ມຽນມາກຳລັງ ກະກຽມ ທຳການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວທົ່ວ
ປະເທດຄັ້ງປະຫວັດສາດ ຄືເປັນເທື່ອທຳອິດໃນ 3 ທົດສະວັດ
ຊື່ງຈະເປັນຫລັກຊີ້ນຳນະໂຍບາຍຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານຢ່າງ
ກ້ວາງຂວາງ ໃນຊຸມປີຕໍ່ໜ້າ. ໄດ້ມີການລະດົມເອົາຄູອາຈານ
ຈາກທົ່ວປະເທດ ອອກທຳການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວໄປແຕ່
ລະຫຼັງເຮືອນ ເລີ້ມມາແຕ່ທ້າຍເດືອນມີນານີ້ເປັນຕົ້ນໄປ. ຜູ້ສື່
ຂ່າວວີໂອເອ Gabrielle Paluch ສົ່ງລາຍງານມາຈາກເຂດ
ປາກແມ່ນ້ຳ ອີຣາວະດີ ບ່ອນທີ່ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ພະຍາຍາມສຶກ
ສາ ອົບຮົມປະຊາຊົນ ກ່ຽວກັບຄວາມສຳຄັນຂອງຂັ້ນຕອນການ
ສຳຫຼວດສຳມະໂນຄົວ ຊຶ່ງດາຣາມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ເວລານີ້ບໍ່ເປັນທີ່ຮູ້ຄັກແນ່ວ່າ ມຽນມາມີພົນລະເມືອງຫລາຍເທົ່າໃດແທ້ ແຕ່ກໍຄົງຈະຮູ້ກັນ
ໃນໄວໆນີ້ແຫລະ ເພາະວ່າລັດຖະບານກຳລັງຈະເລີ້ມທຳການນັບຈຳນວນພົນລະເມືອງ ເປັນເທື່ອທຳອິດນັບແຕ່ປີ 1983 ເປັນຕົ້ນມາ ໂດຍລະດົມເອົາການຊ່ວຍເຫລືອຈາກພວກນັກຕະຫລົກແລະນັກຮ້ອງ ທີ່ພາກັນເດີນທາງໄປສະແດງຢູ່ຕາມສະຖານທີ່ຕ່າງໆ ເພື່ອປຸກລະດົມໃຫ້ຜູ້ຄົນຮູ້ຈັກ ກ່ຽວກັບການສຳຫລວດ ທີ່ມີການລໍຄອຍກັນມາດົນນານນັ້ນ ຊຶ່ງເປັນແນວຄິດທີ່ແປກໃໝ່ສຳຫລັບຫລາຍໆຄົນ ໂຮມທັງທ້າວ Htay Ko ທີ່ກ່າວວ່າ.
“ຂ້ອຍຄິດວ່າ ການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວນີ້ ເປັນສິ່ງທີ່ດີ ເພາະວ່າໃນທີ່ສຸດແລ້ວ ພວກເຮົາກໍຈະສາມາດຮູ້ໄດ້ວ່າ ມີພົນລະເມືອງຫລາຍປານໃດ ຢູ່ໃນມຽນມາ.”
ຄູອາຈານຈາກທົ່ວປະເທດ ໃຊ້ເວລາ 5 ມື້ ເຂົ້າຮັບການຝຶກອົບຮົມ ເພື່ອຮຽນຮູ້ວິທີກອກ
ເອກະສານຫລືຟອມ ສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວ ທີ່ມີ 41 ຄຳຖາມ.
ຟອມຄຳຖາມດັ່ງກ່າວ ກວມເອົາຂໍ້ມູນຕ່າງໆຫລາຍຢ່າງ ໂຮມທັງລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບ
ຊົນເຜົ່າແລະສາສະໜາ ຊຶ່ງໄດ້ສ້າງຄວາມກັງວົນໃຫ້ຫລາຍໆຄົນ ທີ່ຢ້ານວ່າ ມັນອາດ
ສາມາດເຮັດໃຫ້ຄວາມເຄ່ງຕຶງດ້ານຊົນເຜົ່າແລະສາສະໜາໃນມຽນມາ ຮ້າຍແຮງຂຶ້ນໄດ້.
ສ່ວນນຶ່ງຂອງການຝຶກອົບຮົມຂອງນາງ Aye Pa Pa Htay ພະນັກງານສຳຫຼວດສຳມະ
ໂນຄົວ ຢູ່ເຂດປາກແມ່ນ້ຳ Irrawaddy ແມ່ນວິທີຖາມ ຄຳຖາມທີ່ລະອຽດອ່ອນດັ່ງກ່າວ.
Aye Pa Pa Htay ເວົ້າວ່າ “ຂ້ອຍບໍ່ເຄີຍປະເຊີນກັບຄວາມຢ້ານກົວໂດຍກົງ ແຕ່ຂ້ອຍກໍຮູ້ວ່າ ມີບາງເລື້ອງແລະບັນຫາທີ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນແລ້ວ ແຕ່ການຝຶກອົບ
ຮົມຈະອຳນວຍໃຫ້ ພວກສຳຫລວດມີຄວາມຊຳນານ ໃນການຖາມຄຳຖາມ
ກ່ຽວກັບເລື້ອງຊົນເຜົ່າ ໄດ້ດີທີ່ສຸດ.”
ມີບໍລິເວນອັນກ້ວາງໃຫຍ່ ຢູ່ເລາະຕາມເຂດຊາຍແດນຂອງປະເທດ ທີ່ເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສ
ຂອງຊົນເຜົ່ານ້ອຍຫລາຍໆເຜົ່ານັ້ນ ບໍ່ໄດ້ຖືກຮວມເອົາເຂົ້າ ໃນການນັບສຳມະໂນຄົວ
ຄັ້ງປີ 1983 ຍ້ອນສົງຄາມການເມືອງ.
ເຖິງແມ່ນວ່າ ການຕໍ່ສູ້ກັນທີ່ຍັງມີຢູ່ຕໍ່ມາ ເຮັດໃຫ້ຫລາຍໆເຂດຂອງລັດ Kachin ບໍ່ສາ
ມາດເຂົ້າຮ່ວມໃນການສຳຫລວດເທື່ອນີ້ກໍຕາມ ແຕ່ທ່ານ Frederick Okwayo ທີ່ປຶກ
ສາດ້ານເຕັກນິກຂັ້ນສູງສຸດຂອງກົມພົນລະເມືອງ ກໍກ່າວວ່າ ການສຳຫຼວດເທື່ອນີ້ ຈະ
ສະໜອງພາບຂອງປະຊາກອນຂອງປະເທດ ຢ່າງຄົບຖ້ວນສົມບູນຫລາຍກ່ວາເທື່ອກ່ອນ.
ທ່ານ Frederick Okwayo ເວົ້າວ່າ “ ສິ່ງສຳຄັນອັນທຳອິດ ກໍແມ່ນຕ້ອງໃຫ້ໄດ້ຈຳນວນຕົວຈິງຂອງພົນລະເມືອງ ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນປະເທດ ໃນແຕ່ລະເຂດ ເພາະວ່າ ການວາງແຜນໃດໆ ເປັນຕົ້ນວ່າ ສຳຫລັບການສຶກສາ ການອະນາໄມ ຫລືບ່ອນຢູ່
ອາໄສກໍດີ…ເຮົາຕ້ອງຮູ້ວ່າ ມີຈຳນວນພົນລະເມືອງຫລາຍເທົ່າໃດ ຢູ່ໃນເຂດນຶ່ງໆ.”
ແຕ່ກ່ອນມານັ້ນ ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງໃນມຽນມາ ແມ່ນຖືວ່າ ເຊື່ອຖືບໍ່ໄດ້ເລີຍ
ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ການວາງແຜນພັດທະນາຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍ.
ໃນຂະນະທີ່ ມຽນມາກຳລັງໂຜ່ໂຕອອກມາຈາກເວລາຫລາຍທົດສະວັດ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້
ການບໍລິຫານງານຢ່າງຜິດພາດຂອງອຳນາດປົກຄອງທະຫານນັ້ນ ພວກສະໜັບສະໜຸນ
ກໍພາກັນຫວັງວ່າ ການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວເທື່ອໃໝ່ນີ້ ຈະນຳພາໄປສູ່ການປົກຄອງ
ທີ່ດີຂຶ້ນ ໂດຍປາດສະຈາກຄວາມເຄ່ງຕຶງທີ່ຮ້າຍແຮງໜັກຂຶ້ນ ລະຫວ່າງຊົນເຜົ່າ ກໍຄື ລະຫວ່າງສາສະໜານັ້ນ.
ວີດີໂອ: ຊາວໂຣຮິງຢາປະສົບກັບບັນຫາ ໃນການນັບສຳມະໂນຄົວ ຢູ່ມຽນມາ:
ປະເທດຄັ້ງປະຫວັດສາດ ຄືເປັນເທື່ອທຳອິດໃນ 3 ທົດສະວັດ
ຊື່ງຈະເປັນຫລັກຊີ້ນຳນະໂຍບາຍຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານຢ່າງ
ກ້ວາງຂວາງ ໃນຊຸມປີຕໍ່ໜ້າ. ໄດ້ມີການລະດົມເອົາຄູອາຈານ
ຈາກທົ່ວປະເທດ ອອກທຳການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວໄປແຕ່
ລະຫຼັງເຮືອນ ເລີ້ມມາແຕ່ທ້າຍເດືອນມີນານີ້ເປັນຕົ້ນໄປ. ຜູ້ສື່
ຂ່າວວີໂອເອ Gabrielle Paluch ສົ່ງລາຍງານມາຈາກເຂດ
ປາກແມ່ນ້ຳ ອີຣາວະດີ ບ່ອນທີ່ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ພະຍາຍາມສຶກ
ສາ ອົບຮົມປະຊາຊົນ ກ່ຽວກັບຄວາມສຳຄັນຂອງຂັ້ນຕອນການ
ສຳຫຼວດສຳມະໂນຄົວ ຊຶ່ງດາຣາມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ເວລານີ້ບໍ່ເປັນທີ່ຮູ້ຄັກແນ່ວ່າ ມຽນມາມີພົນລະເມືອງຫລາຍເທົ່າໃດແທ້ ແຕ່ກໍຄົງຈະຮູ້ກັນ
ໃນໄວໆນີ້ແຫລະ ເພາະວ່າລັດຖະບານກຳລັງຈະເລີ້ມທຳການນັບຈຳນວນພົນລະເມືອງ ເປັນເທື່ອທຳອິດນັບແຕ່ປີ 1983 ເປັນຕົ້ນມາ ໂດຍລະດົມເອົາການຊ່ວຍເຫລືອຈາກພວກນັກຕະຫລົກແລະນັກຮ້ອງ ທີ່ພາກັນເດີນທາງໄປສະແດງຢູ່ຕາມສະຖານທີ່ຕ່າງໆ ເພື່ອປຸກລະດົມໃຫ້ຜູ້ຄົນຮູ້ຈັກ ກ່ຽວກັບການສຳຫລວດ ທີ່ມີການລໍຄອຍກັນມາດົນນານນັ້ນ ຊຶ່ງເປັນແນວຄິດທີ່ແປກໃໝ່ສຳຫລັບຫລາຍໆຄົນ ໂຮມທັງທ້າວ Htay Ko ທີ່ກ່າວວ່າ.
“ຂ້ອຍຄິດວ່າ ການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວນີ້ ເປັນສິ່ງທີ່ດີ ເພາະວ່າໃນທີ່ສຸດແລ້ວ ພວກເຮົາກໍຈະສາມາດຮູ້ໄດ້ວ່າ ມີພົນລະເມືອງຫລາຍປານໃດ ຢູ່ໃນມຽນມາ.”
ຄູອາຈານຈາກທົ່ວປະເທດ ໃຊ້ເວລາ 5 ມື້ ເຂົ້າຮັບການຝຶກອົບຮົມ ເພື່ອຮຽນຮູ້ວິທີກອກ
ເອກະສານຫລືຟອມ ສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວ ທີ່ມີ 41 ຄຳຖາມ.
ຟອມຄຳຖາມດັ່ງກ່າວ ກວມເອົາຂໍ້ມູນຕ່າງໆຫລາຍຢ່າງ ໂຮມທັງລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບ
ຊົນເຜົ່າແລະສາສະໜາ ຊຶ່ງໄດ້ສ້າງຄວາມກັງວົນໃຫ້ຫລາຍໆຄົນ ທີ່ຢ້ານວ່າ ມັນອາດ
ສາມາດເຮັດໃຫ້ຄວາມເຄ່ງຕຶງດ້ານຊົນເຜົ່າແລະສາສະໜາໃນມຽນມາ ຮ້າຍແຮງຂຶ້ນໄດ້.
ສ່ວນນຶ່ງຂອງການຝຶກອົບຮົມຂອງນາງ Aye Pa Pa Htay ພະນັກງານສຳຫຼວດສຳມະ
ໂນຄົວ ຢູ່ເຂດປາກແມ່ນ້ຳ Irrawaddy ແມ່ນວິທີຖາມ ຄຳຖາມທີ່ລະອຽດອ່ອນດັ່ງກ່າວ.
Aye Pa Pa Htay ເວົ້າວ່າ “ຂ້ອຍບໍ່ເຄີຍປະເຊີນກັບຄວາມຢ້ານກົວໂດຍກົງ ແຕ່ຂ້ອຍກໍຮູ້ວ່າ ມີບາງເລື້ອງແລະບັນຫາທີ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນແລ້ວ ແຕ່ການຝຶກອົບ
ຮົມຈະອຳນວຍໃຫ້ ພວກສຳຫລວດມີຄວາມຊຳນານ ໃນການຖາມຄຳຖາມ
ກ່ຽວກັບເລື້ອງຊົນເຜົ່າ ໄດ້ດີທີ່ສຸດ.”
ມີບໍລິເວນອັນກ້ວາງໃຫຍ່ ຢູ່ເລາະຕາມເຂດຊາຍແດນຂອງປະເທດ ທີ່ເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສ
ຂອງຊົນເຜົ່ານ້ອຍຫລາຍໆເຜົ່ານັ້ນ ບໍ່ໄດ້ຖືກຮວມເອົາເຂົ້າ ໃນການນັບສຳມະໂນຄົວ
ຄັ້ງປີ 1983 ຍ້ອນສົງຄາມການເມືອງ.
ເຖິງແມ່ນວ່າ ການຕໍ່ສູ້ກັນທີ່ຍັງມີຢູ່ຕໍ່ມາ ເຮັດໃຫ້ຫລາຍໆເຂດຂອງລັດ Kachin ບໍ່ສາ
ມາດເຂົ້າຮ່ວມໃນການສຳຫລວດເທື່ອນີ້ກໍຕາມ ແຕ່ທ່ານ Frederick Okwayo ທີ່ປຶກ
ສາດ້ານເຕັກນິກຂັ້ນສູງສຸດຂອງກົມພົນລະເມືອງ ກໍກ່າວວ່າ ການສຳຫຼວດເທື່ອນີ້ ຈະ
ສະໜອງພາບຂອງປະຊາກອນຂອງປະເທດ ຢ່າງຄົບຖ້ວນສົມບູນຫລາຍກ່ວາເທື່ອກ່ອນ.
ທ່ານ Frederick Okwayo ເວົ້າວ່າ “ ສິ່ງສຳຄັນອັນທຳອິດ ກໍແມ່ນຕ້ອງໃຫ້ໄດ້ຈຳນວນຕົວຈິງຂອງພົນລະເມືອງ ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນປະເທດ ໃນແຕ່ລະເຂດ ເພາະວ່າ ການວາງແຜນໃດໆ ເປັນຕົ້ນວ່າ ສຳຫລັບການສຶກສາ ການອະນາໄມ ຫລືບ່ອນຢູ່
ອາໄສກໍດີ…ເຮົາຕ້ອງຮູ້ວ່າ ມີຈຳນວນພົນລະເມືອງຫລາຍເທົ່າໃດ ຢູ່ໃນເຂດນຶ່ງໆ.”
ແຕ່ກ່ອນມານັ້ນ ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງໃນມຽນມາ ແມ່ນຖືວ່າ ເຊື່ອຖືບໍ່ໄດ້ເລີຍ
ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ການວາງແຜນພັດທະນາຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍ.
ໃນຂະນະທີ່ ມຽນມາກຳລັງໂຜ່ໂຕອອກມາຈາກເວລາຫລາຍທົດສະວັດ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້
ການບໍລິຫານງານຢ່າງຜິດພາດຂອງອຳນາດປົກຄອງທະຫານນັ້ນ ພວກສະໜັບສະໜຸນ
ກໍພາກັນຫວັງວ່າ ການສຳຫລວດສຳມະໂນຄົວເທື່ອໃໝ່ນີ້ ຈະນຳພາໄປສູ່ການປົກຄອງ
ທີ່ດີຂຶ້ນ ໂດຍປາດສະຈາກຄວາມເຄ່ງຕຶງທີ່ຮ້າຍແຮງໜັກຂຶ້ນ ລະຫວ່າງຊົນເຜົ່າ ກໍຄື ລະຫວ່າງສາສະໜານັ້ນ.
ວີດີໂອ: ຊາວໂຣຮິງຢາປະສົບກັບບັນຫາ ໃນການນັບສຳມະໂນຄົວ ຢູ່ມຽນມາ:
