ເປັນເວລາ 25 ປີຜ່ານມາແລ້ວ ຫຼັງຈາກຈີນໄດ້ທຳການປາບປາມ
ພວກປະທ້ວງເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ຢູ່ທີ່ຈະຕຸລັດ Tiananmen.
ຜູ້ນຳຂອງຈີນ ໄດ້ເອົາບາດກ້າວທີ່ສຳຄັນໆ ເພື່ອປິດປາກປິດສຽງ
ບໍ່ໃຫ້ມີ ການສົນທະນາກັນ ກ່ຽວກັບເຫດການ ທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນປີ
1989 ຊຶ່ງໄດ້ມີ ການໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງຂະໜາດໃຫຍ່ ເກີດຂຶ້ນ
ໃນລະດູບານໃໝ່ ຢູ່ທີ່ ປັກກິ່ງແລະຕາມຫົວເມືອງອື່ນໆຊຶ່ງໄດ້ມີ
ການປາບປາມຢ່າງນອງເລືອດ ຕາມມາ. ເຖິງຢ່າງນັ້ນກໍຕາມ
ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ຂອງບັນດາ ນັກຮຽນນັກສຶກສາ ແລະ
ປະຊາຊົນທີ່ຫຼັ່ງໄຫຼລົງສູ່ຖະໜົນຫົນທາງ ໃນ ເວລານັ້ນ ຍັງບໍ່
ຈາງຫາຍໄປ. ຜູ້ສື່ຂ່າວ ວີໂອເອ Bill Ide ມີລາຍງານ ເລື່ອງນີ້
ຈາກປັກກິ່ງ ຊຶ່ງ ໄຊຈະເຣີນສຸກ ຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
ໃນລະດູບານໃໝ່ປີ 1989 ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການເພື່ອໃຫ້ມີການ ປ່ຽນແປງໄດ້ແຜ່ລາມ
ໄປທົ່ວບໍລິເວນຈະຕຸລັດ Tiananmen ຂອງນະຄອນຫຼວງປັກກິ່ງ ລົງສູ່ຖະໜົນຫົນທາງ
ແລະໃນທີ່ສຸດກໍແຜ່ຂະຫຍາຍ ໄປທົ່ວປະເທດ.
ນັກສຶກສາທັງຫຼາຍ ພາກັນປະທ້ວງ ເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ຢູ່ທີ່ ຈະຕຸລັດ Tiananmen ໃນປີ 1989.
ເວລາທ້າວ Fang Zheng ຊຶ່ງເປັນນັກສຶກສາໃນເວລານັ້ນ
ພ້ອມທັງເປັນນັກກິລາແຫ່ງຊາດ ທີ່ມີຊື່ສຽງຄົນນຶ່ງເຂົ້າຮ່ວມນຳ
ຄວາມຫວັງກໍມີສູງຂຶ້ນ ທີ່ວ່າພວກປະທ້ວງອາດຈະສາມາດ
ຊ່ອຍສ້າງຈີນ ໃຫ້ເປັນປະເທດ ທີ່ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ. ທ້າວ Fang
Zheng ໄດ້ໂອ້ລົມກັບວີໂອເອ ຜ່ານ ທາງ Skype.
ທ້າວ Fang ເວົ້າວ່າ “ພວກນັກສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ
ໃນຊຸມປີ 80 ໝົດທຸກຄົນມີທັດສະນະຄ້າຍຄືກັນພວກເຮົາ
ທັງໝົດຕ່າງກໍມີອຸດົມການ. ພວກເຮົາຍັງມີຄວາມຮູ້ສຶກ
ຢ່າງເຂັ້ມແຂງ ກ່ຽວກັບຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຂອງສັງຄົມ
ແລະ ຄວາມເປັນຫ່ວງເປັນໃຍ ກ່ຽວກັບໂຊກຊາຕາຂອງ
ປະເທດຊາດ.”
ຄວາມຫວັງດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງໃນວັນທີ 4 ມີຖຸນາ ສຳລັບທ້າວ
Fang Zheng ພ້ອມກັບທຸກໆຄົນ ໃນທົ່ວປະເທດ. ທ້າວ Fang Zheng ເກືອບພົບກັບ
ຄວາມຕາຍ ເພາະວ່າ ຂາທັງສອງ ເບື້ອງຂອງລາວໄດ້ຖືກລົດຖັງຢຽບຫັກຈົນມຸ່ນໝົດ.
![ການປາບປາມ ທີ່ ຈະຕຸລັດ ທຽນອັນເໝິນ]()
Photo Gallery:
ທ້າວ Fang ເວົ້າວ່າ “ລັດຖະບານໄດ້ໃຊ້ປືນ ໃຊ້ການກົດຂີ່ແລະເລືອດ ເພື່ອຢຶດໝັ້ນ ອຳນາດຂອງພວກເຂົາແລະຮັບມືກັບບັນດານັກປະທ້ວງ. ແລະນັ້ນມັນໄດ້ດຶງເອົາຈີນ ອອກໄປໄກຕື່ມອີກ ຈາກອັນທີ່ອາດເປັນເສັ້ນທາງທີ່ດີຂຶ້ນ ທີ່ຈະກ້າວໄປສູ່ການປະຕິ ຮູບ. ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ໃນເວລານີ້ ແມ່ນຮ້າຍແຮງ ກວ່າເມື່ອ25 ປີກ່ອນ ແລະອຳ ນາດພິເສດ ຕະຫລອດທັງສິດພິເສດຕ່າງໆ ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທັງຫຼາຍ ແມ່ນໄດ້ຂະ ຫຍາຍອອກໄປ ຢ່າງກວ້າງຂວາງອີກດ້ວຍ.”
ໃນການປະເຊີນໜ້າກັນເປັນເວລາສັ້ນໆກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ນັ້ນ
ພວກປະທ້ວງໄດ້ທຳການຮຽກຮ້ອງ 7 ຂໍ້ດ້ວຍກັນ ໜຶ່ງໃນນັ້ນ
ກໍຄື ໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະ ສະມາຊິກໃນຄອບຄົວເຂົາເຈົ້າຕ້ອງເປີດເຜີຍລາຍໄດ້ ຂອງພວກ
ເຂົາ ແລະ ອີກຂໍ້ໜຶ່ງແມ່ນສິດເສລາພາບໃນການປະທ້ວງຢ່າງເສລີຢູ່ປັກກິ່ງ.
25 ປີຜ່ານມາ ຂໍ້ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການທັງສອງ ຍັງຄົງເປັນຈຸດໝາຍທີ່ ຢູ່ຫ່າງໄກ.
ຕຳຫລວດປະຊາຊົນຈີນ ກຳລັງສັງເກດການ ຂອງການເດີນຂະບວນ ປະທ້ວງເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ຂອງຫຼາຍພັນຄົນ ໃນເຂດເສດທະກິດ ພິເສດ ຂອງເມືອງ Shenzhen.
ບັນດາຜູ້ນຳຂອງຈີນກ່າວວ່າ ພວກເຂົາກຳລັງທຳການຕໍ່ສູ້
ແບບເອົາເປັນເອົາຕາຍ ເພື່ອຕໍ່ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ
ແຕ່ການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ເປີດເຜີຍຊັບສິນ
ທັງຫຼາຍຂອງພວກເຂົານັ້ນ ໄດ້ພົບກັບການ ຄັດຄ້ານຢ່າງໜັກ.
ທ່ານ Ching Cheong ນັກຂ່າວອະວຸໂສຂອງຮົງກົງ ກ່າວວ່າ
ໃນຂະ ນະທີ່ປະທານປະເທດຈີນ ທ່ານ ສີ ຈິ້ນຜິງ ໄດ້ດຳເນີນ
ການປະຕິຮູບຢ່າງກວ້າງຂວາງຢູ່ນັ້ນ ແຕ່ທ່ານໄດ້ມິດງຽບຕໍ່ຂໍ້ຮຽກຮ້ອງພື້ນຖານຂອງປະຊາຊົນຊາວຈີນ.
ທ່ານ Ching Cheong ເວົ້າວ່າ “ ແລະແມ່ນຫຍັງທີ່ປະຊາຊົນ
ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ? ປະຊາຊົນ ຕ້ອງການຢາກໃຫ້ ມີການ
ແບ່ງແຍກອຳນາດ ປະຊາຊົນຕ້ອງການໃຫ້ມີການກວດກາ ແລະຄວາມກ້ຳເກິິ່ງໃນການໃຊ້ອຳນາດ ແລະ ປະຊາຊົນຕ້ອງການຢາກມີສິດທິທັງໝົດຕາມທີ່ ລັດຖະທຳມະນູນໄດ້ກຳນົດໄວ້.”
ພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ ຂອງຈີນແລ້ວ ການປະທ້ວງຕ່າງໆຫຼືສິດໃນການໂຮມຊຸມນຸມ ແມ່ນ
ອະນຸຍາດໃຫ້ມີໄດ້ ຕາບໃດທີ່ການປະທ້ວງເຫຼົ່າ ນັ້ນບໍ່ລະເມີດຕໍ່ຜົນປະໂຫຍດໃດໆຂອງລັດ.
ຊາກສົບທີ່ປົນໄປກັບ ລົດຖີບອັນບິດບ້ຽວ ໃນເຫດການປາບປາມພວກ ປະທ້ວງ ຂອງຈີນ ຢູ່ທີ່ຈະຕຸລັດ Tiananmen ເມື່ອວັນທີ 4 ມີຖຸນາ 1989.
ນັກລັດຖະສາດຢູ່ ມະຫາວິທະຍາໄລໂຄລຳເບຍ ທ່ານ Andrew
Nathan ກ່າວວ່າ ເວລາພວກນັກສຶກສາ ແລະ ກຳມະກອນທັງ
ຫຼາຍໄດ້ໂຮມຊຸມນຸມກັນຢູ່ທີ່ຈະຕຸລັດ Tiananmen ປີ 1989 ນັ້ນ
ສິ່ງທີ່ພວກເຂົາຮຽກຮ້ອງແມ່ນຢາກເປີດການໂອ້ລົມເຈລະຈາກັບ
ລັດຖະບານ.
ທ່ານ Nathan ເວົ້າວ່າ “ ໃນປີ 1989 ລັດຖະບານ ໂດຍ
ສະເພາະພັກ ທີ່ປົກຄອງ ໄດ້ຕັດສິນໃຈແລ້ວ ຖ້າຫາກ
ພວກເຮົາທຳການເຈລະຈານຳເຈົ້າຫຼາຍ ຂ້າພະເຈົ້າ
ໝາຍຄວາມວ່າ ມັນກະບໍ່ຮູ້ໄດ້ວ່າ ສິ່ງໃດທີ່ພວກເຈົ້າຈະ
ເລີ້ມຮຽກຮ້ອງຈາກພວກເຮົາ ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ ພວກເຮົາ
ກໍຈະບໍ່ມີການປົກຄອງແບບພະເດັດການອີກຕໍ່ໄປແລ້ວ.”
ທ່າທີຂອງທາງການຈີນ ກ່ຽວກັບເລື່ອງຈະຕຸລັດ Tiananmen ກໍແມ່ນວ່າ ມັນເປັນການກໍ່ກະບົດຕໍ່ຕ້ານການປະຕິວັດ ແລະ ຄືກັນກັບການທີ່ລັດຖະບານ ປະຕິເສດບໍ່ຍອມໂອ້ລົມເຈລະຈາ ກັບພວກນັກສຶກສາ ແລະ ບໍ່ມີສັນຍານວ່າ ທ່າທີດັ່ງກ່າວຈະມີການປ່ຽນແປງ ໃນເວລາອັນໃກ້ນີ້ ແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ.
ພວກປະທ້ວງເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ຢູ່ທີ່ຈະຕຸລັດ Tiananmen.
ຜູ້ນຳຂອງຈີນ ໄດ້ເອົາບາດກ້າວທີ່ສຳຄັນໆ ເພື່ອປິດປາກປິດສຽງ
ບໍ່ໃຫ້ມີ ການສົນທະນາກັນ ກ່ຽວກັບເຫດການ ທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນປີ
1989 ຊຶ່ງໄດ້ມີ ການໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງຂະໜາດໃຫຍ່ ເກີດຂຶ້ນ
ໃນລະດູບານໃໝ່ ຢູ່ທີ່ ປັກກິ່ງແລະຕາມຫົວເມືອງອື່ນໆຊຶ່ງໄດ້ມີ
ການປາບປາມຢ່າງນອງເລືອດ ຕາມມາ. ເຖິງຢ່າງນັ້ນກໍຕາມ
ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ຂອງບັນດາ ນັກຮຽນນັກສຶກສາ ແລະ
ປະຊາຊົນທີ່ຫຼັ່ງໄຫຼລົງສູ່ຖະໜົນຫົນທາງ ໃນ ເວລານັ້ນ ຍັງບໍ່
ຈາງຫາຍໄປ. ຜູ້ສື່ຂ່າວ ວີໂອເອ Bill Ide ມີລາຍງານ ເລື່ອງນີ້
ຈາກປັກກິ່ງ ຊຶ່ງ ໄຊຈະເຣີນສຸກ ຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
ໃນລະດູບານໃໝ່ປີ 1989 ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການເພື່ອໃຫ້ມີການ ປ່ຽນແປງໄດ້ແຜ່ລາມ
ໄປທົ່ວບໍລິເວນຈະຕຸລັດ Tiananmen ຂອງນະຄອນຫຼວງປັກກິ່ງ ລົງສູ່ຖະໜົນຫົນທາງ
ແລະໃນທີ່ສຸດກໍແຜ່ຂະຫຍາຍ ໄປທົ່ວປະເທດ.
ເວລາທ້າວ Fang Zheng ຊຶ່ງເປັນນັກສຶກສາໃນເວລານັ້ນ
ພ້ອມທັງເປັນນັກກິລາແຫ່ງຊາດ ທີ່ມີຊື່ສຽງຄົນນຶ່ງເຂົ້າຮ່ວມນຳ
ຄວາມຫວັງກໍມີສູງຂຶ້ນ ທີ່ວ່າພວກປະທ້ວງອາດຈະສາມາດ
ຊ່ອຍສ້າງຈີນ ໃຫ້ເປັນປະເທດ ທີ່ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ. ທ້າວ Fang
Zheng ໄດ້ໂອ້ລົມກັບວີໂອເອ ຜ່ານ ທາງ Skype.
ທ້າວ Fang ເວົ້າວ່າ “ພວກນັກສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ
ໃນຊຸມປີ 80 ໝົດທຸກຄົນມີທັດສະນະຄ້າຍຄືກັນພວກເຮົາ
ທັງໝົດຕ່າງກໍມີອຸດົມການ. ພວກເຮົາຍັງມີຄວາມຮູ້ສຶກ
ຢ່າງເຂັ້ມແຂງ ກ່ຽວກັບຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຂອງສັງຄົມ
ແລະ ຄວາມເປັນຫ່ວງເປັນໃຍ ກ່ຽວກັບໂຊກຊາຕາຂອງ
ປະເທດຊາດ.”
ຄວາມຫວັງດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງໃນວັນທີ 4 ມີຖຸນາ ສຳລັບທ້າວ
Fang Zheng ພ້ອມກັບທຸກໆຄົນ ໃນທົ່ວປະເທດ. ທ້າວ Fang Zheng ເກືອບພົບກັບ
ຄວາມຕາຍ ເພາະວ່າ ຂາທັງສອງ ເບື້ອງຂອງລາວໄດ້ຖືກລົດຖັງຢຽບຫັກຈົນມຸ່ນໝົດ.
ການປາບປາມ ທີ່ ຈະຕຸລັດ ທຽນອັນເໝິນ
It has been 25 years since massive protests in Beijing and other Chinese cities, and China's crackdown on the pro-democracy demonstrations in Tiananmen Square.
ທ້າວ Fang ເວົ້າວ່າ “ລັດຖະບານໄດ້ໃຊ້ປືນ ໃຊ້ການກົດຂີ່ແລະເລືອດ ເພື່ອຢຶດໝັ້ນ ອຳນາດຂອງພວກເຂົາແລະຮັບມືກັບບັນດານັກປະທ້ວງ. ແລະນັ້ນມັນໄດ້ດຶງເອົາຈີນ ອອກໄປໄກຕື່ມອີກ ຈາກອັນທີ່ອາດເປັນເສັ້ນທາງທີ່ດີຂຶ້ນ ທີ່ຈະກ້າວໄປສູ່ການປະຕິ ຮູບ. ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ໃນເວລານີ້ ແມ່ນຮ້າຍແຮງ ກວ່າເມື່ອ25 ປີກ່ອນ ແລະອຳ ນາດພິເສດ ຕະຫລອດທັງສິດພິເສດຕ່າງໆ ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທັງຫຼາຍ ແມ່ນໄດ້ຂະ ຫຍາຍອອກໄປ ຢ່າງກວ້າງຂວາງອີກດ້ວຍ.”
ໃນການປະເຊີນໜ້າກັນເປັນເວລາສັ້ນໆກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ນັ້ນ
ພວກປະທ້ວງໄດ້ທຳການຮຽກຮ້ອງ 7 ຂໍ້ດ້ວຍກັນ ໜຶ່ງໃນນັ້ນ
ກໍຄື ໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະ ສະມາຊິກໃນຄອບຄົວເຂົາເຈົ້າຕ້ອງເປີດເຜີຍລາຍໄດ້ ຂອງພວກ
ເຂົາ ແລະ ອີກຂໍ້ໜຶ່ງແມ່ນສິດເສລາພາບໃນການປະທ້ວງຢ່າງເສລີຢູ່ປັກກິ່ງ.
25 ປີຜ່ານມາ ຂໍ້ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການທັງສອງ ຍັງຄົງເປັນຈຸດໝາຍທີ່ ຢູ່ຫ່າງໄກ.
ບັນດາຜູ້ນຳຂອງຈີນກ່າວວ່າ ພວກເຂົາກຳລັງທຳການຕໍ່ສູ້
ແບບເອົາເປັນເອົາຕາຍ ເພື່ອຕໍ່ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ
ແຕ່ການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ເປີດເຜີຍຊັບສິນ
ທັງຫຼາຍຂອງພວກເຂົານັ້ນ ໄດ້ພົບກັບການ ຄັດຄ້ານຢ່າງໜັກ.
ທ່ານ Ching Cheong ນັກຂ່າວອະວຸໂສຂອງຮົງກົງ ກ່າວວ່າ
ໃນຂະ ນະທີ່ປະທານປະເທດຈີນ ທ່ານ ສີ ຈິ້ນຜິງ ໄດ້ດຳເນີນ
ການປະຕິຮູບຢ່າງກວ້າງຂວາງຢູ່ນັ້ນ ແຕ່ທ່ານໄດ້ມິດງຽບຕໍ່ຂໍ້ຮຽກຮ້ອງພື້ນຖານຂອງປະຊາຊົນຊາວຈີນ.
ທ່ານ Ching Cheong ເວົ້າວ່າ “ ແລະແມ່ນຫຍັງທີ່ປະຊາຊົນ
ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ? ປະຊາຊົນ ຕ້ອງການຢາກໃຫ້ ມີການ
ແບ່ງແຍກອຳນາດ ປະຊາຊົນຕ້ອງການໃຫ້ມີການກວດກາ ແລະຄວາມກ້ຳເກິິ່ງໃນການໃຊ້ອຳນາດ ແລະ ປະຊາຊົນຕ້ອງການຢາກມີສິດທິທັງໝົດຕາມທີ່ ລັດຖະທຳມະນູນໄດ້ກຳນົດໄວ້.”
ພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ ຂອງຈີນແລ້ວ ການປະທ້ວງຕ່າງໆຫຼືສິດໃນການໂຮມຊຸມນຸມ ແມ່ນ
ອະນຸຍາດໃຫ້ມີໄດ້ ຕາບໃດທີ່ການປະທ້ວງເຫຼົ່າ ນັ້ນບໍ່ລະເມີດຕໍ່ຜົນປະໂຫຍດໃດໆຂອງລັດ.
ນັກລັດຖະສາດຢູ່ ມະຫາວິທະຍາໄລໂຄລຳເບຍ ທ່ານ Andrew
Nathan ກ່າວວ່າ ເວລາພວກນັກສຶກສາ ແລະ ກຳມະກອນທັງ
ຫຼາຍໄດ້ໂຮມຊຸມນຸມກັນຢູ່ທີ່ຈະຕຸລັດ Tiananmen ປີ 1989 ນັ້ນ
ສິ່ງທີ່ພວກເຂົາຮຽກຮ້ອງແມ່ນຢາກເປີດການໂອ້ລົມເຈລະຈາກັບ
ລັດຖະບານ.
ທ່ານ Nathan ເວົ້າວ່າ “ ໃນປີ 1989 ລັດຖະບານ ໂດຍ
ສະເພາະພັກ ທີ່ປົກຄອງ ໄດ້ຕັດສິນໃຈແລ້ວ ຖ້າຫາກ
ພວກເຮົາທຳການເຈລະຈານຳເຈົ້າຫຼາຍ ຂ້າພະເຈົ້າ
ໝາຍຄວາມວ່າ ມັນກະບໍ່ຮູ້ໄດ້ວ່າ ສິ່ງໃດທີ່ພວກເຈົ້າຈະ
ເລີ້ມຮຽກຮ້ອງຈາກພວກເຮົາ ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ ພວກເຮົາ
ກໍຈະບໍ່ມີການປົກຄອງແບບພະເດັດການອີກຕໍ່ໄປແລ້ວ.”
ທ່າທີຂອງທາງການຈີນ ກ່ຽວກັບເລື່ອງຈະຕຸລັດ Tiananmen ກໍແມ່ນວ່າ ມັນເປັນການກໍ່ກະບົດຕໍ່ຕ້ານການປະຕິວັດ ແລະ ຄືກັນກັບການທີ່ລັດຖະບານ ປະຕິເສດບໍ່ຍອມໂອ້ລົມເຈລະຈາ ກັບພວກນັກສຶກສາ ແລະ ບໍ່ມີສັນຍານວ່າ ທ່າທີດັ່ງກ່າວຈະມີການປ່ຽນແປງ ໃນເວລາອັນໃກ້ນີ້ ແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ.
