ລິ້ງ ສຳຫລັບເຂົ້າຫາ

ວັນອາທິດ, ໐໖ ຕຸລາ ໒໐໒໔

ໄພແຫ້ງແລ້ງ ຢູ່ໃນແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ຍ່າງ​ເຂົ້າ​ປີ​ທີ 4 ແລ້ວ ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສະ​ພາບທີ່ຮ້າຍ​ແຮງ​ທີ່​ສຸດ ​ໃນ​ຮອບ 60 ປີ


ພາບ​ຖ່າຍ​ໃນ​ວັນ​ທີ 31 ຕຸ​ລາ, 2019 ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ແມ່​ຍິງ​ຊາວ​ປະ​ມົງ ຍ່າງ​ຢູ່​ແຄມ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ທີ່​ແຫ້ງ​ແລ້ງຢູ່ໃນ​ອຳ​ເພີປາກ​ຊົມຂອງ​ຈັງ​ຫວັດ​ເລີຍ, ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ສຽງເໜືອ​ຂອງ​ໄທ.
ພາບ​ຖ່າຍ​ໃນ​ວັນ​ທີ 31 ຕຸ​ລາ, 2019 ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ແມ່​ຍິງ​ຊາວ​ປະ​ມົງ ຍ່າງ​ຢູ່​ແຄມ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ທີ່​ແຫ້ງ​ແລ້ງຢູ່ໃນ​ອຳ​ເພີປາກ​ຊົມຂອງ​ຈັງ​ຫວັດ​ເລີຍ, ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ສຽງເໜືອ​ຂອງ​ໄທ.

​ຂົງ​ເຂດເອ​ເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແຜ່ນດິນໃຫຍ່ກຳລັງກ້າວເຂົ້າສູ່ປີທີສີ່ແຫ່ງໄພແຫ້ງແລ້ງ ຍ້ອນການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ແລະການສ້າງ ເຂື່ອນທີ່ບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມເສຍຫາຍ ທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນໃນແມ່ນໍ້າຂອງ ແລະປະຊາຊົນ 65 ລ້ານຄົນ ທີ່ເພິ່ງພາອາໄສລຳນ້ຳນັ້ນ ໃນການດຳລົງ ຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ. Luke Hunt, ນັກ​ຂ່າວ​ວີ​ໂອ​ເອ​ມີ​ລາຍ​ງານ​ເລື້ອງນີ້ ຊຶ່ງ​ບົວ​ສະ​ຫວັນ ຈະ​ນຳ​ລາຍ​ລະ​ອຽດມາ​ສະ​ເໜີ​ທ່ານ​ໃນ​ອັນ​ດັບ​ຕໍ່​ໄປ.

ໃນກໍາປູເຈຍນັ້ນ ໄພແຫ້ງແລ້ງໄດ້ກະຕຸ້ນໃຫ້ລັດຖະບານ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ໃຊ້ນ້ຳ ຫນ້ອຍລົງ, ໂດຍສະເພາະ ໃນເຂດຊົນນະບົດ, ໂດຍກ່າວວ່າຝົນຕົກໃນລະດູຝົນທີ່ຜ່ານມາ "ຈະບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການປັດ​ຈຸ​ບັນ​ທັນ​ດ່ວນນີ້" ແລະບົດລາຍງານອີກຕ່າງຫາກກ່າວເພີ້ມອີກວ່າ ຄວາມສາມາດຂອງການໃຊ້ນ້ຳເຂົ້າໃນການ​ເຮັດຊົນລະປະທານກໍາລັງດຳ​ເນີນ​ການໄດ້ພຽງ​ແຕ່ 20 ເປີ​ເຊັນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ.

ກະຊວງ​ຊັບພະຍາກອນ​ນ້ຳ​ຍັງ​ກ່າວ​ໃນ​ຖະ​ແຫຼ​ງການ​ສະບັບ​ນຶ່ງ​ເມື່ອ​ບໍ່​ດົນ​ມາ​ນີ້ອີກ​ວ່າ ຄາດ​ວ່າຈະ​ມີ​ປະລິມານ​ນ້ຳ​ຝົນ​ທີ່​ຕ່ຳ​ກວ່າ​ນີ້, ພາຍຫຼັງ 3 ປີທີ່​ມີ​ນ້ຳຫຼຸດ​ລົງ ຢ່າງ​ເປັນ​ປະຫວັດ​ການ ຊຶ່ງ​ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ເກີດສະພາບ​ໜັກ​ໜ່ວງ​ຕໍ່​ແມ່​ນ້ຳ​ນີ້ຫລາຍທີ່​ສຸດໃນ​ຮອບ​ 60 ກວ່າ​ປີ ໂດຍ​ໄດ້ສົ່ງ​ຜົນ​ກະທົບ​ຕໍ່​ການ​ຜະລິດ​ກະສິກຳ ​ແລະ​ຊີວິດ​ການ​ເປັນ​ຢູ່ຂອງ​ປະ​ຊາ​ຊົນ.

​ເພື່ອ​ເປັນ​ການ​ຮັບ​ມື​ກັບ​ບັນ​ຫາ​ນີ້, ຄະນະ​ກຳມາ​ທິການ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ​ ຫລື MRC ໄດ້​ຮຽກຮ້ອງ​ໃຫ້​ມີ​ແຜນການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ອັນ​ແຂງ​ແກ່ນຈາກ 6 ປະ​ເທດ​ຄື: ກຳປູ​ເຈຍ, ລາວ, ມຽນມາ, ​ໄທ, ຫວຽດນາມ ​ແລະ ຈີນ - ​ເພື່ອ​ແກ້​ໄຂບັນຫາ​ຕົ້ນຕໍ​ທີ່ສາຍ​ນ້ຳ​ສຳຄັນ​ຂອງ​ເອ​ເຊຍ​ຕາ​ເວັນ​ອອກສຽງ​ໃຕ້ນີ້ປະ​ເຊີນ​ຢູ່.

ຄະ​ນະກຳ​ມາ​ທິ​ການຢາກ​ໃຫ້​ເອົາ​ບາດ​ກ້າວໃນທັນທີ "ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນວິກິດນີ້." ບາດ​ກ້າວເຫຼົ່ານີ້ ລວມມີ ການສ້າງຕັ້ງກົນໄກແຈ້ງການຮ່ວມກ່ຽວກັບການ ເຫນັງຕີງຂອງລະດັບນໍ້າທີ່ຜິດປົກກະຕິ ແລະ ການດໍາເນີນງານ ແລະການຄຸ້ມຄອງອ່າງເກັບນໍ້າ ແລະເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳ​ຕົກ​ແບບມີ​ການ​ປະ​ສານ​ງານ​ກັນ ໃນອະນາຄົດ.

ທ່ານອານ ​ພິດຈ໌ ຮັດ​ດາ, ຫົວໜ້າ​ຄະນະ​ບໍລິຫານ​ງານ​ຂອງ​ກອງ​ເລຂາ MRC ກ່າວ​ວ່າ: “ນອກນັ້ນ​ແລ້ວ​, ​ປະ​ເທດຕ່າງໆ ​ຄວນ​ຊອກ​ຫາ​ທາງ​ເລືອກອື່ນຫລາຍ​ທາງ ​ໃນ​ການ​ສ້າງ​ບ່ອນ​ເກັບ​ນ້ຳ​ໄວ້​ຕື່ມ​ອີກ ​ເພື່ອ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ສະພາບ​ໄພ​ແຫ້ງ​ແລ້ງ ​ແລະ​ໄພ​ນ້ຳ​ຖ້ວມທີ່​ສົ່ງ​ຜົນ​ກົດ​ດັນ ​ພ້ອມ​ທັງ​ຮູບ​ແບບ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ງານ​ຂອງ​ອ່າງ​ແມ່ນ້ຳຂອງອີກ​ດ້ວຍ”.

ແຕ່ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ນັກວິ​ເຄາະ​ກ່າວ​ວ່າ, ບັນຫາ​ທີ່​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຕໍ່​ເນື່ອງໃນຕະ​ຫລອດ​ສອງ​ທົດ​ສະ​ວັດຜ່ານ​ມາ ​ຍັງ​ສືບ​ຕໍ່​ເຮັດ​ໃຫ້​ເກີດ​ໄພ​ພິ​ບັດ​ຕາມ​ລຳ​ແມ່​ນ້ຳ​ທ່າມກາງ​ໄພ​ແຫ້ງ​ແລ້ງ​ທີ່​ເພີ່ມ​ຄວາມ​ຮ້າຍ​ແຮງ​ຂຶ້ນ​ຍ້ອນ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ຂອງ​ດິນ​ຟ້າ​ອາກາດ ​ແລະ​ການ​ບໍ່​ໄດ້​ປະສານ​ງານ​ກັນ.

"ມັນເປັນການຍາກຫຼາຍໃນເວລານີ້ ແມ່ນ​ແຕ່ຈະເບິ່ງພາບລວມ ຂອງສິ່ງທີ່ ເກີດຂຶ້ນເທົ່າ​ນັ້ນ. ມີຫຼາຍສິ່ງທີ່​ເກີດຂຶ້ນມາກ່ຽວກັບແມ່ນໍ້າຂອງເປັນເລື່ອງຫຍໍ້ທໍ້,” ນັ້ນ​ຄື​ຄຳ​ເວົ້າ​ຂອງທ່ານມິ​ລ​ຕັນ ອອ​ສບອນ (Milton Osborne), ນັກປະຫວັດ ສາດທີ່ຕິດຕາມລະບົບແມ່ນໍ້າຂອງຢ່າງໃກ້ຊິດມາເປັນເວລານານກວ່າ 20 ປີແລ້ວ.

ທ່ານກ່າວ​ອີກວ່າ "ມັນໄດ້ພຽງແຕ່ 40 ປີເທົ່ານັ້ນ ນັບຕັ້ງແຕ່ແມ່ນໍ້າດັ່ງ​ກ່າວ ໄດ້ເປີດ​ໃຫ້ໄຫຼໄປ​ຢ່າງ​ສະ​ດວກ ແລະບໍ່ມີສິ່ງ​ກີດ​ຂວາງໃດໆ.".

“ດຽວນີ້ເຈົ້າມີ 11 ເຂື່ອນເພີ້ມ​ຂຶ້ນຢູ່ຈີນ, ເຈົ້າກໍມີເຂື່ອນທີ່ກຳລັງສ້າງຢູ່ໃນລາວ ແລະການສົນທະນາກັນ ທັງໝົດທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນເມື່ອ 10 ປີກ່ອນກ່ຽວກັບວ່າ ອັນນີ້ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບທາງລົບຕໍ່ແມ່ນໍ້າຂອງ ຄືແນວໃດແມ່ນຮອດບໍ່ໄດ້ຖືກກ່າວເຖິງ ເລີຍ ໃນເອກະສານທີ່ຖືກວາງມາອອກໂດຍ MRC."

ອີງຕາມສູນກາງສ​ຕິມ​ສັນ (Stimson) ທີ່ມີສຳນັກງານຕັ້ງຢູ່ສະຫະລັດແລ້ວ, ເຂື່ອນ 11 ແຫ່ງທີ່ປິດກັ້ນ ແລວແມ່ນ້ຳຂອງໃນຈີນ ແລະລາວໄດ້ເຮັດສຳເລັດ ແລ້ວ. ຍັງມີການສ້າງເຂື່ອນຕື່ມອີກ 118 ແຫ່ງຕາມແມ່​ນ້ຳ​ທີ່​ເປັນສາຂາ ແມ່ນ້ຳຂອງນີ້.

ນອກນັ້ນ, ຍັງມີເຂື່ອນຂະໜາດນ້ອຍອີກຫຼາຍຮ້ອຍແຫ່ງທີ່ນຳໃຊ້ເຂົ້າໃນການເຮັດ ຊົນລະປະທານ, ປູກຝັງ, ການຫາປາ ແລະການແຈກຢາຍນ້ຳໃນທົ່ວບັນດາ ປະ ເທດຢູ່​ເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງອີກ​ດ້ວຍ.

ເຂື່ອນເຫຼົ່ານັ້ນຍັງກັກເອົາຂີ້ຕົມໄວ້ 50 ເປີ​ເຊັນ​ຂອງ​ປະ​ລິ​ມານ​ທັງ​ໝົດ ຊຶ່ງ ບວກກັບການດູດດິນຊາຍ ແລະການຂາດລະດັບນໍ້າທີ່ຕ້ອງການເພື່ອເຮັດໃຫ້ ແມ່ນໍ້າຂອງມີຄວາມສະອາດ, ເຮັດໃຫ້ລະດັບ ຄວາມເຄັມຂອງ​ນ້ຳເພີ່ມຂຶ້ນ.

ຊາວກະສິກອນຢູ່ແຂວງເບັນ​ແຈ ທາງພາກໃຕ້ຂອງຫວຽດນາມ ກ່າວວ່າ ທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງຕອນລຸ່ມ ແມ່ນມີຄວາມເຄັມເປັນເວລານານເຖິງ 4 ເດືອນ ແທນທີ່ຈະເປັນ 1 ເດືອນຕາມປົກກະຕິໃນ​ແຕ່​ລະປີ, ແລະ ຕົ້ນໄມ້ເຕັມ​ທົ່ງ ແມ່ນຕາຍໝົດຍ້ອນນ້ຳເຄັມແຊກ​ຊຶ​ມເຂົ້າມາ.

ພາບ​ຖ່າຍ​ໃນ​ວັນ​ທີ 31 ຕຸ​ລາ, 2019 ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ຊາວ​ປະ​ມົງ​ຜູ້​ນຶ່ງ​ນັ່ງ​ຢູ່​ເຮືອ​ໃນ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງທີ່​ເຫືອດ​ແຫ້ງ​ໃນ​ອຳ​ເພີ​ປາກ​ຊົມ, ຈັງ​ຫວັດ​ເລີຍ, ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ໄທ.
ພາບ​ຖ່າຍ​ໃນ​ວັນ​ທີ 31 ຕຸ​ລາ, 2019 ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ​ຊາວ​ປະ​ມົງ​ຜູ້​ນຶ່ງ​ນັ່ງ​ຢູ່​ເຮືອ​ໃນ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງທີ່​ເຫືອດ​ແຫ້ງ​ໃນ​ອຳ​ເພີ​ປາກ​ຊົມ, ຈັງ​ຫວັດ​ເລີຍ, ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ສຽງ​ເໜືອ​ຂອງ​ໄທ.

“ມັນ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຜູ້ຄົນ​ຄິດ​ວ່າ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ ໄດ້ກາຍ​ຈຸດ​ທີ່​ຈະເອົາ​ກັບ​ຄືນມາ​ໄດ້ອີກ​ແລ້ວ. ມີຄວາມຈຳເປັນ ອັນສຳຄັນທີ່ຈະຕ້ອງ​ເພັ່ງ​ເລັງ​ໃສ່ການສ້າງເຂື່ອນໃນ ສາຂາແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ແລະຜົນກະທົບຂອງມັນ ຍ້ອນ​ວ່າ​ມັນມີຫຼາຍສິ່ງ​ຫລາຍ​ຢ່າງ,” ນັ້ນ​ຄື​ຄຳ​ເວົ້າ​ຂອງທ່ານໄບ​ຣ​ອັນ ໄອ​ເລີ (Brian Eyler), ຜູ້ອຳນວຍການໂຄງ ການເຂດເອ​ເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຂອງສູນ​ກາງ Stimson.

ໃນບົດລາຍງານຫລ້າສຸດຂອງຕົນກ່ຽວກັບສະພາບການ​ໄຫລ​ຂອງກະແສນໍ້າໃນ​ລະ​ດັບຕໍ່າ ແລະໄພແຫ້ງແລ້ງ ໃນປີ 2019-21 ນັ້ນ MRC ພົບວ່າ “ລະບົບ ອຸທົກກະສາດ” ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2015 ເປັນ ຕົ້ນມາ ໂດຍທີ່ມີນໍ້າໄຫຼເຂົ້າມາຫຼາຍໃນຊຸມ​ເດືອນ​ຂອງລະດູແລ້ງ ແລະມີ​ນ້ຳ​ໄຫລ​ຫຼຸດລົງ ໃນລະດູຝົນ ເນື່ອງຈາກມີການເກັບກັກນ້ຳ​ໄວ້ເພີ່ມຂຶ້ນ.

ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ທີ່ມີ​ນ້ຳ​ຂຸ່ນ​ເຄີຍເປັນ​ແມ່​ນ້ຳ​ທີ່ກວ້າງ​ໃຫຍ່ ໄດ້ກາຍ​ມາ​ເປັນ​ແມ່​ນ້ຳ​ທີ່​ແຄບ​ເຂົ້າ ຢູ່​ທົ່ວ​ພາກ​ເໜືອ​ຂອງ​ໄທ (ພາ​ບ​ຖ່າບໃນ​ປີ 2019).
ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ທີ່ມີ​ນ້ຳ​ຂຸ່ນ​ເຄີຍເປັນ​ແມ່​ນ້ຳ​ທີ່ກວ້າງ​ໃຫຍ່ ໄດ້ກາຍ​ມາ​ເປັນ​ແມ່​ນ້ຳ​ທີ່​ແຄບ​ເຂົ້າ ຢູ່​ທົ່ວ​ພາກ​ເໜືອ​ຂອງ​ໄທ (ພາ​ບ​ຖ່າບໃນ​ປີ 2019).

ເວົ້າໂດຍສະເພາະ, ບົດລາຍງານ 100 ໜ້າສະ​ບັບ​ນີ້ຍົກໃຫ້ເຫັນ​ທະ​ເລ​ສາບ ຕົງ​ເລ​ສາບຊຶ່ງເປັນສາຂາຂອງ ແມ່ນ້ຳຂອງທີ່​ນ້ຳໄຫລ​ໄປ​ເຕີມໃສ່ໃນລະດູຝົນ ຂອງແຕ່​ລະ​ປີ ແລະເມື່ອມັນ​ເຕັມແລ້ວມັນ​ກໍ​ຈະຫັນປ່ຽນ ທິດທາງການ​ໄຫລ ກັບຄືນໄປ​ຫາແມ່ນ້ຳຂອງ ແລ້ວກໍ​ໄຫລອອກໄປສູ່ທະເລຈີນໃຕ້.

ບົດ​ລາຍ​ງານ​ຂຽນ​ວ່າ ໂດຍ​ເປັນ​ແມ່​ນ້ຳ​ໃຫຍ່ທີ່​ສຳຄັນ​ໃນ​ດ້ານ​ອຸ​ທົກ​ກະ​ສາດ​ຂອງ​ອ່າງ​ນ້ຳ​ ທີ່ກວ້າງກວ່າ​ ລະ​ດັບ​ນ້ຳໃນຕົງ​ເລ​ສາບແມ່ນ​ໃກ້​ກັບ​ລະ​ດັບ​ນ້ຳສະ​ເລ່ຍ ​ໃນ​ປີ 2019 ແຕ່​ວ່າ ​ລະ​ດັບ​ນ້ຳ​ໃນ​ປີ 2020 ແລະ 2021 ແມ່ນ​ຕ່ຳ​ສຸດ​ເທົ່າ​ທີ່​ມີ​ການ​ບັນ​ທຶກ​ມາ.

ມັນເວົ້າວ່າ ການໄຫຼປີ້ນກັບຂອງ​ນ້ຳທັງຫມົດໃນປີ 2020 ແລະ 2021 ແມ່ນ 58 ເປີ​ເຊັນ ແລະ 51 ເປີ​ເຊັນຕາມລໍາດັບ ຂອງປະລິມານນ້ຳທີ່ໄຫຼກັບທັງ ຫມົດໂດຍສະເລ່ຍ ທີ່​ຖືກວັດ​ແທກນັບແຕ່​ປີ 2008 ຫາ 2021.

ສາ​ເຫດສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ພາ​ໃຫ້​ເປັນ​ແນວນັ້ນ ກໍແມ່ນ​ເປັນ​ຍ້ອນການເກັບນ້ຳ ໂດຍເຂື່ອນໄຟຟ້າ ໃນຈີນ ແລະລາວ.

ອ່ານ​ຂ່າວນີ້​ເພີ້​ມ​ເປັນ​ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ

XS
SM
MD
LG