝູ່ຂອງຂ້ອຍເດ? ເຄື່ອງຫຼິ້ນຂອງຂ້ອຍເດ?
ຄອບຄົວຂອງທ່ານ ຈີຣະຢຸດ, ຜູ້ທີ່ໄດ້ເອີ້ນຊື່ຫຼິ້ນຂອງລາວວ່າ “ນິວ,” ໄດ້ຫຼີກລ່ຽງການດຶງດູດຄວາມສົນໃຈຂອງຜູ້ຄົນ. ລາວໄດ້ຮຽນໜັກ, ຮຽນພາສາອັງກິດ ແລະ ໄດ້ຮຽນລະດັບສູງຢູ່ ມະຫາວິທະຍາໄລຊື່ດັ່ງຂອງອາເມຣິກາ ສອງແຫ່ງຄື ມະຫາວິທະຍາໄລ UC Burkeley ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລ ຮາຫວາດ.
ໂຮງຮຽນແພດສາດຂອງມະຫາວິທະຍາໄລ ລັດຄາລິຟໍເນຍ, ທີ່ເມືອງ ແຊນ ແຟຣນຊິສໂກ ຫຼື UCSF ໄດ້ຮັບເອົາລາວໃນປີ 2012, ນຶ່ງເດືອນກ່ອນລັດຖະບານທ່ານ ໂອບາມາ ໄດ້ປະກາດໂຄງການ DACA. ເດືອນພຶດສະພານີ້, ທ່ານ ຈີຣະຢຸດ ໄດ້ກາຍເປັນນັກສຶກສາແພດສາດຄົນທຳອິດ ຜູ້ທີ່ຢູ່ໃນປະເທດຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ທີ່ໄດ້ຮຽນຈົບໃນປະຫວັດສາດ 155 ປີຂອງໂຮງຮຽນ.
ດຣ. ເລ ຄິມເບີກ, ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ ຄາລິຟໍເນຍ-ແຊນ ແຟຣນຊິສໂກ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ອັນທີ່ໄດ້ເປັນສິ່ງທີ່ງົດງາມຫຼາຍ ແລະ ຊົງພະລັງ ກ່ຽວກັບ ການເດີນທາງຂອງ ນິວ ກໍແມ່ນ ທຸກໆບາດກ້າວຂອງວິທີທີ່ລາວໄດ້ພະຍາຍາມບັນລຸເປົ້າໝາຍຂອງລາວນັ້ນ, ລາວຕ້ອງໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ລາວໄດ້ພະຍາຍາມທີ່ຈະຫຼຸດຜ່ອນສິ່ງກີດຂວາງຢ່າງເປັນລະບົບສຳລັບຄົນອື່ນໆ ເພື່ອເດີນທາງຕາມບາດກ້າວດຽວກັນ ກັບທີ່ລາວກຳລັງພະຍາຍາມຕາມຢູ່ນັ້ນ.”
ການຕັດສິນຂອງສານສູງສຸດ ກ່ຽວກັບ ໂຄງການ DACA ຄາດວ່າຈະແມ່ນໃນລະດູຮ້ອນປີໜ້າ. ຖ້າມັນຖືກຍົກເລີກ, ລັດຖະສະພາອາດເອົາມາດຕະການດ້ວຍການຮັບຜ່ານການປະຕິຮູບຄົນເຂົ້າເມືອງ ຫຼື ຮ່າງກົດໝາຍ DREAM ເຊິ່ງຈະໃຫ້ສັນຊາດແກ່ຜູ້ຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານບາງຄົນທີ່ມີຄວາມເໝາະສົມ ຜູ້ທີ່ໄດ້ມາ ສະຫະລັດ ຢ່າງຜິດກົດໝາຍ. ແຕ່ນັ້ນແມ່ນສິ່ງທີ່ລັດຖະບານທ່ານ ບຸຊ ຫຼື ໂອບາມາ ບໍ່ສາມາດທີ່ຈະບັນລຸດ້ວຍຄວາມສຳເລັດ.
The U.S. Supreme Court will take on a case November 12th that could impact the future of hundreds of thousands of people brought to the United States as children illegally. In particular, one doctor who is on track to finish his residency training in the state of California could have his fate determined by the outcome. VOA's Warangkana Chomchuen reports from San Francisco.
Jirayuth Latthivongskorn's parents did not legally immigrate to the United States when they brought him to the U.S. as a child.
He is now doing his medical training in America under the Obama-era program called Deferred Action for Childhood Arrivals, or DACA.
DACA granted legal protections and work authorization to between 700,000 and 800,000 people who were brought into the U.S. as children - illegally.
"DACA has opened doors for me in a significant way. It is allowing me to become a doctor."
But his plan could be in jeopardy. In September 2017, the Trump administration proposed canceling DACA, arguing President Obama had overreached and single-handedly legislated on immigration.
"The executive branch, through DACA, deliberately sought to achieve what the legislative branch specifically refused to authorize on multiple occasions."
More than two years later, the U.S. Supreme Court will hear three consolidated lawsuits fighting to keep DACA intact.
Latthivongsakorn is a plaintiff in one of them.
"I have the privilege to train to become a doctor, to live in America, but I didn't do it on my own. I've relied on the support from my family and friends who are undocumented. I believe it's my responsibility to join them in a fight to keep DACA."
The 1997 Asian financial crisis crushed his parents' real estate business. So they came to California on six-month tourist visas, found work in restaurants, and then overstayed their visas.In March 1999, then 9 years old, the young man arrived on a visit with two older siblings.
"I remember that five of us had a talk in our tiny apartment. My parents said we are not going to back to Thailand. I remember thinking, what about my friends? My toys?"
Latthivongsakorn's family, who calls him by the nickname "New," kept a low profile. He studied hard, learning English and went on to graduate from two prestigious American universities - UC Berkeley and Harvard University.
UCSF's School of Medicine accepted him in 2012, a month before the Obama administration announced DACA. This May, Latthivongsakorn became the first known medical student to graduate in the school's 155-year history who is in the country illegally.
"What has been so beautiful and powerful about New's journey is that every single step of the way that he has tried to reach his goals, he has made sure that he is systematically trying to reduce barriers for others to follow the same path that he is trying to follow."
The Supreme Court's decision on DACA is expected by next summer. If it is removed, Congress could take action by passing immigration reform or the DREAM Act, which would grant citizenship to some qualifying immigrants who came to the U-S illegally.But that's something neither the Bush nor Obama administration was able to accomplish.
