ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮັງກາຣີ ທ່ານວິກເຕີ ອໍບານ (Viktor Orban) ເປັນປະມຸກລັດທີ່ດຳລົງຕຳແໜ່ງທີ່ຍາວນານທີ່ສຸດຂອງສະຫະພາບຢູໂຣບ ແລະບັນດານັກວິຈານກ່າວວ່າ ທ່ານໄດ້ກຳອຳນາດຂອງທ່ານໃຫ້
ແໜ້ນຂຶ້ນໂດຍການທຳລາຍປະຊາທິປະໄຕ. ທ່ານໄດ້ເປັນໜາມແຫຼມຕໍ່ຄວາມສາມາດຄີຂອງຢູໂຣບ ແລະ ເນໂຕ (NATO) ມາດົນນານແລ້ວ ໂດຍຂົ່ມຂູ່ວ່າຂັດຂວາງການສະຫນັບສະຫນູນຢູເຄຣນ ແລະອີຢູ ໃນການລົງໂທດຣັດເຊຍ. ແຕ່ໃນຂະນະທີ່ ເຮັນຣີ ຣິຈແວລ (Henry Ridgwell) ລາຍງານ ຈາກນະຄອນ ຫຼວງ ບູດາເປັສທ (Budapest), ທ່ານອໍບານ (Orban) ເຊື່ອວ່າ ໃນອີກບໍ່ດົນ, ທ່ານຈະມີພັນທະມິດໃຫມ່ໃນປະເທດຕາເວັນຕົກ.
ເປັນເວລາເກືອບ 14 ປີແລ້ວ ທີ່ຮັງກາຣີ ຢູ່ພາຍໃຕ້ການນໍາພາຂອງຜູ້ຊາຍຄົນດຽວ ຄື: ທ່ານ ວິກເຕີ ອໍບານ. ບັນດານັກວິຈານກ່າວວ່າ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ຮວບຮວມອຳນາດ ແລະຄວາມຮັ່ງມີ ໂດຍການຍຶດຄອງເອົາສະຖາບັນຂອງລັດໄວ້.
ທ່ານ ມາທອນ ໂທໂປຊ (Marton Tompos), ສະມາຊິກສະພາພັກຝ່າຍຄ້ານ Momentum ກ່າວເປັນພາສາອັງກິດວ່າ:
"ພັກຂອງ ທ່ານອໍບານ ມີຄວາມກ່ຽວຂ້ອງກັບສະຖາບັນທັງໝົດ, ອໍານາດການປົກຄອງທັງໝົດ, ທຸກຂັ້ນຂອງລັດຮັງກາຣີ, ເຊິ່ງຂ້າພະເຈົ້າຈະເວົ້າວ່າ ມັນບໍ່ແມ່ນປະຊາທິປະໄຕ ທີ່ສົມບູນອີກຕໍ່ໄປ, ແຕ່ແມ່ນລະ ບອບແບບປະສົມ ເຊິ່ງແມ່ນລະບອບການປົກຄອງຜະເດັດການແບບ 'ປິ່ນອ້ອມ'.
ການຄາດຄະເນເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ທ່ານ ອໍບານ ແລະພັກຟີເດັຊ (Fidesz) ຂອງທ່ານເປັນເຈົ້າຂອງ ຫຼືຄວບຄຸມສື່ມວນຊົນຮັງກາຣີ ເຖິງ 90 ເປີເຊັນ.
ນຶ່ງໃນສຳນັກຂ່າວອິດສະຫຼະຈໍານວນສອງສາມແຫ່ງທີ່ຍັງເຫຼືອ ແມ່ນ ໄດເຣັກ 36 (Direkt36), ເຊິ່ງຮ່ວມກໍ່ຕັ້ງໂດຍທ່ານ ອອນເດຣັສ ເພັດໂທ (Andras Petho) - ຫຼັງຈາກທີ່ນາຍຈ້າງຄົນກ່ອນຂອງທ່ານ ທ່ານ ອໍຣີໂກ (Origo) ຖືກຊື້ໂຕ ໂດຍບັນດາຜູ້ຈົງຮັກພັກດີ ຂອງ ພັກຟີເດັຊ (Fidesz).
ທ່ານ ອອນເດຣັສ ເພັດໂທ (Andras Petho), ຜູ້ຮ່ວມກໍ່ຕັ້ງ ໄດເຣັກ 36 (Direkt36) ໄດ້ກ່າວເປັນພາສາອັງກິດວ່າ:
“ພວກເຮົາກໍາລັງເວົ້າເຖິງ ອົງການຂ່າວຫຼາຍຮ້ອຍແຫ່ງ ທັງດິຈິຕອລ, ສິ່ງພິມ, ໂທລະພາບ, ວິທະຍຸ, ທ້ອງຖິ່ນ, ແລະລະດັບຊາດ. ທຸກຢ່າງ. ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ຄອບງໍາລະບົບທັງຫມົດ. ມັນແມ່ນລະບົບນິເວດຂອງສື່ມວນຊົນທັງໝົດ ທີ່ມີຈຸດປະສົງດຽວ ກໍຄືການເຜີຍແຜ່ຂ່າວສານຂອງລັດຖະບານ.”
ຂ່າວສານເຫຼົ່ານັ້ນແມ່ນແນເປົ້າໃສ່ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຫຼາຍຂຶ້ນ. ກຸ່ມດັ່ງກ່າວ ກ່າວຫາຮັງກາຣີ ວ່າລະເມີດຫຼັກການຂັ້ນພື້ນຖານທາງດ້ານກົດໝາຍ - ແລະໄດ້ກັກເງິນຫຼາຍຕື້ໂດລາໃນກອງທຶນຂອງ ອີຢູ. ເພື່ອເປັນການຕອບໂຕ້, ທ່ານອໍບານ ໄດ້ດຳເນີນການໂຄສະນາເພື່ອຕໍ່ຕ້ານ ອີຢູ ໂດຍມີປ້າຍໂຄສະນາປະກາດວ່າ ຕົນ "ຈະບໍ່ເຕັ້ນຕາມເພງຂອງ ບຣັສເຊີລສ໌ (Brussels)."
ແຕ່ ທ່ານອໍບານ ກໍໄດ້ສູນເສຍຄູ່ຮ່ວມງານຂອງທ່ານ ຄືພັກກົດໝາຍ ແລະຍຸຕິທຳຝ່າຍຂວາຂອງໂປແລນ ຊຶ່ງເປັນພັນທະມິດທີ່ໃກ້ຊິດຂອງພັກຟີເດັຊ (Fidesz) ທີ່ໄດ້ຮັບການລົງຄະແນນສຽງໃຫ້ອອກຈາກຕຳແໜ່ງໃນເດືອນຕຸລາ.
ທ່ານນາງ ບາບາຣາ ກຣາໂບຟສກາ-ໂມໂຣຈ (Barbara Grabowska-Moroz), ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານກົດ ຫມາຍລັດຖະທໍາມະນູນ ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລຢູໂຣບກາງໃນ ບູດາແປັສທ໌, ກ່າວເປັນພາສາອັງກິດວ່າ:
"ເມື່ອປຽບທຽບກັບຮັງກາຣີແລ້ວ, ຍັງມີສື່ມວນຊົນອີດສະຫຼະ ໃນປະເທດໂປແລນ ຂ້ອນຂ້າງຫຼາຍຢູ່. ສະນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າເດົາວ່າ ຄວາມເລິກເຊິ່ງ ຂອງຂະບວນການປ່ຽນລັດ ແລະ ຍຶດຄອງມັນແບບນີ້ນັ້ນ, ແມ່ນກ້າວໜ້າກວ່າຫຼາຍຢູ່ຮັງກາຣີ.”
ນັກຂ່າວ ອອນເດຣັສ ເພັດໂທ (Andras Petho) ເຫັນດີກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້.
“ທ່ານອໍບານ ມີການຄວບຄຸມປະເທດທີ່ເຄັ່ງຄັດກວ່າ. ທ່ານໄດ້ເຮັດວຽກເພື່ອໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍນີ້ ມາເປັນເວລາສາມທົດສະວັດແລ້ວ. ທ່ານມີເວລາຫຼາຍ. ນັ້ນແມ່ນສິ່ງນຶ່ງ. ແລະອີກສິ່ງນຶ່ງແມ່ນຝ່າຍຄ້ານແມ່ນຢູ່ໃນສະພາບທີ່ບໍ່ດີແທ້ໆໃນຮັງກາຣີ.”
ລັດຖະບານຮັງກາຣີ ແລະພັກຟີເດັຊ (Fidesz) ບໍ່ໄດ້ໃຫ້ຄຳຕອບຕໍ່ການຂໍຄວາມເຫັນຂອງ VOA ຊ້ຳແລ້ວຊ້ຳອີກ, ແຕ່ທັງສອງໄດ້ປະຕິເສດວ່າ ປະຊາທິປະໄຕ ແລະເສລີພາບດ້ານຂ່າວສານ ກຳລັງຖືກຂົ່ມຂູ່.
ທ່ານ ເຮັນຣີ ຣິຈແວລ (Henry Ridgwell), ນັກຂ່າວຂອງວີໂອເອ ກ່າວວ່າ:
“ການກຳອໍານາດຂອງ ທ່ານວິເຕີ ອໍບານ (Viktor Orban) ເບິ່ງຄືວ່າ ຈະຍັງເຂັ້ມແຂງຄືເກົ່າ ແລະທ່ານຈະພະຍາຍາມສ້າງຄວາມສຳພັນທີ່ໃກ້ຊິດ ກັບບັນດາພັນທະມິດທີ່ຢູ່ເໜືອຮັງກາຣີ ໃນຂະນະທີ່ສະຫະພາບຢູໂຣບ ແລະສະຫະລັດ ຈະຈັດການເລືອກຕັ້ງທີ່ສຳຄັນໃນທ້າຍປີນີ້.”
ທ່ານອໍບານ ບໍ່ມີຄວາມລັບກ່ຽວກັບບູລິມະສິດຂອງທ່ານ, ໂດຍທ່ານໄດ້ກ່າວເປັນພາສາ ຮັງກາຣີວ່າ:
"ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດມີສ່ວນຮ່ວມໃນການເລືອກຕັ້ງຂອງປະເທດອື່ນໄດ້, ແຕ່ພວກເຮົາຕ້ອງການໃຫ້ປະທາ ນາທິບໍດີ ດໍໂນລ ທຣຳ ກັບຄືນມາເປັນປະທານາທິບໍດີອີກ."
ທ່ານ ອໍບານ ເຊື່ອວ່າເວລາແມ່ນຢູ່ຂ້າງທ່ານ ແລະໃນອີກບໍ່ດົນ ທ່ານຈະບໍ່ຢືນຢູ່ຄົນດຽວໃນເວທີສາກົນ.
ອ່ານລາຍງານເປັນພາສາອັງກິດຂ້າງລຸ່ມນີ້:
Hungarian Prime Minister Viktor Orban is the European Union's longest-serving head of state – and his critics say he has tightened his grip on power by eroding democracy. He has long been a thorn in the side of European and NATO unity, threatening to block support for Ukraine and EU sanctions on Russia. But as Henry Ridgwell reports from Budapest, Orban believes that he will soon have new allies in the West.
For almost 14 years, Hungary has been led by one man: Viktor Orban. Critics say the prime minister has amassed power and wealth by capturing state institutions.
Marton Tompos, Opposition Momentum Party Lawmaker (in English):
“Mr. Orban’s party is so intertwined with all the institutions, all the authorities, all levels of the Hungarian state, that it’s not really I would say a complete democracy anymore, but a hybrid regime, a ‘spin’ dictatorship.”
Recent estimates suggest Orban and his Fidesz party own or control up to 90 percent of Hungarian media.
One of the few remaining independent outlets is Direkt36, co-founded by Andras Petho — after his previous employer, Origo, was bought by Fidesz loyalists.
Andras Petho, Direkt36 Co-founder:
“We are talking about hundreds of outlets – digital, print, TV, radio, local, national. Everything. They cover the whole spectrum. It’s a whole media ecosystem that serves only one purpose, which is to spread the government’s messages.”
Those messages are increasingly targeted at the European Union. The bloc accuses Hungary of breaching the fundamental rule of law — and has frozen billions of dollars in EU funds. In return, Orban has launched a propaganda campaign against the EU – with billboards declaring that it “won’t dance to Brussels’ tune.”
But Orban has lost his dance partner. Poland’s right-wing Law and Justice party – a close former ally of Fidesz – was voted out of office in October.
Barbara Grabowska-Moroz (pron. Grabovska-Moroj) is a constitutional law expert from the Central European University in Budapest (in English):
“Comparing with Hungary, there is still quite a lot of independent media outlets in Poland. So I guess this kind of depth of process of changing the state and capturing it, is just way more advanced here in Hungary.”
Journalist Andras Petho agrees.
Andras Petho, Direkt36 Co-founder (in English):
“Orban has a much tighter control over the country. He’s been working to achieve this for three decades. He had a lot of time. That’s one thing. And the other thing is that the opposition is in a really bad shape in Hungary.”
The Hungarian government and Fidesz party did not respond to repeated VOA requests for comment, but both have denied that democracy and press freedom are under threat.
Henry Ridgwell, VOA News:
Viktor Orban’s grip on power appears as strong as ever. And he will look to forge closer bonds with allies beyond Hungary as the European Union and the United States hold crucial elections later this year.
Orban makes no secret of his preference.
Viktor Orban, Hungarian Prime Minister said in Hungarian:
“We can’t get involved in another country’s elections, but we would really like President Donald Trump to return to the presidency.”
Orban believes time is on his side – and that soon he will no longer be standing alone on the international stage.
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ