ການຄ້າຕ່າງປະເທດຂອງລາວ ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 11 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ໃນ 9 ເດືອນຂອງປີ 2024 ທີ່ຜ່ານມາ ຫາກແຕ່ວ່າລາວ ຍັງຕ້ອງປະເຊີນກັບການຂາດດຸນການຄ້າກັບຕ່າງປະເທດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຊົງຣິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານຈາກບາງກອກ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ ເປີດເຜີຍວ່າ ໃນໄລຍະເດືອນມັງກອນ-ເດືອນກັນຍາ 2024, ການຄ້າຕ່າງປະເທດຂອງລາວ ມີມູນຄ່າລວມເຖິງ 11,249 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ, ແຕ່ ສປປ ລາວ ຍັງຄົງຂາດດຸນການຄ້າຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ກໍຄືໃນຂະນະທີ່ລາວສົ່ງອອກສິນຄ້າໃນມູນຄ່າທັງໝົດ 5,231 ລ້ານໂດລານັ້ນ ແຕ່ກະໄດ້ນຳເຂົ້າສິນຄ້າຕ່າງປະເທດໃນມູນຄ່າເຖິງ 6,018 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ, ເຮັດໃຫ້ລາວປະສົບກັບການຂາດດຸນການຄ້າຄິດເປັນມູນຄ່າ 787 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນໄລຍະ 9 ເດືອນດັງກ່າວ ໂດຍສິນຄ້ານຳເຂົ້າຈາກຕ່າງປະເທດທີ່ເຮັດໃຫ້ລາວຂາດດຸນການຄ້າຫລາຍທີ່ສຸດ ກໍຄືນ້ຳມັນ ຍານພາຫະນະ ເຄື່ອງຈັກແລະສິນຄ້າອຸປະໂພກບໍລິໂພກ ໃນຂະນະທີ່ສິນຄ້າສົ່ງອອກຍັງມີຈຳກັດ ກໍຄື: ໄຟຟ້າ, ແຮ່ທາດ ແລະ ສິນຄ້າກະສິກຳເທົ່ານັ້ນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ຖ້າຫາກວ່າລວມມູນຄ່າການສົ່ງອອກພະລັງງານໄຟຟ້າດ້ວຍນັ້ນກໍຈະເຮັດໃຫ້ລາວເປັນຝ່າຍທີ່ເກີນດຸນການຄ້າຕ່າງປະເທດ. ແຕ່ເນື່ອງຈາກວ່າໄຟຟ້າທີ່ສົ່ງອອກໄປຕ່າງປະເທດນັ້ນ ເປັນການລົງທຶນຂອງບໍລິສັດຕ່າງປະເທດທີ່ກູ້ຢືມທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ ຈຶ່ງຕ້ອງນຳໃຊ້ລາຍຮັບສ່ວນຫລາຍທີ່ໄດ້ຈາກການສົ່ງອອກໄຟຟ້ານັ້ນ ໄປເພື່ອການຊຳລະຫນີ້ດັ່ງກ່າວ ເພາະສະນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ໂອນເງິນທີ່ໄດ້ຈາກການສົ່ງອອກພະລັງງານໄຟຟ້າເຂົ້າໃນລະບົບທະນາຄານໃນລາວ ແຕ່ຍ່າງໃດ ດ້ວຍເຫດນີ້ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ລາວຍັງປະເຊີນກັບການຂາດດຸນການຊຳລະບັນຊີດ້ານເງິນຕາຕ່າງປະເທດຍູ່ເລື່ອຍມາ ແຕ່ດ້ວຍການກຳນົດໃຫ້ບໍລິສັດນໍາເຂົ້າ-ສົ່ງອອກຈະຕ້ອງເປີດບັນຊີກັບທະນາຄານທຸລະກິດໃຫ້ໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ, ກໍເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ຄາດວ່າຈະຮັກສາມູນຄ່າຂອງຄັງສໍາຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດໃຫ້ຢູ່ໃນລະດັບທີ່ທຽບເທົ່າກັບການນໍາເຂົ້າສິນຄ້າຈາກຕ່າງປະເທດໃຫ້ໄດ້ລະຫວ່າງ 4.2 - 4.6 ເດືອນຕາມເປົ້າໝາຍທີ່ສະພາແຫ່ງຊາດໄດ້ວາງອອກ, ດັ່ງທີ່ທ່ານສອນໄຊ ສີພັນດອນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ:
“ການຄຸ້ມຄອງບັນດາຜູ້ສົ່ງອອກ-ນຳເຂົ້າ ໄດ້ມີຄວາມເຂັ້ມງວດຕາມກົດໝາຍຫລາຍຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ. ໂດຍຢັ່ງຢືນການເປີດບັນຊີສະເພາະຜູ້ສົ່ງອອກແລະນຳເຂົ້າທັງໝົດ 2,718 ບໍລິສັດ ໃນເປົ້າໝາຍຈຳນວນ 5,316 ບັນຊີ ແລະບັນຊີການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດນໍາທະນາຄານທຸລະກິດ 29 ແຫ່ງ ຊຶ່ງມີຈຳນວນ 178 ບໍລິສັດ ລາຍຮັບເງິນຕາຈາກການສົ່ງອອກສິນຄ້າຜ່ານລະບົບທະນາຄານ ຄາດຄະເນຈະບັນລຸໄດ້ 63,33 ເປີເຊັນ ຂອງມູນຄ່າການສົ່ງອອກ ແລ້ວກະສາມາດຮັກສາຄັງແຮ່ສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ກຸ້ມການນຳເຂົ້າ 4.6 ເດືອນ.”
ທາງດ້ານເຈົ້າຫນ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງການເງິນຢືນຢັນວ່າລັດຖະບານລາວ ຈະບໍ່ສາມາດແກ້ໄຂວິກິດການເສດຖະກິດ ແລະ ການເງິນ ໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງ ໃນປີ 2024 ນີ້ ຢ່າງແນ່ນອນ ເພາະອັດຕາເງິນເຟີ້ທີ່ຢັງສູງເກີນ 24% ແລະ ດັດຊະນີ ລາຄາການຊົມໃຊ້ທີ່ສູງກວ່າ 245% ນັ້ນ ຍ່ອມຈະສົ່ງຜົນກະທົບເຮັດໃຫ້ຄ່າເງິນກີບຜັນຜວນ ໂດຍທີ່ລັຖະບານລາວ ບໍ່ສາມາດກຳນົດອັດຕາແລກປ່ຽນ ແລະຄວບຄຸມການແລກປ່ຽນເງິນຕາໃນຕະຫຼາດທີ່ເປັນຈິງໄດ້ເລີຍ ທັງນີ້ກໍຍ້ອນວ່າ ການຂາດດຸນການຄ້າ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄັງສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດຂອງລາວ ລຸດລົງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ສະນັ້ນ, ຈຶ່ງບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍ ທີ່ຈະແກ້ໄຂວິກິດການເສດຖະກິດໃນລາວໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງ. ດັງທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງການເງິນ ໄດ້ໃຫ້ການຍອມຮັບວ່າ:
“ສປປ ລາວ ຍັງປະເຊີນກັບການຂາດດຸນເງິນຕາຕ່າງປະເທດທີ່ເປັນກະແສເງິນໂອນໄປຊຳລະຕໍ່ຕ່າງປະເທດຕັວຈິງ ໂດຍຕະຫຼອດໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ, ໃນປີ 2023, ເຫັນດຸນເງິນຕາຕ່າງປະເທດມີຖານະດີຂຶ້ນ ແຕ່ກໍຍັງມີການຂາດດຸນຫຼາຍກວ່າ 1.3 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ໃນ 6 ເດືອນຕ້ນປີ ເຖິງແມ່ນວ່າການຄ້າຈະເກີນດຸນແລ້ວ, ແຕ່ເງິນຕາກໍຢັງຂາດດຸນຫຼາຍກວ່າ 400 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ. ໃນໄລຢະທີ່ຜ່ານມາ ການຂາດດຸນດັງກ່າວແມ່ນໄດ້ຊດເຊົຍໂດຍກະແສເງິນຈາກການລົງທືນໂດຍກງຈາກຕ່າງປະເທດ ແລະ ການກູ້ຢືມເງິນຂອງພາກລັດ ແລະພາກເອກະຊົນ.”
ແຕ່ຍ່າງໃດກໍ່ຕາມ ຣັຖບານລາວ ກໍໄດ້ເພີ້ມມາດຕະການໃນການຄວບຄຸມເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ເພື່ອດຶງດູດເຂົ້າໃນລະບົບທະນາຄານຫລາຍຂຶ້ນ ໂດຍກໍານົດ ໃຫ້ ບໍຣິສັດ ການຄ້າຂະຫນາດໃຫຍ່ ຈໍານວນ 2,000 ກວ່າບໍລິສັດຕ້ອງລົງທະບຽນເພື່ອຊໍາລະລາຄາການຄ້າ ໂດຍຜ່ານລະບົບທະນາຄານເທົ່ານັ້ນ.
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ