ບັນດາບໍລິສັດຜູ້ຜະລິດ ໄນຈີເຣຍ ເວົ້າວ່າ ເຂົາເຈົ້າກຳລັງປະເຊີນຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ກັບລາຄາເມັດເຂົ້າທີ່ສູງຂຶ້ນ, ໂດຍສະເພາະສຳລັບເຂົ້າເບລ່, ທີ່ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນສົງຄາມຂອງຣັດເຊຍ ຕໍ່ຢູເຄຣນ. ແຕ່ແມ່ນກະທັ້ງກ່ອນສົງຄາມໄດ້ເລີ່ມຂຶ້ນ ໃນເດືອນກຸມພານັ້ນ, ໄນຈີເຣຍ ແມ່ນໄດ້ປະເຊີນກັບການຂາດແຄນນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟ ແລະ ພະລັງງານ ແລະ ອັດຕາເງິນເຟີ້ສູງ. ນັກຂ່າວວີໂອເອ ທີໂມຕີ ໂອບີເອຊູ ມີລາຍງານຈາກນະຄອນຫຼວງ ອາບູຈາ, ປະເທດ ໄນຈີເຣຍ, ເຊິ່ງພຸດທະສອນ ມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ທ່ານນາງ ເອັມມາຈຸກວູ ໂອຣິຊູ, ມີທຸລະກິດອາຫານສຳລັບແອນ້ອຍ ແລະແມ່ນກຳລັງກະກາມກຽມສະລັບການນຳສົ່ງ.
ເຄື່ອງປຸງນຶ່ງທີ່ສຳຄັນທີ່ລາວໄດ້ໃຊ້ແມ່ນເຂົ້າເບລ່ສີຕັບໝູ. ແຕ່ຍ້ອນສົງຄາມຂອງຣັດເຊຍໃນຢູເຄຣນ, ລາວບໍ່ແນ່ໃຈວ່າເວລາໃດ ລາວຈະໄດ້ສິນຄ້າຊຸດຕໍ່ໄປຂອງລາວ.
ທ່ານນາງ ເອັມມາຈຸກວູ ໂອຣີຊູ, ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງບໍລູສັດ Somma’s Yummies ກ່າວວ່າ “ຄືວ່າ, ຂ້າພະເຈົ້າໃຊ້ເຂົ້າເບລ່ ພ້ອມກັບເຂົ້າໂອດ ແລະ ແປ້ງມັນຫວານເພື່ອຜະລິດມັນໂດຍສະເພາະ. ຂ້າພະເຈົ້າຈະບໍ່ຂີ້ຕົວະຕໍ່ທ່ານ, ແມ່ນກະທັ້ງວ່າການໄດ້ມັນມາແມ່ນຫຍຸ້ງຍາກກໍ່ຕາມ. ມັນບໍ່ພຽງແຕ່ກ່ຽວກັບການຂຶ້ນລາຄາເທົ່ານັ້ນ. ເພື່ອທີ່ຈະຊື້ເຂົ້າເບລ່ແມ່ນຍາກເປັນພິເສດໃນເວລານີ້ ເພາະວ່າຂ້າພະເຈົ້າຊື້ຈຳນວນຫຼາຍ.”
ທ່ານນາງ ໂອຣີຊູ ໄດ້ເລີ່ມເຮັດອາຫານສຳລັບແອນ້ອຍເມື່ອຫົກປີທີ່ຜ່ານມາ ຫຼັງຈາກໄດ້ລາອອກຈາກວຽກເກົ່າຂອງລາວ ເປັນນັກວິທະຍາສາດຫ້ອງທົດລອງ.
ແຕ່ລາວເວົ້າວ່າຫຼ້າສຸດນີ້, ການບໍ່ມີເຂົ້າເບລ່, ທຸລະກິດແມ່ນບໍ່ໄດ້ເປັນຄືເກົ່າ.
ທ່ານນາງ ເອັມມາຈຸກວີ ກ່າວວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພະຍາຍາມທີ່ຈະຄົ້ນຄວ້າ ກ່ຽວກັບ ວິທີທີ່ຈະຫັນປ່ຽນຈາກເຂົ້າເບລ່ສຳລັບສິ່ງອື່ນ. ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາມີໃນຄວາມຄິດດຽວນີ້ແມ່ນເມັດເຂົ້າ ອາຈາ (Acha grain), ຫຼື ໂຟນີໂອ ເຊິ່ງແມ່ນເມັດເຂົ້າພື້ນເມືອງຂອງຊາວອາຟຣິກັນ. ຂ້າພະເຈົ້າຈະໃຊ້ເວລາດຽວນີ້ ແລະ ວັນສຸກເພື່ອທຳການຕັດສິນໃຈນັ້ນ.”
ໄນຈີເຣຍ ນຳເຂົ້າເຂົ້າເບລ່ມູນຄ່າສະເລ່ຍ 2 ພັນລ້ານໂດລາໃນປີ 2020 ແລະ 2021, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຈາກ ສະຫະລັດ ແລະ ຣັດເຊຍ, ອີງຕາມຫ້ອງການສະຖິຕິຂອງປະເທດ.
ສະມາຄົມຊາວນາເຂົ້າເບລ່ແຫ່ງ ໄນຈີເຣຍ ເວົ້າວ່າການຜະລິດເຂົ້າເບລ່ໃນທ້ອງຖິ່ນຢູ່ທີ່ນີ້ບັນລຸຕ່ຳກວ່າ 10 ເປີເຊັນຂອງຄວາມຕ້ອງການໃນປະເທດ.
ສະມາຄົມຜູ້ຜະລິດ ໄນຈີເຣຍ ເວົ້າວ່າການຂາດແຄນເມັດເຂົ້າບໍ່ໄດ້ເປັນບັນຫາດຽວເທົ່ານັ້ນ. ກ່ອນການບຸກລຸກ, ທຸລະກິດຕ່າງໆແມ່ນໄດ້ປະເຊີນກັບການຂາດແຄນໄຟຟ້າ ແລະ ນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟ, ອັດຕາເງິນເຟີ້, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງທີ່ບໍ່ດີ ແລະ ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນຢູ່ແລ້ວ.
ທ່ານ ເຊກຸນ ອາຈາຢີ-ຄາເດີ ຈາກສະມາຄົມຜູ້ຜະລິດ ໄນຈີເຣຍ ເວົ້າວ່າ “ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງໄດ້ເຮັດໃຫ້ຕ່ອງໂສ້ການສະໜອງສິນຄ້າພາຍໃນປະເທດຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍ. ພາກສ່ວນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດຂອງປະເທດຍັງໄດ້ເປັນເສັ້ນທາງທີ່ພວກເຮົາໄດ້ອາຫານຂອງພວກເຮົາມາ. ພວກເຮົາມີສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆ. ຕອນນີ້ມັນປະກອບດ້ວຍການທີ່ວ່າປະຊາຊົນບໍ່ສາມາດເຮັດໄດ້ແມ່ນກະທັ້ງນາ.”
ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ ໄນຈີເຣຍ ໄດ້ຖິ້ມໂທດການຂາດແຄນໄຟຟ້າໃສ່ການພັງລົງຂອງສາຍໄຟຟ້າຫຼາຍຄັ້ງນັບຕັ້ງແຕ່ເດືອນມັງກອນເປັນຕົ້ນມາ.
ທຸລະກິດຫຼາຍແຫ່ງຄືຮ້ານອົບເຂົ້າໜົມຂອງທ່ານ ອຸສມານ ໂມຮຳເມັດ ໄດ້ຖືກຕັດຈາກໄຟຟ້າ ແລະ ອາໄສນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟກາຊວນເພື່ອດຳເນີນເຄື່ອງຈັກ. ແຕ່ລາຄາຂອງມັນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນສາມເທົ່ານັບຕັ້ງແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນຂອງປີ.
ທ່ານ ອຸສມານ ໂມຮຳເມັດ ຜູ້ຈັດການຮ້ານອົບເຂົ້າໜົມກ່າວວ່າ “ແຕ່ລະມື້ພວກເຮົາໃຊ້ນ້ຳມັນກາຊວນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ເພາະວ່າໄຟຟ້າແມ່ນຫາຍາກຫຼາຍ.”
ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ໄດ້ກ່າວວ່າການເອີ້ນຄືນນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟບໍ່ດີຈາກການໄຫຼວຽນ 170 ລ້ານລິດເມື່ອເດືອນມັງກອນທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ນຳໄປສູ່ການຂາດແຄນນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟ.
ສຳລັບຕອນນີ້, ເຈົ້າຂອງທຸລະກິດຫຼາຍຄົນຄືທ່ານນາງ ໂອຣີຊູ ແລະ ທ່ານ ໂມຮຳເມັດ ແມ່ນມີແຕ່ຢູ່ໃຫ້ລອດເທົ່ານັ້ນ.
Mmachukwu Orizu has a baby formula business and is preparing for a delivery.
One key ingredient she uses is brown wheat. But due to Russia’s war on Ukraine, she’s not sure when she will get her next supply.
"So, I use wheat alongside oats and then yam flour to produce that particular one. I won't lie to you, to even to get it has been difficult. It's not just about the increase in price. To get the wheat is actually difficult now because I buy in bulk."
Orizu started making baby formulas six years ago after quitting her former job as a laboratory scientist.
But she says lately, without her supply of wheat, business has not been the same.
"I'm already trying to research how to switch wheat for something else. What we have in mind for now is acha [grain], that's fonio. I'm taking between now and Friday to make that decision."
Nigeria imported an average $2 billion worth of wheat in 2020 and 2021, mostly from the United States and Russia, according to the country's statistics bureau.
The Wheat Farmers Association of Nigeria says local production of wheat here meets less than 10 percent of the country's needs.
The Nigerian Manufacturers Association says grain shortages are not the only problem. Before the invasion, businesses were already dealing with electricity and fuel shortages, inflation, poor infrastructure, and growing insecurity.
"Insecurity has made the supply chain internally very difficult. The most impacted parts of the country also happen to be the belt that we get most of our foods are from. We have had challenges. Now it is compounded by the fact that people cannot even farm."
Nigerian authorities blame the electricity shortage on the collapse of the national grid multiple times since January.
Many businesses like Usaman Mohammed's bakery are cut off from power and rely on diesel fuel to power generators. But that too has tripled in price since the beginning of the year.
"Each day we use a lot of diesel, because electricity is very scarce."
Authorities also said the recall in January of 170 million liters of tainted fuel from circulation led to fuel shortages.
For now, many business owners like Orizu and Mohammed are just getting by.
