ໃນຂະນະທີ່ອິສຣາແອລ ຫຍັບໃກ້ເຂົ້າວັນຄົບຮອບການໂຈມຕີໂດຍກຸ່ມຮາມາສ ວັນທີ 7 ຕຸລາ ທີ່ສົ່ງຜົນເຮັດໃຫ້ເກີດສົງຄາມຢູ່ຂົງເຂດກາຊານັ້ນ, ສະຖານທີ່ຂອງງານດົນຕີ ໂນວາ (Nova) ໄດ້ກາຍມາເປັນສະຖານທີ່ສໍາລັບ ການສະແຫວງບຸນ. ຢູ່ບ່ອນນັ້ນ, ກຸ່ມຮາມາສໄດ້ສັງຫານຊາວໜຸ່ມຈໍານວນ 364 ຄົນ ແລະ ຈັບໂຕປະກັນອີກ 44 ຄົນ. ລິນດາ ແກຣດສໄຕນ໌ (Linda Gradstein) ມີລາຍງານກ່ຽວກັບຊາວອິສຣາແອລ ແລະບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ມາຢ້ຽມຢາມ ອະນຸສອນສະຖານແຫ່ງນີ້.
ທ້າວ ໂຄບີ ອີທາຈ໌ (Kobi Itach) ໄດ້ມາຮອດສະຖານທີ່ຂອງງານດົນຕີ Nova ບ່ອນທີ່ລູກຊາຍຂອງລາວ ທ້າວ ລາຍເອລ (Liel) ຖືກຂ້າຕາຍໂດຍ ມືປືນຂອງກຸ່ມຮາມາສໃນວັນທີ 7 ຕຸລາ ທີ່ຜ່ານມາ. ລາວ ແລະຄອບຄົວຂອງ ລາວ ກໍາລັງພາກັນສ້າງອະນຸສອນສະຖານສໍາລັບ ທ້າວ ລາຍເອລ ທ່າມກາງ ການສູ້ລົບທີ່ເກີດຂື້ນຈາກຂົງເຂດກາຊາທີ່ຢູ່ໃກ້ຄຽງ.
ທ້າວ ອີທາຈ໌ ໄດ້ໂອ້ລົມກັບກຸ່ມທະຫານ ອິສຣາແອລ ທີ່ກໍາລັງໄປຢ້ຽມຢາມ ກ່ຽວກັບລູກຊາຍຂອງລາວ ແລະຜູ້ເຄາະຮ້າຍໄວໜຸ່ມຫຼາຍກວ່າ 360 ຄົນ ຈາກການໂຈມຕີຂອງກຸ່ມຮາມາສ.
ທ້າວ ໂຄບີ ອີທາຈ໌, ພໍ່ຂອງຜູ້ເຄາະຮ້າຍໃນງານດົນຕີ Nova ກ່າວຕໍ່ VOA ວ່າ:
“ພວກເຮົາຮູ້ສຶກຄືວ່າ ພື້ນດິນເວົ້າກັບພວກເຮົາ. ຊາວຢິວທຸກຄົນຢູ່ໃນໂລກ, ແລະແມ່ນແຕ່ຜູ້ຄົນທີ່ບໍ່ແມ່ນຊາວຢິວ, ຄວນມາສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ເພື່ອເບິ່ງວ່າ ຊາວອິສຣາແອລໄດ້ຜ່ານຫຍັງມາແດ່, ສິ່ງທີ່ບັນດາຄົນໜຸ່ມນ້ອຍເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ປະສົບພົບພໍ້ມາ. ພວກເຂົາເຈົ້າມາເຕັ້ນລໍາ ແລະຖືກຂ້າຕາຍຢູ່ທີ່ນີ້. ມັນຄວນ ຈະເປັນບ່ອນສະແຫວງບຸນຂອງທຸກໆຄົນ.”
ທ້າວ ໂທມັສ ເຊີຟາຕີ (Thomas Serfaty) ໄດ້ມາຮອດສະຖານທີ່ຈັດງານ Nova ກັບກຸ່ມຄົນທີ່ມາຈາກປະເທດຝຣັ່ງ.
ທ້າວ ໂທມັສ ເຊີຟາຕີ, ນັກທ່ອງທ່ຽວຊາວຝຣັ່ງກ່າວຕໍ່ VOA ວ່າ:
“ຂ້ອຍຢາກເຫັນສິ່ງຕ່າງໆດ້ວຍຕາຂອງຂ້ອຍເອງ ເມື່ອຂ້ອຍກັບບ້ານ ຂ້ອຍຈະ ສາມາດລົມກັບບາງຄົນກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ໄດ້ດີຂຶ້ນ. ຍ້ອນວ່າໃນອາເມຣິກາ, ໃນປະເທດຝຣັ່ງ ພວກເຮົາມີບາງຄົນທີ່ສົງໄສວ່າເກີດຫຍັງຂຶ້ນ, ຄວາມຢ້ານກົວ ກ່ຽວກັບສິ່ງທີ່ເກີດຂື້ນຢູ່ນະທີ່ນີ້.”
ບັນດາຝູງຊົນທີ່ມາຢ້ຽມຢາມສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ ລວມມີຮອງປະທານສະພາແຫ່ງຊາດອິສຣາແອລ ທ່ານ ນິສຊິມ ວາຕູຣີ (Nissim Vaturi) ພ້ອມດ້ວຍຄະນະຜູ້ແທນຈາກພັກກຳອຳນາດ ລີກູດ (Likud).
ທ່ານ ນິສຊິມ ວາຕູຣີ, ຮອງປະທານສະພາແຫ່ງຊາດຂອງອິສຣາແອລ ກ່າວຕໍ່ VOA ວ່າ:
“ພວກເຮົາມາເບິ່ງໃບໜ້າຂອງພວກເຂົາເຫຼົ່ານັ້ນ ແລະມາເພື່ອສະໜັບສະໜູນພາກໃຕ້ຂອງອິສຣາແອລ ແລະພວກເຮົາກໍໄດ້ເຫັນສິ່ງນີ້. ນີ້ແມ່ນເຫດຜົນທີ່ ພວກເຮົາຕໍ່ສູ້ຢູ່ໃນຂົງເຂດກາຊາ.”
ທ່ານ ໄມໂຄລ ແຊັບເບກ (Michael Sabbag) ຜູ້ທີ່ທໍາການຂຽນໜັງສື ໂຕຣະ (Torah) ດ້ວຍມື, ເຊິ່ງເປັນປື້ມບັນທຶກຂອງພຣະຄຳພີດັ້ງເດີມ, ເພື່ອເປັນຄວາມຊົງຈຳຂອງທະຫານທີ່ຖືກຂ້າຕາຍໃນງານບຸນ Nova. ລາວໄດ້ເຊື້ອເຊີນບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວ, ທັງຊາວຢິວ ແລະຄົນທີ່ບໍ່ແມ່ນຊາວຢິວ, ໃຫ້ມາຮັບພອນໂດຍການສະຫນັບສະຫນູນການຂຽນຫນັງສືສັກສິດ.
ທ່ານ ໄມໂຄລ ແຊັບເບກ, ນັກຂຽນພະຄໍາພີ Torah ກ່າວຕໍ່ VOA ວ່າ:
“ມັນເປັນເລື່ອງປະຫຼາດໃຈຫຼາຍທີ່ຊາວຢິວຈາກຝຣັ່ງ, ຈາກອັງກິດ, ຈາກ ອາເມຣິກາ, ຈາກທົ່ວທຸກມຸມຂອງໂລກ ພາກັນມາທີ່ນີ້ ແລະພວກເຂົາເຈົ້າກໍ ພາກັນຮ້ອງໄຫ້ ເພື່ອຄົນທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ຮູ້ຈັກ. ນັ້ນແມ່ນຄວາມຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງປະຊາຊົນຊາວຢິວ ທີ່ແຕ່ລະຄົນຮູ້ສຶກເຖິງຄວາມໂສກເສົ້າຂອງກັນ ແລະກັນ.”
ນາງ ຊິໂພຣາ ວາເຕີນອຟ (Tzipora Waternov) ໄດ້ຍ້າຍໄປຢູ່ອິສຣາແອລ ຈາກນະຄອນຊິກາໂກ ເມື່ອສິບປີກ່ອນ. ມື້ນີ້ ນາງໄດ້ຂັບລົດຫຼາຍກວ່າສາມ ຊົ່ວໂມງ ເພື່ອສໍາພັດປະສົບການໃນສະຖານທີ່ສະແຫວງບຸນ Nova.
ນາງ ຊິໂພຣາ ວາເຕີນອຟ, ນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ມາຢ້ຽມຢາມສະຖານທີ່ສະແຫວງ ບຸນ Nova ກ່າວຕໍ່ VOA ວ່າ:
“ໃນເພງສູດມົນບົດທີ 30, ແຖວທີສອງຮອດແຖວສຸດທ້າຍເວົ້າວ່າ: ‘ເຮົາຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມທຸກໂສກເສົ້າຂອງພວກເຈົ້າເປັນການເຕັ້ນລຳ. ເຮົາຈະຖອດຜ້າກະສອບອອກໃຫ້ເຈົ້າ ແລະເຮັດໃຫ້ເຈົ້າມີຄວາມສຸກ.’”
ສຳລັບຊາວອິສຣາແອລສ່ວນຫຼາຍແລ້ວ, ເຖິງແມ່ນຈະເປັນເວລາເກືອບນຶ່ງປີນັບຕັ້ງແຕ່ເຫດການວັນທີ 7 ຕຸລາແລ້ວ, ມັນກໍຍັງມີຄວາມໂສກເສົ້າຫລາຍກວ່າຄວາມສຸກຢູ່.
ອ່ານບົດລາຍງານດ້ານລຸ່ມນີ້ເປັນພາສາອັງກິດ
As Israel approaches the anniversary of the October 7 Hamas attack that sparked the war in Gaza, the site of the Nova music festival has become a place of pilgrimage. At the site, Hamas killed 364 young people and took 44 hostage. Linda Gradstein and Ricki Rosen report on Israelis and tourists visiting the memorial.
Kobi Itach has come to the site of the Nova music festival where his son Liel was killed by Hamas gunmen on October 7. He and his family are building a memorial for Liel amid the booms of fighting from nearby Gaza.
Itach speaks to a group of visiting Israeli soldiers about his son and the more than 360 other young victims of the Hamas attack.
Kobi Itach, Father of Nova Victim, VOA.
“We feel like the ground speaks to us. Every Jew in the world, and even non-Jews, should come to this place to see what Israel went through, what these children went through. They came to dance and were killed here. It should be a place of pilgrimage for everyone.”
Thomas Serfaty came to the Nova site with a group from France.
Thomas Serfaty, French Tourist, VOA.
“I wanted to see things with my own eyes so back home I would be able to better talk about it with some people. Because like in America, in France we have some people who are doubting what happened, the horrors of what happened here.”
The crowds of visitors include the deputy speaker of the Israeli parliament, Nissim Vaturi, with a delegation from the ruling Likud party.
Nissim Vaturi, Knesset Deputy Speaker, VOA.
“We come to look at those faces and to support the south of Israel and we saw this. This is the reason that we are fighting in Gaza.”
Michael Sabbag is hand-writing a Torah, a scroll of the Old Testament, in memory of a soldier killed at the Nova festival. He invites visitors, Jewish and non-Jewish, to be blessed by supporting the writing of the holy book.
Michael Sabbag, Torah Scribe, VOA.
“It’s amazing that Jews from France, from the UK, from America – from all over the world – come here and they cry for people they didn’t even know. That is the greatness of the Jewish people – that each person feels the sorrow of each other.”
Tzipora Waternov moved to Israel from the Chicago area ten years ago. She drove more than three hours today to experience the Nova site.
Tzipora Waternov, Nova Site Visitor, VOA.
“Psalm 30, the second to the last line says – ‘I will turn your mourning into dancing. I will remove your sackcloth and clothe you in joy.’”
For most Israelis, though it’s been almost a year since the events of October 7, there is still much more mourning than joy.
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ