ທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ໃນລາຍການຊີວິດຊາວລາວໃນແລງວັນພະຫັດ ມື້ນີ້ເຮົາຈະນຳພາ
ທ່ານໄປຟັງການສຳພາດກັບ ຍານາງ Elizabeth Drew Marshall ອະດີດເລຂານຸ
ການ ປະຈຳສະຖານທູດແຫ່ງພະລາດຊະອານາຈັກລາວ ທີ່ນະຄອນຫລວງ ວໍຊິງຕັນ.
ຍານາງ Elizabeth ໄດ້ເຮັດວຽກພາຍໃຕ້ ເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ແຫ່ງພະລາດຊະອາ
ນາຈັກລາວ 5 ທ່ານ ຈາກປີ 1961 ຫາປີ 1976. ຍານາງມີຄວາມປະທັບໃຈກັບຄົນລາວ
ແລະຮັກຮີດຄອງປະເພນີລາວເປັນຢ່າງຍິງ. ເລື່ອງຄວາມເປັນມາຂອງ ຍານາງ
Elizabeth ເປັນຢ່າງໃດນັ້ນ ເຮົາຂໍເຊີນທ່ານພົບກັບ ກິ່ງສະຫວັນ ໄດ້ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ສະບາຍດີທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ໃນລາຍການຊີວິດຊາວລາວຂອງ ວີໂອເອ ມື້ນີ້ ຂ້າພະ
ເຈົ້າຈະພາທ່ານຟັງການສຳພາດກັບ ຍານາງ Elizabeth Drew Marshall ເລຂານຸ
ການຂອງອະດີດສະຖານທູດແຫ່ງພະລາດຊະອານາຈັກລາວ ທີ່ນະຄອນຫລວງ
ວໍຊິງຕັນ ຊຶ່ງຍານາງໄດ້ກ່າວຢ້ອນເຖິງເລື່ອງເກົ່າຄວາມຫລັງ ໃນບັນຍາກາດຊີວິດສັງ
ຄົມລາວເມື່ອຫ້າສິບກວ່າປີກ່ອນ. ຍານາງ Marshall ໄດ້ເຮັດວຽກຢູ່ ສະຖານທູດແຫ່ງ
ພະລາດຊະອານາຈັກລາວ ຈາກປີ 1961 ຫາປີ 1976 ຊຶ່ງເວລານັ້ນຍັງເປັນສາວນ້ອຍ
ແລະຂີ້ອາຍ ຫາກໍຮຽນຈົບປະລິນຍາຕີຝ່າຍພາສາຝຣັ່ງ ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ
Georgetown ທີ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນນີ້ເອງ.
ໃນຊຸມປີ 1960 ສົງຄາມລັບຢູ່ໃນລາວ ໄດ້ເລີ່ມເກີດຂຶ້ນ ໃນຂະນະດຽວກັນ ໃນປີ 1962
ວິທະຍຸພາກພາສາລາວປະຈຳວີໂອເອ ກໍໄດ້ເລີ່ມອອກອາກາດຈາກນະຄອນຫລວງວໍຊິງ
ຕັນ. ເວລານັ້ນ ພາສາຝຣັ່ງຍັງໃຊ້ຢູ່ໃນວົງການລັດຖະບານລາວ ເພາະສະນັ້ນ ຍານາງ Marshall ຈຶ່ງເປັນທີ່ຕ້ອງການເຂົ້າມາຊ່ວຍບໍລິຫານເປັນເລຂານຸການ ແລະສື່ສານລະ
ຫວ່າງສະຖານທູດລາວ ກັບວົງການລັດຖະບານສະຫະລັດ ຊຶ່ງຍານາງ Marshall ໄດ້
ເລົ່າເຖິງປະສົບການຊີວິດຢູ່ໃນສະໄໝນັ້ນວ່າ :
“ຂ້າພະເຈົ້າຊື່ວ່າ Elizabeth Drew Marshall ເກີີດຢູ່ເມືອງ Alexandria ຂົງເຂດນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນນີ້ເອງ. ໃນປີ 1961 ຂ້າພະເຈົ້າຫາກໍ່ຮຽນຈົບປະລິນຍາຕີ
ຝ່າຍພາສາຝຣັ່ງຈາກ ມະຫາວິທະຍາໄລ Georgetown ສອງສາມມື້ຕໍ່ມາ Geor-
getown ໄດ້ໂທລະສັບຫາຂ້າພະເຈົ້າ ແລະບອກຂ້າພະເຈົ້າວ່າ ສະຖານທູດລາວ
ຕ້ອງການຄົນປາກພາສາຝຣັ່ງ. ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເຄີຍເຮັດວຽກມາກ່ອນ ແລະຂ້າພະເຈົ້າ
ເປັນຄົນຂີ້ອາຍ ເວລານັ້ນອາຍຸໄດ້ 24 ປີ. ເຂົາເຈົ້າໄດ້ສຳພາດຂ້າພະເຈົ້າ ຫລັງຈາກ
ນັ້ນ ກໍໄດ້ຮ້ອງຂ້າພະເຈົ້າມາເຮັດວຽກ ຊຶ່ງຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ເປັນພຽງໄລຍະສັ້ນໆ
ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປຢູ່່ຫັ້ນເປັນເວລາ 15 ປີ ຈາກປີ 1961 ຈົນຮອດປີ 1976. ຫລັງ
ຈາກນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າກໍໄດ້ທຽວມາຢ້ຽມຢາມສະຖານທູດເປັນປະຈຳ ແລະຊ່ວຍເຫລືອ
ຢູ່ເປັນບາງຄັ້ງບາງຄາວ ແລະມັນເປັນເວລາສິບຫ້າປີ ແຫ່ງຄວາມສຸກໃນຊີວິດຂອງ
ຂ້າພະເຈົ້າ.”
ກ່ອນການເລີ້ມເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຂອງອົບພະຍົບລາວໃນປີ 1975 ນັ້ນ ສະຖານທູດ
ລາວ ປະຈຳນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ແມ່ນເປັນບ່ອນລິເລີ້ມຂອງປະຊາຄົມລາວຢູ່ນອກ
ປະເທດ ທີ່ປະກອບດ້ວຍພວກນັກການທູດ ອັນມີລວມທັງພະນັກງານສະຖານທູດລາວ
ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ສຽງອາເມຣິກາ ແລະນາຍຄູສອນພາສາ
ລາວປະຈຳກະຊວງຕ່າງປະເທດ. ນອກນັ້ນກໍມີບັນດາລັດຖະກອນທີ່ຖືກສົ່ງມາອົບຮົມ
ແລະພວກນັກສຶກສາລາວ ທີ່ແຈກຢາຍຢູ່ຕາມລັດຕ່າງໆ ຮວມທັງໝົດແລ້ວມີປະມານ
ຮ້ອຍກວ່າຄົນເທົ່ານັ້ນຢູ່ໃນສະຫະລັດ. ໃນຊ່ວງເວລານີ້ເອງ ຍານາງ Marshall ໄດ້ມາ
ພົບພໍ້ ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບຄົນລາວ ວັດທະນາະທຳລາວ ຄວາມອ່ອນນ້ອມ ແລະຄວາມເປັນ
ມິດອັນດີງາມ ຊຶ່ງຍານາງ Marshall ໄດ້ກ່າວດັ່ງນີ້:
“ຄົນລາວເປັນຄົນດີ ຈົງຮັກພັກດີ ປົກປ້ອງຂ້າພະເຈົ້າ ແລະຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມຊົງ
ຈຳອັນດີງາມ ຢູ່ທີ່ນີ້ ແລະຂ້າພະເຈົ້າພະຍາຍາມເຮັດໃຫ້ດີທີສຸດແກ່ເຂົາເຈົ້າ. ຂ້າ
ພະເຈົ້າພະຍາຍາມຕິດຕໍ່ຫາເຂົາເຈົ້າຢູ່ສະເໜີ ເວລາໃດຫາກມີຄອບຄົວລາວກັບຄືນເມືອບ້ານທາງສະຖານທູດ ຕ້ອງໄດ້ໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າພັກຢູ່ບ້ານສອງສາມມື້ ເພາະວ່າ
ຂ້າພະເຈົ້າເສຍໃຈຫລາຍ ແລະຄິດຮອດຫາເຂົາເຈົ້າເວລາເຂົາເຈົ້າກັບບ້ານ. ພວກ
ເຮົາພາກັນໄປສົ່ງເຂົາເຈົ້າຢູ່ສະໜາມບິນເພື່ອສັ່ງລາກັນ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຈະໂສກ
ເສົ້າຢູ່ໃນຊົ່ວໄລຍະນຶ່ງ. ເພາະສະນັ້ນທາງສະຖານທູດຈຶ່ງໄດ້ໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າພັກຜ່ອນ
ຢູ່ບ້ານ ເພື່ອໃຫ້ຫາຍຊ່ວງຄວາມເສຍໃຈ ກ່ອນກັບຄືນມາເຮັດວຽກ. ໃນໄລຍະເວລາ
15 ປີ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບໃຊ້ ເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ຫ້າທ່ານ ຜູ້ທຳອິດແມ່ນ ພະນະ
ທ່ານຄຳພັນ ພະນະທ່ານແພງນໍຣິນ ເຈົ້າຄຳມ້າວ ພະນະທ່ານຄຳຂິງ ສຸວັນລາສີ
ແລະຜູ້ສຸດທ້າຍແມ່ນ ພະນະທ່ານຄຳພັນປັນຍາ.”
ຍານາງ Marshall ມີຄວາມໄຝ່ຝັນຢາກໄປເຫັນເມືອງລາວ ແລະໄດ້ຕັດສິນໃຈທີ່ຈະເດີນ
ທາງໄປຢ້ຽມຢາມເມືອງລາວ ແຕ່ເມື່ອຕົກມາເຖິງນາທີສຸດທ້າຍ ໄດ້ມີີສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ຍານາງ
ຕ້ອງໄດ້ໂຈະໄວ້ ແລະກໍບໍ່ໄດ້ມີໂອກາດມາຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ ຊຶ່ງຍານາງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ໄປ
ອີກວ່າ :
“ນັ້ນເປັນບັ້ນຕອນເສົ້າສະລົດໃຈທີ່ສຸດ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຕຽມພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເດີນ
ທາງໄປຢ້ຽມຢາມເມືອງລາວ ແຕ່ວ່າພໍມາເຖິງນາທີສຸດທ້າຍ ຂ້າພະເຈົ້າໄປບໍ່ໄດ້.
ໝູ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າຫາກໍກັບມາຈາກນະຄອນຫລວງພະບາງ ລາວໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມ
ຄົນລາວທີ່ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍໄດ້ຮັກແພງ ຊຶ່ງເວລານັ້ນລາວຍັງເປັນເດັກນ້ອຍຢູ່ ແລະ
ຂ້າພະເຈົ້າຍັງຕິດຕໍ່ກັບລາວຢູ່. ຂ້າພະເຈົ້າມັກອາຫານລາວ ແລະກໍເຄີຍໄດ້ກິນ
ອາຫານລາວຢູ່ສະຖານທູດ ແລະຂ້າພະເຈົ້າກໍບໍ່ໄດ້ກິນມາດົນນານແລ້ວ. ມີຫລາຍໆ
ສິ່ງຫລາຍໆຢ່າງເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນເຮືອນຫລັງນີ້ ສະຖານທູດນີ້ ມີແຕ່ຄວາມສຸກ ຊຶ່ງຂ້າ
ພະເຈົ້າລືມບໍ່ໄດ້ໂດຍສະເພາະບຸນປີໃໝ່ລາວ.”
ຫລັງຈາກໄດ້ຮັບໃຊ້ສະຖານທູດແຫ່ງພະລາດຊະອານາຈັກລາວມາເປັນເວລາ 15 ປີ
ຈາກປີ 1961 ຫາປີ 1976 ຊຶ່ງເວລານັ້ນຕົກຢູ່ໃນສະໄໝການປ່ຽນແປງລະບອບການ
ປົກຄອງຢູ່ໃນລາວ ຍານາງ Marshall ຈຶ່ງໄດ້ໝົດໜ້າທີ່ການລົງ. ຍານາງ Marshall
ໄດ້ໄປເຮັດວຽກຢູ່ບ່ອນໃໝ່ ແຕ່ຈິດໃຈຂອງຍານາງ ຍັງຄິດຮອດສະຖານທູດລາວຢູ່
ສະເໝີ ຊຶ່ງຍານາງໄດ້ກ່າວສູ່ຟັງວ່າ :
“ຫລັງຈາກນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປເຮັດວຽກໃຫ້ສະຖານທູດ Luxembourg ແຕ່ກໍຍັງ
ກັບຄືນມາຢ້ຽມຢາມສະຖານທູດລາວຢູ່ເລື້ອຍໆ ເພາະວ່າຂ້າພະເຈົ້າໜີຈາກນີ້ບໍ່ໄດ້.
ຫລັງຈາກນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປເຮັດວຽກຢູ່ Alliance Francais ແລະທະນາຄານ
ໂລກເປັນເວລາ 15 ປີ. ປັດຈຸບັນນີ້ຂ້າພະເຈົ້າຍັງສອນພາສາອັງກິດໃຫ້ນັກຮຽນຕ່າງ
ປະເທດຢູ່ ມະຫາວິທະຍາໄລນາໆຊາດ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ອອກບຳນານແລ້ວ ແຕ່ໄດ້
ຕັດສິນໃຈກັບຄືນໄປເຮັດວຽກອີກ. ມື້ນີ້ເປັນເທື່ອທຳອິດທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ກັບມາບຸນ
ປີໃໝ່ລາວຢູ່ສະຖານກທູດ ສປປ ລາວ ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກດີໃຈຄືໄດ້ກັບມາບ້ານເຮືອນ
ເກົ່າ ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ທຸກໆຫ້ອງຂອງເຮືອນຫລັງນີ້ ຈາກຊັ້ນລຸ່ມຂຶ້ນໄປຫາຊັ້ນເທິງ ເປັນ
ເລື່ອງພິເສດແທ້ໆ ເພາະວ່າຄົນລາວ ແລະຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເປັນສ່ວນນຶ່ງຢູ່ໃນຊີວິດ
ຂອງເຂົາເຈົ້າ.”
ວິທະຍຸ ວີໂອເອ ໄດ້ອອກອາກາດມາເປັນເວລາ 55 ປີແລ້ວ ຊຶ່ງມີບັນດາພະນັກງານ
ພ້ອມດ້ວຍຄອບຄົວ ທີ່ເປັນສະມາຊິກຂອງສັງຄົມລາວກຸ່ມນ້ອຍໆໃນເວລານັ້ນ ຊຶ່ງ
ຍານາງ Marshall ໄດ້ກ່າວເຖິງຕອນນີ້ວ່າ :
“ຂ້າພະເຈົ້າຈື່ພະນັກງານສຽງອາເມຣິກາໄດ້ດີ ເຂົາເຈົ້າໄດ້ໄປມາຫາສູ່ສະຖານທູດ
ເປັນປະຈຳ ແລະໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມຂ້າພະເຈົ້າຢູ່ບ້ານ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບຕ້ອນເຂົາ
ເຈົ້າ ແລະເຂົາເຈົ້າຄືກັບຄອບຄົວຂອງຂ້າພະເຈົ້າເອງ. ເວລານັ້ນສະຖານທູດເປັນ
ສູນກາງສັງຄົມ ມີນັກສຶກສາທຽວໄປທຽວມາຫາກັນ ແລະພວກເຮົາດີໃຈທີ່ໄດ້ພົບ
ພໍ້ເຂົາເຈົ້າ ໂດຍສະເພາະ ພະນັກງານວິທະຍຸສຽງອາເມຣິກາ ທີ່ພວກເຮົາຮູ້ກັນດີ
ຢູ່ໃນເວລານັ້ນ ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຫລິ້ນບົດບາດອັນສຳຄັນລະຫວ່າງ ສະຫະລັດ ກັບ
ປະເທດລາວ.”
ນັ້ນແມ່ນການສຳພາດກັບ ຍານາງ Elizabeth Drew Marshall ອະດີດເລຂານຸການ
ປະຈຳສະຖານທູດແຫ່ງພະລາດຊະອານາຈັກລາວ ຈາກປີ 1961 ຫາປີ 1976 ຍານາງ
ຍັງຮັກຫອມຄົນລາວຢູ່ສະເໝີ ແລະໄດ້ໄປມາຫາສູ່ສະຖານທູດລາວເປັນປະຈຳຈົນເທົ່າ
ທຸກວັນນີ້.
