ຂະບວນການຍຸຕິທຳທີ່ບໍ່ໂປ່ງໃສໃນລາວຄືສາເຫດສຳຄັນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນລາວບັນ
ດາເຜົ່າບໍ່ເຊື່ອໝັ້ນ ແລະເສື່ອມເສຍຕໍ່ການນຳພາຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ເພີິ້ມ
ຂຶ້ນນັບມື້.
ທ່ານໄຊສີ ສັນຕິວົງ ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງຍຸຕິທຳ ຖະແຫຼງຍອມຮັບວ່າ ການປະ
ຕິບັດໜ້າທີ່ ທີ່ມີຈັນຍາທຳຂອງບັນດາຜູ້ພິພາກສາ ໄອຍະການ ແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ໃນຂະ
ບວນການຍຸຕິທຳ ຂອງລາວ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ຖືວ່າ ໄດ້ຕົກຢູ່ໃນສະພາບການທີ່ລົດຖອຍ
ລົງນັບມື້ ເນື່ອງຈາກປາກົດວ່າ ມີຜູ້ຮັບຜິດຊອບໃນຂະບວນການຍຸຕິທຳຈຳນວນບໍ່ໜ້ອຍ
ທີ່ປະຕິບັດໜ້າທີ່ໂດຍບໍ່ມີຈັນຍາທຳ ແລະໄດ້ຮຽກເອົາຜົນປະໂຫຍດ ຈາກຄູ່ກໍລະນີໃນ
ຄະດີຄວາມຕ່າງໆ ແລກກັບການຊ່ວຍ ເຫຼືອໃຫ້ເປັນຝ່າຍທີ່ຊະນະຄະດີ ຫຼືຫລຸດຈາກ
ການຖືກຟ້ອງຮ້ອງນັ້ນ ດັ່ງທີ່ທ່ານໄຊສີ ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ຄຸນທາດການເມືອງບໍ່ທັນຮັບປະກັນໃນຈັນຍາບັນຈັນຍາທຳຂອງພະນັກງານຂະ
ແໜງຍຸຕິທຳ ນໍ້າໃຈຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນບໍ່ສູງ ຂາດຄວາມໂປ່ງໃສ ເລືອກປະຕິບັດ ຮຽກ
ຄ່າຕອບແທນຈາກຄູ່ຄວາມຈິງ ຈຶ່ງພາໃຫ້ມີພະນັກງານປະຕິບັດຄຳຕັດສິນຂອງສານ
ຈຳນວນນຶ່ງ ມີສຽງຈົ່ມວ່າ ແລະຖືກຄູ່ຄວາມຮ້ອງຟ້ອງ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ
ວ່າ ດ້ວຍການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄຳຕັດສິນຂອງສານ ແລະດຳລັດວ່າດ້ວຍການຕີລາ
ຄາ ໃນເວລາປະຕິບັດຈັດຕັ້ງຕົວຈິງ ບໍ່ທັນຮັບປະກັນຕາມທີ່ໄດ້ກຳໜົດໄວ້ໃນ
ກົດໝາຍ.”
ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງສະພາແຫ່ງຊາດເປີດເຜີຍວ່າ ບັນຫາທີ່ປະຊາຊົນລາວ
ໄດ້ໂທລະສັບສາຍຕົງ ເພື່ອຂໍໃຫ້ສະພາແຫ່ງຊາດດຳເນີນມາດຕະການແກ້ໄຂຢ່າງຮີບ
ດ່ວນທີ່ສຸດຄື ຄວາມສະເໝີພາບໃນການເຂົ້າເຖິງຂະບວນການຍຸຕິທຳຂອງປະຊາຊົນ
ລາວ. ເພາະວ່າການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງ ຍັງມີລັກສະນະທີ່ບໍ່ ສະເໝີພາບກັນ ລະ
ຫວ່າງຄົນທຸກຍາກກັບຄົນລວຍ ໂດຍສະເພາະກໍແມ່ນໃນຄະດີຄວາມທີ່ຂັດແຍ້ງກັນລະ
ຫວ່າງຄົນທຸກກັບຄົນລວຍນັ້ນກໍຈະສິ້ນສຸດລົງດ້ວຍຄົນລວຍທີ່ເປັນຝ່າຍຊະນະຄະດີ
ເພາະປະຊາຊົນທີ່ທຸກຍາກ ບໍ່ມີທຶນນະສັບສຳຫລັບນຳໃຊ້ໃນການດຳເນີນຄະດີ ໃນ
ສານຄືກັບຄົນລວຍ ໂດຍບໍ່ວ່າຈະເປັນຄ່າວາງສານ ຄ່າທຳນຽມຄະດີ ຄ່າອາກອນຂອງ
ລັດ ຄ່າຈ້າງທະນາຍ ຄ່າຈ້າງທີ່ປຶກສາ ແລະຄ່າເດີນທາງກໍຕາມ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມລັດຖະບານລາວ ໄດ້ສະແດງອອກເຖິງຄວາມພະຍາຍາມໃນການ
ແກ້ໄຂປັນຫາດັ່ງກ່າວໂດຍທ່ານທອງລຸນ ສີສຸລິດ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ມີຄຳສັ່ງໄປ
ເຖິງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເພື່ອໃຫ້ເລັ່ງການບັງຄັບຄະດີຕາມການຕັດສິນຂອງສານປະ
ຊາຊົນ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນມີສັດທາ ຕໍ່ຂະບວນການຍຸຕິທຳຂອງລາວ ເນື່ອງຈາກ
ປາກົດວ່າມີຫຼາຍກວ່າ 29,000 ຄະດີທີ່ສານໄດ້ຕັດສິນໄປແລ້ວ ຫາກແຕ່ຍັງບໍ່ມີການ
ບັງຄັບຄະດີໃຫ້ເປັນໄປຕາມການຕັດສິນຂອງສານແຕ່ຢ່າງໃດ ແລະຖ້າຫາກວ່າມີການ
ແກ່ຍາວ ໂດຍບໍ່ມີການບັງຄັບຄະດີເກີດຂຶ້ນຈິງ ກໍຍິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ ເສື່ອມສັດ
ທາຕໍ່ລະບົບຍຸຕິທຳໃນລາວເພີ້ມຂຶ້ນອີກນັ້ນເອງ.
ສ່ວນອົງການ Human Right Watch ລາຍງານວ່າ ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍໃນ
ໜ່ວຍງານຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານລາວ ທັງໃນຂັ້ນສູນກາງ ແລະໃນທ້ອງຖິ່ນຍັງເກີດ
ບັນຫາຊັກຊ້າ ແລະບໍ່ມີປະສິດທິພາບໂດຍຫົ່ວປະເທດ ທັງຍັງປາກົດວ່າໄດ້ມີການບັງ
ຄັບໃຊ້ກົດໝາຍເກົ່າ ທີ່ຖືກແທນທີ່ໂດຍກົດໝາຍໃໝ່ແລ້ວພາຍໃຕ້ສະພາບການດັ່ງ
ກ່າວຍັງເຮັດໃຫ້ມີການເລືອກປະຕິບັດກົດໝາຍຕໍ່ປະຊາຊົນ ທີ່ຂັດແຍ້ງກັບພະນັກງານ
ຂອງລັດກ່ຽວກັບຜົນປະໂຫຍດໃນທີ່ດິນ ທີ່ຖືກບັງຄັບເວນຄືນຢ່າງບໍ່ຍຸຕິທຳອີກດ້ວຍ.
ທາງດ້ານອົງການ USAID ຂອງສະຫະລັດອາເມຣິກາ ກໍໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອລັດຖະ
ບານລາວເພື່ອພັດທະນາໂຄງຄ່າຍການເຜີຍແຜ່ລະບຽບກົດໝາຍຕ່າງໆ ດ້ວຍ Appli-
cation ໃນລະບົບໂທລະສັບມືຖືທີ່ທັນສະໄໝ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະຊາ ຊົນລາວສາມາດເ
ຂົ້າເຖິງ ແລະໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນຂ່າວສານດ້ານລະບຽບກົດໝາຍຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານໄດ້
ຢ່າງເທົ່າທັນກັບສະພາບການ ທັງຍັງໄດ້ພັດທະນາ ລະບົບທີ່ສາມາດເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າ
ກັບຕະຫຼາດໂລກຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ນັກທຸລະກິດລາວ ແລະຕ່າງຊາດ
ສາມາດເຂົ້າເຖິງນິຕິກໍາຕ່າງໆໃນລາວຢ່າງສະດວກວ່ອງໄວ ແລະສາມາດປະກອບ
ຄວາມເຫັນຕໍ່ນິຕິກຳຕ່າງໆ ໄດ້ດ້ວຍ ໂດຍອົງການ USAID ໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອ
ລາວໃນໂຄງການນີ້ເປັນເວລາ 4 ປີ ຄືແຕ່ປີ 2019 ຫາປີ 2022 ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈຶ່ງຈະ
ປະເມີນຜົນເພື່ອນຳໄປຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການໃໝ່ຕໍ່ເນື່ອງກັນ.
