ທ່ານຄໍາອ້ວນ ບຸບຜາ ລັດຖະມົນຕີປະຈໍາສໍານັກນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຜູ້ຮັບຜິດຊອບການບໍ ລິຫານງານຄຸ້ມຄອງ ທີ່ດິນແຫ່ງຊາດຂອງລັດຖະບານລາວທີ່ດິນແຫ່ງຊາດຂອງລັດຖະບານ ລາວ ໄດ້ຖະແຫລງຢືນຢັນວ່າ ຄະນະລັດຖະບານລາວໄດ້ມີມະຕິຄໍາສັ່ງໄປເຖິງໜ່ວຍງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໃນທົ່ວປະເທດເພື່ອໃຫ້ດໍາເນີນການກວດກາທີ່ດິນ ທີ່ໄດ້ອະນຸມັດສິດທິສໍາປະທານໃນການເຊົ່າທີ່ດິນໃຫ້ກັບບັນດາບໍລິສັດຕ່າງຊາດໄປແລ້ວໃນທົ່ວປະເທດເມື່ອບໍ່ນານມານີ້.
ສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ຄະນະລັດຖະບານລາວຕ້ອງມີມະຕິຄໍາສັ່ງໃຫ້ດໍາເນີນການກວດກາດັ່ງກ່າວ ນີ້ ກໍຍ້ອນວ່າການຄຸ້ມຄອງໃນການໃຫ້ສິດທິສໍາປະທານໃນການເຊົ່າທີ່ດິນ ແກ່ບັນດາບໍລິສັດຕ່າງຊາດໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມານັ້ນ ໄດ້ມີການພິຈາລະນາແລະຕັດສິນໃຈອະນຸມັດຢ່າງບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ແລະບໍ່ເປັນໄປຕາມກົດລະບຽບຫລືກົດໝາຍ ທີ່ທາງການລາວໄດ້ວາງອອກ ຈຶ່ງໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດບັນຫາຂັດແຍ້ງຕ່າງໆຂຶ້ນ ຕິດຕາມມາຢ່າງກວ້າງຂວາງ ໃນທົ່ວປະເທດໃນເວລານີ້.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ກໍຍັງປາກົດດ້ວຍວ່າ ການອະນຸມັດສິດສໍາປະທານໃນການເຊົ່າທີ່ດິນໃນ ຫລາຍໆກໍລະນີ ໄດ້ໄປກວມເອົາທີ່ດິນທໍາກິນຂອງປະຊາຊົນລາວ ແລະຫລາຍກໍລະນີກໍໄດ້ ບຸກລຸກເຂົ້າໄປໃນເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດ ຈຶ່ງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມທໍາ ມະຊາດ ຢ່າງຫລີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້ເນຶ່ອງຈາກວ່າໄດ້ມີການສວຍໂອກາດຕັດເອົາໄມ້ຢູ່ໃນເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດ ຢ່າງກວ້າງຂວາງນັ້ນເອງ.
ນອກຈາກນີ້ ດ້ວຍເຫດການອະນຸມັດສິດສໍາປະທານໃນການເຊົ່າທີ່ດິນ ໃຫ້ກັບບັນດາບໍລິສັດ ຕ່າງໆ ທີ່ບໍ່ມີການລົງໄປສໍາຫລວດພື້ນທີ່ຕົວຈິງເລີຍນັ້ນ ກໍຍັງເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວຕ້ອງສູນເສຍລາຍຮັບ ຢ່າງຫລວງຫລາຍອີກດ້ວຍ ເນຶ່ອງຈາກວ່າເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຜູ້ມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດ ຊອບນັ້ນ ໄດ້ມີການກໍານົດອັດຕາຄ່າເຊົ່າທີ່ຕໍ່າເກີນໄປ ຫລືບໍ່ເປັນໄປຕາມກົດລະບຽບ ທີ່ີວາງອອກ ດັ່ງທີ່ທ່ານອ້ວນ ໄດ້ຊີ້ແຈງໃນຕອນນຶ່ງວ່າ:
“ຂົງເຂດທີ່ກະທົບຫລາຍກວ່າໝູ່ກໍແມ່ນຂົງເຂດກະສິກໍາໄປກວມເອົາປ່າດົງດິບ ປ່າສະຫງວນ ປ່າປ້ອງກັນແຫລ່ງນໍ້າ ທີ່ຢູ່ອາໃສແລະບ່ອນທໍາມາຫາກິນຂອງປະຊາຊົນ ຕົວນີ້ແຫລະມັນຈຶ່ງກະທົບ. ບັດນີ້ມາເບິ່ງຜົນປະໂຍດແລ້ວ ໂດຍສະເພາະຄ່າເຊົ່າ ສໍາປະທານແລະການສໍາປະທານນີ້ໃນທົ່ວປະເທດ ພວກເຮົາໄດ້ຮັບ ຫລະແມ່ນ ລະຫວ່າງ 1-3 ໂດລາຕໍ່ເຮັກຕ້າ ສະນັ້ນ ກໍຈະເຫັນວ່າຄ່າສໍາປະທານນີ້ແມ່ນຕໍ່າ ຫລາຍ ເມື່ອເປັນແນວນັ້ນ ພວກເຮົາຈະໄດ້ກວດກາຄືນ ແລະລັດຖະບານກໍໄດ້ມີ ມະຕິແລ້ວວ່າ ໃຫ້ກວດກາບັນຫານີ້ຄືນ.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ທ່ານບົວສອນ ບຸບຜາວັນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ ກໍໄດ້ຖະແຫລງຍໍ້າວ່າ ການ ພິຈາລະນາອະນຸມັດໃຫ້ສິດທິສໍາປະທານໃນການເຊົ່າທີ່ດິນແກ່ພາກເອກກະຊົນລາວແລະຕ່າງຊາດທີ່ຢູ່ໃນລາວໃນໄລຍະຕໍ່ໄປນີ້ ຈະຕ້ອງມີການສໍາຫລວດພື້ນທີ່ແລະຈັດທໍາບົດວິພາກເສດ ຖະກິດເສຍກ່ອນ ຈຶ່ງຈະສາມາດຖອນອະນຸມັດໃຫ້ສິດສໍາປະທານໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງຕາມກົດລະ ບຽບແລະກົດໝາຍຂອງລາວ.
ສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວຕ້ອງອອກມາເນັ້ນຍໍ້າດັ່ງກ່າວນີ້ກໍຍ້ອນວ່າ ການ ອະນຸມັດສິດທິສໍາປະທານໃນການເຊົ່າທີ່ດິນຂອງທາງການລາວໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ ນອກ ຈາກຈະບໍ່ໄດ້ມີການດໍາເນີນການສໍາຫລວດພື້ນທີຕົວຈິງແລ້ວ ກໍຍັງບໍ່ໄດ້ຈັດທໍາບົດວິຈານເສດຖະກິດຢ່າງຄັດແນ່ອີກດ້ວຍ ຈຶ່ງໄດ້ກາຍເປັນບັນຫາຜົນກະທົບຕໍ່ປະເທດແລະປະຊາຊົນລາວ ຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນເວລານີ້ ນັ້ນເອງ.
ໃນປັດຈຸບັນ ທາງການລາວທັງໃນສ່ວນກາງແລະລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ກໍໄດ້ອະນຸມັດໃຫ້ສໍາປະທານສິດໃນການເຊົ່າທີ່ດິນລະຍະ ຍາວ ແກ່ບັນດາບໍລິສັດເອກກະຊົນໄປແລ້ວ 1,200 ກວ່າ ລາຍ ແລະກໍເປັນການໃຫ້ສໍາປະທານສິດໃນການເຊົ່າທີ່ດິນລະຍະຍາວທີ່ມີເນື້ອທີ່ກວ້າງຕັ້ງແຕ່ 8,000 ເຮັກຕ້າ ໄປຈົນເຖິງ 5 ໝື່ນເຮັກຕ້າໃຫ້ບັນດາບໍລິສັດເອກກະຊົນຈາກຕ່າງ ປະເທດ ຈໍານວນເຖິງ 398 ລາຍ ຊຶ່ງຄິດເປັນພື້ນທີ່ລວມ ກັນເກືອບເຖິງ 4 ແສນເຮັກຕ້າ ໃນທົ່ວປະເທດ.
ນອກຈາກນີ້ ການໃຫ້ສໍາປະທານສິດທິໃນການເຊົ່າທີ່ດິນລະຍະຍາວແລະເປັນດິນຕອນໃຫຍ່ໃນ ຫລາຍກໍລະນີ ກໍຍັງກໍ່ໃຫ້ເກີດການຂັດແຍ້ງກັບປະຊາຊົນລາວຢ່າງກວ້າງຂວາງດ້ວຍ ເນຶ່ອງຈາກປາກົດວ່າ ໄດ້ມີການກົດລາຄາຄ່າເວນຄືນທີ່ດິນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນບໍ່ພໍໃຈ ແລະກໍບໍ່ຍອມພາກັນຍົກຍ້າຍອອກຈາກທີ່ດິນຂອງພວກຕົນ ດັ່ງກໍລະນີຂອງໂຄງການພັດທະ ນາເຂດເມືອງໃໝ່ຢູ່ບຶງທາດຫລວງຂອງກຸ່ມທຸລະກິດຈີນ ທີ່ຕ້ອງໄດ້ຍ້າຍໂຄງການໄປຢູ່ພື້ນທີ່ ທີ່ຕິດຕໍ່ກັບສະໜາມກິລາແຫ່ງຊາດໃໝ່ຂອງລາວ ໃນເວລານີ້.
