ປີ 2013 ຜ່ານມານີ້ຖືວ່າເປັນປີທີ່ຮ້ອນເອົ້າທີ່ສຸດປີນຶ່ງ ຍ້ອນ
ການສະສົມ ຂອງປະລິມານແກັສເຮືອນແກ້ວ ຢູ່ໃນບັນຍາ
ກາດ ທີ່ສູງຢ່າງເປັນປະຫວັດການ. Rosanne Skirble
ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ມີລາຍລະອຽດຂອງເລຶ່ອງນີ້ ຊຶ່ງທອງປານ
ຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ປີ 2013 ກໍເປັນອີກປີນຶ່ງ ທີ່ມີສະພາບອາກາດຮ້ອນເອົ້າທີ່ສຸດ ຄືເປັນປີທີ່ເກີດມີໄຟປ່າ ແລະນໍ້າຖ້ວມທີ່ເປັນອັນຕະລາຍເຖິງແກ່ຊີວິດຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ ເກີດຄື້ນຄວາມຮ້ອນ ແລະຄວາມແຫ້ງແລ້ງທີ່ຮຸນແຮງ ພ້ອມກັບເກີດພາຍຸເຂດຮ້ອນ ທີ່ແຮງທີ່ສຸດທີ່ເຄີຍປະທະຝັ່ງ ເຊັ່ນພາຍຸໄຕ້ຝຸ່ນ Haiyan ໄດ້ເອົາຊີວິດຜູ້ຄົນໄປ 6,000 ຄົນ ໃນຟິລິບປິນ ແລະມີສີ່ລ້ານກວ່າຄົນ ບໍ່ມີບ້ານຢູ່ອາໄສ ຊຶ່ງນາງ Marilyn Dela Cruz ກໍຢູ່ໃນຈໍານວນນັ້ນ.
ນາງ Marilyn ເອົາບັດປະຈໍາຕົວຂອງພໍ່ປູ່ລາວໃຫ້ເບິ່ງ ແລະເວົ້າວ່າ: “ນີ້ຄື ຮູບພໍ່ປູ່ຂ້ອຍ ລາວຍັງຫາຍສາບສູນຢູ່ ເທົ່າທຸກມື້ນີ້ ແລະພວກເຮົາກໍພາກັນ ຄົ້ນຫາຊາກສົບຢ່າງບໍ່ລົດລະ ຊຶ່ງພວກເຮົາຫວັງວ່າຈະພົບຊາກສົບເພິ່ນ ນີ້ຄືສົ້ງຂາສັ້ນລູກຊາຍຂ້ອຍ ດຽວນີ້ເຮົາມີກັນແຕ່ທໍ່ນີ້.”
ໃນຂະນະການສຶກສາຄົ້ນຄວ້າ ຊີ້ແນະວ່າ ບັນຍາກາດທີ່ຮ້ອນເອົ້າຂຶ້ນນັ້ນ ແມ່ນເຮັດໃຫ້ສະພາບອາກາດປັ່ນປ່ວນຮ້າຍແຮງຂຶ້ນໄປອີກ. Richard Kerr ນັກຂຽນທີ່ມີປະສົບປະ ການ ສໍາຫຼັບວາລະສານວິທະຍາສາດເວົ້າວ່າ ບໍ່ສາມາດທີ່ຈະນຳເອົາສະພາບອາກາດປັ່ນປ່ວນແຕ່ພຽງຄັ້ງດຽວ ໄປເຊື່ອມໂຍງໃສ່ການປ່ຽນແປງຂອງອາກາດໄດ້.
ທ່ານ ເຄຍ ເວົ້າວ່າ: “ນອກເໜືອໄປຈາກຄື້ນຄວາມຮ້ອນ ຝົນຕົກໜັກ ພາຍຸຝົນຕົກໜັກ ພາຍຸຫິມະຕົກໜັກ ເຫຼົ່ານີ້ແລ້ວ. ບັນດານັກວິທະຍາສາດຍັງມີຄວາມລະມັດລະວັງຫຼາຍທີ່ສຸດ ກ່ຽວກັບວ່າ ຈະເອົາພາຍຸໄຕ້ຝຸ່ນ ຫຼືລົມຫົວ ກຸດທໍເນໂດ ໄປເຊື່ອມໂຍງໃສ່ກັບ ສະພາບອາກາດຮ້ອນເອົ້າຂອງໂລກ.”
ແຕ່ວ່າ ນັກວິທະຍາສາດຊັ້ນນໍາໜ້າທັງຫຼາຍ ເວົ້າຢ່າງແນ່ນອນ ຢູ່ໃນລາຍ ງານຄະນະ ກໍາມະການຂອງລັດຖະບານ ເລຶ່ອງລາຍງານການປະເມີນສະ ພາບດິນຟ້າອາກາດປ່ຽນແປງ ທີ່ນໍາອອກເຜີຍແຜ່ໃນເດືອນກັນຍາປີກາຍນີ້ ຊຶ່ງໃນລາຍງານນັ້ນໄດ້ຢືນຢັນດ້ວຍຄວາມໝັ້ນໃຈຢ່າງໜັກແໜ້ນວ່າ ຄວາມ ຮ້ອນເອົ້າໂລກນັ້ນແມ່ນມີຈິງ ແລະສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຖິ້ມໂທດໃສ່ນໍ້າມືຂອງມະ ນຸດນັ້ນເອງ. ໃນການປະກາດຫຼັກຖານທີ່ພົບເຫັນຂອງກໍາມະການດັ່ງກ່າວທີ່ນະຄອນຫຼວງ Stockholm ປະເທດ Sweden ນັ້ນ ທ່ານ Michel Jarraud ເລຂາທິການໃຫຍ່ອົງການພະຍາກອນອາກາດໂລກ ໄດ້ເນັ້ນຢໍ້າ ເຖິງໄພຂົ່ມຂູ່ໄວ້ດັ່ງນີ້:
ທ່ານ Jarraud ເວົ້າວ່າ: “ນັ້ນມັນໜ້າຈະເປັນສິ່ງຕັກເຕືອນ ໃຫ້ຕື່ນຕົວອີກປະການນຶ່ງ ໄດ້ວ່າ ກິດຈະກໍາຕ່າງໆຂອງມວນມະນຸດເຮົາທຸກມື້ນີ້ ແມ່ນຈະສົ່ງຜົນກະທົບອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດຕໍ່ສັງຄົມ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ຕໍ່ພວກເຮົາ ແຕ່ຈະມີຕໍ່ພວກຄົນຫຼາຍໆລຸ້ນຕໍ່ໄປນັ້ນນໍາອີກ.”
ການຕັກເຕືອນໃຫ້ຕື່ນຕົວ ທີ່ວ່ານັ້ນ ມີຂື້ນບໍ່ດົນ ກ່ອນກອງປະຊຸມປະຈໍາປີ ຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ທີ່ນະຄອນຫຼວງ Warsaw ປະເທດໂປແລນ ບ່ອນທີ່ມີຜູ້ຕາງໜ້າຈາກ 192 ປະເທດ ໄດ້ພົບປະກັນ ເພື່ອປູພື້ນຖານສໍາ ລັບສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສະພາບອາກາດສະບັບໃໝ່ ເພື່ອໃຊ້ແທນສະບັບທີ່ ໝົດອາຍຸໄປ ໃນປີ 2012 ແລ້ວນັ້ນ.
ສິ່ງທີ່ເກີດຈາກກອງປະຊຸມບັ້ນດັ່ງກ່າວ ກໍຄືຮ່ອງຮອຍເປັນໄນໆພໍຈະບອກໄດ້ວ່າ ສົນທິ ສັນຍາໂລກສະບັບໃໝ່ນີ້ຈະມີລັກສະນະຢ່າງໃດ ໂດຍອິງຕາມທ່ານ Elliot Diringer ນັກຊ່ຽວຊານດ້ານນະໂຍບາຍປະຈໍາສູນກາງການແກ້ໄຂບັນຫາດິນຟ້າອາກາດ ແລະພະລັງງານ ນັ້ນວ່າ ມັນໜ້າຈະມີ ລັກສະນະ ໃນການລວມເອົານະໂຍບາຍຕ່າງໆລະດັບປະເທດ ມາໂຮມເຂົ້າ ກັນນັ້ນຫຼາຍກວ່າ ຊຶ່ງທ່ານ Elliot ໄດ້ຍົກເອົາເລຶ່ອງຄວາມພະຍາຍາມ ເພື່ອການແລກປ່ຽນມົນລະພິດ ທີ່ກໍາລັງດໍາເນີນການຢູ່ໃນຈີນ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍດິນຟ້າອາກາດສະບັບໃໝ່ໃນປະເທດແມັກຊິໂກ ແລະ ແຜນປະຕິບັດງານກ່ຽວກັບດິນຟ້າອາກາດຂອງສະຫະລັດ ທີ່ໄດ້ປະກາດອອກໄປໂດຍ ປະທານາທິບໍດີ ໂອບາມາ ໃນເດືອນມິຖຸນາ ປີແລ້ວນີ້.
ທ່ານ Diringer ເວົ້າວ່າ: “ແນ່ນອນທີ່ສຸດວ່າ ປະເທດຕ່າງໆ ຫົວເມືອງ ແລະລັດ ທັງຫຼາຍ ບໍ່ຕ້ອງລໍຖ້າຂໍ້ຕົກລົງຂອງລະຫວ່າງປະເທດ ແລະພວກເຂົາເຈົ້າກໍບໍ່ໜ້າຈະລໍຖ້າຂໍ້ຕົກລົງຂອງລະຫວ່າງປະເທດດອກ ຂ້າພະເຈົ້າ ຄິດວ່າ ແທນທີ່ວ່າຈະຕ້ອງໄດ້ມາລວມ ຕົວກັນ ແລະລວມເຂົ້າກັນຢູ່ໃນຂໍ້ຕົກ ລົງຂອງລະຫວ່າງປະເທດ ແລະຊຶ່ງນັ້ນ ກໍຕໍ່ເມື່ອວ່າ ເຮົາເຫັນມີຄວາມກ້າວ ໜ້າຂອງເລຶ່ອງນີ້ ຢູ່ໃນລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ແລະໃນລະດັບຊາດເສຍກ່ອນ ກ່ອນທີ່ພວກເຮົາສາມາດຈະຮ່າງຂໍ້ຕົກລົງລະຫວ່າງປະເທດ ທີ່ເຂັ້ມແຂງ ແລະມີເຫດຜົນທີ່ໜັກແໜ້ນໄດ້.”
ທ່ານ Diringer ໃຫ້ຄວາມເຫັນຕື່ມວ່າ ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາສະພາບດິນ ຟ້າອາກາດປ່ຽນແປງນັ້ນ ຈະຕ້ອງມາຈາກທຸກໆລະດັບ ຂອງພາກລັດຖະ ບານ ພາກສາທາລະນະ ແລະເອກກະຊົນ ແລະຈາກ ແຕ່ລະສ່ວນບຸກຄົນນຳດ້ວຍ.
ການສະສົມ ຂອງປະລິມານແກັສເຮືອນແກ້ວ ຢູ່ໃນບັນຍາ
ກາດ ທີ່ສູງຢ່າງເປັນປະຫວັດການ. Rosanne Skirble
ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ມີລາຍລະອຽດຂອງເລຶ່ອງນີ້ ຊຶ່ງທອງປານ
ຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ປີ 2013 ກໍເປັນອີກປີນຶ່ງ ທີ່ມີສະພາບອາກາດຮ້ອນເອົ້າທີ່ສຸດ ຄືເປັນປີທີ່ເກີດມີໄຟປ່າ ແລະນໍ້າຖ້ວມທີ່ເປັນອັນຕະລາຍເຖິງແກ່ຊີວິດຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ ເກີດຄື້ນຄວາມຮ້ອນ ແລະຄວາມແຫ້ງແລ້ງທີ່ຮຸນແຮງ ພ້ອມກັບເກີດພາຍຸເຂດຮ້ອນ ທີ່ແຮງທີ່ສຸດທີ່ເຄີຍປະທະຝັ່ງ ເຊັ່ນພາຍຸໄຕ້ຝຸ່ນ Haiyan ໄດ້ເອົາຊີວິດຜູ້ຄົນໄປ 6,000 ຄົນ ໃນຟິລິບປິນ ແລະມີສີ່ລ້ານກວ່າຄົນ ບໍ່ມີບ້ານຢູ່ອາໄສ ຊຶ່ງນາງ Marilyn Dela Cruz ກໍຢູ່ໃນຈໍານວນນັ້ນ.
ນາງ Marilyn ເອົາບັດປະຈໍາຕົວຂອງພໍ່ປູ່ລາວໃຫ້ເບິ່ງ ແລະເວົ້າວ່າ: “ນີ້ຄື ຮູບພໍ່ປູ່ຂ້ອຍ ລາວຍັງຫາຍສາບສູນຢູ່ ເທົ່າທຸກມື້ນີ້ ແລະພວກເຮົາກໍພາກັນ ຄົ້ນຫາຊາກສົບຢ່າງບໍ່ລົດລະ ຊຶ່ງພວກເຮົາຫວັງວ່າຈະພົບຊາກສົບເພິ່ນ ນີ້ຄືສົ້ງຂາສັ້ນລູກຊາຍຂ້ອຍ ດຽວນີ້ເຮົາມີກັນແຕ່ທໍ່ນີ້.”
ໃນຂະນະການສຶກສາຄົ້ນຄວ້າ ຊີ້ແນະວ່າ ບັນຍາກາດທີ່ຮ້ອນເອົ້າຂຶ້ນນັ້ນ ແມ່ນເຮັດໃຫ້ສະພາບອາກາດປັ່ນປ່ວນຮ້າຍແຮງຂຶ້ນໄປອີກ. Richard Kerr ນັກຂຽນທີ່ມີປະສົບປະ ການ ສໍາຫຼັບວາລະສານວິທະຍາສາດເວົ້າວ່າ ບໍ່ສາມາດທີ່ຈະນຳເອົາສະພາບອາກາດປັ່ນປ່ວນແຕ່ພຽງຄັ້ງດຽວ ໄປເຊື່ອມໂຍງໃສ່ການປ່ຽນແປງຂອງອາກາດໄດ້.
ທ່ານ ເຄຍ ເວົ້າວ່າ: “ນອກເໜືອໄປຈາກຄື້ນຄວາມຮ້ອນ ຝົນຕົກໜັກ ພາຍຸຝົນຕົກໜັກ ພາຍຸຫິມະຕົກໜັກ ເຫຼົ່ານີ້ແລ້ວ. ບັນດານັກວິທະຍາສາດຍັງມີຄວາມລະມັດລະວັງຫຼາຍທີ່ສຸດ ກ່ຽວກັບວ່າ ຈະເອົາພາຍຸໄຕ້ຝຸ່ນ ຫຼືລົມຫົວ ກຸດທໍເນໂດ ໄປເຊື່ອມໂຍງໃສ່ກັບ ສະພາບອາກາດຮ້ອນເອົ້າຂອງໂລກ.”
ແຕ່ວ່າ ນັກວິທະຍາສາດຊັ້ນນໍາໜ້າທັງຫຼາຍ ເວົ້າຢ່າງແນ່ນອນ ຢູ່ໃນລາຍ ງານຄະນະ ກໍາມະການຂອງລັດຖະບານ ເລຶ່ອງລາຍງານການປະເມີນສະ ພາບດິນຟ້າອາກາດປ່ຽນແປງ ທີ່ນໍາອອກເຜີຍແຜ່ໃນເດືອນກັນຍາປີກາຍນີ້ ຊຶ່ງໃນລາຍງານນັ້ນໄດ້ຢືນຢັນດ້ວຍຄວາມໝັ້ນໃຈຢ່າງໜັກແໜ້ນວ່າ ຄວາມ ຮ້ອນເອົ້າໂລກນັ້ນແມ່ນມີຈິງ ແລະສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຖິ້ມໂທດໃສ່ນໍ້າມືຂອງມະ ນຸດນັ້ນເອງ. ໃນການປະກາດຫຼັກຖານທີ່ພົບເຫັນຂອງກໍາມະການດັ່ງກ່າວທີ່ນະຄອນຫຼວງ Stockholm ປະເທດ Sweden ນັ້ນ ທ່ານ Michel Jarraud ເລຂາທິການໃຫຍ່ອົງການພະຍາກອນອາກາດໂລກ ໄດ້ເນັ້ນຢໍ້າ ເຖິງໄພຂົ່ມຂູ່ໄວ້ດັ່ງນີ້:
ທ່ານ Jarraud ເວົ້າວ່າ: “ນັ້ນມັນໜ້າຈະເປັນສິ່ງຕັກເຕືອນ ໃຫ້ຕື່ນຕົວອີກປະການນຶ່ງ ໄດ້ວ່າ ກິດຈະກໍາຕ່າງໆຂອງມວນມະນຸດເຮົາທຸກມື້ນີ້ ແມ່ນຈະສົ່ງຜົນກະທົບອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດຕໍ່ສັງຄົມ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ຕໍ່ພວກເຮົາ ແຕ່ຈະມີຕໍ່ພວກຄົນຫຼາຍໆລຸ້ນຕໍ່ໄປນັ້ນນໍາອີກ.”
ການຕັກເຕືອນໃຫ້ຕື່ນຕົວ ທີ່ວ່ານັ້ນ ມີຂື້ນບໍ່ດົນ ກ່ອນກອງປະຊຸມປະຈໍາປີ ຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ທີ່ນະຄອນຫຼວງ Warsaw ປະເທດໂປແລນ ບ່ອນທີ່ມີຜູ້ຕາງໜ້າຈາກ 192 ປະເທດ ໄດ້ພົບປະກັນ ເພື່ອປູພື້ນຖານສໍາ ລັບສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສະພາບອາກາດສະບັບໃໝ່ ເພື່ອໃຊ້ແທນສະບັບທີ່ ໝົດອາຍຸໄປ ໃນປີ 2012 ແລ້ວນັ້ນ.
ສິ່ງທີ່ເກີດຈາກກອງປະຊຸມບັ້ນດັ່ງກ່າວ ກໍຄືຮ່ອງຮອຍເປັນໄນໆພໍຈະບອກໄດ້ວ່າ ສົນທິ ສັນຍາໂລກສະບັບໃໝ່ນີ້ຈະມີລັກສະນະຢ່າງໃດ ໂດຍອິງຕາມທ່ານ Elliot Diringer ນັກຊ່ຽວຊານດ້ານນະໂຍບາຍປະຈໍາສູນກາງການແກ້ໄຂບັນຫາດິນຟ້າອາກາດ ແລະພະລັງງານ ນັ້ນວ່າ ມັນໜ້າຈະມີ ລັກສະນະ ໃນການລວມເອົານະໂຍບາຍຕ່າງໆລະດັບປະເທດ ມາໂຮມເຂົ້າ ກັນນັ້ນຫຼາຍກວ່າ ຊຶ່ງທ່ານ Elliot ໄດ້ຍົກເອົາເລຶ່ອງຄວາມພະຍາຍາມ ເພື່ອການແລກປ່ຽນມົນລະພິດ ທີ່ກໍາລັງດໍາເນີນການຢູ່ໃນຈີນ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍດິນຟ້າອາກາດສະບັບໃໝ່ໃນປະເທດແມັກຊິໂກ ແລະ ແຜນປະຕິບັດງານກ່ຽວກັບດິນຟ້າອາກາດຂອງສະຫະລັດ ທີ່ໄດ້ປະກາດອອກໄປໂດຍ ປະທານາທິບໍດີ ໂອບາມາ ໃນເດືອນມິຖຸນາ ປີແລ້ວນີ້.
ທ່ານ Diringer ເວົ້າວ່າ: “ແນ່ນອນທີ່ສຸດວ່າ ປະເທດຕ່າງໆ ຫົວເມືອງ ແລະລັດ ທັງຫຼາຍ ບໍ່ຕ້ອງລໍຖ້າຂໍ້ຕົກລົງຂອງລະຫວ່າງປະເທດ ແລະພວກເຂົາເຈົ້າກໍບໍ່ໜ້າຈະລໍຖ້າຂໍ້ຕົກລົງຂອງລະຫວ່າງປະເທດດອກ ຂ້າພະເຈົ້າ ຄິດວ່າ ແທນທີ່ວ່າຈະຕ້ອງໄດ້ມາລວມ ຕົວກັນ ແລະລວມເຂົ້າກັນຢູ່ໃນຂໍ້ຕົກ ລົງຂອງລະຫວ່າງປະເທດ ແລະຊຶ່ງນັ້ນ ກໍຕໍ່ເມື່ອວ່າ ເຮົາເຫັນມີຄວາມກ້າວ ໜ້າຂອງເລຶ່ອງນີ້ ຢູ່ໃນລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ແລະໃນລະດັບຊາດເສຍກ່ອນ ກ່ອນທີ່ພວກເຮົາສາມາດຈະຮ່າງຂໍ້ຕົກລົງລະຫວ່າງປະເທດ ທີ່ເຂັ້ມແຂງ ແລະມີເຫດຜົນທີ່ໜັກແໜ້ນໄດ້.”
ທ່ານ Diringer ໃຫ້ຄວາມເຫັນຕື່ມວ່າ ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາສະພາບດິນ ຟ້າອາກາດປ່ຽນແປງນັ້ນ ຈະຕ້ອງມາຈາກທຸກໆລະດັບ ຂອງພາກລັດຖະ ບານ ພາກສາທາລະນະ ແລະເອກກະຊົນ ແລະຈາກ ແຕ່ລະສ່ວນບຸກຄົນນຳດ້ວຍ.
