ໃນຂະນະທີ່ບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວຊາວຕ່າງຊາດພາກັນຫຼັ່ງໄຫຼເຂົ້າ
ໄປຢ້ຽມ ຢາມປະເທດມຽນມາທີ່ຫາກໍເປີດກວ້າງໃໝ່ໆນັ້ນ ທາງ
ການມຽນມາກໍກໍາລັງ ພະຍາຍາມກວດລ້າງ ພວກຮ້ານອາຫານ ຢູ່ຕາມບ່ອນທ່ອງທ່ຽວທີ່ສໍາຄັນ ທີ່ ມີອາຫານສັດປ່າທີ່ກໍາລັງຈະ
ສູນພັນ ໄວ້ບໍລິການແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວມາເປັນເວລາດົນນານນັ້ນ.
Daniel Schearf ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ໄດ້ໄປຊົມ ພະທາດຫິນຄໍາ
ຫຼື Golden Rock ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງເມືອງໄຈທີໂອ ທາງກໍ້າຕາເວັນ
ອອກສຽງເໜືອຂອງ ນະຄອນຢ່າງກຸ້ງ ແລະມີລາຍງານກ່ຽວກັບ
ເລຶ່ອງນີ້ ຊຶ່ງທອງປານຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາລາວ:
ພະທາດ Golden Rock ຫຼື ຫິນຄໍາ ຂອງເມືອງຈີທີໂອ ເປັນຈຸດນຶ່ງທີ່ດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວ
ຫຼາຍພັນຄົນ ທີ່ພາກັນຍ່າງ ຫລືຂີ່ອູ່ໄຟຟ້າ ຂຶ້ນພູເຂົາຊັນ ໄປຊົມກ້ອນຫິນໃຫຍ່ດັ່ງກ່າວ ທີ່ຕັ້ງງອຍຢູ່ຫິນຜາແຕ່ສາມາດຊົງຕົວຢູ່ໄດ້ ຢ່າງໜ້າອັດສະຈັນ.
ພວກຮ້ານອາຫານຢູ່ທີ່ນັ້ນແມ່ນແຂ່ງຂັນກັນໂຄສະນາເພື່ອຍາດເອົາເງິນ ໂດລ່າຈາກນັກ
ທ່ອງທ່ຽວ ແລະຮ້ານອາຫານບາງແຫ່ງກໍຈັດອາຫານສັດປ່າ ໄວ້ສະໜອງຄວາມຮຽກຮ້ອງ
ຕ້ອງການອາຫານແປກໆຂອງແຂກ ໂຮມທັງພວກສັດປ່າທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນນັ້ນນໍາ.
ທ້າວ ເຕັດໂກ ເວົ້າວ່າ ຮ້ານຂອງລາວບໍລິຫານອາຫານຈາກຊີ້ນສັດປ່າແກ່ລູກຄ້າມາໄດ້
13 ປີ ແຕ່ນັບຕັ້ງແຕ່ລາຍງານພາສາອັງກິດເລື່ອງນຶ່ງກ່ຽວກັບຮ້ານອາຫານບໍລິການສັດປ່າ
ໃນມຽນມາ ທີ່ລົງພິມໃນໜັງສືພິມ The Nation ຂອງໄທ ໄດ້ຖືກແປເປັນພາສາມຽນມາ
ເປັນຕົ້ນມາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກໍໄດ້ ມາກວດຮ້ານອາຫານຂອງ ຄອບຄົວລາວທຸກໆອາທິດ.
ສະນັ້ນ ພວກເຂົາເຈົ້າຕ້ອງໄດ້ເຊື່ອງຊີ້ນສັດປ່າທີ່ຕ້ອງຫ້າມ ນັ້ນໄວ້.
ທ້າວ ໂກ້ ເວົ້າວ່າ: “ທາງກະຊວງປ່າໄມ້ທ້ອງຖິ່ນ ສັ່ງຫ້າມບໍ່ໃຫ້ເອົາຊີ້ນສັດປ່າ ມາປຸງເປັນອາຫານ ໂຮມທັງອາຫານທີ່ນິຍົມກັນຫຼາຍທີ່ສຸດ ເຊັ່ນຊິ້ນຟານ ແລະ ຊີ້ນຈໍາພວກກວາງ. ແຕ່ວ່າ ນັກທ່ອງທ່ຽວ 99 ເປີເຊັນ ຊໍ້າຜັດ ຢາກກິນຊິ້ນສັດ
ປ່າພວກນັ້ນ.”
ພຸດທະສາສະນິກກະຊົນມຽນມາ ພາກັນໄປຂາບໄຫວ້ ພະທາດຫິນຄໍາ Golden Rock ທີ່ຕັ້ງງອຍຢູ່ໜ້າຜາ ທີ່ເມືອງ Kyaikhtiyo(ຄລິກເພື່ອຂະຫຍາຍຮູບໃຫ້ໃຫຍ່). (File photo).
ສວນສັດພຽງແຫ່ງດຽວຂອງເມືອງຈີທີໂອນັ້ນ ຕັ້ງຢູ່ຂ້າງຮ້ານ
ອາຫານຂອງສະຖານຕາກ ອາກາດ San Let Tin ຣີສອດ
ຊຶ່ງອາດພາໃຫ້ຫລາຍຄົນ ອົດສົງໄສບໍ່ໄດ້ວ່າ ອາດມີອາຫານ
ທີ່ເຮັດຈາກຊີ້ນຂອງສັດຈາກສວນສັດນັ້ນ.ແຕ່ Tint Swe Oo
ຜູ້ຈັດການຮ້ານອາຫານ ຢືນຢັນວ່າ ເຈົ້າຂອງຣີສອດ ເປັນຄົນ
ຮັກສັດ ແລະເວົ້າວ່າ ແຕກຕ່າງຈາກຮ້ານອາຫານແຫ່ງອື່ນໆ
ບໍ່ມີພວກສັດທີ່ຂັງໄວ້ຢູ່ໃນກົງໃນສວນສັດນັ້ນ ຢູ່ໃນລາຍການ
ອາຫານ ຫລືເມນູ ຂອງຮ້ານອາຫານຂອງຣີສອດ.
ທ່ານ ອູ່ ເວົ້າວ່າ: “ບັນດາເຈົ້າຂອງຮ້ານອາຫານທີ່ເສີບອາຫານສັດປ່າ ໜ້າຈະຢຸດເສີບ
ແຕ່ດຽວນີ້ໄປ. ມັນມີຊິ້ນສັດຫຼາຍຊະນິດທີ່ພໍເອົາມາແທນຊິ້ນສັດປ່າໄດ້.
ຊິ້ນສັດປ່າບໍ່ຄວນຈະຢູ່ໃນລາຍການອາຫານ. ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເຫັນ
ສັດປ່າທັງຫຼາຍໃຊ້ຊີວິດຢູ່ໃນປ່າທໍາມະຊາດຂອງມັນ ຢ່າງສັນຕິ.”
ທ່ານ ອູ່ ມິນ ສະເວ່ ກໍາມະການວັດຄົນນຶ່ງເວົ້າວ່າ ການເສີບອາຫານປະເພດສັດປ່າແມ່ນ
ເປັນສິ່ງຜິດກົດໝາຍຢູ່ໃນມຽນມາ ມາດົນນານແລ້ວ ແຕ່ວ່າ ການບັງຄັບກົດໝາຍ ໃນ
ສະໄໝກ່ອນລັດຖະບານຊຸດໃໝ່ນັ້ນ ແມ່ນມີການ ຂາດຕົກບົກພ່ອງຫຼາຍຢູ່. ແຕ່ມາບັດນີ້
ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ແມ່ນສາມາດຍຸດຕິການບໍລິການອາຫານສັດປ່າ ຢູ່ໃນຮ້ານອາຫານໄດ້
ປະມານ 80%ແລ້ວ.
ທ່ານ ສເວ່ ເວົ້າວ່າ: “ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດປ່ອຍໃຫ້ມີການເສີບອາຫານທີ່
ເຮັດຈາກສັດປ່າ ຢູ່ໃນເຂດຂອງສາສະໜາໄດ້. ພວກເຮົາປ່ອຍໃຫ້ໄດ້
ແຕ່ ຂາຍຊິ້ນສັດທໍາມະດາທີ່ລັດຖະບານອະນຸຍາດໃຫ້ເທົ່ານັ້ນ. ແຕ່
ກ່ອນ ຮ້ານອາຫານບາງຮ້ານ ກໍລັກເສີບອາຫານສັດປ່າ ແຕ່ຈໍານວນ
ຮ້ານອາຫານເຫຼົ່ານັ້ນ ກໍກໍາລັງຫຼຸດນ້ອຍລົງໄປ ຍ້ອນມີການກວດກາ
ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່.”
ແຕ່ວ່າ ໃນຂະນະດຽວກັນນັ້ນ ບັນດາພໍ່ຄ້າແມ່ຄ້າຮິມທາງກໍພາກັນຂາຍຊີ້ນສັດປ່າກັນ ຢ່າງເປີດເຜີຍ ໂດຍໂຄສະນາວ່າ ເປັນຢາພື້ນເມືອງ.
ທ່ານ ອູ່ ມິນ ສເວ່ ເວົ້າວ່າ ພວກພິທັກປົກປ້ອງສັດປ່າ ໄດ້ປຶກສາຫາລືກັບບັນດາອົງກອນ ກ່ຽວຂ້ອງຕ່າງໆຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອຊອກ ຫາວິທີການຄຸ້ມຄອງພວກ ສັດປ່າທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນນັ້ນໃຫ້ດີຂຶ້ນ.
ທ່ານ ອູ່ ມິນ ສເວ່ ກ່າວໃນທີ່ສຸດວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າຈະຍິນດີຫຼາຍ ຖ້າຈະມີການດໍາເນີນຄວາມພະຍາຍາມ ໃນການບັງຄັບກົດໝາຍ ກ່ຽວກັບເລຶ່ອງນີ້ ໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາອັງກິດ:
ໄປຢ້ຽມ ຢາມປະເທດມຽນມາທີ່ຫາກໍເປີດກວ້າງໃໝ່ໆນັ້ນ ທາງ
ການມຽນມາກໍກໍາລັງ ພະຍາຍາມກວດລ້າງ ພວກຮ້ານອາຫານ ຢູ່ຕາມບ່ອນທ່ອງທ່ຽວທີ່ສໍາຄັນ ທີ່ ມີອາຫານສັດປ່າທີ່ກໍາລັງຈະ
ສູນພັນ ໄວ້ບໍລິການແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວມາເປັນເວລາດົນນານນັ້ນ.
Daniel Schearf ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ໄດ້ໄປຊົມ ພະທາດຫິນຄໍາ
ຫຼື Golden Rock ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງເມືອງໄຈທີໂອ ທາງກໍ້າຕາເວັນ
ອອກສຽງເໜືອຂອງ ນະຄອນຢ່າງກຸ້ງ ແລະມີລາຍງານກ່ຽວກັບ
ເລຶ່ອງນີ້ ຊຶ່ງທອງປານຈະນໍາມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາລາວ:
ພະທາດ Golden Rock ຫຼື ຫິນຄໍາ ຂອງເມືອງຈີທີໂອ ເປັນຈຸດນຶ່ງທີ່ດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວ
ຫຼາຍພັນຄົນ ທີ່ພາກັນຍ່າງ ຫລືຂີ່ອູ່ໄຟຟ້າ ຂຶ້ນພູເຂົາຊັນ ໄປຊົມກ້ອນຫິນໃຫຍ່ດັ່ງກ່າວ ທີ່ຕັ້ງງອຍຢູ່ຫິນຜາແຕ່ສາມາດຊົງຕົວຢູ່ໄດ້ ຢ່າງໜ້າອັດສະຈັນ.
ພວກຮ້ານອາຫານຢູ່ທີ່ນັ້ນແມ່ນແຂ່ງຂັນກັນໂຄສະນາເພື່ອຍາດເອົາເງິນ ໂດລ່າຈາກນັກ
ທ່ອງທ່ຽວ ແລະຮ້ານອາຫານບາງແຫ່ງກໍຈັດອາຫານສັດປ່າ ໄວ້ສະໜອງຄວາມຮຽກຮ້ອງ
ຕ້ອງການອາຫານແປກໆຂອງແຂກ ໂຮມທັງພວກສັດປ່າທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນນັ້ນນໍາ.
ທ້າວ ເຕັດໂກ ເວົ້າວ່າ ຮ້ານຂອງລາວບໍລິຫານອາຫານຈາກຊີ້ນສັດປ່າແກ່ລູກຄ້າມາໄດ້
13 ປີ ແຕ່ນັບຕັ້ງແຕ່ລາຍງານພາສາອັງກິດເລື່ອງນຶ່ງກ່ຽວກັບຮ້ານອາຫານບໍລິການສັດປ່າ
ໃນມຽນມາ ທີ່ລົງພິມໃນໜັງສືພິມ The Nation ຂອງໄທ ໄດ້ຖືກແປເປັນພາສາມຽນມາ
ເປັນຕົ້ນມາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກໍໄດ້ ມາກວດຮ້ານອາຫານຂອງ ຄອບຄົວລາວທຸກໆອາທິດ.
ສະນັ້ນ ພວກເຂົາເຈົ້າຕ້ອງໄດ້ເຊື່ອງຊີ້ນສັດປ່າທີ່ຕ້ອງຫ້າມ ນັ້ນໄວ້.
ທ້າວ ໂກ້ ເວົ້າວ່າ: “ທາງກະຊວງປ່າໄມ້ທ້ອງຖິ່ນ ສັ່ງຫ້າມບໍ່ໃຫ້ເອົາຊີ້ນສັດປ່າ ມາປຸງເປັນອາຫານ ໂຮມທັງອາຫານທີ່ນິຍົມກັນຫຼາຍທີ່ສຸດ ເຊັ່ນຊິ້ນຟານ ແລະ ຊີ້ນຈໍາພວກກວາງ. ແຕ່ວ່າ ນັກທ່ອງທ່ຽວ 99 ເປີເຊັນ ຊໍ້າຜັດ ຢາກກິນຊິ້ນສັດ
ປ່າພວກນັ້ນ.”
ສວນສັດພຽງແຫ່ງດຽວຂອງເມືອງຈີທີໂອນັ້ນ ຕັ້ງຢູ່ຂ້າງຮ້ານ
ອາຫານຂອງສະຖານຕາກ ອາກາດ San Let Tin ຣີສອດ
ຊຶ່ງອາດພາໃຫ້ຫລາຍຄົນ ອົດສົງໄສບໍ່ໄດ້ວ່າ ອາດມີອາຫານ
ທີ່ເຮັດຈາກຊີ້ນຂອງສັດຈາກສວນສັດນັ້ນ.ແຕ່ Tint Swe Oo
ຜູ້ຈັດການຮ້ານອາຫານ ຢືນຢັນວ່າ ເຈົ້າຂອງຣີສອດ ເປັນຄົນ
ຮັກສັດ ແລະເວົ້າວ່າ ແຕກຕ່າງຈາກຮ້ານອາຫານແຫ່ງອື່ນໆ
ບໍ່ມີພວກສັດທີ່ຂັງໄວ້ຢູ່ໃນກົງໃນສວນສັດນັ້ນ ຢູ່ໃນລາຍການ
ອາຫານ ຫລືເມນູ ຂອງຮ້ານອາຫານຂອງຣີສອດ.
ທ່ານ ອູ່ ເວົ້າວ່າ: “ບັນດາເຈົ້າຂອງຮ້ານອາຫານທີ່ເສີບອາຫານສັດປ່າ ໜ້າຈະຢຸດເສີບ
ແຕ່ດຽວນີ້ໄປ. ມັນມີຊິ້ນສັດຫຼາຍຊະນິດທີ່ພໍເອົາມາແທນຊິ້ນສັດປ່າໄດ້.
ຊິ້ນສັດປ່າບໍ່ຄວນຈະຢູ່ໃນລາຍການອາຫານ. ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເຫັນ
ສັດປ່າທັງຫຼາຍໃຊ້ຊີວິດຢູ່ໃນປ່າທໍາມະຊາດຂອງມັນ ຢ່າງສັນຕິ.”
ທ່ານ ອູ່ ມິນ ສະເວ່ ກໍາມະການວັດຄົນນຶ່ງເວົ້າວ່າ ການເສີບອາຫານປະເພດສັດປ່າແມ່ນ
ເປັນສິ່ງຜິດກົດໝາຍຢູ່ໃນມຽນມາ ມາດົນນານແລ້ວ ແຕ່ວ່າ ການບັງຄັບກົດໝາຍ ໃນ
ສະໄໝກ່ອນລັດຖະບານຊຸດໃໝ່ນັ້ນ ແມ່ນມີການ ຂາດຕົກບົກພ່ອງຫຼາຍຢູ່. ແຕ່ມາບັດນີ້
ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ແມ່ນສາມາດຍຸດຕິການບໍລິການອາຫານສັດປ່າ ຢູ່ໃນຮ້ານອາຫານໄດ້
ປະມານ 80%ແລ້ວ.
ທ່ານ ສເວ່ ເວົ້າວ່າ: “ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດປ່ອຍໃຫ້ມີການເສີບອາຫານທີ່
ເຮັດຈາກສັດປ່າ ຢູ່ໃນເຂດຂອງສາສະໜາໄດ້. ພວກເຮົາປ່ອຍໃຫ້ໄດ້
ແຕ່ ຂາຍຊິ້ນສັດທໍາມະດາທີ່ລັດຖະບານອະນຸຍາດໃຫ້ເທົ່ານັ້ນ. ແຕ່
ກ່ອນ ຮ້ານອາຫານບາງຮ້ານ ກໍລັກເສີບອາຫານສັດປ່າ ແຕ່ຈໍານວນ
ຮ້ານອາຫານເຫຼົ່ານັ້ນ ກໍກໍາລັງຫຼຸດນ້ອຍລົງໄປ ຍ້ອນມີການກວດກາ
ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່.”
ແຕ່ວ່າ ໃນຂະນະດຽວກັນນັ້ນ ບັນດາພໍ່ຄ້າແມ່ຄ້າຮິມທາງກໍພາກັນຂາຍຊີ້ນສັດປ່າກັນ ຢ່າງເປີດເຜີຍ ໂດຍໂຄສະນາວ່າ ເປັນຢາພື້ນເມືອງ.
ທ່ານ ອູ່ ມິນ ສເວ່ ເວົ້າວ່າ ພວກພິທັກປົກປ້ອງສັດປ່າ ໄດ້ປຶກສາຫາລືກັບບັນດາອົງກອນ ກ່ຽວຂ້ອງຕ່າງໆຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອຊອກ ຫາວິທີການຄຸ້ມຄອງພວກ ສັດປ່າທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນນັ້ນໃຫ້ດີຂຶ້ນ.
ທ່ານ ອູ່ ມິນ ສເວ່ ກ່າວໃນທີ່ສຸດວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າຈະຍິນດີຫຼາຍ ຖ້າຈະມີການດໍາເນີນຄວາມພະຍາຍາມ ໃນການບັງຄັບກົດໝາຍ ກ່ຽວກັບເລຶ່ອງນີ້ ໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາອັງກິດ:
