ລິ້ງ ສຳຫລັບເຂົ້າຫາ

ວັນເສົາ, ໑໒ ຕຸລາ ໒໐໒໔

ການປະຕິເສດຂອງຣັດເຊຍແບບ ເຮັດໃຫ້ຄົນເຂົ້າໃຈຜິດຕໍ່ສິດທິ ໃນການປ້ອງກັນຕົວເອງ ຂອງອິສຣາແອລ


ຜູ້ຄົນເຂົ້າຮ່ວມພິທີໄຕ້ທຽນໄວ້ອາໄລທີ່ເປັນຂີດໝາຍວັນຄົບຮອບນຶ່ງເດືອນຂອງການໂຈມຕີຂ້າມຊາຍແດນ ໃນວັນທີ 7 ຕຸລາ ໂດຍພວກຫົວຮຸນແຮງຮາມາສ, ທີ່ໄດ້ສັງຫານປະຊາຊົນອິສຣາແອລ 1,400 ຄົນ ແລະໄດ້ລັກພາຕົ 240 ຄົນໄປເປັນໂຕປະກັນ, ໃນນະຄອນແທລ ອາວີບ ຂອງອິສຣາແອລ ເມື່ອວັນອັງຄານ ທີ 7 ພະຈິກ 2023. (AP Photo/Oded Balilty)
ຜູ້ຄົນເຂົ້າຮ່ວມພິທີໄຕ້ທຽນໄວ້ອາໄລທີ່ເປັນຂີດໝາຍວັນຄົບຮອບນຶ່ງເດືອນຂອງການໂຈມຕີຂ້າມຊາຍແດນ ໃນວັນທີ 7 ຕຸລາ ໂດຍພວກຫົວຮຸນແຮງຮາມາສ, ທີ່ໄດ້ສັງຫານປະຊາຊົນອິສຣາແອລ 1,400 ຄົນ ແລະໄດ້ລັກພາຕົ 240 ຄົນໄປເປັນໂຕປະກັນ, ໃນນະຄອນແທລ ອາວີບ ຂອງອິສຣາແອລ ເມື່ອວັນອັງຄານ ທີ 7 ພະຈິກ 2023. (AP Photo/Oded Balilty)
ທ່ານ ວາຊີລີ ເນເບນຊີຢາ

ທ່ານ ວາຊີລີ ເນເບນຊີຢາ

ເອກອັກຄະລັດຖະທູດຣັດເຊຍປະຈໍາສະຫະປະຊາຊາດກ່າວວ່າ:

"ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດຫລະຖິ້ມຄໍາວ່າ ເຈົ້າເລ້ຂອງສະຫະລັດ ແລະພັນທະມິດຂອງປະເທດນີ້ ທີ່ບໍ່ໄດ້ກ່າວເຖິງ … ທັງໝົດທີ່ເຂົາເຈົ້າສາມາດເຮັດໄດ້ກໍມີແຕ່ສືບຕໍ່ເວົ້າກ່ຽວກັບສິດຂອງອິສຣາແອລໃນການປ້ອງກັນຕົນເອງ ທີ່ເປັນການກ່າວຫາເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງໃນຖານະທີ່ເປັນປະເທດຍຶດຄອງດິນແດນແລ້ວ ມັນບໍ່ມີສິດນັ້ນໄດ້ ດັ່ງທີ່ຖືກຢືນຢັນ ໂດຍຄໍາຕັດສິນຂອງສານປຶກສາຫາລືສາກົນ ຂອງ [ສະຫະປະຊາຊາດ] ໃນປີ 2004.”

ເຮັດໃຫ້ເຂົ້າໃຈຜິດ

ໃນວັນ​ທີ 7 ພະຈິກ​ນີ້, ສະພາ​ຄວາມ​ໝັ້ນຄົງ​ອົງການ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ​ບໍ່ໄດ້​ຮັບຮອງ​ເອົາມະຕິ​ ກ່ຽວ​ກັບ​ສົງຄາມ​ທີ່​ແກ່ຍາວ​ເປັນ​ເວລາ​ນຶ່ງ​ເດືອນ ​ຂອງ​ອິສຣາ​ແອລ​ກັບ​ກຸ່ມຮາມາສ ທ່າມກາງ​ຄວາມ​ເປັນ​ຫ່ວງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຈຳນວນ​ຜູ້​ເສຍ​ຊີວິດ​ທີ່​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ ແລະ​ວິ​ກິດ​ການ​ດ້ານ​ມະນຸດສະທຳ​ຢູ່​ເຂດ​ກາຊາ. ສະມາຊິກສະພາບາງຄົນ, ລວມທັງສະຫະລັດ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຢຸດຊົ່ວຄາວ ເພື່ອວຽກງານດ້ານມະນຸດສະທໍາ ໃນຂະນະທີ່ປະເທດອື່ນໆຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຢຸດຍິງໂດຍທັນທີ.

ຣັດ​ເຊຍ​ຍັງ​ຄົງ​ຮັກສາ​ທ່າ​ທີ​ຂອງ​ຕົນ ໃນ​ຖານະ​ເປັນ​ຜູ້​ສະໜັບສະໜຸນ​ມະຕິ​ຢຸດ​ຍິງ ແຕ່ກໍ​ໄດ້​ປະຕິ​ເສດ​ສິດ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົວ​ເອງຂອງ​ອິສຣາ​ແອ​ລ ​ໃນ​ຂະນະ​ທີ່​ກ່າວ​ຫາ​ສະຫະລັດ ​ແລະ​ບັນດາ​ພັນທະ​ມິດ​ວ່າ "ເຈົ້າເລ້" ​ທີ່ໃຫ້ການ​ສະໜັບສະໜູນແກ່​ອິສຣາ​ແອລ.

ທ່ານວາຊີລີ ເນເບນຊີຢາ (Vasily Nebenzya), ເອກ​ອັກ​ຄະ​ລັດ​ຖະ​ທູດ​ຣັດ​ເຊຍ​ປະຈໍາ ສະຫະປະຊາຊາດ ກ່າວ​ໃນ​ວັນ​ທີ 31 ຕຸລາ​ນີ້​ວ່າ:
"ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດຫລະຖິ້ມຄໍາວ່າ ເຈົ້າເລ້ຂອງສະຫະລັດແລະພັນທະມິດຂອງປະເທດນີ້ ທີ່ບໍ່ໄດ້ກ່າວເຖິງ … ທັງໝົດທີ່ເຂົາເຈົ້າສາມາດເຮັດໄດ້ກໍມີແຕ່ສືບຕໍ່ເວົ້າກ່ຽວກັບສິດຂອງ ອິສຣາແອລໃນການປ້ອງກັນຕົນເອງທີ່ເປັນການກ່າວຫາເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງໃນຖານະທີ່ເປັນປະເທດຍຶດຄອງດິນແດນແລ້ວ ມັນບໍ່ມີສິດນັ້ນໄດ້ ດັ່ງທີ່ຖືກຢືນຢັນໂດຍຄໍາຕັດສິນຂອງສານປຶກສາຫາລືສາກົນຂອງ [ສະຫະປະຊາຊາດ] ໃນປີ 2004.”

ການກ່າວອ້າງນີ້ເຮັດໃຫ້ຄົນເຂົ້າໃຈຜິດ.

ຄຳ​ຕັດສິນ​ປີ 2004 ຂອງ​ສານ​ຍຸຕິ​ທຳ​ສາກົນ ຫລື ICJ ຊຶ່ງເປັນອົງການ​ຕຸລາການ​ສຳຄັນ​ຂອງສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ, ບໍ່ໄດ້​ກ່ຽວຂ້ອງ​ກັບ​ເຂດກາຊາ ຫຼື ສິດຂອງອິສຣາ​ແອລ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົນ​ເອງເພື່ອຕ້ານກັບກຸ່ມຮາມາສເລີຍ. ຄຳ​ຕັດສິນ​ດັ່ງກ່າວຊຶ່ງ​ມີລັກສະນະເປັນ​ການ​ປຶກສາ​ຫາລື ໄດ້ໃຫ້ຂໍ້ໂຕ້​ແຍ້ງ​ກ່ຽວກັບຄວາມຖືກຕ້ອງດ້ານກົດໝາຍ​ຂອງ​ອິສຣາ​ແອລໃນ​ການ​ສ້າງ​ກຳ​ແພງ​ທີ່​ແຍກຕົນເອງອອກ​ຈາກ​ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງຂອງປາແລສໄຕນ໌ຢູ່​ຝັ່ງຕາເວັນ ຕົກຂອງແມ່ນໍ້າຈໍແດນ ຫລື West Bank.

ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງມີມາໄດ້ຫຼາຍທົດສະວັດແລ້ວ ແມ່ນກ່ຽວຂ້ອງກັບເສັ້ນທາງຂອງສິ່ງກີດ ຂວາງທີ່ສ້າງຂຶ້ນໂດຍອິສຣາແອລທີ່ແຕກຕ່າງໄປຈາກເສັ້ນສີຂຽວທີ່ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກສະຫະປະຊາຊາດ ຊຶ່ງເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດແດນທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນຫຼັງຈາກສົງຄາມລະຫວ່າງອາຣັບ -ອິສຣາແອລໃນປີ 1948-1949. ຫຼັງ​ຈາກ​ສົງຄາມທີ່ດໍາເນີນໄປ 6 ວັນ​ໃນ​ປີ 1967 ອິສຣາແອລກໍ​ໄດ້​ສ້າງຕັ້ງເສັ້ນ​ແບ່ງ​ແດນ​ໃໝ່ທີ່​ອົງການ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດຖືວ່າ ​ເປັນ​ການ​ບຸກລຸກ​ເຂົ້າໄປ​ຍຶດ​ເອົາ​ດິນ​ແດນ​ປາ​ແລສໄຕ​ນ໌ ​ຢູ່​ເຂດຝັ່ງຕາເວັນຕົກຂອງແມ່ນໍ້າຈໍແດນ.

ICJ ໄດ້ສະຫຼຸບໃນປີ 2004 ວ່າ ກໍາແພງດັ່ງກ່າວເປັນສິ່ງລະເມີດກົດຫມາຍສາກົນ, ແລະ ອິສຣາແອລຕ້ອງໄດ້ຢຸດການກໍ່ສ້າງຂອງຕົນໃນທັນທີ.

ຄວາມຄິດເຫັນທີ່ເປັນການປຶກສາຂອງ ICJ ໄດ້ປະຕິເສດບໍ່ຮັບຮູ້ເຫດຜົນຂອງອິສຣາແອລກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນຕົນເອງ, ໂດຍສະຫຼຸບວ່າ ສິດໃນການປ້ອງກັນຕົນເອງບໍ່ໄດ້ໃຫ້ສິດໃນ ການຕັ້ງສິ່ງກີດຂວາງຂຶ້ນ ຢູ່ໃນດິນແດນທີ່ສະຫະປະຊາຊາດຮັບຮູ້ວ່າ ເປັນເຂດທີ່ຖືກຍຶດຄອງ.
“ອິສຣາ​ແອ​ລ​ບໍ່​ສາມາດ​ອີງ​ໃສ່​ສິດ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົນ​ເອງ​ ຫຼື​ຢູ່ສະຖານະ​ການ​ທີ່​ຈຳ​ເປັນເພື່ອ​ກີດກັນບໍ່ໄດ້ເວົ້າໄດ້ວ່າເປັນກະທໍາ​ຜິດ​ທີ່​ໄດ້ສ້າງ​ກຳ​ແພງນັ້ນ. ຫລັງຈາກ​ນັ້ນ, ສານ​ເຫັນ​ວ່າ ​ການສ້າງ​ກຳ​ແພງແລະລະບອບ​ການປົກຄອງທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງກັບມັນ​ແມ່ນ​ຂັດ​ຕໍ່​ກົດໝາຍ​ສາກົນ.”

ເຂດກາຊາໄດ້ເຂົ້າມາຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມຂອງອິສຣາແອລໃນວັນທີ 7 ມິຖຸນາ 1967, ຫຼັງຈາກສົງຄາມຫົກວັນຈົບລົງ. ໃນເດືອນສິງຫາ ຫາເດືອນກັນຍາ 2005 ໂດຍເປັນສ່ວນນຶ່ງຂອງແຜນການປົດປ່ອຍແຕ່ຝ່າຍດຽວ, ລັດຖະບານອິດສະລາແອລ ໄດ້ບັງຄັບໃຫ້ຊາວ ອິສຣາແອລ ໃນເຂດກາຊາ ຊຶ່ງມີຊາວອິສຣາແອລຕັ້ງຖິ່ນຖານໃໝ່ຢູ່ປະມານ 9,000 ຄົນ ຍົກຍ້າຍອອກໄປ ແລະຖອນທະຫານອອກຈາກເຂດດັ່ງກ່າວ.

ແຕ່ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ອິສຣາ​ແອ​ລ, ອີງ​ຕາມ​ຂໍ້​ຕົກລົງອົສໂລ ປີ 1995 (1995 Oslo Accords) -ຊຶ່ງເປັນຂໍ້​ຕົກລົງ​ລະຫວ່າງອິສຣາ​ແອລ ​ແລະ ອົງການ​ປົດ​ປ່ອຍປາແລສໄຕນ໌ - ໄດ້ສືບ​ຕໍ່​ຄວບ​ຄຸມ​ເຂດ​ນ່ານ​ນ້ຳ ​ແລະ ​ເຂດ​ນ່ານຟ້າ​ຂອງ​ກາຊາ​ເພື່ອ “ປົກ​ປ້ອງ​ພົນລະ​ເມືອງອິສຣາແອລ ບໍ່ໃຫ້ຖືກໂຈມ​ຕີຈາກ​ກຸ່ມຮາມາສ.”

ສະຫະລັດ, ສະຫະພາບ​ຢູໂຣບ, ສະຫະ​ຣາດຊະອານຈັກອັງກິດ, ​ແລະ​ປະ​ເທດ​ອື່ນໆ ​ໄດ້​ກຳ ນົດ​ວ່າ ກຸ່ມຮາມາສ ​ເປັນ​ອົງການ​ກໍ່​ການ​ຮ້າຍ.

ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ອິສຣາ​ແອລເຊັ່ນນັ້ນ ​ເປັນ​ສັນ​ຍານ​ຂອງ​ການ​ຍຶດ​ຄອງ​ເຂດ​ກາ​ຊາ ຫລືບໍ່​ນັ້ນ​ຍັງເປັນ​ເລື້ອງ​ທີ່ຖົກຖຽງ​ກັນ​ຢູ່. ອິສຣາ​ແອ​ລ, ສະຫະລັດ ​ແລະ​ບັນດາ​ນັກ​ຊ່ຽວຊານ​ດ້ານ​ກົດ ໝາຍ​ຈຳນວນ​ນຶ່ງ​ເຊື່ອ​ວ່າ ​ເຈຣູ​ຊາ​ເລັມໄດ້ເລີກລົ້ມການ​ຄວບ​ຄຸມ​ເຂດ​ກາຊາ​ຢ່າງ​ມີ​ປະສິດທິ​ຜົນ ສະນັ້ນ ຈຶ່ງ​ເປັນ​ການ​ຍຸຕິ​ການ​ຍຶດຄອງ​ເຂດ​ກາຊາ. ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ, ສະ​ຫະ​ພາບ​ຢູໂຣບ, ແລະ​ອົງ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ສາ​ກົນ​ອື່ນໆ​ຖືວ່າການຍຶດຄອງ​ດັ່ງ​ກ່າວຍັງສືບຕໍ່ດໍາເນີນໄປຢູ່.

ສິ່ງນີ້ບໍ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຄໍາຕັດສິນຂອງພວກເຮົາຕໍ່ການກ່າວອ້າງຂອງທ່ານເນຕັນຢາຮູ ທີ່ ເວົ້າວ່າເປັນການເຮັດໃຫ້ຄົນເຂົ້າໃຈຜິດ ເພາະວ່າການຕັດສິນຂອງ ICJ ໃນປີ 2004 ບໍ່ໄດ້ກ່າວເຖິງເຂດກາຊາ.

ສິດ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົວເອງ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ນີ້, ອີງ​ຕາມ​ມາດຕາ 51 ຂອງ​ກົດ​ບັດ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ, ແມ່ນສາມາດ​ຖືກ​ຈຳກັດ​ໂດຍ​ມາດ​ຕະການ​ຂອງ​ສະພາ​ຄວາມ​ໝັ້ນຄົງ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ​ເທົ່າ​ນັ້ນ:
"ບໍ່ມີສິ່ງໃດໃນກົດບັດປັດຈຸບັນນີ້ ຈະທຳລາຍສິດທິຂອງບຸກຄົນ ຫຼື ສິດໃນການປ້ອງກັນຕົນເອງຂອງກຸ່ມຄົນທີ່ມີໂດຍກໍາເນີດ ຖ້າຫາກມີການໂຈມຕີດ້ວຍອາວຸດເກີດຂຶ້ນຕໍ່ກັບປະເທດສະມາຊິກຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດປະເທດນຶ່ງຈົນກວ່າວ່າສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງໄດ້ໃຊ້ມາດຕະການທີ່ຈຳເປັນເພື່ອຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງສາກົນ."

ສິດ​ຂອງ​ອິ​ສ​ຣາ​ແອລ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົນ​ເອງ​ຕ້ານກັບ​ການ​ໂຈມ​ຕີ​ກໍ່​ການ​ຮ້າຍ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບ​ຮູ້​ຈາກ​ປະ​ເທດ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່, ຈີນ, ແລະ ອິນ​ເດຍ.

ສະພາ​ຢູໂຣບໄດ້​ປະນາມ​ການ​ຮຸກ​ຮານ​ຂອງ​ກຸ່ມຮາມາສ ​ແລະ ສະໜັບສະໜູນ​ສິດ​ຂອງອິສຣາ​ແອລ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົນ​ເອງພາຍ​ໃຕ້​ກົດໝາຍ​ມະນຸດສະທຳ ​ແລະ ກົດໝາຍ​ສາກົນ:

“ພວກ​ເຮົາ​ເນັ້ນ​ຢ່າງ​ໜັກແໜ້ນ​ຕໍ່​ສິດ​ຂອງ​ອິ​ສ​ຣາ​ແອລໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົນ​ເອງ​ຕາມ​ກົດ​ໝາຍ​ມະ​ນຸດ​ສະ​ທຳ ແລະ​ກົດ​ໝາຍ​ສາ​ກົນ ເມື່ອ​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ກັບ​ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ທີ່​ຮຸນ​ແຮງ ແລະແບບ​ບໍ່ເລືອກເຟັ້ນເຊັ່ນນັ້ນ,” ນັ້ນຄືຄໍາເວົ້າຂອງສະ​ພາຢູໂຣບ ​ທີ່ກ່າວ​ໃນ​ວັນ​ທີ 15 ຕຸລາ.

“ອິສຣາ​ແອລ​ບໍ່​ພຽງ​ແຕ່​ມີ​ສິດ​ເທົ່າ​ນັ້ນ, ​ແຕ່ຍັງ​ມີ​ພັນທະ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕົນ​ເອງອີກ [​ພາຍຫຼັງ​] ມີການ​ໂຈມ​ຕີ​ຂອງ​ອົງການ​ກໍ່​ການ​ຮ້າຍຮາມາສ,” ນັ້ນຄືຄໍາເວົ້າຂອງທ່ານ​ລັດຖະມົນຕີ​ການ​ຕ່າງປະ​ເທດສະຫະລັດ, ທ່ານແອນໂທນີ ບລິງເຄັນ ກ່າວ​ໃນ​ວັນ​ທີ 2 ພະຈິກຜ່ານມາ​ນີ້​ ກ່ອນຈະອອກເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມເຂດຕາເວັນອອກກາງ.

XS
SM
MD
LG