ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍຂຶ້ນຈາກການຂັດແຍ້ງກັບພາກລັດ ແລະ ນັກລົງທຶນທີ່ໄດ້ຮັບສຳປະທານທີ່ດິນຈາກລັດຖະບານ ເນື່ອງຈາກວ່າພື້ນທີ່ສຳປະທານໄປກວມເອົາທີ່ດິນຂອງປະຊາຊົນ. ຊົງລິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານຈາກບາງກອກ.
ທ່ານນາງພອນເພັດ ອຸ່ນແກ້ວ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດລາວຈາກແຂວງສາລະວັນ ຖະແຫຼງວ່ານອກຈາກບັນຫາວິກິດການທາງເສດຖະກິດ ແລະຄ່າເງິນກີບຕົກຕ່ຳລົງທີ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນລາວ ທັງປະເທດແລ້ວ ກໍມີອີກບັນຫານຶ່ງທີ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ປະຊາຊົນລາວ ຢ່າງກວ້າງຂວາງເຊັ່ນດຽວກັນ ກໍຄືບັນຫາຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບການຖືຄອງທີ່ດິນທີ່ເກີດຈາກການອະນຸຍາດສຳປະທານທີ່ດິນໃຫ້ກັບບັນດາບໍລິສັດເອກະຊົນລາວ ແລະຕ່າງປະເທດທີ່ໄປກວມເອົາທີ່ດິນຂອງປະຊາຊົນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະ ການອອກໃບຕາດິນທີ່ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ແລະບໍ່ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍນັ້ນ ກໍຍັງເຮັດໃຫ້ມີການສໍ້ໂກງ ຫຼືຍາດແຍ່ງເອົາທີ່ດິນຂອງປະຊາຊົນໂດຍພະນັກງານຂອງພັກ, ຂອງລັດ ແລະ ບັນດາບໍລິສັດເອກະຊົນເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ໃນນີ້ຍັງລວມເຖິງການປອມແປງໃບຕາດິນ, ການຈົດແຈ້ງ ແລະ ຈັດທຳນິຕິກຳຊ້ຳຊ້ອນ ກ່ຽວກັບທີ່ດິນອີກດ້ວຍດັ່ງທີ່ທ່ານນາງ ພອນເພັດ ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ປັດຈຸບັນເຫັນວ່າການເຮັດທຸລະກຳ ກ່ຽວກັບທີ່ດິນແມ່ນມີຫຼາຍ ຊຶ່ງນອກຈາກການຊື້ຂາຍສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນໂດຍບໍ່ໂອນ ຫຼືວ່າການຄ້ຳປະກັນກູ້ຢືມໂດຍບໍ່ຈົດທະບຽນ ຊຶ່ງເປັນສາເຫດທີ່ລັດເຮົາ ບໍ່ສາມາດເກັບຄ່າທຳນຽມຈາກການກະທຳດັ່ງກ່າວເຂົ້າລັດໄດ້ແລ້ວ ກໍຍັງເຮັດໃຫ້ເກີດມີການຊື້-ຂາຍ ແລະການຮັບປະກັນທີ່ມີລັກສະນະຊ້ຳຊ້ອນ ຄືທີ່ດິນຕອນດຽວຂາຍຫຼາຍເທື່ອ ຫຼືວ່າທີ່ດິນຕອນດຽວເອົາໄປຄ້ຳປະກັນກູ້ຢືມເງິນຫຼາຍບ່ອນ ຊຶ່ງເປັນສາເຫດພາໃຫ້ເກີດຂໍ້ຂັດແຍ້ງໃນສັງຄົມ.”
ທາງດ້ານຜູ້ຊ່ຽວຊານການລົງທຶນໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງເປີດເຜີຍວ່າ ການທີ່ກຸ່ມທຸລະກິດຈີນ ເປັນຜູ້ລົງທຶນ ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນລາວນັ້ນ ດ້ານນຶ່ງກໍຍ່ອມຈະສົ່ງຜົນດີຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງລາວ ໃຫ້ຂະຫຍາຍຕົວເພີ່ມຂຶ້ນນັບມື້ ແຕ່ອີກດ້ານນຶ່ງນັ້ນກໍໄດ້ສ້າງບັນຫາຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດໃນລາວ ເພີ່ມຂຶ້ນນັບມື້ເຊັ່ນກັນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນກຸ່ມລົງທຶນຈາກຈີນ ທີ່ໄດ້ສຳປະທານທີ່ດິນເພື່ອການຜະລິດດ້ານກະສິກຳນັ້ນ ກໍຄືພາກສ່ວນທີ່ໄດ້ສ້າງບັນຫາ ແລະ ຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດໃນລາວ ຢ່າງຮຸນແຮງທີ່ສຸດ ເພາະໄດ້ມີການໃຊ້ສານເຄມີຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.
ສ່ວນທ່ານພັນຄຳ ວິພາວັນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຖະແຫຼງວ່າການພັດທະນາທາງເສດຖະກິດລາວທີ່ອີງໃສ່ການຂຸດຄົ້ນຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດເປັນຫຼັກນັ້ນ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນເສຍຫາຍຫຼາຍກວ່າການສ້າງຜົນປະໂຫຍດ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການອະນຸຍາດສຳປະທານປ່າໄມ້, ທີ່ດິນ ແລະຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດນັ້ນໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງກວ້າງຂວາງ ໃນຂະນະທີ່ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ການສ້າງວັດທະນະທຳໃໝ່ກັບດຳເນີນໄປຢ່າງຊັກຊ້າ ຈຶ່ງເປັນບັນຫານຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ລາວມີໜີ້ສິນຕ່າງປະເທດເພີ່ມຂຶ້ນ ເພາະສິນຄ້າລາວບໍ່ສາມາດແຂ່ງຂັນໃນຕະຫຼາດຕ່າງປະເທດໄດ້ນັ້ນເອງ.
ທາງດ້ານຜູ້ປະສານງານອົງການທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານໃນລາວ ເປີດເຜີຍວ່າບັນຫາທີ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງຢູ່ໃນລາວ ກໍຄືການຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບສຳປະທານຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດ ລະຫວ່າງປະຊາຊົນລາວກັບພາກລັດ ແລະ ຜູ້ລົງທຶນໃນໂຄງການໂດຍມີສາເຫດມາຈາກການທີ່ພາກເອກະຊົນລາວ ໄດ້ຂາຍຕໍ່ສຳປະທານໃຫ້ບໍລິສັດຕ່າງຊາດແຕ່ພະນັກງານລັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເຫັນວ່າເປັນການປະຕິບັດບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ໄດ້ມີການຟ້ອງຮ້ອງເປັນຄະດີຄວາມໃນສານ ອັນໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບເຖິງປະຊາຊົນ ລາວ ທີ່ຢູ່ໃນເຂດສຳປະທານທີ່ຂັດແຍ້ງດັ່ງກ່າວດ້ວຍ.
ໃນໄລຍະຜ່ານມາໄດ້ສຳຫຼວດພົບແຮ່ທາດໃນລາວຫຼາຍກວ່າ 570 ແຫ່ງທີ່ກວມເອົາພື້ນທີ່ກວ້າງກວ່າ 162,104 ກິໂລແມັດ ມົນທົນ ຄິດເປັນ 68 ເປີເຊັນຂອງພື້ນທີ່ທັງໝົດໃນລາວ ໃນນີ້ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ອະນຸຍາດສຳປະທານໃຫ້ເອກະຊົນລາວ ແລະ ຕ່າງຊາດໄປແລ້ວ 649 ລາຍ ແລະ 942 ກິດຈະການທົ່ວປະເທດ. ສ່ວນອົງການ Open Development Network ກໍລາຍງານວ່າລັດຖະບານ ລາວ ໄດ້ອະນຸຍາດສຳປະທານທີ່ດິນຈຳນວນ 1,758 ໂຄງການມີພື້ນທີ່ລວມ 11,754,417 ເຮັກຕາ ແຕ່ມີການນຳໃຊ້ທີ່ດິນແທ້ 549,248 ເຮັກຕາ ຫຼືບໍ່ເຖິງ 5 ເປີເຊັນຂອງພື້ນທີ່ສຳປະທານທັງໝົດ ໃນນີ້ເປັນການອະນຸຍາດໂດຍອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ 1,331 ໂຄງການ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານກວດກາໄດ້ບໍ່ທົ່ວເຖິງນັ້ນເອງ.
