ນັບຕັ້ງແຕ່ສົງຄາມອິນດູຈີນ ແລະສົງຄາມລັບຢູ່ໃນລາວ (1962-
1975) ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໄປເມຶ່ອ 37 ປີກ່ອນ ລາຍລະອຽດ ຂອງ
ຄວາມລັບຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບສົງຄາມ ໄດ້ຖືກເປີດເຜີຍອອກມາຈາກ
ບັນດານັກລົບ ນັກ ການເມືອງ ແລະນັກຄົ້ນຄວ້າ ທີ່ຂຽນໃຫ້ຊາວ
ໂລກໄດ້ອ່ານ ໄດ້ຮູ້ເຖິງ ຄວາມທຸກທໍລະມານ ການສູນເສຍຊີວິດ
ການຫາຍສາບສູນ ແລະ ຄວາມພິນາດຢູ່ໃນສົງຄາມດັ່ງກ່າວ.
ເລື້ອງລາວ ຂອງສົງຄາມໄດ້ຖືກນໍາສ້າງເປັນຮູບເງົາ ທັງທີ່ເປັນ
ເລື່ອງແທ້ ແລະເລື່ອງຈິງອິງນິຍາຍ ເພື່ອສ້າງບັນຍາກາດໃຫ້ຜູ້
ຊົມຕື່ນເຕັ້ນ.
ຮູບເງົາເລື່ອງທຳອິດທີ່ສ້າງຂື້ນ ກ່ຽວກັບສົງຄາມໃນລາວ ມີຊື່ວ່າ
Uncommon Valors ສ້າງໃນປີ 1983 ທີ່ສະແດງເຖິງຄວາມ
ອົງອາດກ້າຫານ ໃນການເຂົ້າໄປລັກພາໂຕນັກໂທດທີ່ເປັນທະຫານສະຫະລັດ ອອກມາ
“ຈາກຄຸກໃນເມືອງລາວ ຕິດຕາມມາກໍມີ ຮູບເງົາກ່ຽວກັບຄວາມຮັກ Love is forever ສ້າງ
ໃນປີ 1983 ຢູ່ໃນລາຍການໂທລະພາບ ເປັນເລຶ່ອງຊີວິດແທ້ຂອງນັກຂ່າວອອສເຕຣເລຍ John Everingham ທີ່ໃຊ້ຄວາມກ້າຫານຂອງລາວ ມຸດນ້ຳເຂົ້າໄປລັກເອົາຄົນຮັກ ທີ່ເປັນ
ສາວລາວ ອອກມາຈາກເມືອງລາວ.
ຕໍ່ມາກໍມີຮູບເງົາກາຕູນຕະລົກ ທີ່ມີຊື່ສຽງໃນສະຫະລັດ ຖ່າຍທອດອອກທາງໂທລະພາບ
ທຸກໆອາທິດ ຊື່ວ່າ King of the Hill ຖ່າຍທອດໃນປີ 1993. ຢູ່ໃນຕອນນຶ່ງຂອງເລື່ອງນີ້
ໄດ້ກ່າວເຖິງຊີວິດຂອງເດັກນ້ອຍອົບພະຍົບລາວ ຢູ່ທີ່ລັດ Texas.
The Ravens ແມ່ນຊື່ປື້ມທີ່ຂຽນໂດຍ Christopher Robbins ເຜີຍແຜ່ໃນປີ 1988 ທີ່ກ່າວເຖິງຊີວິດຂອງພວກນັກບິນຮັບຈ້າງຂອງ ບໍລິສັດ Air America ທີ່ເປັນນາມແຝງຂອງ
ໜ່ວຍປະຕິບັດງານລັບຢູ່ໃນລາວ ຂອງອົງການສືບລັບ ຊີ.ໄອ.ເອ ຂອງສະຫະລັດ. ຕໍ່ມາ
ເລື່ອງນີ້ໄດ້ສ້າງເປັນຮູບເງົາຊື່ວ່າ Air America ໃນປີ 1990. ຕິດຕາມມາອີກກໍມີ ເລື່ອງ Lethal Weapon I ສ້າງໃນປີ 1987 ແລະ Spy Game ສ້າງໃນປີ 2001 ເປັນເລື່ອງ
ກ່ຽວກັບຊີວິດຂອງ ຊີ.ໄອ.ເອ. ທັງໝົດນີ້ໄດ້ສ້າງຂື້ນມາ ໂດຍວົງການ Hollywood ແລະ
ຂຽນໂດຍນັກປະພັນ ອາເມຣິກັນ ເພື່ອເປັນການບັນເທີງ ໂດຍທີ່ຄົນລາວຜູ້ມີປະສົບການ
ກັບຊີວິດອັນແທ້ຈິງນັ້ນ ບໍ່ມີສ່ວນໃນການບອກເລົ່າ ເຖິງຊີວິດແທ້ຂອງເຂົາເຈົ້າ.
ໃນປີ 2008 ກໍມີຮູບເງົາກ່ຽວກັບບັນທຶກສົງຄາມລັບຢູ່ໃນລາວ ທີ່ຊຶ່ວ່າ “The Betrayal”
ຫລືວ່າ “ເນລະຄຸນ” ຂຽນໂດຍ Ellen Kuras ແລະ ທະວີສຸກ ພະສະວັດ ກ່ຽວກັບຊີວິດການເປັນອົບພະຍົບຂອງ ຄອບຄົວພະສະວັດ ແລະສົງຄາມລັບໃນລາວ ເປັນຮູບເງົາເລື່ອງທຳອິດໃນປະວັດສາດ ທີ່ມີຄົນລາວຜູ້ນຶ່ງ ມີຊື່ຕິດເປັນຜູ້ຂຽນຮ່ວມຢູ່ໃນເລື່ອງນີ້ ແລະໄດ້ຮັບກຽດຖືກ
ສະເໜີຊື່ແຂ່ງຂັນເອົາລາງວັນຕຸກກະຕາຄໍາ ອອສກ້າ ຫລື Academy Award ຈາກ Hollywood ແຕ່ບໍ່ໄດ້.
ປັດຈຸບັນນີ້ ມີໜຸ່ມລາວ-ອາເມຣິກັນຄົນນຶ່ງ ຊື່ວ່າ ນະຄອນ ແກ້ວດາຣາ ເປັນນັກສຶກສາຢູ່
ມະຫາວິທະຍາໄລ Santa Monica ລັດ California ກໍາລັງສຶກສາກ່ຽວກັບວິຊາການສ້າງ
ຮູບເງົາ. ລາວມີຄວາມໄຝ່ຝັນຢາກເປັນດາຣາຮູບເງົາ ແລະຜູ້ສ້າງຮູບເງົາ ຍ້ອນວ່າລາວໄດ້
ຄົ້ນພົບ ກ່ຽວກັບປະວັດສາດການຖີ້ມລະເບີດຂອງສະຫະລັດ ແລະບັນດາປະເທດຕ່າງໆ
ທີ່ເຂົ້າມາແຊກແຊງຢູ່ໃນລາວ. ແກ້ວນະຄອນ ໄດ້ເລີ້ມຂຽນບົດຮູບເງົາເລື່ອງ Rose & Red Ants ຫລືວ່າ ກຸຫລາບກັບມົດແດງ ຊຶ່ງເປັນເລື່ອງສາລະຄະດີ ຢູ່ໃນໂຄງການຄົ້ນຄ້ວາ ກ່ຽວກັບບັ້ນນຶ່ງຂອງປະວັດສາດສົງຄາມຢູ່ໃນລາວ ແລະເລື່ອງ Frog Eats Moon ຫລື ກົບກິນເດືອນ ທີ່ກ່ຽວກັບຄວາມພິນາດຂອງສົງຄາມ ໃນພະລາດຊະອານາຈັກລາວ. ນະຄອນໄດ້ໃຫ້
ການສໍາພາດກັບ ວີໂອເອ ກ່ຽວກັບຄວາມໄຝ່ຝັນໃນການຢາກເປັນຜູ້ສ້າງຮູບເງົາ ທີ່ປະສົບ
ຜົນສໍາເລັດ ດັ່ງນີ້:
ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ ເປັນປະເທດທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດໃນໂລກ
ທາງດ້ານອຸດສາຫະກໍາການສ້າງຮູບເງົາ ແລະຜະລິດຜົນທີ່
ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມສູງ ເຜີຍແຜ່ອອກໄປສ້າງຄວາມສະໜຸກສະໜານໃຫ້ທົ່ວໂລກ. ການ
ສ້າງຮູບ ເງົາຂອງບັນດາບໍລິສັດ Hollywood ຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ເງິນຢ່າງມະຫາສານ. ຜູ້ຊ່ຽວ
ຊານດ້ານການສ້າງ ການຂຽນບົດ ກໍາກັບການສະແດງທີ່ແນບນຽນ ພ້ອມທັງຜູ້ສະແດງ
ທີ່ມີພອນສະຫວັນ ຫລິ້ນບົດບາດໄດ້ເກ່ງ ແລະສ້າງຜົນງານທີ່ດີເດ່ນ ນໍາໄປສູ່ການໄດ້
ຮັບລາງວັນອອສກ້າ ຫລື Academy Awards ນັ້ນ ແມ່ນຖືວ່າເປັນຄວາມສໍາເລັດອັນ
ສູງສຸດຂອງອຸດສາຫະກໍາດ້ານນີ້.
1975) ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໄປເມຶ່ອ 37 ປີກ່ອນ ລາຍລະອຽດ ຂອງ
ຄວາມລັບຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບສົງຄາມ ໄດ້ຖືກເປີດເຜີຍອອກມາຈາກ
ບັນດານັກລົບ ນັກ ການເມືອງ ແລະນັກຄົ້ນຄວ້າ ທີ່ຂຽນໃຫ້ຊາວ
ໂລກໄດ້ອ່ານ ໄດ້ຮູ້ເຖິງ ຄວາມທຸກທໍລະມານ ການສູນເສຍຊີວິດ
ການຫາຍສາບສູນ ແລະ ຄວາມພິນາດຢູ່ໃນສົງຄາມດັ່ງກ່າວ.
ເລື້ອງລາວ ຂອງສົງຄາມໄດ້ຖືກນໍາສ້າງເປັນຮູບເງົາ ທັງທີ່ເປັນ
ເລື່ອງແທ້ ແລະເລື່ອງຈິງອິງນິຍາຍ ເພື່ອສ້າງບັນຍາກາດໃຫ້ຜູ້
ຊົມຕື່ນເຕັ້ນ.
ຮູບເງົາເລື່ອງທຳອິດທີ່ສ້າງຂື້ນ ກ່ຽວກັບສົງຄາມໃນລາວ ມີຊື່ວ່າ
Uncommon Valors ສ້າງໃນປີ 1983 ທີ່ສະແດງເຖິງຄວາມ
ອົງອາດກ້າຫານ ໃນການເຂົ້າໄປລັກພາໂຕນັກໂທດທີ່ເປັນທະຫານສະຫະລັດ ອອກມາ
“ຈາກຄຸກໃນເມືອງລາວ ຕິດຕາມມາກໍມີ ຮູບເງົາກ່ຽວກັບຄວາມຮັກ Love is forever ສ້າງ
ໃນປີ 1983 ຢູ່ໃນລາຍການໂທລະພາບ ເປັນເລຶ່ອງຊີວິດແທ້ຂອງນັກຂ່າວອອສເຕຣເລຍ John Everingham ທີ່ໃຊ້ຄວາມກ້າຫານຂອງລາວ ມຸດນ້ຳເຂົ້າໄປລັກເອົາຄົນຮັກ ທີ່ເປັນ
ສາວລາວ ອອກມາຈາກເມືອງລາວ.
ຕໍ່ມາກໍມີຮູບເງົາກາຕູນຕະລົກ ທີ່ມີຊື່ສຽງໃນສະຫະລັດ ຖ່າຍທອດອອກທາງໂທລະພາບ
ທຸກໆອາທິດ ຊື່ວ່າ King of the Hill ຖ່າຍທອດໃນປີ 1993. ຢູ່ໃນຕອນນຶ່ງຂອງເລື່ອງນີ້
ໄດ້ກ່າວເຖິງຊີວິດຂອງເດັກນ້ອຍອົບພະຍົບລາວ ຢູ່ທີ່ລັດ Texas.
The Ravens ແມ່ນຊື່ປື້ມທີ່ຂຽນໂດຍ Christopher Robbins ເຜີຍແຜ່ໃນປີ 1988 ທີ່ກ່າວເຖິງຊີວິດຂອງພວກນັກບິນຮັບຈ້າງຂອງ ບໍລິສັດ Air America ທີ່ເປັນນາມແຝງຂອງ
ໜ່ວຍປະຕິບັດງານລັບຢູ່ໃນລາວ ຂອງອົງການສືບລັບ ຊີ.ໄອ.ເອ ຂອງສະຫະລັດ. ຕໍ່ມາ
ເລື່ອງນີ້ໄດ້ສ້າງເປັນຮູບເງົາຊື່ວ່າ Air America ໃນປີ 1990. ຕິດຕາມມາອີກກໍມີ ເລື່ອງ Lethal Weapon I ສ້າງໃນປີ 1987 ແລະ Spy Game ສ້າງໃນປີ 2001 ເປັນເລື່ອງ
ກ່ຽວກັບຊີວິດຂອງ ຊີ.ໄອ.ເອ. ທັງໝົດນີ້ໄດ້ສ້າງຂື້ນມາ ໂດຍວົງການ Hollywood ແລະ
ຂຽນໂດຍນັກປະພັນ ອາເມຣິກັນ ເພື່ອເປັນການບັນເທີງ ໂດຍທີ່ຄົນລາວຜູ້ມີປະສົບການ
ກັບຊີວິດອັນແທ້ຈິງນັ້ນ ບໍ່ມີສ່ວນໃນການບອກເລົ່າ ເຖິງຊີວິດແທ້ຂອງເຂົາເຈົ້າ.
ໃນປີ 2008 ກໍມີຮູບເງົາກ່ຽວກັບບັນທຶກສົງຄາມລັບຢູ່ໃນລາວ ທີ່ຊຶ່ວ່າ “The Betrayal”
ຫລືວ່າ “ເນລະຄຸນ” ຂຽນໂດຍ Ellen Kuras ແລະ ທະວີສຸກ ພະສະວັດ ກ່ຽວກັບຊີວິດການເປັນອົບພະຍົບຂອງ ຄອບຄົວພະສະວັດ ແລະສົງຄາມລັບໃນລາວ ເປັນຮູບເງົາເລື່ອງທຳອິດໃນປະວັດສາດ ທີ່ມີຄົນລາວຜູ້ນຶ່ງ ມີຊື່ຕິດເປັນຜູ້ຂຽນຮ່ວມຢູ່ໃນເລື່ອງນີ້ ແລະໄດ້ຮັບກຽດຖືກ
ສະເໜີຊື່ແຂ່ງຂັນເອົາລາງວັນຕຸກກະຕາຄໍາ ອອສກ້າ ຫລື Academy Award ຈາກ Hollywood ແຕ່ບໍ່ໄດ້.
ປັດຈຸບັນນີ້ ມີໜຸ່ມລາວ-ອາເມຣິກັນຄົນນຶ່ງ ຊື່ວ່າ ນະຄອນ ແກ້ວດາຣາ ເປັນນັກສຶກສາຢູ່
ມະຫາວິທະຍາໄລ Santa Monica ລັດ California ກໍາລັງສຶກສາກ່ຽວກັບວິຊາການສ້າງ
ຮູບເງົາ. ລາວມີຄວາມໄຝ່ຝັນຢາກເປັນດາຣາຮູບເງົາ ແລະຜູ້ສ້າງຮູບເງົາ ຍ້ອນວ່າລາວໄດ້
ຄົ້ນພົບ ກ່ຽວກັບປະວັດສາດການຖີ້ມລະເບີດຂອງສະຫະລັດ ແລະບັນດາປະເທດຕ່າງໆ
ທີ່ເຂົ້າມາແຊກແຊງຢູ່ໃນລາວ. ແກ້ວນະຄອນ ໄດ້ເລີ້ມຂຽນບົດຮູບເງົາເລື່ອງ Rose & Red Ants ຫລືວ່າ ກຸຫລາບກັບມົດແດງ ຊຶ່ງເປັນເລື່ອງສາລະຄະດີ ຢູ່ໃນໂຄງການຄົ້ນຄ້ວາ ກ່ຽວກັບບັ້ນນຶ່ງຂອງປະວັດສາດສົງຄາມຢູ່ໃນລາວ ແລະເລື່ອງ Frog Eats Moon ຫລື ກົບກິນເດືອນ ທີ່ກ່ຽວກັບຄວາມພິນາດຂອງສົງຄາມ ໃນພະລາດຊະອານາຈັກລາວ. ນະຄອນໄດ້ໃຫ້
ການສໍາພາດກັບ ວີໂອເອ ກ່ຽວກັບຄວາມໄຝ່ຝັນໃນການຢາກເປັນຜູ້ສ້າງຮູບເງົາ ທີ່ປະສົບ
ຜົນສໍາເລັດ ດັ່ງນີ້:
ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ ເປັນປະເທດທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດໃນໂລກ
ທາງດ້ານອຸດສາຫະກໍາການສ້າງຮູບເງົາ ແລະຜະລິດຜົນທີ່
ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມສູງ ເຜີຍແຜ່ອອກໄປສ້າງຄວາມສະໜຸກສະໜານໃຫ້ທົ່ວໂລກ. ການ
ສ້າງຮູບ ເງົາຂອງບັນດາບໍລິສັດ Hollywood ຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ເງິນຢ່າງມະຫາສານ. ຜູ້ຊ່ຽວ
ຊານດ້ານການສ້າງ ການຂຽນບົດ ກໍາກັບການສະແດງທີ່ແນບນຽນ ພ້ອມທັງຜູ້ສະແດງ
ທີ່ມີພອນສະຫວັນ ຫລິ້ນບົດບາດໄດ້ເກ່ງ ແລະສ້າງຜົນງານທີ່ດີເດ່ນ ນໍາໄປສູ່ການໄດ້
ຮັບລາງວັນອອສກ້າ ຫລື Academy Awards ນັ້ນ ແມ່ນຖືວ່າເປັນຄວາມສໍາເລັດອັນ
ສູງສຸດຂອງອຸດສາຫະກໍາດ້ານນີ້.