ຟັງລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດຊ້າໆ:
ນັກຮຽນກຳປູເຈຍ ຊັ້ນປີທີ 12 ເກືອບ 75 ສ່ວນຮ້ອຍ ບໍ່ຜ່ານການ
ສອບເສັງທ້າຍປີ ໃນເດືອນສິງຫາ 2014 ນັ້ນ. ເປັນຫຍັງຈຶ່ງວ່າ
ມີນັກຮຽນເສັງຕົກຫລາຍແທ້? ເຫດຜົນກໍຄືວ່າ ນະໂຍບາຍໃໝ່ທີ່
ລັດຖະບານວາງອອກ ເມື່ອບໍ່ດົນກ່ອນໜ້ານັ້ນ ເຮັດໃຫ້ນັກຮຽນບໍ່
ສາມາດລັກກ່າຍຂໍ້ສອບເສັງໄດ້. ທ່ານ ຮັງ ຈວນ ນະຣົນ ລັດຖະ
ມົນຕີສຶກສາຄົນໃໝ່ ຢາກຍຸດຕິການລັກກ່າຍແລະໂກງ ຢູ່ໃນໂຮງ
ຮຽນ. ດາຣາມີລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ຈາກລາຍງານຂອງ
ພະແນກ ພາສາອັງກິດພິເສດຂອງວີໂອເອ.
ເບິ່ງວີດີໂອພາສາລາວ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ເວລານັກຮຽນ ຊັ້ນປິີ 12 ຂອງກຳປູເຈຍ ທຳການສອບເສັງທ້າຍປີ ໃນເດືອນສິງຫາ ປີ 2014 ນັ້ນ ມີແຕ່ 26% ເທົ່ານັ້ນ ທີ່ສອບຜ່ານ. ລັດຖະມົນຕີສຶກສາຄົນໃໝ່ ໄດ້ອອກຄຳສັ່ງໃຫ້ມີຕຳຫລວດຍາມເພີ້ມຂຶ້ນ ຢູ່ອ້ອມແອ້ມບ່ອນສອບເສັງແຫ່ງຕ່າງໆ ເພື່ອກວດນັກຮຽນ.
ພວກນັກຮຽນແມ່ນບໍ່ສາມາດເອົາໂທລະສັບມືຖື ຫລື ເຄື່ອງຄິດໄລ່ເລກ ເຂົ້າໄປໃນຫ້ອງ
ສອບເສັງໄດ້. ພວກນາຍຄູກໍບໍ່ມີໂອກາດທີ່ຈະບອກນັກຮຽນ ຄຳຕອບຕໍ່ຄຳຖາມໃນຂໍ້ສອບ
ເສັງ. ລັດຖະບານໄດ້ເອົາ ຄົນໄປເຝົ້າຕິດຕາມເບິ່ງ (monitors) ເພື່ອສັງເກດເບິ່ງພວກ
ສອບເສັງຢ່າງລະມັດລະວັງ. ເປັນຫຍັງປີກາຍນີ້ ຈຶ່ງແຕກຕ່າງຈາກປີກ່ອນໆ?
ທ່ານ Hang Chuon Naron ເຂົ້າມາຮັບຕຳແໜ່ງລັດຖະມົນຕີສືກສາ ໃນປີ 2014. ເພິ່ນ
ຢາກຍຸດຕິ ການສໍ້ລາດບັງຫລວງ (corruption) ຫລື ການສໍ້ໂກງຢູ່ໃນບັນດາໂຮງຮຽນ
ຂອງກຳປູເຈຍ. ເພິ່ນຄິດວ່າ ການປະຕິຮູບດ້ານການສຶກສາແມ່ນມີຄວາມຈຳເປັນ ສຳຫລັບ
ການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງກຳປູເຈຍ.
ທ່ານ Hang ກ່າວວ່າ “ສະຫລູບໄດ້ວ່າ ປັດໃຈທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດ ກໍແມ່ນວ່າ ມັນມີ
ທັກສະຫລືຄວາມຊຳນານສາມາດທີ່ບໍ່ເຂົ້າກັນ ຢູ່ໃນກຳປູເຈຍ. ແລະມັນກໍກາຍ
ມາເປັນອຸປະສັກ ຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ ຕໍ່ການເຕີບໂຕ ຕໍ່ການດຶງດູດ
ເອົາການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ. ຄື ພວກເຮົາມີນັກລົງທຶນເຂົ້າມາ
ແລ້ວເຂົາເຈົ້າກໍຊອກຫາໜ່ວຍແຮງງານ ທີ່ມີຄວາມຊຳນານ ຊຶ່ງພວກເຮົາບໍ່ມີ
ຢ່າງພຽງພໍ. ຫາກແຕ່ວ່າ ໃນດ້ານ ອຸປະທານນັ້ນ ເຮົາຊ້ຳພັດມີພວກທີ່ຮຽນຈົບ
ຫລາຍໆຄົນ ທີ່ບໍ່ສາມາດຊອກວຽກເຮັດງານທຳໄດ້. ແລະນີ້ແຫລະຄືບັນຫາທີ່
ຫລາຍໆປະເທດ ກຳລັງປະເຊີນຢູ່ ກໍຄືການມີຄວາມຊຳນານຄວາມສາມາດ
ທີ່ບໍ່ເຂົ້າກັນ ກັບຄວາມຕ້ອງການ.”
ພວກນັກຮຽນທີ່ສອບບໍ່ຜ່ານ ແມ່ນໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ເຂົ້າສອບ
ເສັງໃໝ່ໄດ້ໃນເດືອນຕຸລາຕໍ່ມາ. ລັດຖະບານແລະໂຮງຮຽນພະ
ຍາຍາມຈະຊ່ວຍພວກນັກຮຽນ ປັບປຸງຄະແນນຂອງເຂົາເຈົ້າໃຫ້
ດີຂຶ້ນ. ໃນການສອບເສັງເທື່ອທີສອງນັ້ນ ມີນັກສຶກສາປະມານ
ເສັງຜ່ານ.
ພວກນັກສຶກສາທີ່ທຳການສອບເສັງ ໃນປີ 2015 ຮູ້ວ່າ ພວກເຂົາ
ເຈົ້າຈະຕ້ອງໄດ້ຮຽນໜັກ ເພື່ອຈະໄດ້ຄະແນນດີໆເວລາສອບເສັງ.
ທ້າວລັດຕະນາ ນັກຮຽນປີສຸດທ້າຍ ກ່າວວ່າ ລາວກັບເພື່ອນຮ່ວມ
ຫ້ອງຮຽນຮູ້ດີວ່າ ພວກລາວຈະບໍ່ສາມາດໂກງຂໍ້ສອບໄດ້. ລາວເວົ້າວ່າ ເພື່ອທີ່ຈະຮຽນຈົບ
ມັດທະຍົມສົມບູນ ແລະເຂົ້າຮຽນຕໍ່ໃນມະຫາວິທະຍາໄລໄດ້ນັ້ນ ພວກລາວຈະຕ້ອງໄດ້ປ່ຽນ
ນິໄສຂອງຕົນເອງ.
ທ້າວລັດຕະນາເວົ້າວ່າ “ນະໂຍບາຍໃໝ່ນີ້ ໝາຍຄວາມວ່າ ພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ຮຽນ
ໜັກຂຶ້ນ ແລະຈະອອກໄປຫລິ້ນຫລາຍຄືແຕ່ເກົ່າ ບໍ່ໄດ້ອີກແລ້ວ. ມັນຍັງໝາຍ
ຄວາມອີກວ່າ ພວກເຮົາຈະບໍ່ຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ຈ່າຍເງິນ ໃນລະຫວ່າງການສອບເສັງ.”
ໃນອະດີດຜ່ານມາ ນາຍຄູບາງຄົນຈະເອົາຂໍ້ສອບໄປຂາຍໃຫ້ພວກນັກຮຽນ. ນະໂຍບາຍໃໝ່
ຂອງທ່ານ Hang ມີຮວມທັງເງິນເດືອນຫລາຍຂຶ້ນ ແລະການເຝິກອົບຮົມ ສຳຫລັບພວກນາຍຄູ.
ເບິ່ງວີດີໂອພາສາອັງກິດ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ເວລານີ້ ພວກນາຍຄູໄດ້ເງິນເດືອນ ສະເລ່ຍເດືອນລະ 550,000 ຫລຽນ ຊຶ່ງເທົ່າກັບປະ
ມານ 137 ດອລລ່າເງິນອາເມຣິກັນ. ໃນເດືອນພຶດສະພາ ປີ 2015 ນີ້ ເງິນເດືອນອັດຕາ
ຕ່ຳສຸດ ຂອງເຂົາເຈົ້າ ຈະເພີ້ມຂຶ້ນເປັນ 650,000 ຫລຽນ ຫລືປະມານ 162 ດອລລ່າ.
ງົບປະມານໂດຍລວມສຳຫລັບການສຶກສາ ຈະເພີ້ມຂຶ້ນເປັນ 440 ລ້ານດອລລ່າ.
ການເຝິກອົບຮົມໃໝ່ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ ພວກໃຫ້ການສຶກສາ ກໍຄືນາຍຄູ ສາມາດສອນວິທີການນຶກຄິດແບບວິເຄາະວິໃຈ ແລະຄວາມສາມາດ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາ ໃຫ້ພວກລູກສິດໄດ້.
ມີຫລາຍໆດ້ານສຳຫລັບ ການປັບປຸງໃຫ້ດີຂຶ້ນໄດ້ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນຂອງກຳປູເຈຍ. ຢູ່ໂຮງຮຽນປະຖົມ ຕາມປົກກະຕິແລ້ວ ຫ້ອງຮຽນຫ້ອງໜຶ່ງແມ່ນຈະມີລູກສິດຮອດ 46 ຄົນ ຕໍ່ນາຍຄູຄົນ
ໜຶ່ງ ຊຶ່ງເປັນ ອັດຕາສ່ວນ ນັກຮຽນ-ນາຍຄູ ທີ່ສູງທີ່ສຸດ ຢູ່ນອກເຂດທະວີບອາຟຣິກາ.
ທະນາຄານພັດທະນາເອເຊຍ The Asian Development
Bank ຫລື ADB ແມ່ນເປັນແຫລ່ງທຶນໃໝ່ ສຳຫລັບການປະຕິ
ຮູບການສຶກສາຂອງກຳປູເຈຍ. ທະນາຄານນີ້ກຳລັງໃຫ້ເງິນກຳ
ປູເຈຍ 90 ລ້ານດອລລ່າ ສຳຫລັບໄລຍະ 5 ປີຕໍ່ໜ້າ. ເງິນນີ້
ສ່ວນໜຶ່ງແມ່ນຈະຖືກນຳໃຊ້ໃນໂຄງການຕ່າງໆ ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້
ເດັກນ້ອຍສາມາດເຂົ້າຮຽນ ຕໍ່ໄປໄດ້. ເງິນນີ້ຍັງຈະຖືກນຳໃຊ້
ໃນການດຳເນີນຄວາມພະຍາຍາມ ເພື່ອປັບປຸງຄຸນນະພາບ
ຂອງການສຶກສານຳ.
ທ່ານ Sophea Mar ຈາກທະນາຄານ ADB ກ່າວຊົມເຊີຍ
ການຕັດສິນໃຈຂອງລັດຖະບານກຳປູເຈຍ ໃນການເພີ້ມທະວີການໃຊ້ຈ່າຍດ້ານການສຶກ
ສານັ້ນ. ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ທ່ານເຊື່ອວ່າ ເງິນຈຳນວນນັ້ນແມ່ນຍັງໜ້ອຍເກິນໄປ. ການສຶກ
ສາແມ່ນໄດ້ສ່ວນແບ່ງຂອງງົບປະມານແຫ່ງຊາດໄປ ແຕ່ພຽງປະມານ 17 ສ່ວນຮ້ອຍເທົ່ານັ້ນ.
ທ່ານ Sophea ເວົ້າວ່າ “ການຈັດສັນ ງົບປະມານເປັນສິ່ງສໍາຄັນ, ແຕ່ການໃຊ້ຈ່າຍ
ກໍແຮ່ງສໍາຄັນຫຼາຍກ່ວາ... ການປະຕິຮູບບໍ່ແມ່ນຈະເຮັດຂຶ້ນແຕ່ຢູ່ພາຍໃນກະຊວງ
ເທົ່ານັ້ນ. ການປະຕິຮູບ ມັນຕ້ອງເລີ່ມຕົ້ນຈາກຫ້ອງຮຽນ, ຕ້ອງເລີ່ມຕົ້ນຈາກລະດັບ
ຕ່ໍາກ່ວານັ້ນ. "
ການປະຕິຮູບດ້ານການສຶກສາຂອງກຳປູເຈຍ ແມ່ນຕ້ອງການການສະໜັບສະໜຸນ ຈາກ
ທຸກໆຄົນ. ພວກນັກຮຽນ ພໍ່ແມ່ ລັດຖະບານ ແລະພາກສ່ວນທຸລະກິດ ທັງໝົດນັ້ນກໍແມ່ນ
ມີຄວາມຈຳເປັນທີ່ຈະຕ້ອງຊ່ວຍກັນປັບປຸງພວກໂຮງຮຽນ. ທັງການສອບເສັງແລະເສດຖະ
ກິດ ຈະສະແດງໃຫ້ເຫັນຜົນຂອງມັນ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດຊ້າໆ:
______________________________________________________________
Words in This Story
calculator – n. a small electronic device that is used for adding, subtracting, etc.
monitor – n. a person who has the job of checking or watching some activity or behavior
mismatch – n. a situation in which two people or things are not balanced or equal to each other in some way
minimum – adj. least or lowest possible in amount or degree
salary – n. an amount of money that an employee is paid each year
ratio – n. the relationship that exists between the size, number, or amount of two things and that is often represented by two numbers
allocation - n. to divide and give out (something) for a special reason or to particular people, companies, etc.
expenditure – n. an amount of money that is spent on something
