ທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ໃນລາຍການຊີວິດຊາວລາວຂອງ ວີໂອເອ ປະຈຳແລງວັນພະຫັດ
ມື້ນີ້ ແມ່ນເຮົາກຳລັງຕິດຕາມເບິ່ງຄວາມຄືບໜ້າຂອງ ຍານາງ ທີນາ ມະຫາຣາດ ນັກ
ເຄື່ອນໄຫວສັງຄົມໜຸ່ມນ້ອຍທີ່ຫ້າວຫັນ ຊຶ່ງວີໂອເອ ໄດ້ລາຍງານກ່ຽວກັບຍານາງໄປ
ແລ້ວປີກາຍນີ້ ເວລານາງໄດ້ເລີ້ມສະໝັກເຂົ້າແຂ່ງຂັນ ຮັບໃຊ້ເປັນສະມາຊິກສະພາ
ປະຈຳລັດໂອຮາຍໂອ. ຍານາງທີນາ ໄດ້ຊະນະການປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງຂັ້ນຕົ້ນໃນວັນ
ທີ 7 ພຶດສະພາທີ່ຜ່ານມາ. ບັດນີ້ຍານາງທີນາ ຈະແຂ່ງຂັນໃນຮອບສຸດທ້າຍໃນເດືອນ
ພະຈິກ 2018 ຈະມາເຖິງນີ້. ສຳລັບຄວາມຄືບໜ້າ ຂອງ ຍານາງທີນາ ວ່າໄດ້ເປັນມາ
ຢ່າງໃດນັ້ນ ກິ່ງສະຫວັນ ຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ສະບາຍດີທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ບັດນີ້ຄວາມໄຝ່ຝັນຂອງຍານາງທີນາ ມະຫາຣາດ ສັງ
ກັດພັກເດໂມແຄຣັດ ຜູ້ສະໝັກແຂ່ງຂັນເປັນສະມາຊິກສະພາເຂດສາມ ປະຈຳລັດໂອ
ຮາຍໂອ ໄດ້ຫຍັບໃກ້ເຂົ້າມາເທື່ອລະກ້າວ ຊຶ່ງອາດຈະກາຍເປັນຄວາມຈິງກໍໄດ້. ໃນ
ໄລຍະນຶ່ງປີຜ່ານມາ ຍານາງທີນາ ໄດ້ທຳການໂຄສະນາຫາສຽງຢ່າງບໍ່ລົດລະ ແລະ
ໄດ້ຊອກຫາທຶນຮອນໃຫ້ໄດ້ຫຼາຍເທົ່າທີ່ຈະຫຼາຍໄດ້ ຈາກຜູ້ສະໜັບສະໜູນເພື່ອມາໃຊ້
ຈ່າຍ ໃນການໂຄສະນາຫາສຽງ ຕໍ່ສູ້ກັບຄູ່ແຂ່ງ ຄືຍານາງແອນ ກອນຊາເລສ ສັງກັດ
ພັກຣີພັບບລິກັນ. ປັດຈຸບັນນີ້ຍານາງທີນາມີເງິນໂຄສະນາຫາສຽງຢູ່ປະມານ 300,000
ໂດລາ ຊຶ່ງໜ້ອຍກວ່າຄູ່ແຂ່ງ ທີ່ມີຢູ່ເຖິງນຶ່ງລ້ານໂດລາ. ແຕ່ນັ້ນບໍ່ໄດ້ແມ່ນອຸບປະສັກທີ່
ສ້າງຄວາມທໍ້ຖອຍໃຫ້ແກ່ຍານາງທີນາ.
ຍານາງທີນາ ມະຫາຣາດ ອາຍຸ 27 ປີ ສຳເລັດການສຶກສາປະລິນຍາຕີ ຝ່າຍລັດຖະ
ສາດ. ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລໂອຮາຍໂອ ນາງແມ່ນອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍລາວ ເກີດ
ຢູ່ໃນລັດໂອຮາຍໂອ ສະຫະລັດອາເມຣິກາແມ່ນຊາວເອເຊຍທີ່ຖືວ່າເປັນຊົນກຸ່ມນ້ອຍ
ລຸກຢືນຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ເພື່ອເປັນປາກເປັນສຽງ ໃຫ້ແກ່ບັນດາຊົນກຸ່ມນ້ອຍຜູ້ທີ່ບໍ່ມີປາກສຽງດົງ
ດັງແລະເພື່ອສັງຄົມສ່ວນໃຫຍ່ຊຶ່ງ ຍານາງທີນາໄດ້ກ່າວເຖິງເປົ້າໝາຍທີ່ຈະຮັບໃຊ້ຢູ່ໃນ
ເຂດຂອງຜູ້ກ່ຽວດັ່ງນີ້:
“ສຳລັບການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປດັ່ງກ່າວນີ້ ຢູ່ເທິງເວທີ ຈະມີຫຼາຍຢ່າງທີ່ຈະຕ້ອງເຈາະ
ຈົງໃສ່ ມີຫຼາຍບັນຫາ ທີ່ກຳລັງຈະເກີດຂຶ້ນກັບປະຊາຊົນຢູ່ໃນລັດໂອຮາຍໂອ. ພວກ
ເຮົາຕ້ອງການຢາກເພີ້ມ ທືນການສຶກສາແກ່ສາທາລະນະຊົນ ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ເປັນ
ທີ່ແນ່ນອນວ່າ ທະຫານຜ່ານເສິກໄດ້ຮັບການດູແລທີ່ດີ ພ້ອມດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນ
ຫາການແຜ່ລາມຂອງຄົນຕິດຢາໂອປີອອຍ (opioid) ການປິ່ນປົວທີ່ບໍ່ແພງ ໂດຍສະ
ເພາະການປິ່ນປົວທະຫານຜ່ານເສິກຢູ່ໃນລັດໂອຮາຍໂອ ແລະອີກຫຼາຍຢ່າງ ທີ່ກຳ
ລັງເກີດຂຶ້ນຢູ່. ແລະນັ້ນ ແມ່ນເວທີຄວາມເປັນຫ່ວງຂອງຂ້າພະເຈົ້າໃນປັດຈຸບັນ ຢູ່
ໃນເຂດສາມ ຂົງເຂດເມືອງຫຼວງໂຄລຳບັສ ລັດໂອຮາຍໂອ. ການເລືອກຕັ້ງຈະມີຂຶ້ນ
ໃນວັນທີ 6 ເດືອນພະຈິກຈະມາເຖິງນີ້ິ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຈະດຳເນີນການໂຄສະນາ
ຫາສຽງໄປຈົນຮອດມື້ນັ້ນ.”
ເວທີຫລິ້ນການເມືອງຢູ່ໃນສະຫະລັດ ເພື່ອຮັບໃຊ້ຢູ່ໃນຕຳແໜ່ງອັນສຳຄັນບໍ່ວ່າຈະຢູ່
ໃນລະດັບລັດຖະບານທ້ອງຖິ່ນ ລະດັບລັດ ແລະລະດັບລັດະບານກາງ ກໍຕາມ ກໍແມ່ນ
ຈະເປັນເລື້ອງສະລັບຊັບຊ້ອນທີ່ສຸດ ຜູ້ສະໝັກຕ້ອງຕຽມໂຕປະເຊີນໜ້າກັບການທ້າທາຍ
ຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະທາງດ້ານສ່ວນໂຕ ທີ່ບັນດານັກຂ່າວ ແລະຄູ່ແຂ່ງຂັນ ຈະຊອກຄົ້ນ
ນຳເອົາຂໍ້ມູນທີ່ເປັນຈຸດອ່ອນອອກມາປະຈານ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ປ່ອນບັດໄດ້ຮູ້ຄວາມບໍ່ຂາວ
ສະອາດເພື່ອເອົາຊະນະ.
ຕາມປົກກະຕິແລ້ວ ຜູ້ສະໝັກເຂົ້າແຂ່ງຂັນ ຈະໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກພັກການເມືອງຂອງຕົນທີ່ສັງກັດຢູ່ນັ້ນ ແຕ່ວ່າຍານາງທີນາ ຜູ້ສັງກັດພັກເດໂມແຄຣັດໄດ້ຖືກປະ
ຕິເສດການສະໜັບສະໜູນຈາກພັກ ເຖິງແມ່ນວ່າຈະໄດ້ຮັບໄຊຊະນະໃນການເລືອກຕັ້ງ
ຂັ້ນຕົ້ນມາແລ້ວກໍຕາມ ຊຶ່ງຍານາງທີນາ ໄດ້ກ່າວເຖິງເຫດຜົນວ່າ:
“ໂຊກບໍ່ດີທີ່ພັກເດໂມແຄຣັດ ບໍ່ໃຫ້ການສະນັບສະໜູນແກ່ຂ້າພະເຈົ້າ ເພາະວ່າ ຂ້າ
ພະເຈົ້າມີເບື້ອງຫຼັງບໍ່ຂາວສະອາດ ແລະເຂົາເຈົ້າເຫັນວ່າ ມັນຈະເປັນການຍາກທີ່
ຂ້າພະເຈົ້າຈະໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ. ປັດຈຸບັນນີ້ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບທືນຈາກບັນດາຜູ້ບໍລິ
ຈາກ ທີ່ມາຈາກຄອບຄົວ ໝູ່ເພື່ອນ ພ້ອມດ້ວຍປະຊາຄົມເອເຊຍ. ນອກຈາກນັ້ນ
ແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າ ຍັງປະສົບກັບບັນຫາທີ່ວ່າຜູ້ສະໝັກຢູ່ພັກດຽວກັນກີດກັ້ນຂ້າພະ
ເຈົ້າ ພະຍາຍາມເກັບກໍາເອົາລາຍເຊັນ ເພື່ອເປັນການຢັ້ງຢຶນ ບໍ່ໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າວິ້ງ
ເຕັ້ນສະໝັກ ແຕ່ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສຳເລັດ. ຄູ່ແຂ່ງຜູ້ທີສອງຢູ່ໃນພັກເດໂມແຄຣັດ ທີ່ຂ້າພະ
ເຈົ້າໄດ້ໄຊຊະນະ ດ້ວຍຄະແນນ 70 ຕໍ່ 30 ສຽງ ຊຶ່ງພາໃຫ້ນາງໄດ້ຕົກອອກໄປແລ້ວ.
ເຫດຜົນທີ່ພັກເດໂມແຄຣັດບໍ່ໃຫ້ການຊຸກຍູ້ ຂ້າພະເຈົ້າກໍເພາະວ່າ ໃນສາຍຕາທາງ
ດ້ານການເມືອງແລ້ວ ເຂົາເຈົ້າເຫັນວ່າຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເໝາະສົມ ເພາະວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າ
ບໍ່ແມ່ນຄົນອາເມຣິກາອີ່ຫຼີ ຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນຄືດັ່ງທີ່ໄດ້ເຫັນຫັ້ນແລ້ວ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້
ຜ່ານຊີວິດຄວາມເປັນມາ ແລະເຕີບໂຕຢູ່ໃນຄອບຄົວອົບພະຍົບ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຜ່ານ
ກັບບັນຫາຄືດັ່ງທີ່ຫຼາຍໆຄົນມີ ແລະຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢູ່ໃນຮູບຮ່າງທີ່ດີເລີດສຳລັບຜູ້
ສະໝັກເປັນນັກການເມືອງ ດັ່ງທີ່ເຂົາເຈົ້າເຫັນ. ເວລາຂ້າພະເຈົ້າມີອາຍຸໄດ້ 16 ປີ
ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເກີດອຸປະຕິເຫດລົດຕຳກັນທີ່ໄດ້ອອກຂ່າວໄປທົ່ວ ຂ້າພະເຈົ້າຍັງມີ
ບັນຫາເວລາຮຽນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລ ເພາະວ່າຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເອົາເຫລົ້າໃຫ້ພີ່ນ້ອງ
ດື່ມເວລານາງຍັງມີອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 21 ປີ ແລະແນ່ນອນ ການຢ່າຮ້າງຂອງຂ້າພະ
ເຈົ້າ ທີ່ຕ້ອງເຮັດໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າຂໍລົ້ມລະລາຍຍົກເລີກໜີ້ສິນ.”
ນັ້ນແມ່ນຄວາມກ້າຫານຂອງນັກການເມືອງສະຫະລັດຄົນນຶ່ງ ທີ່ກ້າເວົ້າກ້າວ່າ ຮັບຮູ້
ເຖິງຄວາມຈິງຂອງຊີວິດ ແລະມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ທີ່ປະຊາຊົນຜູ້ມີສິດປ່ອນບັດຈະ
ເປັນຜູ້ຕັດສິນດ້ວຍຕົນເອງ. ຍານາງທີນາກ່າວວ່າ ຄົນເຮົາສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້ ແລະ
ຮຽນຮູ້ຄວາມຜິດພາດໄວ້ເປັນບົດຮຽນ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ຍານາງທີນາ ໄດ້ມີປະວັດອັນບໍ່
ຂາວສະອາດມາ ແຕ່ນາງກໍສາມາດຍາດໄດ້ ໄຊຊະນະຈາກບັນດາຜູ້ສະໜັກແຂ່ງຂັນ
ຫ້າຄົນ ຢູ່ໃນພັກດຽວກັນມາແລ້ວ. ຍານາງທີນາ ໄດ້ກ່າວເຖິງການໄດ້ຮັບການສະໜັບ
ສະໜູນດັ່ງນີ້:
“ປະຊາຄົມເອເຊຍ ໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນແກ່ຂ້າພະເຈົ້າ 100 ເປີເຊັນຕະຫຼອດ
ການດຳເນີນໂຄສະນາຫາສຽງ ບໍ່ມີພຽງແຕ່ຄົນລາວເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງມີຄົນຈີນ ຄົນ
ຫວຽດນາມ ແລະຊາວອິນເດຍແດງອາເມຣິກັນ. ເຂົາເຈົ້າ ເຂົ້າໃຈເຖິງເບື້ອງຫຼັງ
ຂອງຂ້າພະເຈົ້າທີ່ໄດ້ຮັບໃຊ້ສາທາລະນະຊົນມາກ່ອນ ເພະສະນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງໄດ້
ຮັບການສະໜັບສະໜູນຢູ່ທົ່ວສະຫະລັດ 100 ເປີເຊັນ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ຢູ່ໃນລັດໂອຮາຍ
ໂອ. ຂ້າພະເຈົ້າມີປະຊາຄົມເອເຊຍຢືນຢູ່ຄ່ຽງຄູ່ ເພາະວ່າຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຊະນະການ
ເລືອກຕັ້ງຂັ້ນຕົ້ນ. ມັນເປັນປະສົບການທີ່ໜ້າສັງເວດທີ່ເຫັນພັກຂອງຕົນເອງບໍ່ໃຫ້
ການສະໜັບສະໜູນ ທີ່ເຂົາເຈົ້າເຫັນວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າເປັນຄົນບໍ່ດີຈາກລາຍງານຂ່າວ.
ແຕ່ເປັນປະສົບການທີ່ດີຈາກຄອບຄົວຄົນລາວທີ່ໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນແກ່ຂ້າ
ພະເຈົ້າ ທີ່ບອກໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ວ່າ ມັນບໍ່ເປັນຫຍັງກ່ຽວກັບເລື້ອງທີ່ຜ່ານມາ ເຮົາ
ປ່ອຍໃຫ້ມັນຜ່ານໄປ ມັນເປັນເລື້ອງທີ່ຜ່ານໄປແລ້ວ ແຕ່ນີ້ເປັນເລື້ອງປັດຈຸບັນ. ສິ່ງ
ທີ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດຄວບຄຸມໄດ້ນັ້ນກໍຄືວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າຈະເອົາຊະນະການເລືອກ
ຕັ້ງນີ້ໄດ້ຢ່າງໃດ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຄວບຄຸມບໍ່ໄດ້ວ່າ ພັກຂອງຂ້າພະເຈົ້າຈະເວົ້າຫຍັງ
ກ່ຽວກັບຂ້າພະເຈົ້າ. ຖ້າຫາກຂ້າພະເຈົ້າສາມາດຜ່ານເບື້ອງຫຼັງໄປໄດ້ ນີ້ບໍ່ແມ່ນເລື້ອງ
ໃໝ່ ຂ້າພະເຈົ້າປ່ຽນແປງບໍ່ໄດ້ໃນສິ່ງທີ່ຜ່ານມາ. ປັດຈຸບັນນີ້ ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເປັນຜູ້
ຕາງໜ້າທ່ານ ຂ້າພະເຈົ້າຢາກໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງໃນເຂດນີ້ ຂ້າພເຈົ້າຢາກໃຫ້ເປັນ
ທີ່ແນ່ນອນວ່າ ຄົນກຸ່ມນ້ອຍຄືດັ່ງຂ້າພະເຈົ້ານີ້ ມີສຽງຢູ່ໃນສະພາ ແມ່ນແຕ່ພັກຂອງ
ຂ້າພະເຈົ້າ ກໍບໍ່ຢາກໃຫ້ມີປາກມີສຽງ."
ຄຳຂວັນຄຳນຶ່ງ ເປັນພາສາອັງກິດໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ “Be All You Can Be” ຊຶ່ງໝາຍ
ຄວາວ່າ “ເຈົ້າຢາກເປັນຫຍັງ ເຈົ້າກໍຈະເປັນໄດ້ໝົດ” ຊຶ່ງຍານາງທີນາ ມະຫາລາດ ໄດ້
ສະແດງໃຫ້ເປັນໂຕຢ່າງ ແລະເປັນແມ່ຍິງອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍລາວຄົນນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ປູທາງ
ວາງບົດບາດໄວ້ ໃຫ້ແກ່ບັນດາເຍົາວະຊົນລຸ້ນຕໍ່ໄປ.
