ຊາວອົບພະຍົບທິເບດໃນເນປາລເວົ້າວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າປະເຊີນ
ກັບຂໍ້ຈໍາກັດ ຮັດແຄບ ເພີ່ມຂຶ້ນໄປນັບມື້ ຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ເນປາລ ຍ້ອນຄວາມກົດດັນຈາກຈີນ. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Aru Pande ມີ
ໂອກາດໄດ້ໂອ້ລົມກັບຊາວທິເບດ ພວກທີ່ໄດ້ໄປເພິ່ງພາປະເທດ
ໃນເຂດພູຫິມາໄລແຫ່ງນີ້ ເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ
ມາໄດ້ຫຼາຍສິບປີ. ທອງປານ ມີເລຶ່ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານໃນ
ອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາລາວ:
ນາງ Dolma Lama ຮຽນຕໍ່າຜ້າພົມທິເບດຈາກແມ່ ຜູ້ທີ່ໄດ້ໂຕນໜີຈາກທິເບດ ມາຕັ້ງ
ຖິ່ນ
ຖານຢູ່ເມືອງຫຼວງ Kathmandu ຂອງເນປາລ ຫຼັງຈາກການລຸກຮືຕໍ່ຕ້ານການຍຶດຄອງ
ທິເບດຂອງຈີນ ບໍ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນປີ 1959 ນັ້ນ.
ນາງ Dolma ເກີດແລະໃຫຍ່ຢູ່ເນປາລ ແລະກໍໄດ້ຕໍ່າຜ້າພົມມາຕັ້ງແຕ່ອາຍຸໄດ້ 19 ປີ
ນາງ ດອລມາ ເວົ້າວ່າ:
“ມັນສໍາຄັນຫຼາຍເພື່ອຮັກສາວັດທະນະທໍາຂອງພວກເຮົາ ເອົາໄວ້ ຍ້ອນວ່າ
ພວກເຮົາພັດຖິ່ນ ແລະກໍບໍ່ໄດ້ຢູ່ໃນປະເທດດັ້ງເດີມຂອງພວກເຮົາ. ການຕໍ່າ
ຫຼືສານຜ້າພົມ ແມ່ນເປັນພາກສ່ວນນຶ່ງຂອງວັດທະນະທໍາຂອງພວກເຮົາ. ພວກເຮົາໃສ່ເສື້ອຜ້າປະເພນີທິເບດຕະຫຼອດເວລາ ຊຶ່ງກໍເປັນພາກສ່ວນ
ຂອງການອະນຸລັກວັດທະນະທໍາຂອງພວກເຮົາ. ພວກເຮົາກິນອາຫານທິ
ເບດຢູ່ບ້ານ ປະຕິບັດສາສະໜາພຸດຂອງທິເບດ ມີທຸງຊາດທິເບດຢູ່ໃນເຮືອນ.”
ໃນທ່າມກາງສຽງດົນຕີຈາກ Bollywood ຫລືວົງການຮູບເງົາຂອງອິນເດຍ ທີ່ດັງກ່ອມນັ້ນ
ພວກຕໍ່າຜ້າຢູ່ທີ່ສູນກາງຫັດຖະກໍາ Jawalakhel ກໍພາກັນນັ່ງເຮັດວຽກຂອງເຂົາເຈົ້າເປັນ
ເວລາຫຼາຍຊົ່ວໂມງ ໃນແຕ່ລະມື້ ມືຖັກຂອດຜ້າພົມ ທີ່ນໍາອອກວາງຂາຍໃນຫ້ອງວາງ
ສະແດງແຫ່ງນຶ່ງ.
ສູນກາງຫັດຖະກໍາທີ່ວ່ານີ້ ສະໜັບສະໜຸນກຸ່ມປະຊາຄົມຊາວທິເບດທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຢູ່ໃນ ເນປາລ ຄືມີ 1,000 ຄົນ ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນໃຈກາງເມືອງຫຼວງ Kathmandu ຊຶ່ງເງິນລາຍໄດ້
ຈາກການຂາຍຜ້າພົມນັ້ນ ແມ່ນຈະມອບໃຫ້ໂຮງຮຽນຂອງພວກລູກຫລານຂອງຊາວອົບ ພະຍົບ ແລະບ້ານຢູ່ອາໄສຂອງ ພວກຜູ້ເຖົ້າຊາວທິເບດ.
Karma Dawa ຜູ້ອໍານວຍການໃຫຍ່ຂອງສູນກາງຫັດຖະກໍາແຫ່ງນີ້ ເວົ້າວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນສໍາຄັນຫຼາຍສໍາລັບປະຊາຄົມນີ້ ແລະຊາວທິເບດພັດຖິ່ນ ທັງຫຼາຍ ທີ່ຈະຕ້ອງຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີຂອງພວກເຮົາເອົາໄວ້ ເພື່ອໃຫ້ມັນ
ໄດ້ສືບທອດຕໍ່ໄປ ໃຫ້ແກ່ຊາວທິເບດລຸ້ນຕໍ່ໄປ.”
ການອະນຸລັກປະເພນີເຫຼົ່ານີ້ໄວ້ ກໍາລັງມີຄວາມຍາກລໍາບາກຫຼາຍຂຶ້ນ ສໍາລັບຊາວອົບພະ
ຍົບທິເບດຈໍານວນ 20,000 ຄົນ ຢູ່ໃນເນປາລນັ້ນ.
ບັນດານັກເຄື່ອນໄຫວເວົ້າວ່າ ໃນບໍ່ເທົ່າໃນປີຜ່ານມາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ເນປາລໃນກັດມັນດູ ໄດ້
ສັ່ງຫ້າມຊາວທິເບດໃນເມືອງ ບໍ່ໃຫ້ເຕົ້າໂຮມກັນເປັນກຸ່ມ ບໍ່ວ່າຈະເປັນງານສະເຫຼີມສະຫຼອງ
ວັນປະສູດຂອງອົງດາໄລ ລາມະ ຜູ້ນໍາທາງດ້ານຈິດໃຈຂອງຊາວທິເບດ ຫຼືພຽງເພື່ອໄປ
ຊຸມເຂົ້າປິກນິກກັນກໍຕາມ.
ໃນມື້ທີ່ວີໂອເອໄປຖ່າຍທໍາລາຍງານເລຶ່ອງນີ້ ກໍມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຕໍາຫຼວດເນປາລຄົນນຶ່ງເຝົ້າຈັບ
ຕາເບິ່ງຢ່າງໃກ້ຊິດ.
Sudip Pathak ຫົວໜ້າອົງການສິດທິມະນຸດຂອງເນປາລ ເວົ້າວ່າ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງ
ຊາວທິເບດໃນເນປາລ ແມ່ນລໍາບາກຫຼາຍຢູ່ແລ້ວ. ໃນທ້າຍຊຸມປີ 1990 ນັ້ນ ທາງການເນ
ປາລໄດ້ຢຸດອອກບັດປະຈໍາຕົວໃຫ້ອົບພະຍົບ ທີ່ຍັງຜົນໃຫ້ຊາວທິເບດຫຼາຍຄົນ ບໍ່ມີໂອກາດ
ໄດ້ຮັບການສຶກສາຂັ້ນສູງ ແລະບໍ່ມີວຽກເຮັດງານທໍາ.
ທ່ານ Pathak ເວົ້າອີກວ່າ ຂໍ້ຈໍາກັດຮັດແຄບເຫຼົ່ານີ້ ແມ່ນຂຶ້ນຢູ່ກັບວ່າ ໃຜຂຶ້ນມາກໍາອໍາ ນາດຂອງປະເທດ. ທ່ານ Pathak ເວົ້າວ່າ:
“ຖ້າຫາກເຮົາມີລັດຖະບານຫົວເສລີນິຍົມ ຫຼືເປັນປະຊາທິປະໄຕ ບາງເທື່ອ
ຊາວອົບພະຍົບກໍສາມາດປະກອບກິດຈະກໍາຕ່າງໆ ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ ເຕົ້າໂຮມກັນຢ່າງສັນຕິໄດ້ ຫຼືສວດມົນ ຫຼືເຮັດກິດຈະກໍາທາງເສດຖະກິດ
ຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຖ້າຫາກວ່າ ລັດຖະບານອ່ຽງຊ້າຍຫລາຍຂຶ້ນ ຫຼືເປັນລັດຖະ
ບານຄອມມີວນີສແລ້ວ ພວກເຂົາເຈົ້າກໍເຮັດຫຍັງບໍ່ໄດ້.”
ບັນດານັກເຄື່ອນໄຫວເວົ້າວ່າ ຈີນກໍາລັງນໍາໃຊ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແລະການລົງທຶນໃນເນປາລ
ເປັນເຄື່ອງມື ເພື່ອເຮັດໃຫ້ໝັ້ນໃຈວ່າ ເນປາລຈະບໍ່ປ່ອຍໃຫ້ມີກິດຈະກໍາຕໍ່ຕ້ານຈີນ ເກີດຂຶ້ນ.
ແຕ່ Madan Regmi ປະທານສູນກາງສຶກສາຈີນ ທີ່ Kathmandu ເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີຫຍັງຜິດ
ກັບການທີ່ເນປາລຍຶດໝັ້ນຕໍ່ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍ ຈີນດຽວນັ້ນ. ທ່ານເວົ້າວ່າ:
“ຖ້າເຮົາອະນຸຍາດໃຫ້ມີກິດຈະກໍາຕໍ່ຕ້ານຈີນໄດ້ ແນ່ນອນ ຈີນກໍຈະເວົ້າວ່າ ເຮົາບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດຕາມຄວາມໝັ້ນໝາຍຂອງພວກເຮົາ ສະນັ້ນ ຈີນມີສິດ
ທຸກຢ່າງທີ່ຈະບອກເຮົາ ແລະພວກເຮົາກໍມີສິດທຸກຢ່າງທີ່ຈະບອກພວກ ຄົນນອກບໍ່ໃຫ້ເຮັດຫຍັງຜິດ ທີ່ເປັນການຕໍ່ຕ້ານບັນດາປະເທດເພື່ອນບ້ານ
ຂອງພວກເຮົາ ດັ່ງນີ້ເປັນຕົ້ນ.”
ສໍາລັບເວລາປັດຈຸບັນນີ້ ພວກຕໍ່າຜ້າພົມຊາວທິເບດ ກໍແມ່ນສືບຕໍ່ຍຶດໝັ້ນ ໃນການອະນຸລັກ
ຮັກສາມໍລະດົກຕົກທອດຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄວ້ຕໍ່ໄປ ແລະພູມໃຈທີ່ຮູ້ວ່າ ຜົນງານ ແລະ
ເລຶ່ອງລາວຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ທີ່ຖ່າຍທອດລົງ ໃນຜ້າພົມນັ້ນຈະໄປເອ້ຍ້ອງບ້ານເຮືອນຢູ່
ໃນທົ່ວໂລກ ໃຫ້ງົດງາມ.
ເບິ່ງວີດີໂອພາສາອັງກິດ
ກັບຂໍ້ຈໍາກັດ ຮັດແຄບ ເພີ່ມຂຶ້ນໄປນັບມື້ ຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ເນປາລ ຍ້ອນຄວາມກົດດັນຈາກຈີນ. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Aru Pande ມີ
ໂອກາດໄດ້ໂອ້ລົມກັບຊາວທິເບດ ພວກທີ່ໄດ້ໄປເພິ່ງພາປະເທດ
ໃນເຂດພູຫິມາໄລແຫ່ງນີ້ ເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ
ມາໄດ້ຫຼາຍສິບປີ. ທອງປານ ມີເລຶ່ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານໃນ
ອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາລາວ:
ນາງ Dolma Lama ຮຽນຕໍ່າຜ້າພົມທິເບດຈາກແມ່ ຜູ້ທີ່ໄດ້ໂຕນໜີຈາກທິເບດ ມາຕັ້ງ
ຖິ່ນ
ຖານຢູ່ເມືອງຫຼວງ Kathmandu ຂອງເນປາລ ຫຼັງຈາກການລຸກຮືຕໍ່ຕ້ານການຍຶດຄອງ
ທິເບດຂອງຈີນ ບໍ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນປີ 1959 ນັ້ນ.
ນາງ Dolma ເກີດແລະໃຫຍ່ຢູ່ເນປາລ ແລະກໍໄດ້ຕໍ່າຜ້າພົມມາຕັ້ງແຕ່ອາຍຸໄດ້ 19 ປີ
ນາງ ດອລມາ ເວົ້າວ່າ:
“ມັນສໍາຄັນຫຼາຍເພື່ອຮັກສາວັດທະນະທໍາຂອງພວກເຮົາ ເອົາໄວ້ ຍ້ອນວ່າ
ພວກເຮົາພັດຖິ່ນ ແລະກໍບໍ່ໄດ້ຢູ່ໃນປະເທດດັ້ງເດີມຂອງພວກເຮົາ. ການຕໍ່າ
ຫຼືສານຜ້າພົມ ແມ່ນເປັນພາກສ່ວນນຶ່ງຂອງວັດທະນະທໍາຂອງພວກເຮົາ. ພວກເຮົາໃສ່ເສື້ອຜ້າປະເພນີທິເບດຕະຫຼອດເວລາ ຊຶ່ງກໍເປັນພາກສ່ວນ
ຂອງການອະນຸລັກວັດທະນະທໍາຂອງພວກເຮົາ. ພວກເຮົາກິນອາຫານທິ
ເບດຢູ່ບ້ານ ປະຕິບັດສາສະໜາພຸດຂອງທິເບດ ມີທຸງຊາດທິເບດຢູ່ໃນເຮືອນ.”
ໃນທ່າມກາງສຽງດົນຕີຈາກ Bollywood ຫລືວົງການຮູບເງົາຂອງອິນເດຍ ທີ່ດັງກ່ອມນັ້ນ
ພວກຕໍ່າຜ້າຢູ່ທີ່ສູນກາງຫັດຖະກໍາ Jawalakhel ກໍພາກັນນັ່ງເຮັດວຽກຂອງເຂົາເຈົ້າເປັນ
ເວລາຫຼາຍຊົ່ວໂມງ ໃນແຕ່ລະມື້ ມືຖັກຂອດຜ້າພົມ ທີ່ນໍາອອກວາງຂາຍໃນຫ້ອງວາງ
ສະແດງແຫ່ງນຶ່ງ.
ສູນກາງຫັດຖະກໍາທີ່ວ່ານີ້ ສະໜັບສະໜຸນກຸ່ມປະຊາຄົມຊາວທິເບດທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຢູ່ໃນ ເນປາລ ຄືມີ 1,000 ຄົນ ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນໃຈກາງເມືອງຫຼວງ Kathmandu ຊຶ່ງເງິນລາຍໄດ້
ຈາກການຂາຍຜ້າພົມນັ້ນ ແມ່ນຈະມອບໃຫ້ໂຮງຮຽນຂອງພວກລູກຫລານຂອງຊາວອົບ ພະຍົບ ແລະບ້ານຢູ່ອາໄສຂອງ ພວກຜູ້ເຖົ້າຊາວທິເບດ.
Karma Dawa ຜູ້ອໍານວຍການໃຫຍ່ຂອງສູນກາງຫັດຖະກໍາແຫ່ງນີ້ ເວົ້າວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນສໍາຄັນຫຼາຍສໍາລັບປະຊາຄົມນີ້ ແລະຊາວທິເບດພັດຖິ່ນ ທັງຫຼາຍ ທີ່ຈະຕ້ອງຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີຂອງພວກເຮົາເອົາໄວ້ ເພື່ອໃຫ້ມັນ
ໄດ້ສືບທອດຕໍ່ໄປ ໃຫ້ແກ່ຊາວທິເບດລຸ້ນຕໍ່ໄປ.”
ການອະນຸລັກປະເພນີເຫຼົ່ານີ້ໄວ້ ກໍາລັງມີຄວາມຍາກລໍາບາກຫຼາຍຂຶ້ນ ສໍາລັບຊາວອົບພະ
ຍົບທິເບດຈໍານວນ 20,000 ຄົນ ຢູ່ໃນເນປາລນັ້ນ.
ບັນດານັກເຄື່ອນໄຫວເວົ້າວ່າ ໃນບໍ່ເທົ່າໃນປີຜ່ານມາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ເນປາລໃນກັດມັນດູ ໄດ້
ສັ່ງຫ້າມຊາວທິເບດໃນເມືອງ ບໍ່ໃຫ້ເຕົ້າໂຮມກັນເປັນກຸ່ມ ບໍ່ວ່າຈະເປັນງານສະເຫຼີມສະຫຼອງ
ວັນປະສູດຂອງອົງດາໄລ ລາມະ ຜູ້ນໍາທາງດ້ານຈິດໃຈຂອງຊາວທິເບດ ຫຼືພຽງເພື່ອໄປ
ຊຸມເຂົ້າປິກນິກກັນກໍຕາມ.
ໃນມື້ທີ່ວີໂອເອໄປຖ່າຍທໍາລາຍງານເລຶ່ອງນີ້ ກໍມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຕໍາຫຼວດເນປາລຄົນນຶ່ງເຝົ້າຈັບ
ຕາເບິ່ງຢ່າງໃກ້ຊິດ.
Sudip Pathak ຫົວໜ້າອົງການສິດທິມະນຸດຂອງເນປາລ ເວົ້າວ່າ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງ
ຊາວທິເບດໃນເນປາລ ແມ່ນລໍາບາກຫຼາຍຢູ່ແລ້ວ. ໃນທ້າຍຊຸມປີ 1990 ນັ້ນ ທາງການເນ
ປາລໄດ້ຢຸດອອກບັດປະຈໍາຕົວໃຫ້ອົບພະຍົບ ທີ່ຍັງຜົນໃຫ້ຊາວທິເບດຫຼາຍຄົນ ບໍ່ມີໂອກາດ
ໄດ້ຮັບການສຶກສາຂັ້ນສູງ ແລະບໍ່ມີວຽກເຮັດງານທໍາ.
ທ່ານ Pathak ເວົ້າອີກວ່າ ຂໍ້ຈໍາກັດຮັດແຄບເຫຼົ່ານີ້ ແມ່ນຂຶ້ນຢູ່ກັບວ່າ ໃຜຂຶ້ນມາກໍາອໍາ ນາດຂອງປະເທດ. ທ່ານ Pathak ເວົ້າວ່າ:
“ຖ້າຫາກເຮົາມີລັດຖະບານຫົວເສລີນິຍົມ ຫຼືເປັນປະຊາທິປະໄຕ ບາງເທື່ອ
ຊາວອົບພະຍົບກໍສາມາດປະກອບກິດຈະກໍາຕ່າງໆ ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ ເຕົ້າໂຮມກັນຢ່າງສັນຕິໄດ້ ຫຼືສວດມົນ ຫຼືເຮັດກິດຈະກໍາທາງເສດຖະກິດ
ຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຖ້າຫາກວ່າ ລັດຖະບານອ່ຽງຊ້າຍຫລາຍຂຶ້ນ ຫຼືເປັນລັດຖະ
ບານຄອມມີວນີສແລ້ວ ພວກເຂົາເຈົ້າກໍເຮັດຫຍັງບໍ່ໄດ້.”
ບັນດານັກເຄື່ອນໄຫວເວົ້າວ່າ ຈີນກໍາລັງນໍາໃຊ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແລະການລົງທຶນໃນເນປາລ
ເປັນເຄື່ອງມື ເພື່ອເຮັດໃຫ້ໝັ້ນໃຈວ່າ ເນປາລຈະບໍ່ປ່ອຍໃຫ້ມີກິດຈະກໍາຕໍ່ຕ້ານຈີນ ເກີດຂຶ້ນ.
ແຕ່ Madan Regmi ປະທານສູນກາງສຶກສາຈີນ ທີ່ Kathmandu ເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີຫຍັງຜິດ
ກັບການທີ່ເນປາລຍຶດໝັ້ນຕໍ່ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍ ຈີນດຽວນັ້ນ. ທ່ານເວົ້າວ່າ:
“ຖ້າເຮົາອະນຸຍາດໃຫ້ມີກິດຈະກໍາຕໍ່ຕ້ານຈີນໄດ້ ແນ່ນອນ ຈີນກໍຈະເວົ້າວ່າ ເຮົາບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດຕາມຄວາມໝັ້ນໝາຍຂອງພວກເຮົາ ສະນັ້ນ ຈີນມີສິດ
ທຸກຢ່າງທີ່ຈະບອກເຮົາ ແລະພວກເຮົາກໍມີສິດທຸກຢ່າງທີ່ຈະບອກພວກ ຄົນນອກບໍ່ໃຫ້ເຮັດຫຍັງຜິດ ທີ່ເປັນການຕໍ່ຕ້ານບັນດາປະເທດເພື່ອນບ້ານ
ຂອງພວກເຮົາ ດັ່ງນີ້ເປັນຕົ້ນ.”
ສໍາລັບເວລາປັດຈຸບັນນີ້ ພວກຕໍ່າຜ້າພົມຊາວທິເບດ ກໍແມ່ນສືບຕໍ່ຍຶດໝັ້ນ ໃນການອະນຸລັກ
ຮັກສາມໍລະດົກຕົກທອດຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄວ້ຕໍ່ໄປ ແລະພູມໃຈທີ່ຮູ້ວ່າ ຜົນງານ ແລະ
ເລຶ່ອງລາວຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ທີ່ຖ່າຍທອດລົງ ໃນຜ້າພົມນັ້ນຈະໄປເອ້ຍ້ອງບ້ານເຮືອນຢູ່
ໃນທົ່ວໂລກ ໃຫ້ງົດງາມ.
ເບິ່ງວີດີໂອພາສາອັງກິດ
