ລັດຖະມົນຕີລາວຍອມຮັບວ່າ ບັນຫາຍໍ້ທໍ້ທາງສັງຄົມ ຍັງຄົງ
ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະກໍຍັງໄດ້ເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ
ຢູ່ໃນທຸກວົງການ ໃນທົ່ວປະເທດລາວອີກດ້ວຍ.
ທ່ານນາງບຸນເພັງ ມູນໂພໄຊ ລັດຖະມົນຕີປະຈໍາສໍານັກງານ
ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຖະແຫຼງ ຍອມຮັບວ່າ ບັນຫາຫຍໍ້ທໍ້ທາງ
ສັງຄົມ ຖືເປັນບັນຫານຶ່ງທີ່ຍັງຄົງເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ
ຢູ່ໃນທຸກວົງການແລະເປັນບັນຫາທີ່ມີລະດັບຂອງຄວາມຮຸນແຮງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງອີກ
ດ້ວຍ ໂດຍເຖິງແມ່ນວ່າທາງການລັດຖະບານລາວຈະໄດ້ພະຍາຍາມດໍາເນີນມາດຕະ
ການປ້ອງກັນມາໂດຍຕະຫຼອດກໍຕາມ ຫາກແຕ່ກໍຍັງຄົງບໍ່ສາມາດທີ່ຈະສະກັດກັ້ນໄດ້
ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນເລີຍ.
ທັງນີ້ ສາເຫດສໍາຄັນປະການນຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາບການດັ່ງກ່າວ ກໍຄື ການກະທໍາ ຫຼື
ການປະຕິບັດໃນດ້ານຕ່າງໆ ທີ່ເປັນການຝ່າຝືນຕໍ່ລະບຽບກົດໝາຍນັ້ນ ໄດ້ເກີດຫຼາຍຂຶ້ນ
ໃນທຸກໆວົງການ ດັ່ງທີ່ທ່ານນາງບຸນເພັງ ໄດ້ຖະແຫຼງຢືນຢັນຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນ
ຄັ້ງທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ຊຸດທີ 7 ທີ່ກໍາລັງດໍາເນີນກອງປະຊຸມຢູ່ໃນໄລຍະນີ້ວ່າ:
ທ່ານນາງ ບຸນເພັງ ມູນໂພໄຊ
“ສິ່ງຫຍໍ້ທໍ້ໃນສັງຄົມປັດຈຸບັນ ບໍ່ພຽງແຕ່ບໍ່ຖືກເຮັດໃຫ້ກໍາ
ຈັດໃຫ້ມັນໜ້ອຍລົງ ມັນຍັງແຜ່ລາມຫຼາຍຂຶ້ນ ບັນຫາ
ຢາເສບຕິດ ບັນຫາການລະເມີດລະບຽບກົດໝາຍດ້ານ
ຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນກໍຕໍ່ກັບປ່າໄມ້ ຕໍ່ການຈັບຈອງທີ່ດິນ ຕໍ່
ການລົງທຶນ ຕໍ່ການອີ່ສັງຕ່າງໆ ເນາະອັນນີ້ນີ້ ດັ່ງນັ້ນ
ຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງສະເໜີວ່າ ຄວນເພີ່ມທະວີວຽກງານກວດ
ກາແລະປະຕິບັດຜົນກວດການໃຫ້ມັນມີປະສິດທິຜົນ
ຕື່ມອີກ.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍາໃນສັງກັດກະຊວງຍຸຕິທໍາໄດ້ລາຍງານວ່າ ໃນຮອບປີ
ທີ່ຜ່ານມາກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍາໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແລະໃຫ້ການປຶກສາດ້ານກົດໝາຍ ໂດຍບໍ່ຄິດຄ່າສໍາລັບແມ່ຍິງແລະເດັກນ້ອຍ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກບັນຫາຕ່າງໆ ທັງໃນສົງ
ຄົມ ແລະພາຍໃນຄອບຄົວຈໍານວນທັງໝົດ 1,897 ຄັ້ງ.
ຈາກສະຖິຕິດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກປີ 2011 ຄິດເປັນອັດຕາສະເລ່ຍ ທີ່ເກີນກວ່າ 50%
ກໍຄືມີຜູ້ຮ້ອງຂໍການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຢຸຕິ ທໍາທັງໝົດ 660 ຄົນ ຊຶ່ງໃນນີ້
ລວມເຖິງເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງທີ່ອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 18 ປີ ຈໍານວນເຖິງ 130 ຄົນອີກດ້ວຍ.
ຜູ້ຍິງທີ່ລັກລອບຊື້-ຂາຍຢາເສບຕິດ
ທັງນີ້ ບັນຫາທີ່ບັນດາແມ່ຍິງ ແລະເດັກນ້ອຍເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຮ້ອງຂໍ
ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອມາຍັງກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍານັ້ນ ກໍມີທັງ
ບັນຫາກ່ຽວກັບການຢ່າຮ້າງ ການຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງສາມີພັນ
ລະຍາ ກ່ຽວກັບສິນສົມສ້າງ ການຂັດແຍ້ງ ກ່ຽວກັບສິດທິໃນການ
ລ້ຽງດູລູກ ການກະທໍາອະນາຈານຕໍ່ເດັກນ້ອຍ ການຮ່ວມເພດ
ກັບເຍົາວະຊົນທີ່ອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 18 ປີ ການຂົ່ມຂືນ ຫຼືລ່ວງລະ
ເມີດທາງເພດຕໍ່ເດັກນ້ອຍແລະບັນຫາອື່ນໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ
ການຄ້າມະນຸດຂ້າມຊາດເປັນຕົ້ນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍາກໍຍອມຮັບວ່າ ການດໍາ
ເນີນມາດຕະການເພື່ອໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະຈາກບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ ຍັງມີປະສິດ
ທິພາບໃນລະດັບທີ່ຕໍ່າຫຼາຍ. ໃນປີທີ່ຜ່ານມາ ກໍສາມາດໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ຜູ້ຮ້ອງຂໍໄດ້
ພຽງ 86 ລາຍ ເທົ່ານັ້ນ ຈາກທີ່ມີການຮ້ອງຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທັງໝົດ 660 ຄົນດັ່ງກ່າວ.
ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ກໍໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ ບັນຫາ
ພາຍໃນຄອບຄົວຍັງຖືເປັນສາເຫດທີ່ສໍາຄັນປະການນຶ່ງທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດເປັນບັນຫາດ້ານສຸຂະ
ພາບອີກດ້ວຍ ຕົວຢ່າງກໍຄືການຂົ່ມຂູ່ ແລະການລ່ວງລະເມີດທາງເພດ ກໍຄືສາເຫດສໍາຄັນ
ປະການນຶ່ງທີ່ນໍາໄປສູ່ບັນຫາແຜ່ລະບາດຂອງໂຣກເອດສ໌ໄດ້ເຊັ່ນກັນ.
ຈາກການສໍາຫຼວດ ດ້ວຍການສຸ່ມກວດເລືອດປະຊາຊົນລາວທີ່ສະມັກໃຈ ຈົນທ້າຍປີ 2012 ທີ່ຜ່ານມາພົບວ່າ ມີປະຊາຊົນລາວຕິດເຊື້ອ HIV ທັງໝົດ 5,260 ຄົນ ແລະໃນນີ້ ກໍມີຢູ່ເຖິງ 3,282 ຄົນທີ່ເປັນໂຣກເອດສ໌ ແລະໄດ້ເສຍຊີວິດໄປແລ້ວ 1,334 ຄົນ ແລະ 54% ໃນ
ຈໍານວນດັ່ງກ່າວນີ້ ກໍຄືປະຊາກອນເພດຍິງ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງລາວຕິດເຊື້ອ HIV-AIDS ຫຼາຍກວ່າຜູ້ຊາຍນັ້ນເອງ.
ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະກໍຍັງໄດ້ເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ
ຢູ່ໃນທຸກວົງການ ໃນທົ່ວປະເທດລາວອີກດ້ວຍ.
ທ່ານນາງບຸນເພັງ ມູນໂພໄຊ ລັດຖະມົນຕີປະຈໍາສໍານັກງານ
ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຖະແຫຼງ ຍອມຮັບວ່າ ບັນຫາຫຍໍ້ທໍ້ທາງ
ສັງຄົມ ຖືເປັນບັນຫານຶ່ງທີ່ຍັງຄົງເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ
ຢູ່ໃນທຸກວົງການແລະເປັນບັນຫາທີ່ມີລະດັບຂອງຄວາມຮຸນແຮງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງອີກ
ດ້ວຍ ໂດຍເຖິງແມ່ນວ່າທາງການລັດຖະບານລາວຈະໄດ້ພະຍາຍາມດໍາເນີນມາດຕະ
ການປ້ອງກັນມາໂດຍຕະຫຼອດກໍຕາມ ຫາກແຕ່ກໍຍັງຄົງບໍ່ສາມາດທີ່ຈະສະກັດກັ້ນໄດ້
ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນເລີຍ.
ທັງນີ້ ສາເຫດສໍາຄັນປະການນຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາບການດັ່ງກ່າວ ກໍຄື ການກະທໍາ ຫຼື
ການປະຕິບັດໃນດ້ານຕ່າງໆ ທີ່ເປັນການຝ່າຝືນຕໍ່ລະບຽບກົດໝາຍນັ້ນ ໄດ້ເກີດຫຼາຍຂຶ້ນ
ໃນທຸກໆວົງການ ດັ່ງທີ່ທ່ານນາງບຸນເພັງ ໄດ້ຖະແຫຼງຢືນຢັນຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນ
ຄັ້ງທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ຊຸດທີ 7 ທີ່ກໍາລັງດໍາເນີນກອງປະຊຸມຢູ່ໃນໄລຍະນີ້ວ່າ:
“ສິ່ງຫຍໍ້ທໍ້ໃນສັງຄົມປັດຈຸບັນ ບໍ່ພຽງແຕ່ບໍ່ຖືກເຮັດໃຫ້ກໍາ
ຈັດໃຫ້ມັນໜ້ອຍລົງ ມັນຍັງແຜ່ລາມຫຼາຍຂຶ້ນ ບັນຫາ
ຢາເສບຕິດ ບັນຫາການລະເມີດລະບຽບກົດໝາຍດ້ານ
ຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນກໍຕໍ່ກັບປ່າໄມ້ ຕໍ່ການຈັບຈອງທີ່ດິນ ຕໍ່
ການລົງທຶນ ຕໍ່ການອີ່ສັງຕ່າງໆ ເນາະອັນນີ້ນີ້ ດັ່ງນັ້ນ
ຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງສະເໜີວ່າ ຄວນເພີ່ມທະວີວຽກງານກວດ
ກາແລະປະຕິບັດຜົນກວດການໃຫ້ມັນມີປະສິດທິຜົນ
ຕື່ມອີກ.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍາໃນສັງກັດກະຊວງຍຸຕິທໍາໄດ້ລາຍງານວ່າ ໃນຮອບປີ
ທີ່ຜ່ານມາກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍາໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແລະໃຫ້ການປຶກສາດ້ານກົດໝາຍ ໂດຍບໍ່ຄິດຄ່າສໍາລັບແມ່ຍິງແລະເດັກນ້ອຍ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກບັນຫາຕ່າງໆ ທັງໃນສົງ
ຄົມ ແລະພາຍໃນຄອບຄົວຈໍານວນທັງໝົດ 1,897 ຄັ້ງ.
ຈາກສະຖິຕິດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກປີ 2011 ຄິດເປັນອັດຕາສະເລ່ຍ ທີ່ເກີນກວ່າ 50%
ກໍຄືມີຜູ້ຮ້ອງຂໍການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຢຸຕິ ທໍາທັງໝົດ 660 ຄົນ ຊຶ່ງໃນນີ້
ລວມເຖິງເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງທີ່ອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 18 ປີ ຈໍານວນເຖິງ 130 ຄົນອີກດ້ວຍ.
ທັງນີ້ ບັນຫາທີ່ບັນດາແມ່ຍິງ ແລະເດັກນ້ອຍເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຮ້ອງຂໍ
ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອມາຍັງກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍານັ້ນ ກໍມີທັງ
ບັນຫາກ່ຽວກັບການຢ່າຮ້າງ ການຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງສາມີພັນ
ລະຍາ ກ່ຽວກັບສິນສົມສ້າງ ການຂັດແຍ້ງ ກ່ຽວກັບສິດທິໃນການ
ລ້ຽງດູລູກ ການກະທໍາອະນາຈານຕໍ່ເດັກນ້ອຍ ການຮ່ວມເພດ
ກັບເຍົາວະຊົນທີ່ອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 18 ປີ ການຂົ່ມຂືນ ຫຼືລ່ວງລະ
ເມີດທາງເພດຕໍ່ເດັກນ້ອຍແລະບັນຫາອື່ນໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ
ການຄ້າມະນຸດຂ້າມຊາດເປັນຕົ້ນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງກົມຄຸ້ມຄອງລະບົບຍຸຕິທໍາກໍຍອມຮັບວ່າ ການດໍາ
ເນີນມາດຕະການເພື່ອໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະຈາກບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ ຍັງມີປະສິດ
ທິພາບໃນລະດັບທີ່ຕໍ່າຫຼາຍ. ໃນປີທີ່ຜ່ານມາ ກໍສາມາດໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ຜູ້ຮ້ອງຂໍໄດ້
ພຽງ 86 ລາຍ ເທົ່ານັ້ນ ຈາກທີ່ມີການຮ້ອງຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທັງໝົດ 660 ຄົນດັ່ງກ່າວ.
ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ກໍໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ ບັນຫາ
ພາຍໃນຄອບຄົວຍັງຖືເປັນສາເຫດທີ່ສໍາຄັນປະການນຶ່ງທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດເປັນບັນຫາດ້ານສຸຂະ
ພາບອີກດ້ວຍ ຕົວຢ່າງກໍຄືການຂົ່ມຂູ່ ແລະການລ່ວງລະເມີດທາງເພດ ກໍຄືສາເຫດສໍາຄັນ
ປະການນຶ່ງທີ່ນໍາໄປສູ່ບັນຫາແຜ່ລະບາດຂອງໂຣກເອດສ໌ໄດ້ເຊັ່ນກັນ.
ຈາກການສໍາຫຼວດ ດ້ວຍການສຸ່ມກວດເລືອດປະຊາຊົນລາວທີ່ສະມັກໃຈ ຈົນທ້າຍປີ 2012 ທີ່ຜ່ານມາພົບວ່າ ມີປະຊາຊົນລາວຕິດເຊື້ອ HIV ທັງໝົດ 5,260 ຄົນ ແລະໃນນີ້ ກໍມີຢູ່ເຖິງ 3,282 ຄົນທີ່ເປັນໂຣກເອດສ໌ ແລະໄດ້ເສຍຊີວິດໄປແລ້ວ 1,334 ຄົນ ແລະ 54% ໃນ
ຈໍານວນດັ່ງກ່າວນີ້ ກໍຄືປະຊາກອນເພດຍິງ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງລາວຕິດເຊື້ອ HIV-AIDS ຫຼາຍກວ່າຜູ້ຊາຍນັ້ນເອງ.
