ຄູ ແລະນັກຮຽນໃນເຂດຊົນນະບົດຂອງລາວ ຍັງປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດແຄນ
ໃນທຸກໆດ້ານ ທີ່ຈຳເປັນສຳລັບ ການພັດທະນາການຮຽນ-ການສອນ ຊຶ່ງ
ລວມເຖິງການຂາດແຄນຄູສອນຈຳນວນຫລາຍດ້ວຍ.
ທ່ານນາງແສງເດືອນ ຫລ້າຈັນທະບູນ ລັດຖະມົນຕີວ່າການ ກະຊວງສຶກສາທິ
ການ ແລະກິລາ ຢືນຢັນວ່າເປົ້າໝາຍສຳຄັນຂອງການພັດທະນາການສຶກສາ
ໃນລາວ ນັບແຕ່ປັດຈຸບັນ ເຖິງປີ 2020 ກໍຄືການຂະຫຍາຍ ການສຶກສາພາກ
ບັງຄັບ ໃຫ້ເຖິງຊັ້ນມັດທະຍົມຕົ້ນ ໝາຍຄວາມວ່າ ເຮັດໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວ
ທຸກຄົນໄດ້ຮັບໂອກາດດ້ານການສຶກສາພາກບັງຄັບ 9 ປີ ກໍຄືຈົບຊັ້ນມັດທະຍົມ
ດ້ວຍການຂະຫຍາຍຕາໜ່າງດ້ານການສຶກສາຊັ້ນປະຖົມ ແລະມັດທະຍົມຕົ້ນ
ລວມເຖິງການພັດທະນາຮູບແບບການສຶກສານອກໂຮງຮຽນ ໃຫ້ທົ່ວເຖິງໃນ
ທົ່ວປະເທດ ໃຫ້ໄດ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທຳ ດັ່ງທີ່ທ່ານນາງ ແສງເດືອນຢືນຢັນວ່າ
“ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາການສຶກສາ ຈະພັດທະນາຕາມທິດແບບຍືນຍົງ
ແລະການຮຽນຮູ້ຕະຫລອດຊີວິດ. ສະນັ້ນ ສປປ ລາວ ຂອງພວກເຮົາຈະໄດ້
ເລັ່ງໃສ່ລະດັບການສຶກສາ ໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວ ຈົບການສຶກສາພາກບັງຄັບ
9 ປີຮຽນ ດ້ວຍການເອົາໃຈໃສ່ຂະຫຍາຍຕາໜ່າງການສຶກສາຊັ້ນປະຖົມ
ແລະມັດທະຍົມຕົ້ນ ໃຫ້ທົ່ວເຖິງ ພ້ອມທັງສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວ
ສາມາດເຂົ້າເຖິງການສຶກສາ ຢ່າງມີຄວາມສະເໝີພາບກັນ. ພ້ອມກັນນັ້ນ
ກະເອົາໃຈໃສ່ຈັດການຮຽນ ການສອນ ການບໍາລຸງຍົກລະດັບໃຫ້ປະຊາຊົນ
ໃນຮູບແບບການສືກສານອກໂຮງຮຽນເປັນປົກກະຕິ.”
ຫາກແຕ່ວ່າ ການທີ່ຈະສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງນັ້ນ ກໍບໍ່ແມ່ນ
ເລື້ອງງ່າຍໆ ເພາະການສຳຫຼວດສະພາບການຮຽນ-ການສອນໃນບັນດາໂຮງຮຽນ
ຂອງລັດໃນທົ່ວປະເທດ ເມື່ອບໍ່ນານມານີ້ ພົບວ່າມີໂຮງຮຽນເຖິງ 12,744 ແຫ່ງ ທີ່
ຢູ່ໃນເຂດຊົນນະບົດນັ້ນ ຍັງປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດແຄນຄູສອນຫລາຍກວ່າ
19,757 ຄົນ ແລະໃນຂະນະດຽວກັນ ກໍພົບວ່າບັນດາໂຮງຮຽນໃນເຂດຕົວເມືອງ
ມີຄູເກີນຄວາມຕ້ອງການຫລາຍກວ່າ 9,660 ຄົນ ຊຶ່ງໃນຈຳນວນຄູເກີນດັ່ງກ່າວກໍ
ບໍ່ມີຜູ້ໃດທີ່ຈະອາສາ ຫຼືສະໝັກໃຈຍ້າຍໄປສອນຢູ່ໂຮງຮຽນໃນເຂດຊົນນະບົດ
ອີກດ້ວຍ.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ເມື່ອສົມທົບດ້ວຍການທີ່ລັດຖະບານລາວ ມີງົບປະມານຢ່າງຈຳ
ກັດກໍຍັງເຮັດໃຫ້ຕ້ອງມີການກຳນົດໃຫ້ບັນດາໂຮງຮຽນຂອງລັດໃນທົ່ວປະເທດ
ສາມາດທີ່ຈະບັນຈຸຄູໃໝ່ໄດ້ພຽງແຕ່ 1,850 ຄົນ ເທົ່ານັ້ນໃນຕະຫຼອດປີ 2018 ນີ້
ຊຶ່ງກະຊວງສຶກສາ ກໍຈະຕ້ອງປະຕິບັດຕາມຢ່າງເຄັ່ງຄັດ ຈຶ່ງຈະເຮັດໃຫ້ໂຮງຮຽນ
ໃນເຂດຊົນນະບົດຍັງຈະຕ້ອງປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດແຄນຄູ ແລະບັນຫາອື່ນໆ
ຕໍ່ໄປ ດັ່ງທີ່ທ່ານ ຄຳສີ ສຸສີພົນ ຄູໂຮງຮຽນປະຖົມບ້ານກິ່ວກະຈຳ ເມືອງໃໝ່,
ແຂວງພົງສາລີ ຢືນຢັນວ່າ
“ຄວາມລຳບາກຂອງຄູຢູ່ເຂດຊົນນະບົດມີຫລາຍສາເຫດ ນຶ່ງ ເດັກນ້ອຍບໍ່ຮູ້ພາ
ສາລາວ, ສອງ ພໍ່-ແມ່-ຜູ້ປົກຄອງເດັກ ສ່ວນຫລາຍບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະພໍ່-ແມ່-
ຜູ້ປົກຄອງເດັກບໍ່ເຂົ້າໃຈ ກ່ຽວກັບວຽກງານການສຶກສາ ແລະອັນທີສີ່ນີ້ ນ້ຳ
ບໍ່ໄຫລ ໄຟບໍ່ສະຫວ່າງ ຍັງຕ້ອງການໂຮງຮຽນ ແລະຕ້ອງການຄູຕື່ມອີກ.”
ທາງດ້ານທ່ານ ກອງສີ ແສງມະນີ ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການກະຊວງສຶກສາທິການ
ແລະກິລາ ຍອມຮັບວ່າບັນຫາຄຸນນະພາບຕໍ່າຂອງບັນດາຄູ-ອາຈານສ່ວນໃຫຍ່ຂອງ
ລາວ ໃນປັດຈຸບັນມີສາເຫດມາຈາກວິທີການຄັດເລືອກທີ່ຜິດພາດ ແລະ ບໍ່ໄດ້ມາດຕະ
ຖານ ເພາະການຄັດເລືອກຄູ-ອາຈານຂອງລາວໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາໄດ້ໃຫ້ຄວາມສຳ
ຄັນກັບສະພາບຮ່າງກາຍຫຼາຍກວ່າຄວາມຮູ້-ຄວາມສາມາດຂອງຄູ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ໄດ້ຄູ
ໂຕໃຫຍ່ ແຕ່ບໍ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດໃນການສອນນັກຮຽນ ອັນໄດ້ສົ່ງຜົນຕໍ່ເນື່ອງ
ເຮັດໃຫ້ນັກຮຽນທີ່ຈົບການສຶກສາອອກມາຢ່າງບໍ່ມີຄຸນະພາບດ້ວຍເຊັ່ນກັນ.
ໂດຍອີງຕາມລາຍງານຂອງກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະກິລາ ລະບຸວ່າ ອັດຕາການ
ເຂົ້າຮຽນຂອງເດັກນ້ອຍລາວ ທີ່ອາຍຸ 3-5 ປີ ຢູ່ທີ່ລະດັບ 49 ເປີເຊັນ ສ່ວນການເຂົ້າ
ຮຽນໃນລະດັບປະຖົມສຶກສາ ລະດັບມັດທະຍົມ ແລະ ລະດັບມັດທະຍົມປາຍຢູ່ທີ່ອັດ
ຕາສະເລ່ຍ 97.9 ເປີເຊັນ ກັບ 82.2 ເປີເຊັນ ແລະ 47.8 ເປີເຊັນ ຕາມລຳດັບ ຫາກ
ແຕ່ການພັດທະນາການສຶກສາໃນລາວ ຍັງຂາດຄຸນນະພາບໂດຍເຫັນໄດ້ຈາກອັດຕາ
ການຄ້າງຫ້ອງຮຽນໃນຊັ້ນປະຖົມສຶກສາ ຍັງຢູ່ທີ່ລະດັບ 4.9 ເປີເຊັນ ສ່ວນບັນຫາຍາກ
ຈົນນັ້ນ ກໍເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍໃນລາວ ຕ້ອງປະການຮຽນໃນອັດຕາສະເລ່ຍເຖິງ 4.8
ເປີເຊັນ. ສະເພາະໃນເຂດຊົນນະບົດຍັງມີການປະລະການຮຽນໃນອັດຕາສູງກວ່າ 20
ເປີເຊັນອີກດ້ວຍ.