ໃນສາລະຄະດີການແພດຂອງເຮົາມື້ນີ້ ສິງຈະນຳເອົາເລື້ອງ
ວິທີປ້ອງກັນໂຣກຊໍາເຮື້ອຊະນິດນຶ່ງ ທີ່ເອີ້ນເປັນພາສາອັງກິດ
ວ່າ Elephantiasis ຫລືໂຣກຕີນຊ້າງ ມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ກັບຮຽນພາສາອັງກິດໄປພ້ອມ:
ບັນດານັກວິທະຍາສາດກຳລັງດຳເນີນງານ ເພື່ອຊອກຫາຊ່ອງທາງຍຸຕິການລະບາດຂອງ
ພະຍາດທີ່ເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ 1 ສ່ວນ 5ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດໃນໂລກ. ມີປະຊາຊົນໃນຈຳ
ນວນຫຼາຍກວ່າ 120 ລ້ານຄົນ ຕິດໂຣກຕີນຊ້າງ ທີ່ເອີ້ນກັນອີກຊື່ນຶ່ງວ່າ ພະຍາດໜັງຊ້າງ
ຫຼື elephantiasis. ພະຍາດດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກພົບເຫັນສ່ວນໃຫຍ່ ໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນ
ອອກສຽງໃຕ້ແລະໃນທະວີບອາຟຣິກາ. ມັນມີຜົນກະທົບກະເທືອນຕໍ່ລະບົບຕ່ອມນ້ຳເຫຼືອງ
ຊຶ່ງພາກສ່ວນສຳຄັນໃນການປ້ອງກັນທາງທຳມະຊາດຂອງຮ່າງກາຍ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບພະຍາດ.
ພະຍາດຕີນຊ້າງນີ້ ສາມາດເຮັດໃຫ້ຜິວໜັງ ແລະເນື້ອເຍື່ອພອງຂຶ້ນ ຫຼືຂະຫຍາຍຕົວຂຶ້ນ.
ສາເຫດກໍແມ່ນວ່າເຊື້ອພະຍາດເຂົ້າໄປໃນ ແລະອາໄສຢູ່ໃນທໍ່ຕ່ອມນ້ຳເຫຼືອງ ເປັນເວລາ
6 ຫາ 8 ປີ.
ບັນດານັກວິທະຍາສາດກ່າວວ່າ ເຂົາເຈົ້າສາມາດສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້
ເກີດພະຍາດຕີນຊ້າງນີ້ ສາມາດຢຸດໄດ້. ເຂົາເຈົ້າຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພວກທີ່ມີຄວາມສ່ຽງນັ້ນ
ພາກັນນອນໃນມຸ້ງ ທີ່ອາບຢາເຄມີຂ້າໂຕຍຸງ.
ດຣ. Lisa Reimer ທີ່ເປັນອາຈານສອນຢູ່ສະຖາບັນການແພດເຂດຮ້ອນ Liverpool
ຊຶ່ງເຄີຍຮັບໃຊ້ ໃນປະເທດ Papua New Guinea ຮ່ວມຢູ່ໃນທີມງານນຶ່ງ ທີ່ທຳການ
ສຶກສາກ່ຽວກັບພະຍາດດັ່ງກ່າວ. ທີມງານທີ່ວ່ານີ້ ປະກອບດ້ວຍບັນດານັກຄົ້ນຄວ້າທີ່
ມາຈາກ Papua New Guinea ອັງກິດ ອອສເຕຣເລຍ ແລະສະຫະລັດອາເມຣິກາ.
ດຣ. Reimer ກ່າວວ່າ ທ່ານນາງມີຄວາມປະຫຼາດໃຈ ນຳປະສິດທິຜົນຂອງມຸ້ງອາບຢາ ຂ້າແມງໄມ້ ເພື່ອຕໍ່ຕ້ານໂຣກໄຂ້ຍຸງ ທີ່ສາມາດຕໍ່ຕ້ານກັບພະຍາດດັ່ງກ່າວນີ້ໄດ້.
ດຣ. Reimer ເວົ້າວ່າ “ພະຍາດໜັງຊ້າງ ຫຼື Filariasis ເກີດຈາກຍຸງກັດໃນຍາມ
ມື້ຄືນເທົ່ານັ້ນ ດັ່ງນີ້ມັນເວລາທີ່ເບິ່ງຄືວ່າຜູ້ຄົນສາມາດປົກປ້ອງຈາກການຕິດເຊື້ອ
ພະຍາດດັ່ງກ່າວ ໄດ້ໂດຍພາກັນນອນ ຢູ່ໃນມຸ້ງອາບຢາ. ດັ່ງນີ້ ພວກເຮົາເຫັນວ່າ
ການໃຊ້ມຸ້ງອາບຢາເຄມີ ຄວາມຈິງແລ້ວ ເປັນສິ່ງກີດກັນທີ່ສຳຄັນໃນການຕໍ່ຕ້ານ
ການຕິດເຊື້ອພະຍາດໜັງຊ້າງ ໃນບ່ອນທີ່ການຕິດພະຍາດໄຂ້ຍຸງອາດຈະຍັງມີຢູ່
ນອກເວລາທີ່ຜູ້ຄົນຢູ່ໃນມຸ້ງ."
ຕາມທຳມະດານັ້ນ ພວກນາຍແພດພາກັນໃຊ້ຢາຊະນິດຕ່າງໆ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບພະຍາດດັ່ງ
ກ່າວນີ້. ດຣ.Reimer ກ່າວວ່າ ພວກນາຍແພດໃນປະເທດ Papua New Guineaໄດ້
ເອົາຢາໃຫ້ປະຊາຊົນໃຊ້ໃນ 5 ໝູ່ບ້ານ ແລະທ່ານນາງກ່າວຕື່ມວ່າ ການປິ່ນປົວເກືອບ
ເຮັດໃຫ້ ໄພຂົ່ມຂູ່ ຈາກການແຜ່ລະບາດຂອງເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວ ຕໍ່ມະນຸດໝົດໄປ ແຕ່
ຢານີ້ບໍ່ສາມາດຍຸຕິໄພຄຸກຄາມຈາກຍຸງໄດ້. ມຸ້ງທີ່ອາບຢາ ກີດກັນບໍ່ໃຫ້ພວກຍຸງຕົວແມ່
ໄປດູດເອົາເລືອດ ຊຶ່ງເປັນສິ່ງຈຳເປັນສຳລັບຍຸງ ທີ່ຈະແຜ່ພັນໄດ້. ນອກນັ້ນ ຢາຂ້າຍຸງດັ່ງ
ກ່າວ ຍັງຕັດຊີວິດຂອງພວກຍຸງ ລົງໄດ້ເຄິ່ງນຶ່ງ ຊຶ່ງ ດຣ.Reimer ກ່າວວ່າ:
“ຖ້າພວກເຮົາສາມາດລົດອັດຕາຍຸງກັດລົງໄດ້ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ພວກເຮົາຈະສາມາດ
ເພີ່ມທາງກີດກັນການແຜ່ຜາຍຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວໃຫ້ໝົດໄປໄດ້. ດັ່ງນີ້ ໃນການ
ຄວບຄຸມຕົວຍຸງໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າ ພວກເຮົາວາງເປົ້າໝາຍ ສຳລັບຄຸ້ມຄອງໃນ
ການໃຊ້ຢາໄດ້ຜົນຫຼາຍຂຶ້ນ.”
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້:
ອົງການອະນາໄມໂລກໄດ້ວາງເປົ້າໝາຍ ທີ່ຈະຢຸດການແຜ່ລາມຂອງໂຣກຕີນຊ້າງນີ້
ໃນຖານະເປັນບັນຫາດ້ານສາທາລະນະສຸກຂອງປະຊາຊົນອັນນຶ່ງ ໃຫ້ໄດ້ພາຍໃນປີ
2020. ອົງການອະນາໄມໂລກກະປະມານວ່າ ປະຊາຊົນໃນຈຳນວນ 1400 ລ້ານຄົນ
ໃນ 73 ປະເທດ ແມ່ນສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວ.
ພວກເດັກນ້ອຍມັກຕິດເຊື້ອພະຍາດນີ້ ແຕ່ບໍ່ມີຮ່ອງຮອຍໃດໆສະແດງໃຫ້ເຫັນການເປັນ ພະຍາດດັ່ງກ່າວ ຈົນກວ່າເຂົາເຈົ້າເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ.
ວິທີປ້ອງກັນໂຣກຊໍາເຮື້ອຊະນິດນຶ່ງ ທີ່ເອີ້ນເປັນພາສາອັງກິດ
ວ່າ Elephantiasis ຫລືໂຣກຕີນຊ້າງ ມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ກັບຮຽນພາສາອັງກິດໄປພ້ອມ:
ບັນດານັກວິທະຍາສາດກຳລັງດຳເນີນງານ ເພື່ອຊອກຫາຊ່ອງທາງຍຸຕິການລະບາດຂອງ
ພະຍາດທີ່ເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ 1 ສ່ວນ 5ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດໃນໂລກ. ມີປະຊາຊົນໃນຈຳ
ນວນຫຼາຍກວ່າ 120 ລ້ານຄົນ ຕິດໂຣກຕີນຊ້າງ ທີ່ເອີ້ນກັນອີກຊື່ນຶ່ງວ່າ ພະຍາດໜັງຊ້າງ
ຫຼື elephantiasis. ພະຍາດດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກພົບເຫັນສ່ວນໃຫຍ່ ໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນ
ອອກສຽງໃຕ້ແລະໃນທະວີບອາຟຣິກາ. ມັນມີຜົນກະທົບກະເທືອນຕໍ່ລະບົບຕ່ອມນ້ຳເຫຼືອງ
ຊຶ່ງພາກສ່ວນສຳຄັນໃນການປ້ອງກັນທາງທຳມະຊາດຂອງຮ່າງກາຍ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບພະຍາດ.
ພະຍາດຕີນຊ້າງນີ້ ສາມາດເຮັດໃຫ້ຜິວໜັງ ແລະເນື້ອເຍື່ອພອງຂຶ້ນ ຫຼືຂະຫຍາຍຕົວຂຶ້ນ.
ສາເຫດກໍແມ່ນວ່າເຊື້ອພະຍາດເຂົ້າໄປໃນ ແລະອາໄສຢູ່ໃນທໍ່ຕ່ອມນ້ຳເຫຼືອງ ເປັນເວລາ
6 ຫາ 8 ປີ.
ບັນດານັກວິທະຍາສາດກ່າວວ່າ ເຂົາເຈົ້າສາມາດສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້
ເກີດພະຍາດຕີນຊ້າງນີ້ ສາມາດຢຸດໄດ້. ເຂົາເຈົ້າຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພວກທີ່ມີຄວາມສ່ຽງນັ້ນ
ພາກັນນອນໃນມຸ້ງ ທີ່ອາບຢາເຄມີຂ້າໂຕຍຸງ.
ດຣ. Lisa Reimer ທີ່ເປັນອາຈານສອນຢູ່ສະຖາບັນການແພດເຂດຮ້ອນ Liverpool
ຊຶ່ງເຄີຍຮັບໃຊ້ ໃນປະເທດ Papua New Guinea ຮ່ວມຢູ່ໃນທີມງານນຶ່ງ ທີ່ທຳການ
ສຶກສາກ່ຽວກັບພະຍາດດັ່ງກ່າວ. ທີມງານທີ່ວ່ານີ້ ປະກອບດ້ວຍບັນດານັກຄົ້ນຄວ້າທີ່
ມາຈາກ Papua New Guinea ອັງກິດ ອອສເຕຣເລຍ ແລະສະຫະລັດອາເມຣິກາ.
ດຣ. Reimer ກ່າວວ່າ ທ່ານນາງມີຄວາມປະຫຼາດໃຈ ນຳປະສິດທິຜົນຂອງມຸ້ງອາບຢາ ຂ້າແມງໄມ້ ເພື່ອຕໍ່ຕ້ານໂຣກໄຂ້ຍຸງ ທີ່ສາມາດຕໍ່ຕ້ານກັບພະຍາດດັ່ງກ່າວນີ້ໄດ້.
ດຣ. Reimer ເວົ້າວ່າ “ພະຍາດໜັງຊ້າງ ຫຼື Filariasis ເກີດຈາກຍຸງກັດໃນຍາມ
ມື້ຄືນເທົ່ານັ້ນ ດັ່ງນີ້ມັນເວລາທີ່ເບິ່ງຄືວ່າຜູ້ຄົນສາມາດປົກປ້ອງຈາກການຕິດເຊື້ອ
ພະຍາດດັ່ງກ່າວ ໄດ້ໂດຍພາກັນນອນ ຢູ່ໃນມຸ້ງອາບຢາ. ດັ່ງນີ້ ພວກເຮົາເຫັນວ່າ
ການໃຊ້ມຸ້ງອາບຢາເຄມີ ຄວາມຈິງແລ້ວ ເປັນສິ່ງກີດກັນທີ່ສຳຄັນໃນການຕໍ່ຕ້ານ
ການຕິດເຊື້ອພະຍາດໜັງຊ້າງ ໃນບ່ອນທີ່ການຕິດພະຍາດໄຂ້ຍຸງອາດຈະຍັງມີຢູ່
ນອກເວລາທີ່ຜູ້ຄົນຢູ່ໃນມຸ້ງ."
ຕາມທຳມະດານັ້ນ ພວກນາຍແພດພາກັນໃຊ້ຢາຊະນິດຕ່າງໆ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບພະຍາດດັ່ງ
ກ່າວນີ້. ດຣ.Reimer ກ່າວວ່າ ພວກນາຍແພດໃນປະເທດ Papua New Guineaໄດ້
ເອົາຢາໃຫ້ປະຊາຊົນໃຊ້ໃນ 5 ໝູ່ບ້ານ ແລະທ່ານນາງກ່າວຕື່ມວ່າ ການປິ່ນປົວເກືອບ
ເຮັດໃຫ້ ໄພຂົ່ມຂູ່ ຈາກການແຜ່ລະບາດຂອງເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວ ຕໍ່ມະນຸດໝົດໄປ ແຕ່
ຢານີ້ບໍ່ສາມາດຍຸຕິໄພຄຸກຄາມຈາກຍຸງໄດ້. ມຸ້ງທີ່ອາບຢາ ກີດກັນບໍ່ໃຫ້ພວກຍຸງຕົວແມ່
ໄປດູດເອົາເລືອດ ຊຶ່ງເປັນສິ່ງຈຳເປັນສຳລັບຍຸງ ທີ່ຈະແຜ່ພັນໄດ້. ນອກນັ້ນ ຢາຂ້າຍຸງດັ່ງ
ກ່າວ ຍັງຕັດຊີວິດຂອງພວກຍຸງ ລົງໄດ້ເຄິ່ງນຶ່ງ ຊຶ່ງ ດຣ.Reimer ກ່າວວ່າ:
“ຖ້າພວກເຮົາສາມາດລົດອັດຕາຍຸງກັດລົງໄດ້ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ພວກເຮົາຈະສາມາດ
ເພີ່ມທາງກີດກັນການແຜ່ຜາຍຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວໃຫ້ໝົດໄປໄດ້. ດັ່ງນີ້ ໃນການ
ຄວບຄຸມຕົວຍຸງໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າ ພວກເຮົາວາງເປົ້າໝາຍ ສຳລັບຄຸ້ມຄອງໃນ
ການໃຊ້ຢາໄດ້ຜົນຫຼາຍຂຶ້ນ.”
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້:
ອົງການອະນາໄມໂລກໄດ້ວາງເປົ້າໝາຍ ທີ່ຈະຢຸດການແຜ່ລາມຂອງໂຣກຕີນຊ້າງນີ້
ໃນຖານະເປັນບັນຫາດ້ານສາທາລະນະສຸກຂອງປະຊາຊົນອັນນຶ່ງ ໃຫ້ໄດ້ພາຍໃນປີ
2020. ອົງການອະນາໄມໂລກກະປະມານວ່າ ປະຊາຊົນໃນຈຳນວນ 1400 ລ້ານຄົນ
ໃນ 73 ປະເທດ ແມ່ນສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວ.
ພວກເດັກນ້ອຍມັກຕິດເຊື້ອພະຍາດນີ້ ແຕ່ບໍ່ມີຮ່ອງຮອຍໃດໆສະແດງໃຫ້ເຫັນການເປັນ ພະຍາດດັ່ງກ່າວ ຈົນກວ່າເຂົາເຈົ້າເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ.
