ປີ 2018 ແມ່ນເປັນປີ ທີ່ໃຫ້ສາຍານາມວ່າ “ປີແມ່ຍິງ,”ຫຼັງຈາກທີ່ໄດ້ມີພວກແມ່ຍິງ
ຖືກເລືອກເຂົ້າມາຮັບຕຳແໜ່ງໃນລະດັບຊາດ, ລະດັບລັດ ແລະລະດັບທ້ອງຖິ່ນຢູ່ໃນ
ທົ່ວສະຫະລັດ. ກຸ່ມທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທີ່ວ່ານີ້ ແມ່ນຮວມທັງພວກທີ່ຖືກເລືອກມາ
ເປັນຄັ້ງທຳອິດ ທີ່ເຂົ້າມາຫຼິ້ນການເມືອງ ເພື່ອຮັບມືກັບນະໂຍບາຍການປົກຄອງຂອງ
ລັດຖະບານທ່ານທຣຳ. ນັກຂ່າວວີໂອເອເຈຊູເຊເມ ໂອນີ Jesusemen (Jay-sue-
seh-meh) Oniນັກຂ່າວວີໂອເອ ຈະພາພວກເຮົາເບິ່ງຢ້ອນຄືນຫຼັງ ໄປຫາບັນຍາກາດ
ທາງດ້ານການເມືອງ ທີ່ກະຕຸ້ນໃຫ້ພວກແມ່ຍິງອາເມຣິກັນພາກັນເຮັດ ໃນສິ່ງດັ່ງກ່າວ
ຊຶ່ງວັນນະສອນຈະນຳລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ໃນເດືອນມັງກອນທີ່ຈະມາເຖິງນີ້ ຈະມີໜ້າໃໝ່ຫຼາຍໆຄົນເຂົ້າມາ ໃນລັດຖະສະພາ
ສະຫະລັດ ແລະພວກແມ່ຍິງທີ່ມີຈຳນວນສູງເປັນປະຫວັດການ 126 ຄົນ ຈະສາບານ
ຕົວເຂົ້າຮັບຕຳແໜ່ງ.
ນີ້ແມ່ນ ເປັນສ່ວນນຶ່ງ ຂອງການຊຸກຍູ້ໃຫ້ພວກແມ່ຍິງ ພາກັນອອກໄປປ່ອນບັດ.
ນັບຕັ້ງແຕ່ການເລີ້ມຕົ້ນຂອງລັດຖະບານຂອງປະທານາທິບໍດີສະຫະລັດ ທ່ານດໍໂນລ
ທຣຳ…ຄຳເວົ້າຂອງທ່ານກ່ຽວກັບພວກແມ່ຍິງແລະນະໂຍບາຍຂອງເພິ່ນ…ໄດ້ຍັງຜົນ
ໃຫ້ມີຜູ້ຄົນຈຳນວນຫຼາຍພັນຄົນລົງສູ່ທ້ອງຖະໜົນ ເພື່ອປະທ້ວງ. ມີພວກອື່ນໆ ກໍພາກັນ
ອອກໄປເຄາະປະຕູ ໃນຊ່ວງເລືອກຕັ້ງກາງສະໄໝ ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງ.
ທ່ານ ກວຽນ ແມັຄຄີ (Guian McKee, UVA) ນັກວິໄຈຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ ລັດ
ເວີຈີເນຍ ກ່າວວ່າ "ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນ ໃນການເດີນຂະບວນຂອງພວກແມ່ຍິງ
ໃນເດືອນມັງກອນປີ 2017, ຊຶ່ງເປັນການເລີ້ມຕົ້ນຂອງພະລັງດັ່ງກ່າວ. ນີ້ແມ່ນຈຸດ
ເພັ່ງເລັງໃສ່ການເຄື່ອນໄຫວສຳລັບຫຼາຍໆຄົນ, ພວກແມ່ຍິງຫຼາຍຄົນໄດ້ພາກັນ
ອອກມາດ້ວຍຄວາມໂມໂຫ ຍ້ອນຄວາມເຫັນຂອງທ່ານທຣຳ ອັນເປັນວິທີແບບ
ທົ່ວໄປຂອງທ່ານທຣຳ.”
ເພີ່ມໃສ່ຄວາມໂກດແຄ້ນຂອງພວກແມ່ຍິງນັ້ນ, ກໍມີເລື້ອງທີ່ເດັ່ນໆຄືເລື້ອງການລະເມີດ
ທາງເພດໃນສະຖານທີ່ເຮັດວຽກ. ບັນຫາດັ່ງກ່າວໄດ້ກະຕຸ້ນໃຫ້ມີການໂຕ້ວາທີກັນ
ໃນລະດັບຊາດ ແລະເປັນຂະນວນເຮັດໃຫ້ເກີດຂະບວນການ ທີ່ເອີ້ນວ່າ #metoo
Movement ຂຶ້ນມາ.
ການເຄື່ອນໄຫວດັ່ງກ່າວ ຍັງໄດ້ດຶງເອົາພວກຜູ້ຊາຍສິບກວ່າຄົນລົງມາຈາກການ
ເປັນຕົວຢ່າງທີ່ດີເດັ່ນ ເຊັ່ນ ທ່ານບິລ ຄອສບີ, ຜູ້ຊຶ່ງຄັ້ງນຶ່ງເຄີຍຖືກສະຖາປະນາວ່າ
ເປັນ“ພໍ່ແຫ່ງຊາດ ຂອງຊາວອາເມຣິກັນ,” ຊຶ່ງປັດຈຸບັນນີ້ ແມ່ນພວມຕິດຄຸກ ໃນຖານະ
ວາງຢາແລະລະເມີດທາງເພດ ແມ່ຍິງຜູ້ນຶ່ງ ເມື່ອຫຼາຍໆປີຜ່ານມາ.
ທ່ານນາງ ລີໆ ເບີຣ໌ນາຣ໌ດ (Lili Bernard, Cosby Accuser) ຜູ້ທີ່ກ່າວຫາທ່ານ
ຄອສບີ ກ່າວວ່າ "ມັນແມ່ນໄຊຊະນະຂອງພວກທີ່ລອດພົ້ນ ຈາກການຖືກລ່ວງ
ລະເມີດທາງເພດທັງຫຼາຍ."
ອະດີດທ່ານໝໍຂອງທີມກາຍຍະກຳສະຫະລັດ ທ່ານແລຣີ ນາຊາຣ໌ ແມ່ນໄດ້ຖືກຕັດ
ສິນວ່າມີຄວາມຜິດແລະໄດ້ຮັບໂທດ ຖານລະເມີດທາງເພດ ຕໍ່ພວກເດັກນ້ອຍ
ແມ່ຍິງຫຼາຍກວ່າ 100 ຄົນ ທີ່ຮວມທັງ ນັກກາຍຍະກຳ ເຈົ້າຂອງຫຼຽນໂອລິມປິກນຳ.
ນາງຈໍເດັນ ວີເບີຣ໌ເຈົ້າຂອງຫຼຽນຄຳໂອລິມປິກ ກ່າວວ່າ " ເຖິງແມ່ນວ່າ ຂ້ອຍຈະເປັນ
ຜູ້ເຄາະຮ້າຍກໍຕາມ ແຕ່ຂ້ອຍຈະບໍ່ແມ່ນ,ແລະຈະບໍ່ຢູ່ໃນຊີວິດແບບນັ້ນ."
ຄົນທີ່ທ່ານທຣຳ ເລືອກໃຫ້ເປັນຜູ້ພິພາກສາສານສູງສຸດສະຫະລັດ ທ່ານ ແບຣັຕ
ຄາວານໍ ກໍແມ່ນຜູ້ນຶ່ງ ທີ່ຖືກກ່າວຫາລວນລາມທາງເພດ.
ທ່ານນາງຄຣິສເຕັນ ແບລຊີ ຟອຣ໌ດ ຜູ້ທີ່ກ່າວຫາທ່ານ ຄາວານໍ ເວົ້າວ່າ "ຂ້າພະເຈົ້າ
ຄິດວ່າລາວຈະຂົ່ມຂືນຂ້າພະເຈົ້າ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພະຍາຍາມຮ້ອງໃຫ້ຄົນຊ່ອຍ."
ທ່ານ ແບຣັຕ ຄາວານໍ ຊຶ່ງເວລານັ້ນເປັນຜູ້ຖືກສະເໜີຊື໋ ໃຫ້ເປັນຜູ້ພິພາກສາສານສູງສຸດ
ສະຫະລັດ ກ່າວວ່າ "ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເຄີຍກະທຳແບບນັ້ນກັບລາວ ຫຼື ກັບຜູ້ໃດ , ນັ້ນບໍ່
ແມ່ນວິທີຂອງ ຂ້າພະເຈົ້າ."
ທ່ານຄາວານໍ ໄດ້ຮັບການຢືນຢັນໃຫ້ເປັນ ຜູ້ພິພາກສາສານສູງສຸດຂອງແຜ່ນດິນ.
ແຕ່ ຍັງມີການກ່າວຫາ ຕໍ່ຕ້ານເພິ່ນຕື່ມອີກ ທີ່ເປັນເຊື້ອເພີງສຳລັບສິດທິຂອງພວກ
ແມ່ຍິງ.
ທ່ານນາງເຣີແບັກກາ ເທຣສເຕີຣ໌ ຜູ້ນຳຂອງຂະບວນການ #metoo Movement
ກ່າວວ່າ "ຕະຫຼອດເວລາໃນປະຫວັດສາດຂອງອາເມຣິກາ, ຄວາມໂກດແຄ້ນຍ້ອນ
ຄວາມບໍ່ເທົ່າທຽມກັນ,ໄດ້ເຮັດໃຫ້ພວກແມ່ຍິງລຸກອອກຈາກເກົ້າອີ້ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ
ອອກມາພົວພັນໃນທາງການເມືອງ."
ນີ້ແມ່ນຜົນຂອງຄວາມໂກດແຄ້ນບໍ? ພວກນັກວິໄຈ ກ່າວວ່າ ນີ້ແມ່ນສິ່ງທຳອິດຂອງ
ເລື້ອງນີ້ ໃນການເລືອກຕັ້ງກາງສະໄໝ.
ທ່ານນາງມອລລີ ໂອຣຸຄ (Molly O'Rourke, American University) ຈາກມະຫາ
ວິທະຍາໄລອາເມຣິກັນ ກ່າວວ່າ "ພວກອອກມາປ່ອນບັດທັງຫຼາຍ ມີໂອກາດທີ່ຈະ
ເລືອກເອົາພວກຜູ້ນຳ ພວກທີ່ຈະເປັນຕົວແທນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ແລະເບິ່ງເປັນ
ຄົນອາເມຣິກັນແທ້. ມັນມີຜູ້ລົງແຂ່ງຂັນເຂົ້າໃນການເລືອກຕັ້ງ ທີ່ຫຼາກຫຼາຍພື້ນຖານ
ຄວາມເປັນມາ ແລະຈາກພວກທີ່ມີສີຜີວຕ່າງໆ ຮວມທັງຊາວອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍ
ອາຟຣິກາ, ສະເປນ, ຄົນຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງ ແລະພວກຮັກຮ່ວມເພດ LGBTQ
ທັງຫຼາຍນຳ."
ພວກມີສິດປ່ອນບັດທັງຫຼາຍ ແມ່ນໄດ້ເລືອກເອົາພວກທີ່ມີຫຼາກຫຼາຍພື້ນຖານຜູ້ນຳຄົນ
ທຳອິດທີ່ເປັນຊາວອາເມຣິກັນ ເຊື້ອສາຍປາແລັສໄຕ ແລະຄົນທຳອິດຂອງຊາວອາເມຣິກັນ
ເຊື້ອສາຍໂຊມາເລຍ. ທັງສອງທ່ານແມ່ນພວກແມ່ຍິງຊາວມຸສລິມ ໃນລັດຖະສະພາ.
ທ່ານນາງໂອຣຸຄ ກ່າວເພີ້ມຕື່ມວ່າ "ພວກມີສິດປ່ອນບັດທັງຫຼາຍ ໄດ້ເກີດຄວາມເບື່ອໜ່າຍມາຫຼາຍປີແລ້ວ ກ່ຽວກັບການບໍລິຫານໃນວໍຊີງຕັນ. ແລະສ່ວນນຶ່ງໃນນັ້ນກໍແມ່ນຄວາມຄິດທີ່ວ່າ ມັນເບິ່ງຄືວ່າ ມີແຕ່ພວກຜູ້ເຖົ້າທີ່ເກົ່າແກ່ບໍລິຫານເລື້ອຍມາ."
ແຕ່ວໍຊີງຕັນ ກໍຍັງຄອບງຳໄປດ້ວຍພວກຜູ້ຊາຍຢູ່. ພວກແມ່ຍິງແມ່ນມີໜ້ອຍກວ່າ 25 ເປີເຊັນ ໃນລັດຖະສະພາ ແຕ່ແມ່ນ 51 ເປີເຊັນ ຂອງຈຳນວນປະຊາກອນຂອງປະເທດ.
ເຖິງແມ່ນວ່າ ຫົນທາງຈະຍັງຍາວໄກຢູ່ຕໍ່ໜ້າ, ແຕ່ພວກທີ່ເປັນກະບອກສຽງຂອງພວກ
ແມ່ຍິງທັງຫຼາຍ ກໍຄາດຄະເນວ່າ “ປີຂອງພວກແມ່ຍິງ ຫຼື Year of the Woman”
ກໍແມ່ນຈະຍາວໄກ ໄປເກີນກວ່າ ປີ 2018.
2018 has been dubbed "The Year of the Woman," after a record number of women were electetd to national, state and local legislatures across the United States. The diverse group includes several first-timers who took the leap into politics in response to the Trump administration's policies. VOA's Jesusemen (Jay-sue-seh-meh) Oni takes a look back at the political climate that galvanized American women.
There will be plenty of new faces on Capitol Hill come January.
And a record number of women. 126 will take the oath of office.
This is, in part, because of a major push to get women to vote.
From the beginning of U-S- President Donald Trump's administration... his remarks about women and his administration's policies... prompted thousands to take to the streets in protest. Others knocked on doors during the midterm elections demanding changes.
Guian McKee, UVA analyst
"What we saw with the women's march in January of 2017, the beginning of this kind of energy. This focused activism for many people, many women coming out of outrage over Trump's comments, Trump's general approach."
Adding to women's anger, high-profile cases involving claims of sexual harassment in the workplace. The issue ignited a national debate and sparked the so-called #metoo Movement.
The movement also brought down dozens of men including television icon Bill Cosby, once hailed as "America's dad," now behind bars for drugging and sexually assaulting a woman years ago.
Lili Bernard, Cosby Accuser
"It is a victory for all sexual assault survivors."
Former team USA gymnastics doctor Larry Nassar was convicted and sentenced for molesting more than 100 young girls, including Olympic medalists.
Jordan Wieber, U.S. Olympic Gold Medalist
"Even though I'm a victim, I do not, and will not, live my life as one."
President Trump's pick for the Supreme Court, Judge Brett Kavanaugh was also accused of sexual misconduct.
CHRISTINE BLASEY FORD, KAVANAUGH ACCUSER
"I believed he was going to rape me.I tried to yell for help."
BRETT KAVANAUGH, SUPREME COURT NOMINEE
"I have never done this to her or to anyone. That is not who I am."
Kavanaugh was confirmed to the highest court of the land. But the allegations against him further fueled the debate over women's rights.
REBECCA TRAISTER, ME TOO MOVEMENT LEADER
"Throughout American history, anger at inequality, has driven women off their couches out the door to engage in politics."
The result of that anger? Analysts say first-of-a-kind midterm elections.
Molly O'Rourke, American University
"Voters had an opportunity to elect leaders who actually represent and look like Americans. There were more diverse candidates and candidates of color on the ballot - African American, Hispanic, Native American, LGBTQ candidates."
Voters elected a diverse group of specifically womenincluding the first Palestinian American and the first Somali American. Both are also the first Muslim women in Congress.
Molly O'Rourke, American University
"Voters have been disgusted for many years about how Washington is run. And part of that is the idea that it seems like it's always the same old people who are governing."
But Washington is still dominated by men. Women make up less than a quarter of Congress but 51% of the nation's population.
Despite the long road ahead, Women rights advocates predict the "Year of the Woman" will extend beyond 2018.
