ພວກເຄືອຂ່າຍປະຊາຄົມຊາວປະມົງຕ່າງໆຈາກກຳປູເຈຍ ແລະໄທ ພວມຮວມກຳລັງກັນເພື່ອພະຍາຍາມຢຸດການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າພະລັງນ້ຳ ໃນລຳແມ່ນ້ຳຂອງ. ບັນດາຜູ້ນຳປະຊາຄົມແລະພວກປົກປ້ອງ ສິ່ງແວດລ້ອມ ເຕືອນວ່າ ການລົບກວນທາງໄຫລຂອງນໍ້າ ແລະການຍົກຍ້າຍຂອງປາ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນຫຼາຍລ້ານຄົນໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະເວລານີ້ ພວກເຂົາເຈົ້າກຳລັງດຳເນີນງານຮ່ວມກັນ ເພື່ອພະຍາຍາມຊັກຊວນບັນດາລັດຖະບານ ຕ່າງໆ ໃຫ້ປະລະໂຄງການສ້າງເຂື່ອນຕ່າງໆເສຍ. ສິງມີລາຍລະອຽດ ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ຈາກລາຍງານຂອງ Ron Corben ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ທີ່ບາງກອກ ມາສະເໜີທ່ານ.
ການລົນນະລົງຂອງພວກເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວ ໄດ້ນຳເອົາພວກປະຊາຄົມຊາວປະມົງທ້ອງຖິ່ນ ຈາກໄທແລະກຳປູເຈຍ ມາຮວມກຳລັງກັນ ເພາະພວກເຂົາເຈົ້າພາກັນຢ້ານກົວວ່າ ວິຖີຊີວິດແລະການທຳມາຫາກິນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ອາດຈະສູນເສຍໄປ ຍ້ອນການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນຕັນນ້ຳ ໃນເຂດຕອນລຸ່ມຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ ທີ່ຍາວ 4300 ຫຼັກກິໂລແມັດນັ້ນ.
ປະຊາຊົນຫຼາຍລ້ານຄົນ ໃນກຳປູເຈຍແລະໄທ ແມ່ນກາງຕໍ່ໂດຍກົງນຳປາ ເພື່ອຄວາມໝັ້ນຄົງທາງອາຫານ. ພວກເຄືອຂ່າຍປະຊາຄົມຊາວປະມົງກ່າວວ່າ ເຂົາເຈົ້າຄັດຄ້ານຕໍ່ການສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າພະລັງນ້ຳຂະໜາດໃຫຍ່ທັງໝົດ ໃນລຳແມ່ນ້ຳຂອງ. ມີແຜນການສ້າງເຂື່ອນໄຟ ຟ້າພະລັງນ້ຳ ຫຼາຍເຖິງ 11 ແຫ່ງໃນລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ.
ຫຼັງຈາກທຳຄວາມກົດດັນການຄັດຄ້ານຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ຕໍ່ການສ້າງເຂື່ອນແຕ່ລະແຫ່ງ ມາເປັນເວລາຫຼາຍປີ ບັດນີ້ພວກເຂົາເຈົ້າກຳລັງພະຍາຍາມຮວມກຳລັງກັນ ແລະວິ້ງເຕັ້ນເຂົ້າຫາລັດຖະບານຂອງແຕ່ລະປະເທດໃນພາກພື້ນ.
ທ່ານ Om Savath ເປັນຫົວໜ້າ ທີມແນວໂຮມເຄື່ອນໄຫວດ້ານການປະມົງ ຫລື FACT
ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນກຳປູເຈຍ.
ທ່ານອົມ ສະຫວັດ ກ່າວວ່າ “ພວກເຮົາພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ລັດຖະບານ ໂດຍສະເພາະລັດຖະບານກຳປູເຈຍ ແລະປະເທດອື່ນໆ ໃຫ້ທຳການສຶກສາ ເພື່ອຢຸດການສ້າງ
ເຂື່ອນຂຶ້ນຕາມລຳແມ່ນ້ຳຂອງ ໂດຍສະເພາະ ເຂື່ອນດອນສະຫົງ ເພາະວ່າມັນຢູ່
ໃກ້ໆຊາຍແດນກຳປູເຈຍຕິດກັບລາວ. ເຂື່ອນແຫ່ງນີ້ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງຫຼວງ
ຫຼາຍຕໍ່ການປະມົງ. ພວກເຮົາກຳລັງຮວມແຮງກັນ ໂດຍສະເພາະ ບັນດາເຄືອຂ່າຍ
ກຳປູເຈຍ ໄທ ລາວແລະຫວຽດນາມ ແລະກໍວາງແຜນຈະເຊື່ອມໂຍງ ກັບມຽນມາ.”
ພວກເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລາວຢຸດການສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ມູນຄ່າ 3500 ລ້ານດອນລາ ໃນພາກເໜືອຂອງລາວ ແລະໃຫ້ຢຸດເຂື່ອດອນສະຫົງ ພະລັງແຮງຂະໜາດ 260 ເມກາວັດ ທີ່ຈະສ້າງຂຶ້ນຢູ່ໃກ້ໆກັບຊາຍແດນ ລາວ-ກຳປູເຈຍນັ້ນ.
ບັນດານັກວິທະຍາສາດກ່າວວ່າ ເຂື່ອນດອນສະຫົງ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບ ຢ່າງສຳຄັນຕໍ່ການເຄື່ອນຍ້າຍໄປມາຂອງພວກປູປາ. ບໍລິເວນດັ່ງກ່າວ ຂອງນ້ຳຂອງ ຖືວ່າເປັນເຂດດຽວເທົ່ານັ້ນ ທີ່ພວກປູປາຈະສາມາດລອຍຂຶ້ນລົງໄດ້ ຢ່າງປອດໄພ ໃນຍາມລະດູແລ້ງ.
ທ່ານນາງເປຣມຣືດີ ດາວຣຸ່ງ ຜູ້ອຳນວຍການຮ່ວມຂອງມູນນິທິຟື້ນຟູ ນິເວດວິທະຍາ ຊຶ່ງເປັນອົງການທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານກ່າວວ່າ ພວກປະຊາຄົມໃນເຂດທ້ອງຖິ່ນ ຈຳເປັນ
ຕ້ອງມີປາກມີສຽງ ໃນອະນາຄົດ ເພາະວ່າການພັດທະນາໃດໆກໍແມ່ນ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ວິຖີຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ.
ທ່ານນາງເປຣມຣືດີ ກ່າວວ່າ “ປະຊາຊົນຈະຕ້ອງມີປາກມີສຽງຫລາຍຂຶ້ນໂດຍກົງຫຼາຍຂຶ້ນ ໃນເລື້ອງນີ້ ກໍຄືພວກປະຊາຊົນທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໂດຍກົງ ຈາກເຂື່ອນດັ່ງກ່າວ. ໃນການເຄື່ອນໄຫວກ່ຽວກັບເຂື່ອນໄຟຟ້າພະລັງນ້ຳໃນລຳແມ່ນ້ຳຂອງນີ້ ໄດ້ມີຫຼາຍກຸ່ມເຂົ້າພັວພັນນຳ ແຕ່ວ່າປາກສຽງທີ່ແຂງແຮງທີ່ສຸດ ໃນແງ່ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດທ້ອງ
ຖິ່ນ ແມ່ຢູ່ໃນໄທ ແລະກຳປູເຈຍ."
ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ ຢູ່ໃນລາວນັ້ນ ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ໄທ ບ່ອນທີ່ແມ່ນ້ຳຫຼາຍສາຍເປັນສາຂາຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ. ຈັງຫວັດອຸ ບົນຣາຊະທານີໃນພາກຕາເວັນອອກ
ສຽງເໜືອຂອງໄທ ພວກປະຊາຄົມຕ່າງໆ ຢູ່ເລາະຕາມແມ່ນ້ຳປາກມູນ ໄດ້ພາກັນຕໍ່ສູ້ມາເປັນເວລາເກືອບ 30 ປີ ຄັດຄ້ານຕໍ່ການສ້າງເຂື່ອນແຫ່ງນຶ່ງ ແລະຕໍ່ມາ ຕໍ່ສູ້ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ມີການໄຂພວກປະຕູນ້ຳກັນນ້ຳຖ້ວມຢ່າງສະໝໍ່າ ສະເໝີ ເພື່ອປ່ອຍໃຫ້ປູປາຈາກແມ່ນ້ຳຂອງ ລອຍເຂົ້າໄປຫາແມ່ນ້ຳປາກມູນນີ້ໄດ້.
ທ່ານນາງສົມປອງ ວຽງຈັນ ຜູ້ນຳປະຊາຄົມແມ່ນ້ຳປາກມູນ ກ່າວວ່າ ເຂື່ອນທີ່ດອນສະຫົງ
ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຕໍ່ພວກປູປາ ແລະຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຄົມໃນ
ທ້ອງຖິ່ນ.
ທ່ານນາງ ສົມປອງເວົ້າວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າສາມາດເວົ້າໄດ້ຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ເຂື່ອນໃດກໍ
ຕາມທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນລຳແມ່ນ້ຳຂອງ ຄືກັນກັບເຂື່ອນນໍ້າມູນ ຕອນທີ່ເຂົາເຈົ້າຕັດພວກ
ເຮົາອອກຈາກແມ່ນ້ຳຂອງພວກເຮົາເອງ ແລະມັນກໍຈະເປັນແບບດຽວກັນ ກັບແມ່
ນ້ຳຂອງ. ນ້ຳຂອງເປັນແມ່ນໍ້າຂອງພວກເຮົາໝົດສູ່ຄົນ. ຖ້າເຂື່ອນດອນສະຫົງຫາກ
ເກີດຂຶ້ນແທ້ໆແລ້ວ ພວກປະຊາຊົນໃນແມ່ນ້ຳປາກມູນ ກໍບໍ່ສາມາດຈະຢູ່ໄປໄດ້ຄືກັນ
ມັນຈະສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ພວກເຮົາ ໂດຍທັນທີ.”
ທີ່ກຳປູເຈຍ ປະຊາຊົນຫລາຍຮອດ 6 ລ້ານຄົນ ແມ່ນອາໄສໂດຍກົງນຳປາ ຈາກທະເລສາບໃຫຍ່ ຫຼື Ton Le Sap ນັ້ນ ເພື່ອຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານອາຫານ.
ຫົວໜ້າ ເຄືອຂ່າຍຊາວປະມົງ ຕົງ ເລ ສາບ ທ່ານ Long Sochet ກ່າວວ່າ ພວກປະຊາຄົມເຫລົ່ານັ້ນເປັນຫ່ວງ ກ່ຽວກັບອະນາຄົດຂອງເຂົາເຈົ້າ ຖ້າຫາກວ່າມີການສ້າງເຂື່ອນດອນສະຫົງແທ້ ແລະວ່າ ການກັ້ນນ້ຳຈາກແມ່ນ້ຳຂອງໄວ້ ຈະເຮັດໃຫ້ປະລິມານປາຢູ່ໃນ ຕົງເລ ສາບ ຫລຸດນ້ອຍລົງ ແລະກໍຈະສ້າງຄວາມລຳບາກໃຫ້ປະຊາຊົນໃນທ້ອງຖິ່ນ ຍ້ອນການສູນເສຍວິຊາຫາກິນຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະຜົນກະທົບຕໍ່ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ.
ການສຶກສາບັ້ນນຶ່ງ ໂດຍຄະນະກຳມະການລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງຫຼື MRC ຊຶ່ງເປັນອົງການຈັດຕັ້ງ
ລະຫວ່າງລັດຖະບານ ລາວ ໄທ ກຳປູເຈຍແລະຫວຽດນາມ ໄດ້ເຕືອນວ່າ ການສ້າງເຂື່ອນຂຶ້ນໃສ່ລຳແມ່ນ້ຳຂອງຕອນລຸ່ມ ສາມາດເຮັດໃຫ້ປະລິມານປູປາໃນນ້ຳຂອງ ຫລຸດລົງໄດ້
ເຖິງ 300 ພັນໂຕນຕໍ່ປີ ຊຶ່ງຈະສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໜັກ ຕໍ່ພວກປະຊາຄົມໃນກຳປູເຈຍ.
ເມື່ືອຕົ້ນເດືອນກັນຍາ ທີ່ນະຄອນຫຼວງພະນົມເປັນ ພວກເຄື່ອນໄຫວພາ ກັນປຸ້ມລຸມ ຕໍ່ຕ້ານພວກນັກລົງທຶນຈາກມາເລເຊຍ ທີ່ສະໜັບສະໜຸນໂຄງການສ້າງເຂື່ອນດອນສະຫົງນັ້ນ ດ້ວຍການເຮັດໜັງສືຮ້ອງຮຽນໃຫ້ງົດໂຄງການດັ່ງກ່າວ ໂດຍມີລາຍເຊັນສະໜັບສະໜຸນ ປະມານ 250 ພັນລາຍເຊັນ.
ໃນເດືອນມິຖຸນາຜ່ານມາ ລັດຖະບານລາວໄດ້ຕົກລົງທີ່ຈະເຂົ້າຮ່ວມໃນຂັ້ນຕອນປຶກສາຫາລືກັນລ່ວງໜ້າ ທີ່ບັນດານັກວິເຄາະເຫັນວ່າ ເປັນການຍິນຍອມຂອງລາວ ຕໍ່ໜ້າການ
ຕຳໜິຕິຕຽນທີ່ມີຫຼາຍຂຶ້ນນັບມື້ກ່ຽວກັບເຂື່ອນດອນສະຫົງນັ້ນ.
ແຕ່ຫລາຍໆກຸ່ມ ເຊັ່ນກຸ່ມແນວໂຮມຮັກສາແມ່ນ້ຳຂອງໄວ້ ຫຼື Save the Mekong Coalition (SMC) ໄດ້ຕັ້ງຄວາມເປັນຫ່ວງຂຶ້ນມາວ່າ ຂັ້ນຕອນດັ່ງກ່າວບໍ່ພຽງພໍ ແລະ
ໄດ້ຍົກເລື້ອງນີ້ຂຶ້ນມາເວົ້າ ໃນຈົດໝາຍ ທີ່ຂຽນເຖິງ ບັນດານາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງລາວ ກຳປູເຈຍ ໄທ ແລະຫວຽດນາມ.
ຫວຽດນາມໄດ້ເອົາທ່າທີທີ່ແຂງແຮງກ່ຽວກັບພວກ ໂຄງການເຫຼົ່ານີ້. ໃນເດືອນເມສາ ທີ່
ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຂອງບັນດາຜູ້ນຳໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳ ຂອງ ຫວຽດນາມໄດ້ຮຽກຮ້ອງ
ໃຫ້ ຫ້າມການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນຂຶ້ນໃນລຳແມ່ນ້ຳຂອງ ເປັນເວລາ 10 ປີ.
ສື່ທີ່ລັດຄວບຄຸມຢູ່ໃນຫວຽດນາມ ໄດ້ກ່າວແລ້ວວ່າ ພວກເຂື່ອນຕ່າງໆໃນລຳແມ່ນ້ຳຂອງ ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບແລ້ວ ຕໍ່ການເຮັດໄຮ່ເຮັດນາ ຍ້ອນໄດ້ລົບກວນເສ້້ນທາງໄຫລຂອງນ້ຳ ເຮັດໃຫ້ນ້ຳເຄັມຂຶ້ນ ໃຫ້ດິນໄຫລໜີ ຊຶ່ງເປັນດິນທີ່ມີມຄຸນຄ່າໃນຖານະເປັນປຸຍທຳມະຊາດ ທັງເຮັດໃຫ້ເກີດນ້ຳຖ້ວມ ແລະສະບຽງປູປາ ລົດລົງ.
.
