ນັກຂ່າວໄນເຈີ ຕໍ່ສູ້ເພື່ອເສລີພາບດ້ານສື່ມວນຊົນ ເຖິງແມ່ນ​ຈະປະເຊີນກັບ​ສິ່ງທ້າທາຍ​ກໍ​ຕາມ

ໃນປະເທດໄນເຈີ, ເຊິ່ງເປັນປະເທດທີ່ອົງການຂ່າວປະເຊີນກັບ ສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆ, ນັກຂ່າວ ສະມີຣາ ຊາບູ (Samira Sabou) ໄດ້ກາຍມາ ເປັນສັນຍາລັກຂອງການຜ່ອນສັ້ນຜ່ອນຍາວ. ນັກ​ຂ່າວ​ດ້ານການສືບສວນ ​ພ້ອມທັງເປັນນັກ​ເຄື່ອນໄຫວ​ ​ກໍາລັງໄດ້ຮັບການພິຈາລະນາສໍາລັບ​ລາງວັນ​ເສລີພາບ​ດ້ານ​ການຂ່າວ​ສາກົນ.

ໃນປະເທດໄນເຈີ, ການເວົ້າຄວາມຈິງຕໍ່ອໍານາດການປົກຄອງມັກຈະຈົບລົງດ້ວຍ ຜົນ​ຕາມ​ມາ​ທີ່​ຮ້າຍ​ແຮງ. ສໍາລັບນັກຂ່າວນາງ ສະມີຣາ ຊາບູ, ຜົນ​ກະ​ທົບເຫຼົ່າ ນັ້ນລວມມີ ການຂົ່ມຂູ່ທາງກົດໝາຍ, ການຖືກຂັງຄຸກ, ແລະການຂົ່ມຂູ່ດ້ານ ອື່ນໆ. ​ແຕ່​ນາງ​ກ່າວ​ວ່າ ບໍ່ມີໃຜຂັດຂວາງນາງໄດ້.

ນາງ ຊາບູ ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກດີສໍາລັບການລາຍງານການສືບສວນຂອງນາງ ກ່ຽວກັບ ການປົກຄອງ ແລະການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ເຊິ່ງເປັນຫົວຂໍ້ທີ່ເຮັດໃຫ້ນາງກາຍມາ ເປັນເປົ້າໝາຍຢູ່ໃນສະພາບແວດລ້ອມທີ່ຖືກກ່າວຫາທາງດ້ານການເມືອງ. ​ແຕ່​ນາງ​ກ່າວ​ວ່າ ເສລີພາບດ້ານສື່​ມວນ​ຊົນພາຍໃນ​ປະ​ເທດ ​ມີ​ຄວາມ​ສຳຄັນ​ຫຼາຍ​ກວ່າ​ສິ່ງອື່ນໃດ.

ນັກຂ່າວນາງ ສະມີຣາ ຊາບູ ກ່າວເປັນພາສາຝຣັ່ງວ່າ:

“ເສລີ​ພາບດ້ານການຂ່າວ ບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄວາມສຳຄັນສຳລັບປະເທດໄນເຈີ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງມີຄວາມສຳຄັນໃນທຸກມື້ນີ້ ສຳລັບປະເທດທີ່ມີຊີວິດຢູ່ໃນ ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວໂລກາພິວັດ, ເພື່ອໃຫ້ມີຂ່າວທີ່ເສລີ, ແລະເປີດສູ່ໂລກກວ້າງ.”

ນາງ ຊາບູ ເປັນຜູ້ພິມເຜີຍແຜ່ຂ່າວສານຢູ່ໃນ ເຟສ໌ບຸກ ແລະເປັນປະທານ ສະມາຄົມ Bloggers ສໍາລັບພົນລະເມືອງທີ່ທີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ ຫຼຶ Active Citizenship. ໃນໄລຍະຜ່ານມາ ນາງເຄີຍຂຽນບົດຄວາມໃຫ້ກັບສໍານັກພິມອື່ນໆ, ແລະການເຮັດວຽກສືບສວນ ສອບສອນທີ່ຫຍຸ້ງຍາກຂອງນາງ ສົ່ງຜົນເຮັດໃຫ້ນາງຖືກຈັບ ແລະປາກົດໂຕ ຕໍ່ສານ. ນາງກ່າວໂດຍເຊື່ອວ່າ ສື່ມວນຊົນຄວນສືບຕໍ່ບົດບາດຄິດຕາມເຝົ້າ ລະວັງໃນປະເທດຂອງນາງ.

ນັກຂ່າວ ສະມີຣາ ຊາບູ ກ່າວເປັນພາສາຝຣັ່ງວ່າ:

“ອິດສະຫຼະພາບດ້ານການຂ່າວນີ້​ ອະ​ນຸ​ຍາດ​ໃຫ້​ຜູ້​ນຳ​ ແລະ​ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ໄວ້​ວາງ​ໃຈ​ໃນ​ວຽກ​ງານ​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ ​ຮູ້​ໄດ້​ຢ່າງ​ຈະແຈ້ງວ່າ​ ຕ້ອງມີ​ຄວາມ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ​ທີ່​ແນ່​ນອນ, ພວກ​ເຮົາ​ຕ້ອງ​ການ​ຖ່ວງດຶງອຳ​ນາດ. ແລະອົງການຂ່າວ ກໍສາມາດຖ່ວງດຶງອໍານາດນີ້ໄດ້.”

ການຕໍ່ສູ້ຂອງນາງ ບໍ່ພຽງແຕ່ຢູ່ໃນຊີວິດຈິງເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຕໍ່ສູ້ທາງອອນໄລນ໌

ໂດຍຜ່ານສື່ສັງຄົມ, ນາງເຂົ້າເຖິງຜູ້ຊົມຂອງນາງ ແລະປູກຈິດສໍານຶກໃຫ້ຮູ້ ກ່ຽວກັບສິດເສລີພາບໃນການສະແດງອອກ.

ແຕ່​ນາງ​ກ່າວ​ວ່າ ພື້ນທີ່ທາງ Digital ຍັງ​ເປັນ​ບ່ອນ​ສໍາລັບການ​ຕໍ່ສູ້​ທາງ​ກົດໝາຍ​ຂອງ​ນາງສ່ວນໃຫຍ່ ​ເນື່ອງຈາກ​ກົດໝາຍ​ອາ​ຊະ​ຍາ​ກຳ​ທາງ​ອິນ​ເຕີ​ເນັດ​ຂອງ​ປະ​ເທດ. ນາງ ຊາບູ ​ຖືກ​ຕັດ​ສິນ​ລົງ​ໂທດ​ພາຍ​ໃຕ້​ກົດ​ໝາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ອາ​ຊະ​ຍາ​ກໍາ​ທາງ​ອິນ​ເຕີ​ເນັດ​ຂອງປະເທດໄນເຈີ, ແລະ​ນາງ​ ກໍ​ຍັງຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນການ ຂໍອຸທອນຢູ່​.

ນັກຂ່າວ ສະມີຣາ ຊາບູ ກ່າວເປັນພາສາຝຣັ່ງວ່າ:

“ແນ່ນອນ, ສິ່ງທີ່ຂ້ອຍຮູ້ສຶກແມ່ນຄວາມບໍ່ຍຸຕິທໍາ. ນອກຈາກຄວາມບໍ່ຍຸຕິທໍາ ແລ້ວ, ຂ້ອຍຍັງໄດ້ບອກຕົນເອງວ່າ ຕ້ອງມີການປັບປຸງໃນລະດັບຂອງລະບົບ ຕຸລາການຂອງພວກເຮົາ, ເຊິ່ງໂດຍຜ່ານການກັກຂັງນີ້, ຂ້ອຍເຂົ້າໃຈວ່າ ມັນເປັນລະບົບການລົງໂທດ ຫຼາຍກ່ວາລະບົບການແກ້ໄຂ.”

ປະເທດດັ່ງກ່າວ ເຄີຍມີການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 2023 ເວລາທີ່ໜ່ວຍປ້ອງ ກັນປະທານາທິບໍດີໄດ້ກັກຂັງປະທານາທິບໍດີທີ່ຖືກເລືອກແບບປະຊາທິປະໄຕ ທ່ານ ໂມຮາເມັດ ບາຊູມ (Mohamed Bazoum), ແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ກຸ່ມນຶ່ງ ກໍໄດ້ເຂົ້າຄວບຄຸມປະເທດ. ນາງ ຊາບູ ກ່າວວ່າ ການປົກຄອງໂດຍທະຫານ, ເປັນການນໍາເອົາສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆຂອງພວກເຂົາມາສູ່ສື່ມວນຊົນ.

ນັກຂ່າວ ສະມີຣາ ຊາບູ ກ່າວເປັນພາສາຝຣັ່ງວ່າ:

“ເມື່ອມີຄົນເວົ້າວ່າ 'ການກໍ່ລັດຖະປະຫານ' ເຂົາ​ເຈົ້າຍັງ​ເວົ້າ​ວ່າມັນ​ບໍ່ຄວນມີ ສະຖາບັນກົດລະບຽບຈໍາເພາະຂອງອາຊີບນັກຂ່າວ ຫຼື ສະຖາບັນການຕິດ ຕາມດ້ານສິດທິມະນຸດ. ດັ່ງນັ້ນ, ສະຖາບັນຕ່າງໆເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ມີຢູ່ອີກແລ້ວ, ຂ້ອຍຄິດວ່າ ແນ່ນອນ ມັນເຮັດໃຫ້ເກີດຄໍາຖາມກ່ຽວກັບວຽກງານທີ່ພວກເຮົາ ດໍາເນີນຢູ່ ເນື່ອງຈາກພວກເຮົາບໍ່ມີການປົກປ້ອງອີກຕໍ່ໄປ.”

ເຖິງແມ່ນຈະມີສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆເຫຼົ່ານີ້ກໍຕາມ, ວຽກງານຂອງ ນາງ ຊາບູ ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກສາກົນ. ຄະນະ​ກຳມະການ​ປົກ​ປ້ອງ​ນັກ​ຂ່າວ ຫຼື Committee to Protect Journalists ​ໄດ້​ໃຫ້​ກຽດ​ຍົກຍ້ອງ​ນາງ​ໃຫ້ເປັນ​ນຶ່ງ​ໃນ​ຜູ້​ໄດ້​ຮັບ​ລາງວັນ​ເສລີພາບ​ດ້ານ​ຂ່າວ​ສາກົນ​ (International Press Freedom Award) ຂອງ​ປີ​ນີ້, ​ເຊິ່ງໄດ້​ເນັ້ນໜັກ​ໃຫ້ເຫັນເຖິງ​ຄວາມ​ກ້າຫານ ​ແລະ ຄວາມ​ມຸ່ງ​ໝັ້ນ​ຂອງ​ນາງ ​ທີ່​ຈະ​ມີ​ເສລີພາບ​ໃນ​ການ​ປາກ​ເວົ້າ.

ແຕ່ມັນຈະບໍ່ເປັນລາງວັນທໍາອິດ. ໃນປີ 2021, ນາງ ຊາບູ ໄດ້ຮັບການຮັບ ຮອງດ້ວຍລາງວັນເສລີພາບໃນການສະແດງອອກ ຫຼື Freedom of Expression Award ໂດຍ Index on Censorship, ເຊິ່ງເປັນອົງ ການສົ່ງເສີມສື່ມວນຊົນໃນສະຫະລາຊະອານາຈັກອັງກິດ.

“ເຖິງແມ່ນລັດຖະບານໄນເຈີ ຈະຍັງຄົງສືບຕໍ່ກົດດັນຕໍ່ນາງຢູ່, ແຕ່ນາງ ກໍຍັງຄົງເປັນຜູ້ສະໜັບສະໜູນດ້ານເສລີພາບໃນການສະແດງອອກ.”

ດ້ວຍການໄດ້ຮັບລາງວັນໃນປີນີ້, ນາງກ່າວໂດຍຫວັງວ່າ ຈະເປັນແຮງ ບັນດານໃຈໃຫ້ແກ່ນັກຂ່າວຄົນອື່ນໆ ແລະສ້າງຜົນກະທົບໃນການປ່ຽນ ແປງກົດໝາຍແບບຈໍາກັດທີ່ຍືນຍົງ.

ນັກຂ່າວ ສະມີຣາ ຊາບູ ກ່າວເປັນພາສາຝຣັ່ງວ່າ:

“ພວກ​ເຮົາຈະ​ຕັ້ງ​ໃຈ​ເຮັດ​ວຽກ ​ເພື່ອ​ປັບ​ປຸງ​ຂອບ​ເຂດ​ຂອງສິດ​ເສລີພາບ​ດ້ານ​ສື່ສານ​ມວນ​ຊົນ ແລະເຮັດ​ວຽກ​ຮ່ວມ​ກັບບັນດາ​ແມ່​ຍິງ, ຊາວ​ໜຸ່ມ, ສະ​ຖາ​ບັນ​ທາງສັງຄົມ​ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ ເພື່ອ​ໃຫ້​ການ​ປະ​ກອບ​ອາ​ຊີບນັກ​ຂ່າວ ​ແລະ​ອາ​ຊີບ​ອື່ນໆ​ເຊັ່ນ​ຜູ້​ສ້າງ​ເນື້ອ​ໃນ​ທາງອອນ​ໄລ​ນ໌ ​ສາ​ມາດ​ມີ​ຄຸນ​ຄ່າ ແລະໄດ້ຮັບການເຄົາ​ລົບ​ນັບ​ຖືໂດຍປະເທດຂອງພວກເຮົາ.”

ນາງ ຊາບູ ກ່າວໂດຍຄາດວ່າ ນາງຈະຕ້ອງປະເຊີນກັບສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆ ຫຼາຍຂຶ້ນ, ໂດຍສະເພາະ ໃນເຂດທີ່ເສລີພາບໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ຖືກຈໍາກັດ, ແຕ່ນາງເວົ້າວ່າ ການດໍາເນີນວຽກງານຂອງນາງແມ່ນມີເປົ້າໝາຍ.

ອ່ານບົດລາຍງານດ້ານລຸ່ມນີ້ເປັນພາສາອັງກິດ

In Niger, where press freedom faces challenges, journalist Samira Sabou has become a symbol of resilience. The investigative journalist and activist is being recognized with an International Press Freedom Award. Reporter Abdoul-Razak Idrissa met Sabou in the capital Niamey. VOA’s Salem Solomon has this story.

In Niger, speaking truth to power often comes at a high cost. For journalist Samira Sabou, that cost includes legal harassment, imprisonment, and threats. But she says she remains undeterred.

Sabou is best known for her investigative reporting on governance and corruption, topics that have made her a target in a politically charged environment. But she says free press in the country is more important than ever.

Samira Sabou, Journalist.

“A free press is not only important for Niger, but it is also important today for a country that lives to the rhythm of globalization, to have a free press, open to the world.”

Sabou publishes on Facebook and is the president of the Association of Bloggers for Active Citizenship. In the past she has written for other publications, and her hard-hitting investigative work has resulted in her arrest and appearing before court. She says she believes that the media should continue its watchdog role in her country.

Samira Sabou, Journalist.

“This [free press] allows precisely the leaders and those who have been entrusted with public affairs to know precisely that there is a certain accountability ... we need a counterbalance to power. And the press can be this counterbalance.”

Her fight is not just in the field but also online.

Through social media, she engages with her audience and raises awareness about freedom of expression.

But the digital space, she says, is also where much of her legal battles originate due to the country's cybercrime laws. Sabou has been sentenced under Niger’s cybercrime law, and her appeal is pending.

Samira Sabou, Journalist.

“What I felt, of course, was injustice. Apart from injustice, I also told myself that there is improvement to be made at the level of our judicial system where, through this detention, I understood that it is a more of a punitive system than a correctional system.

The country experienced a coup d’etat in 2023 when the presidential guard detained democratically elected President Mohamed Bazoum, and a group of officers took control of the country. Military rule, Sabou says, brings its own sets of challenges to the media.

Samira Sabou, Journalist.

“When someone says ‘coup d'état’ they also are also saying there shouldn’t be certain regulatory institutions of the profession of journalists or of institutions of monitoring human rights. So, all these institutions no longer exist, I think that already calls into question the work that we do because precisely we no longer have protection.”

Despite these challenges, Sabou's work has earned her international recognition. The Committee to Protect Journalists honored her as one of this year’s International Press Freedom Award recipients, highlighting her courage and commitment to free speech.

But it wouldn't be the first award. In 2021, Sabou was recognized with the Freedom of Expression Award by the Index on Censorship, a U.K.-based media advocacy organization.

“Although the Nigerien government continues to put pressure on Sabou, she remains an outspoken advocate for freedom of expression.”

With this year's award, she says she hopes to inspire other journalists and make a lasting impact to change restrictive laws.

Samira Sabou, Journalist.

“We intend to work to improve the framework of freedom of the press and work with women, young people, institutions of the republic as well to allow that the exercise of the profession of journalism and other professions like online content creators can be valued and respected by our state.”

Sabou says she expects to face more challenges, especially in regions where freedom of expression is curtailed, but she says her work has purpose.