ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດທຶນຫຼາຍຂຶ້ນ ເນື່ອງຈາກການຜະລິດໄຟຟ້າໃນປະເທດຫລຸດລົງ ເພາະໄພແຫ້ງແລ້ງ ແລະເຮັດໃຫ້ຕ້ອງນຳເຂົ້າໄຟຟ້າຈາກໄທ ເພື່ອຕອບສະໜອງການຊົມໄຊ້ພາຍໃນ ຊຶ່ງຊົງຣິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານ ຈາກບາງກອກ.
ຜູ້ບໍລິຫານຂັ້ນສູງໃນລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ (EDL) ເປີດເຜີຍວ່າ ໃນຊ່ວງ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2023 ທີ່ຜ່ານມາ EDL ໄດ້ຊື້ໄຟຟ້າຈາກແຫຼ່ງໄຟ້ຟ້າຂອງບັນດາບໍລິ ສັດເອກະຊົນພາຍໃນ ແລະນຳເຂົ້າຈາກໄທ ຄິດເປັນມູນຄ່າລວມ 9,007.49 ຕື້ກີບ ຫາກແຕ່ໃນໄລຍະດຽວກັນນີ້ EDL ກໍມີລາຍໄດ້ຈາກການຈຳໜ່າຍໄຟຟ້າຄິດເປັນມູນຄ່າລວມ 8,187.58 ຕື້ກີບ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ EDL ປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດທຶນ ຄິດເປັນມູນຄ່າລວມ 819.91 ຕື້ກີບ ໃນຊ່ວງ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ ທັງຍັງມີທ່າອ່ຽງທີ່ຈະຂາດທຶນເພີ້ມຂຶ້ນອີກໃນຊ່ວງ 6 ເດືອນ ທ້າຍປີ 2023 ນີ້ ເພາະວ່າ ໄພແຫ້ງ ແລ້ງໃນຊ່ວງຕົ້ນປີ ແລະໄພນ້ຳຖ້ວມໃນປັດຈຸບັນໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບເຮັດເຂື່ອນໄຟຟ້າຫຼາຍໂຄງການຢູ່ໃນລາວ ບໍ່ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ຕາມປົກກະຕິ ຫຼືຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ຫລຸດລົງ ແລະບໍ່ພຽງພໍກັບການຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າພາຍໃນ ຈຶ່ງຕ້ອງນຳເຂົ້າຫຼືຊື້ຄືນຈາກການໄຟຟ້າຝ່າຍຜະລິດແຫ່ງປະເທດໄທ (EGAT) ຄິດເປັນມູນຄ່າລວມ 1,423.28 ຕື້ກີບ ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ ແລະຍັງຈະນຳເຂົ້າເພີ້ມຂຶ້ນອີກໃນ 6 ເດືອນທ້າຍປີ 2023 ນີ້.
ສ່ວນນັກທຸລະກິດໃນສະພາການຄ້າ ແລະອຸດສາຫະກຳແຫ່ງຊາດ ໃຫ້ທັດສະນະວ່າ ການລັກລອບຕັດໄມ້ຢ່າງຜິດກົດໝາຍທີ່ຍັງຄົງເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ຄືສາເຫດສຳຄັນທີ່ເຮັດໃຫ້ເຂື່ອນຕ່າງໆໃນລາວ ສາມາດຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ຫລຸດລົງ ເພາະການລັກລອບຕັດໄມ້ ໄດ້ທຳລາຍປ່າຍອດນ້ຳທີ່ເປັນແຫລ່ງຕອບສະໜອງນ້ຳໃຫ້ກັບເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກດ້ວຍນັນເອງ ແລະບັນຫາດັ່ງກ່າວນີ້ ຍັງມີທ່າອ່ຽງຈະຮຸນແຮງຫຼາຍຂຶ້ນອີກ ເນື່ອງຈາກວ່າ ລາວຍັງບໍ່ມີແຜນແມ່ບົດວ່າດ້ວຍການອະນຸລັກປ່າຍອດນ້ຳ ຈຶ່ງຍັງບໍ່ມີການກຳນົດເຂດປ່າຍອດນ້ຳທີ່ຊັດເຈນນັ້ນເອງ ດັ່ງທີ່ນັກທຸ ລະກິດລາວ ໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະວ່າ:
“ຢາກໃຫ້ມີແຜນແມ່ບົດລະອຽດໃນການກຳນົດເຂດຍອດນ້ຳ ແລະກໍຂໍໃຫ້ກຳນົດເປັນເຂດທີ່ສະຫງວນເດັດຂາດ ເພາະຜ່ານມານີ້ ໄທເຮົາກໍມີບົດຮຽນ ເຊັ່ນຕົວຢ່າງຢູ່ສາລະວັນ ກໍມີເຂື່ອນເຊເຊດ-1 ເຊເຊດ-2 ເຊເຊດ-3 ແຕ່ວ່າປ່າໄມ້ເຂດຍອດນ້ຳຖືກທຳລາຍ ເພາະສະນັ້ນ ບັນຫາກໍຄືວ່າ ຄັນຮອດຍາມແລ້ງແລ້ວ ໄທເຮົາບໍ່ສາມາດຜະລິດໄຟໄດ້ ບໍ່ມີນ້ຳ ເວລາດຽວກັນນີ້ ບາດຍາມຝົນນີ້ ນ້ຳຜັດຫຼາຍໂພດ ກະເລີຍບໍ່ໄດ້ຜະລິດໄຟ ຈຳເປັນໄດ້ຊື້ໄຟຈາກປະເທດໃກ້ຄຽວ ໂຕນີ້ເປັນຜົນພວງຈາກການຈັດສັນ ການຄຸ້ມຄອງ ການຟື້ນຟູ ທີ່ບໍ່ມີແຜນແມ່ບົດຢ່າງຮັດກຸມ.”
ທັງນີ້ ໂດຍ EDL ກໍຍັງຕ້ອງປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດສະພາບຄ່ອງທາງການເງິນຢ່າງຮຸນແຮງໃນປັດຈຸບັນ ຊຶ່ງມີສາເຫດສຳຄັນມາຈາກການມີໜີ້ສິນຫຼາຍທີ່ສົມທົບດ້ວຍການຂາດທຶນຈາກການດຳເນີນທຸລະກິດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເພາະການບໍລິຫານງານມີປະສິດທິພາບຕ່ຳ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ EDL ມີໜີ້ສິນສະສົມຄິດເປັນມູນຄ່າເກີນກວ່າ 2,500 ລ້ານໂດລາ ຊຶ່ງຈະຕ້ອງປັບຂຶ້ນຄ່າໄຟຟ້າ ໃນປະເທດ ຈຶ່ງຈະຫລຸດຜ່ອນບັນຫາຂາດທຶນໄດ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທຳ ລວມເຖິງການເຈລະຈາກັບບັນດາຜູ້ລົງທຶນໃນໂຄງການເຂື່ອນຕ່າງໆ ເພື່ອຂໍໃຫ້ຍອມຮັບການຊຳຫລະລາຄາໄຟຟ້າດ້ວຍເງິນກີບໃນສັດສ່ວນບໍ່ຕ່ຳກວ່າ 30 ເປີເຊັນ ຂອງລາຄາໄຟຟ້າທັງໝົດທີ່ EDL ຊື້ຈາກທຸກໆໂຄງການເຂື່ອນໃນລາວ ຫາກບໍ່ສະນັ້ນແລ້ວ EDL ກໍຍັງຈະຕ້ອງປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດທຶນເພີ້ມຂຶ້ນ ທັງຍັງເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ຕ້ອງປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດດຸນການຊຳຫຼະບັນຊີເງິນຕາຕ່າງປະເທດເພີ້ມຂຶ້ນອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ ທ່ານສອນໄຊ ສີພັນດອນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ຖະແຫລງຍອມຮັບວ່າ:
“ສະພາພາຍໃນປະເທດກຳລັງປະເຊີນກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ ທີ່ຕໍ່ເນື່ອງໃນຊຸມປີຜ່ານມາ ແລະພວມຟື້ນຟູຈາກຜົນກະທົບຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ທີ່ໜັກໜ່ວງຜ່ານມາ ບວກກັບຜົນກະທົບຈາກການຜັນແປຂອງສະພາບສາກົນ ແລະພາກພື້ນ ຍິ່ງສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ລາວເຮົາຢ່າບຫລີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້ ທັງຍັງຕ້ອງຊອກຫາເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ເພື່ອຊຳຫລະໜີ້ສິນສາທາລະນະເພີ້ມສູງຂຶ້ນ ແລະເງິນຕາທີ່ໄດ້ຈາກການກູ້ຢືມ ແລະການລົງທຶນຂອງຕ່າງປະເທດໃນເມື່ອກ່ອນກະຫລຸດລົງ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ພວກເຮົາເກີດສະພາບຂາດແຄນເງິນຕາຕ່າງປະເທດຫຼືວ່າຂາດດຸນຊຳຫຼະເງິນຕາຕ່າງປະເທດ.”
ນອກຈາກນີ້ EDL ກໍໄດ້ສ້າງຕັ້ງບໍລິສັດຜະລິດໄຟຟ້າລາວ (ມະຫາຊົນ) ຈຳກັດ (EDL-GEN) ຂຶ້ນມາເພື່ອລະດົມເງິນທຶນທັງພາຍໃນແລະຕ່າງປະເທດ ນັບແຕ່ທ້າຍປີ 2010 ເປັນຕົ້ນມາ ຊຶ່ງກໍເປັນແນວທາງນຶ່ງຂອງການແກ້ບັນຫາທາງດ້ານໜີ້ສິນດັ່ງກ່າວ ທັງຍັງເປັນການປັບປຸງການບໍລິຫານງານໃຫ້ຄ່ອງຕົວຫຼາຍຂຶ້ນດ້ວຍ ໂດຍທີ່ຜ່ານມາກໍປາກົດວ່າ EDL-GEN ໄດ້ລະດົມທຶນຈາກຕະຫຼາດຫລັກຊັບແຫ່ງປະເທດໄທ ແລ້ວ ຄິດເປັນມູນຄ່າລວມເກີນກວ່າ 70,000 ລ້ານບາດ ເພື່ອນຳໃຊ້ຊຳຫຼະໜີ້ຕ່າງປະເທດ.
