ບັນດາ ນັກອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມ ເຕືອນວ່າ ຂະນະນີ້ ມີ
ປະຊາຊົນ 200 ລ້ານຄົນໃນທົ່ວໂລກ ທີ່ສ່ຽງຕໍ່ການຖືກເຜີຍແບ
ໃສ່ຫລືສຳຜັດ ກັບຄວາມເປື້ອນເປິຂອງສານພິດ. ສະຖາບັນ
Blacksmith Institute ໃນສະຫະລັດ ແລະສະພາກາຂຽວຫຼື
Green Cross ທີ່ປະເທດ Switzerland ໄດ້ພິມອອກເຜີຍແຜ່
ລາຍງານປີ 2013 ທີ່ເວົ້າເຖິງບ່ອນທີ່ເປື້ອນເປິ ຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ
ຂອງໂລກ ແລະກິດຈະກໍາຕ່າງໆຂອງມະນຸດ ທີ່ພາໃຫ້ເປັນເຊັ່ນ
ນັ້ນ. Zlatica Hoke ລາຍງານຈາກວໍຊິງຕັນ ຊຶ່ງທອງປານຈະ
ນໍາມາສະ ເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ
ຊາກທີ່ເນົ່າເປື່ອຍຂອງປາວານ ໄດ້ຖືກພັດເຂົ້າຊາຍຫາດຕ່າງໆ
ຂອງແຫຼ່ງຜະລິດນໍ້າມັນ ເຂດຕາເວັນຕົກຂອງປະເທດການາ ໃນບໍ່ເທົ່າໃດປີຜ່ານມານີ້ ໂຮມທັງເຫັນຊາກປາວານອີກຢ່າງໜ້ອຍແປດຊາກນັບຕັ້ງແຕ່ເດືອນກັນຍາເປັນຕົ້ນມາ ຊຶ່ງນາຍ Emma nuel Quarshie ຄົນງານກໍ່ສ້າງຈາກເມືອງນະຄອນຫຼວງ Accra ເກີດມີຄວາມສົງໄສໃນເລຶ່ອງນີ້.
ນາຍ Emmanuel ເວົ້າວ່າ: “ຂ້ອຍແປກໃຈຫຼາຍ ເພາະວ່າ ຂ້ອຍຄິດວ່າ ປົກກະ ຕິແລ້ວປາວານຈະບໍ່ຕາຍແບບນັ້ນ ສະນັ້ນຂ້ອຍຈຶ່ງແປກໃຈ ທີ່ເຫັນ ປາວານສີ່ໂຕຕາຍຢູ່ຕາມຝັ່ງ ຂ້ອຍຈຶ່ງຄິດວ່າ ມີຫຍັງເປັນໄປຢູ່ໃນທະເລ ກ່ອນສິ່ງທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ຈະເກີດຂຶ້ນມາ. ຂ້ອຍຄິດວ່າປາວານອາດລອຍໄປຕໍາກັບກໍ່າປັ່ນ ບໍ່ຫຼືຍ້ອນແນວໃດແນວນຶ່ງ ສະນັ້ນທີ່ຈິງແລ້ວ ມັນຈຶ່ງເປັນຄໍາຖາມທີ່ໃຫຍ່ໂຕສົມ ຄວນ.”
ແຕ່ບັນດານັກອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມ ບໍ່ໄດ້ແປກໃຈຫຼາຍປານໃດໃນເລຶ່ອງນີ້. ພວກເຂົາເຈົ້າເວົ້າວ່າ ອຸດສາຫະກໍານໍ້າມັນທີ່ກໍາລັງເຕີບໂຕຂຶ້ນນັບ ມື້ຂອງປະເທດການານັ້ນ ແມ່ນມີທ່າທາງວ່າເປັນສາເຫດສຳຄັນທີ່ໄດ້ເຂັ່ນຂ້າ ສັດນໍ້າເຫຼົ່ານັ້ນ.
ນອກເໜືອຈາກນີ້ແລ້ວ ໃນອາທິດຜ່ານມາ ອົງການສະພາບແວດລ້ອມ ຂອງ Swiss ແລະຂອງສະຫະລັດ ໄດ້ຮ່ວມກັນລະບຸ ເອົາຄຸ້ມຊານເມືອງແຫ່ງນຶ່ງນອກນະຄອນຫຼວງ Accra ຂອງປະເທດການາໃຫ້ເປັນບ່ອນທີ່ໄດ້ຮັບການຂົ່ມຂູ່ ຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍຂີ້ເຫຍື້ອ ຫຼືສິ່ງເສດເຫຼືອຕ່າງໆທີ່ມີສານພິດ. ຄຸ້ມ Agbogbloshie ເປັນບ່ອນຖິ້ມຂີ້ເຫຍື້ອແຫ່ງນຶ່ງສໍາຫຼັບເຄຶ່ອງອີເລັກໂທຣນິກ ຕູ້ເຢັນ ເຕົາໄມໂຄຣເວຟ ແລະໂທລະທັດ ທີ່ໃຊ້ແລ້ວ. ການຈູດເຜົາໂລຫະ ໜັກ ແລະສິ່ງເສດເຫຼືອອື່ນໆດ້ານອຸດສາຫະກໍາ ຈະປ່ອຍອາຍພິດ ທີ່ຈະປະປົນໄປຕາມອາກາດ ຊຶມເຂົ້າໄປໃນບ້ານເຮືອນ ໃນຕະລາດອາຫານແລະຕາມ ສະຖານທີ່ສາທາລະນະອື່ນໆ ທີ່ພາໃຫ້ເກີດພະຍາດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ເດັກເກີດມາບໍ່ສົມບູນ ແລະເຖິງຂັ້ນເສຍຊີວິດໄປກໍມີ.
ເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 25 ປີຜ່ານມາແລ້ວ ຫຼັງຈາກໄດ້ເກີດໄພພິບັດດ້ານນີວເຄຼຍ ເມື່ອປີ 1986 ແຕ່ໂຮງໄຟຟ້າປະລະມະນູ ທີ່ເມືອງ Chernobyl ປະເທດ Ukraine ຍັງສືບຕໍ່ເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ດ້ວຍສານພິດຢູ່ຕໍ່ມາຂະນະທີ່ກໍາມັນຕະພາບລັງສີ ທີ່ສະສົມຢູ່ໃນດິນຫຼັງຈາກໂຮງໄຟຟ້າດັ່ງກ່າວໄດ້ເກີດລະເບີດ ນັ້ນ ໄດ້ສ້າງຄວາມເປື້ອນເປິໃຫ້ແກ່ພືດຜັກ ແລະສັດຕ່າງໆຢູ່ໃນຂົງເຂດ.
ອີກແຫ່ງນຶ່ງ ຄື ເມືອງ Villa Inflamable ຢູ່ໃກ້ນະຄອນຫຼວງ Buenos Aires ປະເທດອາເຢັນຕິນາ ນັບວ່າເປັນເມືອງທີ່ຢູ່ໃນສະພາບຊຸດໂຊມຜຸ ພັງທີ່ເປື້ອນເປິທີ່ສຸດແຫ່ງນຶ່ງຢູ່ໃນເຂດອ່າງແມ່ນໍ້າ Matanza-Riachuelo. Horacio Rojas ເປັນຫົວ ໜ້າກຸ່ມສະໜັບສະໜຸນນໍ້າສະອາດທ້ອງຖິ່ນ ທີ່ເອີ້ນວ່າກຸ່ມ Foro Hidrico de Lanus ເວົ້າວ່າ ສີຂາວໆທີ່ເຮົາເຫັນນັ້ນ ແມ່ນເປັນສານເຄມີ ທີ່ຖອກເທລົງໃສ່ນໍ້າໂດຍກົງ.
ແມ່ຍິງທີ່ມີລູກສາມຄົນຜູ້ນີ້ ເວົ້າວ່າ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດເປີດປະຕູປ່ອງຢ້ຽມໄດ້ຍ້ອນມີກິ່ນເໝັນຫລາຍ.
ນາງ Mariette Liefferink ນັກອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມຊາວອາຟຣິກາໃຕ້ ທີ່ກໍາ ລັງປະຕິບັດງານເພື່ອສ້າງໃຫ້ເກີດຄວາມຕື່ນຕົວຫຼາຍຂຶ້ນ ກ່ຽວກັບ ຄວາມເປື້ອນເປິ ທີ່ມາຈາກການຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດໃນປະເທດຂອງນາງ. ຢູ່ທີ່ນີ້ ນາງກໍາລັງສະແດງໃຫ້ກຸ່ມນັກການເມືອງຊາວອາຟຣິກາໃຕ້ເບິ່ງສະພາບຂອງ ນໍ້າທີ່ເປື້ອນເປິ ຊຶ່ງມີນ້ຳກົດຈາກການຂຸດບໍ່ຄໍາ ແລະບໍ່ແຮ່ເຈືອປົນຢູ່.
ນາງ Mariette ເວົ້າວ່າ: “ຂໍ້ຄວາມຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ຕໍ່ຜູ້ຕາງໜ້າກໍແມ່ນ ຖ້າຫາກການຂຸດບໍ່ແຮ່ເລີ້ມຂຶ້ນ ຈະຕ້ອງຈັດໃຫ້ມີກົດລະບຽບຄຸ້ມຄອງທີ່ເຄັ່ງຄັດໄວ້ ຄື ຈະຕ້ອງມີການອອກຂໍ້ກຳນົດທາງດ້ານການເງິນ ບໍ່ແມ່ນສະເພາະແຕ່ຄ່າ ໃຊ້ຈ່າຍ ແລະຜົນກະທົບໃນລະຫວ່າງການຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ມັນຍັງຈະມີຜົນກະທົບທີ່ສາມາດຄຸກຄາມສືບຕໍ່ໄປເລື້ອຍໆເປັນເວລາຫຼາຍຮ້ອຍປີ ໃນກໍລະນີທີ່ນ້ຳກົດຈາກບໍ່ແຮ່ຖືກລະບາຍອອກໄປນັ້ນ.”
ອົງການອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມສະຫະລັດ ແລະ Switzerland ເວົ້າວ່າ ປະຊາຊົນ 200 ລ້ານຄົນໃນທົ່ວໂລກແມ່ນຕົກຢູ່ໃນຄວາມສ່ຽງສູງຈາກ ຄວາມເປື້ອນເປິຂອງສານ ພິດທີ່ມາຈາກສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງອຸດສາຫະກໍາແລະ ກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດ ແລະຈໍານວນດັ່ງກ່າວນີ້ ກໍາລັງເພີ່ມຂຶ້ນໄປນັບມື້.
ຕົວຢ່າງ ເຫດລະເບີດທີ່ໂຮງໄຟຟ້ານີວເຄຼຍ Chernobyl ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຂັ້ນຕອນໃນການທໍາຄວາມສະອາດເພື່ອກໍາຈັດທກໍາມະຕະພາບລັງສີທີ່ຮົ່ວໄຫຼອອກມາ ໃຫ້ໝົດໄປນັ້ນ ຍັງຈະຊັກຊ້າທີ່ສຸດຢູ່.
ປະຊາຊົນ 200 ລ້ານຄົນໃນທົ່ວໂລກ ທີ່ສ່ຽງຕໍ່ການຖືກເຜີຍແບ
ໃສ່ຫລືສຳຜັດ ກັບຄວາມເປື້ອນເປິຂອງສານພິດ. ສະຖາບັນ
Blacksmith Institute ໃນສະຫະລັດ ແລະສະພາກາຂຽວຫຼື
Green Cross ທີ່ປະເທດ Switzerland ໄດ້ພິມອອກເຜີຍແຜ່
ລາຍງານປີ 2013 ທີ່ເວົ້າເຖິງບ່ອນທີ່ເປື້ອນເປິ ຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ
ຂອງໂລກ ແລະກິດຈະກໍາຕ່າງໆຂອງມະນຸດ ທີ່ພາໃຫ້ເປັນເຊັ່ນ
ນັ້ນ. Zlatica Hoke ລາຍງານຈາກວໍຊິງຕັນ ຊຶ່ງທອງປານຈະ
ນໍາມາສະ ເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ
ຊາກທີ່ເນົ່າເປື່ອຍຂອງປາວານ ໄດ້ຖືກພັດເຂົ້າຊາຍຫາດຕ່າງໆ
ຂອງແຫຼ່ງຜະລິດນໍ້າມັນ ເຂດຕາເວັນຕົກຂອງປະເທດການາ ໃນບໍ່ເທົ່າໃດປີຜ່ານມານີ້ ໂຮມທັງເຫັນຊາກປາວານອີກຢ່າງໜ້ອຍແປດຊາກນັບຕັ້ງແຕ່ເດືອນກັນຍາເປັນຕົ້ນມາ ຊຶ່ງນາຍ Emma nuel Quarshie ຄົນງານກໍ່ສ້າງຈາກເມືອງນະຄອນຫຼວງ Accra ເກີດມີຄວາມສົງໄສໃນເລຶ່ອງນີ້.
ນາຍ Emmanuel ເວົ້າວ່າ: “ຂ້ອຍແປກໃຈຫຼາຍ ເພາະວ່າ ຂ້ອຍຄິດວ່າ ປົກກະ ຕິແລ້ວປາວານຈະບໍ່ຕາຍແບບນັ້ນ ສະນັ້ນຂ້ອຍຈຶ່ງແປກໃຈ ທີ່ເຫັນ ປາວານສີ່ໂຕຕາຍຢູ່ຕາມຝັ່ງ ຂ້ອຍຈຶ່ງຄິດວ່າ ມີຫຍັງເປັນໄປຢູ່ໃນທະເລ ກ່ອນສິ່ງທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ຈະເກີດຂຶ້ນມາ. ຂ້ອຍຄິດວ່າປາວານອາດລອຍໄປຕໍາກັບກໍ່າປັ່ນ ບໍ່ຫຼືຍ້ອນແນວໃດແນວນຶ່ງ ສະນັ້ນທີ່ຈິງແລ້ວ ມັນຈຶ່ງເປັນຄໍາຖາມທີ່ໃຫຍ່ໂຕສົມ ຄວນ.”
ແຕ່ບັນດານັກອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມ ບໍ່ໄດ້ແປກໃຈຫຼາຍປານໃດໃນເລຶ່ອງນີ້. ພວກເຂົາເຈົ້າເວົ້າວ່າ ອຸດສາຫະກໍານໍ້າມັນທີ່ກໍາລັງເຕີບໂຕຂຶ້ນນັບ ມື້ຂອງປະເທດການານັ້ນ ແມ່ນມີທ່າທາງວ່າເປັນສາເຫດສຳຄັນທີ່ໄດ້ເຂັ່ນຂ້າ ສັດນໍ້າເຫຼົ່ານັ້ນ.
ນອກເໜືອຈາກນີ້ແລ້ວ ໃນອາທິດຜ່ານມາ ອົງການສະພາບແວດລ້ອມ ຂອງ Swiss ແລະຂອງສະຫະລັດ ໄດ້ຮ່ວມກັນລະບຸ ເອົາຄຸ້ມຊານເມືອງແຫ່ງນຶ່ງນອກນະຄອນຫຼວງ Accra ຂອງປະເທດການາໃຫ້ເປັນບ່ອນທີ່ໄດ້ຮັບການຂົ່ມຂູ່ ຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍຂີ້ເຫຍື້ອ ຫຼືສິ່ງເສດເຫຼືອຕ່າງໆທີ່ມີສານພິດ. ຄຸ້ມ Agbogbloshie ເປັນບ່ອນຖິ້ມຂີ້ເຫຍື້ອແຫ່ງນຶ່ງສໍາຫຼັບເຄຶ່ອງອີເລັກໂທຣນິກ ຕູ້ເຢັນ ເຕົາໄມໂຄຣເວຟ ແລະໂທລະທັດ ທີ່ໃຊ້ແລ້ວ. ການຈູດເຜົາໂລຫະ ໜັກ ແລະສິ່ງເສດເຫຼືອອື່ນໆດ້ານອຸດສາຫະກໍາ ຈະປ່ອຍອາຍພິດ ທີ່ຈະປະປົນໄປຕາມອາກາດ ຊຶມເຂົ້າໄປໃນບ້ານເຮືອນ ໃນຕະລາດອາຫານແລະຕາມ ສະຖານທີ່ສາທາລະນະອື່ນໆ ທີ່ພາໃຫ້ເກີດພະຍາດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ເດັກເກີດມາບໍ່ສົມບູນ ແລະເຖິງຂັ້ນເສຍຊີວິດໄປກໍມີ.
ເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 25 ປີຜ່ານມາແລ້ວ ຫຼັງຈາກໄດ້ເກີດໄພພິບັດດ້ານນີວເຄຼຍ ເມື່ອປີ 1986 ແຕ່ໂຮງໄຟຟ້າປະລະມະນູ ທີ່ເມືອງ Chernobyl ປະເທດ Ukraine ຍັງສືບຕໍ່ເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ດ້ວຍສານພິດຢູ່ຕໍ່ມາຂະນະທີ່ກໍາມັນຕະພາບລັງສີ ທີ່ສະສົມຢູ່ໃນດິນຫຼັງຈາກໂຮງໄຟຟ້າດັ່ງກ່າວໄດ້ເກີດລະເບີດ ນັ້ນ ໄດ້ສ້າງຄວາມເປື້ອນເປິໃຫ້ແກ່ພືດຜັກ ແລະສັດຕ່າງໆຢູ່ໃນຂົງເຂດ.
ອີກແຫ່ງນຶ່ງ ຄື ເມືອງ Villa Inflamable ຢູ່ໃກ້ນະຄອນຫຼວງ Buenos Aires ປະເທດອາເຢັນຕິນາ ນັບວ່າເປັນເມືອງທີ່ຢູ່ໃນສະພາບຊຸດໂຊມຜຸ ພັງທີ່ເປື້ອນເປິທີ່ສຸດແຫ່ງນຶ່ງຢູ່ໃນເຂດອ່າງແມ່ນໍ້າ Matanza-Riachuelo. Horacio Rojas ເປັນຫົວ ໜ້າກຸ່ມສະໜັບສະໜຸນນໍ້າສະອາດທ້ອງຖິ່ນ ທີ່ເອີ້ນວ່າກຸ່ມ Foro Hidrico de Lanus ເວົ້າວ່າ ສີຂາວໆທີ່ເຮົາເຫັນນັ້ນ ແມ່ນເປັນສານເຄມີ ທີ່ຖອກເທລົງໃສ່ນໍ້າໂດຍກົງ.
ແມ່ຍິງທີ່ມີລູກສາມຄົນຜູ້ນີ້ ເວົ້າວ່າ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດເປີດປະຕູປ່ອງຢ້ຽມໄດ້ຍ້ອນມີກິ່ນເໝັນຫລາຍ.
ນາງ Mariette Liefferink ນັກອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມຊາວອາຟຣິກາໃຕ້ ທີ່ກໍາ ລັງປະຕິບັດງານເພື່ອສ້າງໃຫ້ເກີດຄວາມຕື່ນຕົວຫຼາຍຂຶ້ນ ກ່ຽວກັບ ຄວາມເປື້ອນເປິ ທີ່ມາຈາກການຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດໃນປະເທດຂອງນາງ. ຢູ່ທີ່ນີ້ ນາງກໍາລັງສະແດງໃຫ້ກຸ່ມນັກການເມືອງຊາວອາຟຣິກາໃຕ້ເບິ່ງສະພາບຂອງ ນໍ້າທີ່ເປື້ອນເປິ ຊຶ່ງມີນ້ຳກົດຈາກການຂຸດບໍ່ຄໍາ ແລະບໍ່ແຮ່ເຈືອປົນຢູ່.
ນາງ Mariette ເວົ້າວ່າ: “ຂໍ້ຄວາມຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ຕໍ່ຜູ້ຕາງໜ້າກໍແມ່ນ ຖ້າຫາກການຂຸດບໍ່ແຮ່ເລີ້ມຂຶ້ນ ຈະຕ້ອງຈັດໃຫ້ມີກົດລະບຽບຄຸ້ມຄອງທີ່ເຄັ່ງຄັດໄວ້ ຄື ຈະຕ້ອງມີການອອກຂໍ້ກຳນົດທາງດ້ານການເງິນ ບໍ່ແມ່ນສະເພາະແຕ່ຄ່າ ໃຊ້ຈ່າຍ ແລະຜົນກະທົບໃນລະຫວ່າງການຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ມັນຍັງຈະມີຜົນກະທົບທີ່ສາມາດຄຸກຄາມສືບຕໍ່ໄປເລື້ອຍໆເປັນເວລາຫຼາຍຮ້ອຍປີ ໃນກໍລະນີທີ່ນ້ຳກົດຈາກບໍ່ແຮ່ຖືກລະບາຍອອກໄປນັ້ນ.”
ອົງການອະນຸລັກສະພາບແວດລ້ອມສະຫະລັດ ແລະ Switzerland ເວົ້າວ່າ ປະຊາຊົນ 200 ລ້ານຄົນໃນທົ່ວໂລກແມ່ນຕົກຢູ່ໃນຄວາມສ່ຽງສູງຈາກ ຄວາມເປື້ອນເປິຂອງສານ ພິດທີ່ມາຈາກສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງອຸດສາຫະກໍາແລະ ກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດ ແລະຈໍານວນດັ່ງກ່າວນີ້ ກໍາລັງເພີ່ມຂຶ້ນໄປນັບມື້.
ຕົວຢ່າງ ເຫດລະເບີດທີ່ໂຮງໄຟຟ້ານີວເຄຼຍ Chernobyl ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຂັ້ນຕອນໃນການທໍາຄວາມສະອາດເພື່ອກໍາຈັດທກໍາມະຕະພາບລັງສີທີ່ຮົ່ວໄຫຼອອກມາ ໃຫ້ໝົດໄປນັ້ນ ຍັງຈະຊັກຊ້າທີ່ສຸດຢູ່.
