ລິ້ງ ສຳຫລັບເຂົ້າຫາ

ວັນພຸດ, ໐໙ ຕຸລາ ໒໐໒໔

ໄຂ້​ມາ​ເລ​ເຣຍ ​ສາ​ມາດ​ຖືກ​ກຳ​ຈັດ ​ໃຫ້​ໝົດ​ໄປ​ ໄດ້ໃນ​​ຊົ່ວ​ຄົນ​ລຸ້ນ​ນຶ່ງ, ອີງ​ຕາມ​ນັກ​ຊ່ຽວ​ຊານ ເວົ້າ


ພະ​ນັກ​ງານ​ແພດ​ກຳ​ລັງ​ກຽມ​ສັກ​ຢາ​ວັກ​ຊິນ​ໃຫ້​ເດັກ​ນ້ອຍ​ຄົນ​ນຶ່ງ ຢູ່ໂຮງ​ໝໍ​ປະ​ຈຳ​ເຂດ Mitundu ໃນ​ນະ​ຄອນ​ຫລວງ Lilongwe ຂອງ​ມາ​ລາ​ວີ, ວັນ​ທີ 23 ເມ​ສາ, 2019
ພະ​ນັກ​ງານ​ແພດ​ກຳ​ລັງ​ກຽມ​ສັກ​ຢາ​ວັກ​ຊິນ​ໃຫ້​ເດັກ​ນ້ອຍ​ຄົນ​ນຶ່ງ ຢູ່ໂຮງ​ໝໍ​ປະ​ຈຳ​ເຂດ Mitundu ໃນ​ນະ​ຄອນ​ຫລວງ Lilongwe ຂອງ​ມາ​ລາ​ວີ, ວັນ​ທີ 23 ເມ​ສາ, 2019

ໂຣກ​ໄຂ້​ມາ​ເລ​ເຣຍ ຫລື​ໄຂ້​ຍຸງ ​ສາ​ມາດທີ່​ຈະ​ຖືກ​ກຳ​ຈັດ​ໃຫ້​ໝົດ​ໄປ​ໄດ້ໃນ​ໄລ​ຍະ​ຊົ່ວ​ຄົນ​ລຸ້ນ​ນຶ່ງໄດ້ ຖ້າ​ຫາກ​ມີ​ການ​ລົງ​ທຶນເພີ້ມ​ຂຶ້ນອີກ 2 ຕື້​ໂດ​ລາ ໃນ​ແຕ່​ລະ​ປີ ເພື່ອ​ສະ​ກັດ​ກັ້ນ​ພະ​ຍາດ​ດັ່ງ​ກ່າວ, ອີງ​ຕາມ​ລາຍ​ງານ​ສະ​ບັບ​ໃໝ່​ທີ່ ​ ​ອອກ​ມາໃນ​ວັນ​ພຸດ​ຜ່ານ​ມານີ້. ແຕ່​ກໍ​ມີ​ການຖົກ​ຖຽງ​ກັນຢູ່​ກ່ຽວ​ກັບເລື້ອງ​ທີ່​ວ່າ​ປະ​ຊາ​ຄົມ​ໂລກຈະ​ຖື​ເອົາ​ວຽກ​ງານ​ການ​ກຳ​ຈັດ​ພະ​ຍາດນີ້ ເປັນ​ເປົ້າ​ໝາຍ​ຫລັກ​ຫລືບໍ່- ຫລື​ວ່າ ອັນ​ນີ້​ເປັນເລື້ອງທີ່ຍົກ​ຂຶ້ນ​ມາ​ເພື່ອໄປ​ສູ່​ຄວາມ​ຫລົ້ມ​ແຫຼວ​,ໂດຍການສ່ຽງ​ ໃນ​ການເຮັດພວກໃຫ້​ທຶນ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອ ໝົດ​ກຳ​ລັງ​ໃຈ ໃນ​ອະ​ນາ​ຄົດ. Henry Ridgwell ມີ​ລາຍ​ງານ​ມາ​ຈາກ​ລອນດອນ ຊຶ່ງ​ບົວ​ສະ​ຫວັນ ຈະ​ນຳ​ມາ​ສະ​ເໜີ​ທ່ານ​ໃນ​ອັນ​ດັບ​ຕໍ່​ໄປ.

ໂຣກ​ໄຂ້​ມາ​ເລ​ເຣຍ ຫລື​ໄຂ້​ຍຸງໄດ້​ເອົາ​ຊີ​ວິດ​ຂອງ​ຄົນ​ປະ​ມານ 435,000 ຄົນ​ໄປ​ໃນ​ແຕ່​ລະ​ປີ ຊຶ່ງ​ສ່ວນໃຫຍ່​ແລ້ວ​ແມ່ນ​ເດັກ​ນ້ອຍ. ໄດ້​ມີ​ຄວາມ​ກ້າວ​ໜ້າ​ຢ່າງ​ຫລວງ​ຫລາຍໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ນີ້ ໃນ​ການ​ສູ້​ກັບ​ພະ​ຍາດ​ດັ່ງ​ກ່າວ ໂດຍ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້ຈຳ​ນວນ​ຄົນ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​ຫລຸດ​ລົງເຄິ່ງ​ນຶ່ງ​ນັບ​ແຕ່​ປີ 2000 ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ.

​ລາຍ​ງານ​ໃໝ່​ສະ​ບັບ​ນຶ່ງ ທີ່​ໄດ້​ພິມ​ເຜີຍ​ແຜ່​ຢູ່​ໃນ​ວາ​ລະ​ສານການ​ແພດແລນ​ເຊັດ (Lancet) ແລະ​ຂຽນ​ໂດຍ​ນັກ​ຊ່ຽວ​ຊານດ້ານ​ໄຂ້​ມາ​ເລ​ເຣຍລະ​ດັບ​ສູງຂອງ​ໂລກ 41 ຄົນ ​ເວົ້າ​ວ່າ ພະ​ຍາດ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ສາ​ມາດ​ຖືກ​ກຳ​ຈັດ​ໃຫ້​ໝົດ​ໄປໄດ້​ພາຍ​ໃນ​ໄລ​ຍະ​ຊົ່ວ​ຄົນ​ລຸ້ນ​ນຶ່ງ. ແຕ່​ວ່າ ມັນ​ກໍ​ຈະ​ບໍ່​ເປັນ​ເລື້ອງງ່າຍ​ເລີຍ.

ທ່ານ ເຈກຄ໌ ບອມ (Jake Baum) ຈາກ​ມະ​ຫາ​ວິ​ທະ​ຍາ​ໄລ ອິມ​ເພີ​ຣີອອ​ລ ລອນດອນ (Imperial College London) ກ່າ​ວ​ວ່າ:
"ສະ​ນັ້ນ ທ່ານ​ອາດ​ຈະ​ຄິດ​ແນວນັ້ນ ​ຢູ່​ໃນ​ເວ​ລານີ້, ຮູ້​ບໍ່, ນັ້ນ​ຄື​ວິ​ຖີ​ທາງ​ໄປ. ບັນ​ຫາ​ ທ້າ​ທາຍ​ຢູ່​ໃນ​ສອງ ສາມ​ປີ​ຜ່ານ​ມາ​ ກໍ​ແມ່ນ​ວ່າ ສິ່ງ​ຕ່າງ​ໆ ໄດ້ຢູ່​ໃນ​ສະ​ພາບຢຸດນິ້ງ ບໍ່​ໄປ ບໍ່​ມາ."

ມີ​ພຽງ​ແຕ່ 5 ປະ​ເທດຢູ່ໃນ​ຂົງ​ເຂດທະ​ວີບ​ອາ​ຟ​ຣິ​ກາເທົ່າ​ນັ້ນ ທີ່ແບກ​ຫາບ​ພາ​ລະ​ທີ່​ເກີດ​ມາ​ຈາກໂຣກ​ໄຂ້​ມາ​ເລ​ເຣຍ. ບູ​ຣຸນ​ດີ ແມ່ນ​ຢູ່​ໃນເຂດ​ທີ່​ມີ​ການ​ແຜ່​ລະ​ບາດ​ຂອງໂຣກ​ໄຂ້​ມາ​ເລ​ເຣຍ. ບັນ​ດາ​ທ່ານ​ໝໍເວົ້າ​ວ່າ ມີ​ຄວາມ​ຕ້ອງ​ການອັນ​ຮີບ​ດ່ວນ ໃນ​ການ​ລົງ​ທຶນ​ເຂົ້າ​ໃນ​ດ້ານການ​ຮັກ​ສາ​ສຸ​ຂະ​ພາບ.

ທ່ານ ອາ​ລ​ເບດ​ທ໌ ມບອນ​ເນີ​ຣານ (Albert Mbonerane) ຈາກ​ສູນ​ກາງຕ້ານ​ໄຂ້​ມະ​ເລ​ເຣຍ ແຊງ ດາ​ຊີ​ເສິ ຫລື Saint d'Assise Anti-Malaria Center ກ່າວ​ເປັນ​ພາ​ສາ​ຝ​ຣັ່ງ​ວ່າ:
"ທຸກ​ຄົນ​ຕ້ອງ​ຮູ້​ວ່າໄຂ້​ມະ​ເລ​ເຣຍເປັນ​ພະ​ຍາດ​ທີ່​ຄົນ​ທຸກ​ຈົນ​ມັກ​ເປັນ ແລະ​ສະ​ນັ້ນ​ແລ້ວ ດັ່ງ​ທີ່​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າໄດ້​ເວົ້າມາ ເມື່ອ​ເວົ້າເຖິງ​ນະ​ໂຍ​ບາຍ​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ​ສຸກ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ແລ້ວ ໄຂ້​ມະ​ເລ​ເຣຍຍັງ​ເປັນ​ສາ​ເຫດ​ຕົ້ນ​ຕໍ​ທີ່​ພາ​ໃຫ້​ຄົນ​ເສຍ​ຊີ​ວິດຢູ່.”

ບັນ​ດາ​ນັກ​ຂຽນ​ບົ​ດ​ລາຍ​ງານນີ້ ຄຳ​ນວນ​ວ່າ ໄດ້​ມີ​ການ​ໃຊ້​ຈ່າຍ​ເຂົ້າ​ໃນ​ການຕ້ານ ໄຂ້​ມະ​ເລ​ເຣຍ​ໃນ​ທົ່ວ​ໂລກ​ຢູ່ປະ​ມານ 4.3 ຕື້​ໂດ​ລາໃນ​ແຕ່​ລະ​ປີ ແຕ່​ກໍເວົ້າວ່າ ຍັງ​ຕ້ອງ​ການ​ເງິນ​ອີກຢູ່ 2 ຕື້​ໂດ​ລາ ໃນ​ແຕ່​ລະ​ປີ ​ເພື່ອ​ຈະ​ກຳ​ຈັດ​ພະ​ຍາດນີ້​ໃຫ້​ໝົດ​ໄປພາຍ​ໃນ​ປີ 2050.

ນອກນັ້ນ ກໍ​ຍັງ​ຕ້ອງ​ມີເຄື່ອງ​ມື​ໃໝ່ ທີ່​ອາດ​ຈະ​ລວມ​ມີສິ່ງ​ທີ່​ເອີ້ນ​ກັນ​ວ່າ ກັນ​ຜັກ​ດັນ​ດ້ວຍ​ກຳ​ມະ​ພັນ ທີ່​ສາ​ມາດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຝຸງຍຸງ​ຫລຸດ​ຈຳ​ນວນ​ລົງ ຫລືບໍ່​ກໍ​ເຮັດ​ໃຫ້​ພວກ​ມັນບໍ່​ສາ​ມາດທີ່​ຈະ​ຕ້ານ​ທານຕໍ່​ເຊື້ອກາ​ຝາກ​ມະ​ເລ​ເຣຍ​ໄດ້.

ທ່ານ ເຈກຄ໌ ບອມ (Jake Baum) ກ່າວ​ເພີ້ມ​ອີກວ່າ:
"ພວກ​ເຮົາ​ຕ້ອງ​ມີ​ທຸກ​ສິ້ນ​ສ່ວນທີ່​ຕ້ອງ​ການ ​ເອົາ​ເຂົ້າ​ມາ​ຕິດ​ຕໍ່​ໃສ່​ກັນໃຫ້​ເປັນ​ຮູບທີ່​ສົມ​ບູນ. ສະ​ນັ້ນ ​ຈະ​ເວົ້າ​ວ່າ ພຽງ​ແຕ່ຄວບ​ຄຸມ​ສັດ​ທີ່​ເປັນ​ພາ​ຫະ​ນ​ະ​ນຳ​ເອົາ​ພະ​ຍາດ​ມາໃຫ້​ໄດ້ເທົ່າ​ນັ້ນ ມັນກໍ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນ​ລູກ​ປືນ​ອະ​ພິ​ນິ​ຫານ ຫລື ການ​ພຽງ​ແຕ່​ຄົ້ນ​ຄິດ​ຢາ​ໃໝ່​ຂຶ້ນ​ມາ ມັນກໍ​ຈະ​ກາຍ​ເປັນ​ລູກ​ປືນ​ອະ​ພິ​ນິ​ຫານໄດ້​ແລ້ວ, ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ ເກືອບ​ໝົດ​ທຸກ​ຄົນຄົງ​ຈະ​ເຫັນພ້ອມ​ນຳ​ກັນ​ວ່າ ການ​ເວົ້າ​ແນວ​ນັ້ນ ເປັນ​ເລື້ອງ​ໄຮ້​ດຽງ​ສາ. ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຄິດ​ວ່າ ພວກ​ເຮົາ​ຕ້ອງ​ໃຫ້​ມີຂອບ​ເຂດ​ຄວາມ​ຮູ້​ໃນ​ເຄື່ອງ​ມື​ໃໝ່ ທີ່​ອາດ​ຈະຍັງ​ບໍ່​ທັນມີ​ຢູ່​ດ້ວຍ​ຊ້ຳ​ກໍ​ເປັນ​ໄດ້ ໃນປັັດ​ຈຸ​ບັນນີ້​.”

ໂຄງ​ການ​ກຳ​ຈັດໄຂ້​ມາ​ເຣ​ເລຍ ໄດ້​ໃຊ້ພະ​ຍາ​ຍາມ​ເຮັດໃຫ້​ໄດ້ໃນ​ຊຸມ​ປີ 1950 ແຕ່​ວ່າ​ ກໍ​ໄດ້​ລົ້ມ​ເລີກ​ມັນ​ໄປ​ໃນ​ທົດ​ສະ​ວັດ​ຕໍ່​ມາ. ຈຸດ​ເພັ່ງ​ເລັງ​ໃໝ່ ແລະ​ການ​ລົງ​ທຶນຢູ່​ໃນ​ທົດ​ສະ​ວັດ​ມໍ່ໆ​ມານີ້ ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນມູນ​ນິ​ທິ ບີ​ລ ແລະ​ເມ​ລິນ​ດາ ເກດ​ສ໌ (Bill and Melinda Gates) ໄດ້​ຮັບ​ແຮງກະ​ຕຸ້ນ​ໃໝ່.

ທ່ານບອມ ໃຫ້​ຄຳ​ເຫັນ​ວ່າ:
"ສິ່ງ​ສຸດ​ທ້າຍ​ທີ່​ພວກ​ເຮົາ​ຢາກ​ໃຫ້​ເວົ້າກໍ​ຄື ການ​ເວົ້າ​ວ່າພວກ​ເຮົາ​ກຳ​ລັງ​ກ້າວ​ໄປ​ສູ່ການ​ກຳ​ຈັດ​ພະ​ຍາດນີ້ ແຕ່​ວ່າ ແລ້ວ​ຊ້ຳ​ຜັດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ພວກ​ບໍ​ລິ​ຈາກ​ທຶນໝົດ​ກຳ​ລັງ​ໃຈ ໄປ ແລະ​ຄູ່​ຮ່ວມປະ​ຕິ​ບັດ​ງານຮູ້​ສຶກ​ອິດ​ເມື່ອຍ​ເຊື່ອຍ​ຊາ ​ຍ້ອນ​ພວກ​ເຮົາບໍ່​ໄປ​ເຖິງ ຈຸດນັ້ນ​ຈັກ​ເທື່ອ, ພວກ​ເຮົາ​ກໍ​ຕັ້ງ​ວ່າ ບໍ່​ໄດ້​ມີ​ຄວາມ​ຄືບ​ໜ້າຫຍັງ​ເລີຍ, ເລື້ອງນີ້ແມ່ນ​ເປັນຄວາມ​ຫລົ້ມ​ແຫລວ."

ອົງ​ການ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ​ເວົ້າ​ວ່າ ການ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ດູ​ແລ​ສຸ​ຂະ​ພາບ​ທົ່ວ​ໄປດີ​ຂຶ້ນກວ່າ​ເກົ່າ ​ເປັນ​ເລື້ອງ​ສຳ​ຄັນ​ທີ່​ສຸດ.

ດ​ຣ. ເປ​ໂດ​ຣ ອາ​ໂລນ​ໂຊ (Dr. Pedro Alonso) ຫົວ​ໜ້າດ້ານ​ໄຂ້​ມະ​ເລ​ເຣຍ​ໃນ​ໂລກ​ຂອງ​ອົງ​ການ​ສາ​ທາລະ​ນະ​ສຸກ​ຂອງສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ກ່າວ​ວ່າ:
"ຖ້າປາດສະ​ຈາກ​ການ​ດູ​ແລ​ສຸ​ຂະ​ພາບ​ໃຫ້​ດີຢ່າງ​ພຽງ​ພໍ​ ກໍ​ຄື​ລະ​ບົບທີ່​ເອົາ​ຄົນ​ເປັນໃຈ​ກາງ ແລະ​ການ​ໄດ້​ຮັບເງິນ​ທຶນຢ່າງ​ເໝາະ​ສົມແລ້ວ ພວກ​ເຮົາ​ກໍ​ຈະ​ບໍ່ສາ​ມາດ​ບັນ​ລຸ​ການ​ກຳ​ຈັດ​ພະ​ຍາດນີ້ໃຫ້​ໝົດ​ໄປໄດ້.”

​ບັນ​ດາ​ຜູ້​ຂຽນ​ລາຍ​ງານນີ້ ຢູ່​ໃນວາ​ລະ​ສານແລນ​ເຊັດ (Lancet) ເວົ້າ​ວ່າ ການ​ກຳ​ຈັດພະ​ຍາດ​ໄຂ້​ມະ​ເລ​ເຣຍ ຈະ​ຕ້ອງ​ມີ​ຄວາມ​ຢາກ​ເຮັດ​ຢາກ​ທຳ ແລະມີໃຈ​ມຸ້ງ​ໝັ້ນຢ່າງ​ຫລວງຫລາຍ​ອີ່​ຫລີ ແຕ່​ວ່າ ຜົນ​ຕອບ​ແທນ​ທາງ​ສັງ​ຄົມຂອງ​ມັນກໍ​ຈະ​ກຸ້ມ​ຄ່າ​ ໃນ​ການ​ລົງ​ທຶນ​ຢູ່.

ອ່ານ​ຂ່າວນີ້​ເພີ້ມ​ເປັນ​ພາ​ສາ​ອັງ​ກິດ

XS
SM
MD
LG