ເຈົ້າໜ້າທີ່ຈາກກຳປູເຈຍ ຫວຽດນາມ ລາວ ແລະໄທ ພົບປະ
ຫາລືກັນ ໃນວັນສຸກມື້ນີ້ ກ່່ຽວກັບຜົນກະທົບຂອງການສ້າງ
ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກໃສ່ຕອນລຸ່ມຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ ຕາມທີ່
ບາງປະເທດໄດ້ວາງແຜນໄວ້ນັ້ນ. ແຕ່ຫຼາຍໆກຸ່ມພິທັກສິ່ງ
ແວດລ້ອມໄດ້ລົງຄວາມເຫັນແລ້ວວ່າ ເຂື່ອນໃຫຍ່ທີ່ຈະສ້າງ
ຂຶ້ນຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ຄືເຂື່ອນໄຊຍະບູລີນັ້ນ ແມ່ນຈະສ້າງ
ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໜັກ ໃຫ້ແກ່ບັນດາຊຸມຊົນທີ່ອາໄສແມ່
ນ້ຳຂອງ ເພື່ອຫາຢູ່ຫາກິນນັ້ນ ແລະພວກເຂົາເຈົ້າຢາກໃຫ້
ຍຸດຕິໂຄງການນີ້. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Gabrielle Paluch
ມີລາຍງານມາຈາກບາງກອກ ດັ່ງດາຣາຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
ລ່ວງໜ້າກອງປະຊຸມ 2 ມື້ ຂອງຄະນະກຳມາທິການແມ່ນ້ຳຂອງ ຫຼື MRC ທີ່ໄຂຂຶ້ນໃນ
ມື້ນີ້ ຢູ່ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນນັ້ນ ກຸ່ມພິທັກສິ່ງແວດລ້ອມ ສາກົນ 39 ກຸ່ມ ໄດ້ອອກຄຳປະກາດ
ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ຢຸດຕິການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ກ່ອນເດືອນກຸມພາ ປີ
2015. ຄຳປະກາດດັ່ງກ່າວຍັງຮຽກຮ້ອງ ໄປຍັງລັດຖະບານໄທ ໃຫ້ຍົກເລີກຂໍ້ຕົກລົງ
ວ່າດ້ວຍການຊື້ໄຟຟ້າ ທີ່ຈະຜະລິດຈາກເຂື່ອນນັ້ນ.
ແຜນທີ່ສະແດງ ຈຸດສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ
ເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ແມ່ນນຶ່ງໃນ 11 ໂຄງການສ້າງເຂື່ອນໃນເຂດຕອນລຸ່ມຂອງແມ່ນ້ຳຂອງທີ່ໄດ້ມີການສະເໜີຂຶ້ນ. ໂຄງການ
ສ້າງເຂື່ອນດັ່ງກ່າວ ມູນຄ່າ 3.800 ລ້ານດອລລ່າ ຊຶ່ງໄທເປັນຜູ້
ລົງທຶນນັ້ນ ແມ່ນມີຈຸດປະສົງຫຼັກ ເພື່ອຜະລິດໄຟຟ້າສົ່ງໄປໃຫ້
ຕະຫຼາດໄທ. ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຈາກບັນດາປະເທດທີ່ຕັ້ງຢູ່ແຄມ
ແມ່ນ້ຳຂອງຕອນລຸ່ມ ໄດ້ປະຊຸມກັນມາເປັນປະຈຳ ເພື່ອປຶກສາ
ຫາລືກ່ຽວກັບແຜນການສ້າງເຂື່ອນເຫລົ່ານັ້ນ ແລະເພື່ອທົບທວນ
ຄືນການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ໃນເຂດອ່າງ
ແມ່ນ້ຳຂອງ ທີ່ເປັນແຫຼ່ງອາຫານອັນສຳຄັນຂອງປະຊາຊົນຈຳ
ນວນ 60 ລ້ານຄົນ.
ທ່ານ Marc Goichot ຈາກ ກອງທຶນສັດປ່າໂລກ ຫລື World Wildlife Fund ເປັນຊ່ຽວ
ຊານດ້ານເຂຶື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກປະຈຳຂົງເຂດ ກ່າວວ່າ ຕ້ອງການເວລາຕື່ມອີກເພື່ອທີ່ຈະ
ທົບທວນໂຄງການເຫຼົ່ານີ້ໄດ້. ທ່ານ Marc Goichot ເວົ້າວ່າ:
“ໂຄງການໄຊຍະບູລີຈະສະໜອງ ຄວາມຕ້ອງການຂອງປະເທດໄທ ພຽງແຕ່ 2 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ ແລະໄທກໍບໍ່ມີຄວາມຕ້ອງການໂຄງການນີ້ ຈົກກ່ວາປີ 2026.
ດັ່ງນັ້ນ ກະບໍ່ມີຄວາມຟ້າວຟັ່ງຫຍັງ. ການໂຈະຂໍ້ຕົກລົງຊື້ໄຟຟ້າຈາກເຂື່ອນນີ້
ກໍແມ່ນຈະອຳນວຍ ໃຫ້ທຸກຝ່າຍມີເວລາໄດ້ ສຶກສາຜົນກະທົບ ຕື່ມອີກ.”
ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ໄດ້ເລີ້ມຂຶ້ນແລ້ວ.
ຢ່າງໃດກໍຕາມ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີໄດ້ເລີ້ມຂຶ້ນແລ້ວ ເຖິງແມ່ນໄດ້ມີສຽງຄັດຄ້ານຈາກບັນດາປະເທດທີ່ຢູ່ລຸ່ມລົງໄປ ເຊັ່ນຫວຽດນາມກັບກຳປູເຈຍນັ້ນກໍຕາມ. ເວລານີ້ພວກນັກ
ເຄື່ອນໄຫວເພື່ອພິທັກສິ່ງແວດລ້ອມ ພາກັນຫວັງວ່າຈະສາ
ມາດຢຸດຕິໂຄງການດັ່ງກ່າວ ກ່ອນທີ່ຈະມີ ການສ້າງເຂື່ອນ
ກັ້ນນ້ຳອອກຈາກບໍລິເວນກໍ່ສ້າງ ໃນເດືອນກຸມພາປີໜ້າ ຊຶ່ງ
ຈະປ່ຽນກະແສນ້ຳໄຫລ ອອກຈາກແລວທາງຂອງເຂື່ອນ ເພື່ອ
ຈະໄດ້ທຳການກໍ່ສ້າງໂຕເຂື່ອນ ຂວາງແມ່ນ້ຳຂອງນັ້ນ. ກອງ
ທຶນສັດປ່າໂລກ World Wildlife Fund ຫລື WWF ກ່າວວ່າ
ນັ້ນຈະແມ່ນບາດກ້າວທຳອິດໃນຂັ້ນຕອນການກໍ່ສ້າງ ທີ່ຈະສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໃຫຍ່
ທີ່ຕ່າວປີ້ນບໍ່ໄດ້ ຕໍ່ລະບົບນິເວດວິທະຍາຂອງແມ່ນ້ຳຂອງນັ້ນ.
ສັນຍາແມ່ນ້ຳຂອງ ທີ່ປະເທດລາວ ໄທ ກຳປູເຈຍ ແລະຫວຽດນາມໄດ້ເຊັນກັນໃນປີ
1995 ມີຂໍ້ກຳນົດທີ່ລະບຸວ່າ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃດໆກໍຕາມຈະບໍ່ສາມາດດຳເນີນຕໍ່ໄປໄດ້
ຈົນກວ່າຈະໄດ້ມີການເຫັນດີເຫັນພ້ອມນຳ ຈາກໝົດທຸກປະເທດພາຄີເສຍກ່ອນ. ກ່າວກັນວ່າ ການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຂັ້ນຕົ້ນ ຂອງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີນັ້ນ
ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານຂອງສາກົນ ແລະການປະເມີນຜົນກະທົບເພີ້ມຕື່ມກໍຍັງດຳເນີນຕໍ່ໄປຢູ່.
ຢູ່ທີ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຂອງຄະນະກຳມາທິການແມ່ນ້ຳຂອງຄັ້ງຫລ້າສຸດນັ້ນ ລັດຖະ
ບານຂອງຫວຽດນາມແລະກຳປູເຈຍ ໄດ້ຮ້ອງຂໍ ໃຫ້ໂຈະການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີໄວ້
ເປັນເວລາ 10 ປີ ຫຼືຈົນກວ່າວ່າ ການປະເມີນຜົນກະທົບຈະສາມາດເຮັດໄດ້ຢ່າງຄົບຖ້ວນ
ສົມບູນ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບແຜນການ ສ້າງເຂື່ອນໃສ່ແມ່ນ້ຳຂອງ ຂອງຈີນ:
ຫາລືກັນ ໃນວັນສຸກມື້ນີ້ ກ່່ຽວກັບຜົນກະທົບຂອງການສ້າງ
ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກໃສ່ຕອນລຸ່ມຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ ຕາມທີ່
ບາງປະເທດໄດ້ວາງແຜນໄວ້ນັ້ນ. ແຕ່ຫຼາຍໆກຸ່ມພິທັກສິ່ງ
ແວດລ້ອມໄດ້ລົງຄວາມເຫັນແລ້ວວ່າ ເຂື່ອນໃຫຍ່ທີ່ຈະສ້າງ
ຂຶ້ນຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ຄືເຂື່ອນໄຊຍະບູລີນັ້ນ ແມ່ນຈະສ້າງ
ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໜັກ ໃຫ້ແກ່ບັນດາຊຸມຊົນທີ່ອາໄສແມ່
ນ້ຳຂອງ ເພື່ອຫາຢູ່ຫາກິນນັ້ນ ແລະພວກເຂົາເຈົ້າຢາກໃຫ້
ຍຸດຕິໂຄງການນີ້. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Gabrielle Paluch
ມີລາຍງານມາຈາກບາງກອກ ດັ່ງດາຣາຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
ລ່ວງໜ້າກອງປະຊຸມ 2 ມື້ ຂອງຄະນະກຳມາທິການແມ່ນ້ຳຂອງ ຫຼື MRC ທີ່ໄຂຂຶ້ນໃນ
ມື້ນີ້ ຢູ່ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນນັ້ນ ກຸ່ມພິທັກສິ່ງແວດລ້ອມ ສາກົນ 39 ກຸ່ມ ໄດ້ອອກຄຳປະກາດ
ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ຢຸດຕິການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ກ່ອນເດືອນກຸມພາ ປີ
2015. ຄຳປະກາດດັ່ງກ່າວຍັງຮຽກຮ້ອງ ໄປຍັງລັດຖະບານໄທ ໃຫ້ຍົກເລີກຂໍ້ຕົກລົງ
ວ່າດ້ວຍການຊື້ໄຟຟ້າ ທີ່ຈະຜະລິດຈາກເຂື່ອນນັ້ນ.
ເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ແມ່ນນຶ່ງໃນ 11 ໂຄງການສ້າງເຂື່ອນໃນເຂດຕອນລຸ່ມຂອງແມ່ນ້ຳຂອງທີ່ໄດ້ມີການສະເໜີຂຶ້ນ. ໂຄງການ
ສ້າງເຂື່ອນດັ່ງກ່າວ ມູນຄ່າ 3.800 ລ້ານດອລລ່າ ຊຶ່ງໄທເປັນຜູ້
ລົງທຶນນັ້ນ ແມ່ນມີຈຸດປະສົງຫຼັກ ເພື່ອຜະລິດໄຟຟ້າສົ່ງໄປໃຫ້
ຕະຫຼາດໄທ. ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຈາກບັນດາປະເທດທີ່ຕັ້ງຢູ່ແຄມ
ແມ່ນ້ຳຂອງຕອນລຸ່ມ ໄດ້ປະຊຸມກັນມາເປັນປະຈຳ ເພື່ອປຶກສາ
ຫາລືກ່ຽວກັບແຜນການສ້າງເຂື່ອນເຫລົ່ານັ້ນ ແລະເພື່ອທົບທວນ
ຄືນການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ໃນເຂດອ່າງ
ແມ່ນ້ຳຂອງ ທີ່ເປັນແຫຼ່ງອາຫານອັນສຳຄັນຂອງປະຊາຊົນຈຳ
ນວນ 60 ລ້ານຄົນ.
ທ່ານ Marc Goichot ຈາກ ກອງທຶນສັດປ່າໂລກ ຫລື World Wildlife Fund ເປັນຊ່ຽວ
ຊານດ້ານເຂຶື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກປະຈຳຂົງເຂດ ກ່າວວ່າ ຕ້ອງການເວລາຕື່ມອີກເພື່ອທີ່ຈະ
ທົບທວນໂຄງການເຫຼົ່ານີ້ໄດ້. ທ່ານ Marc Goichot ເວົ້າວ່າ:
“ໂຄງການໄຊຍະບູລີຈະສະໜອງ ຄວາມຕ້ອງການຂອງປະເທດໄທ ພຽງແຕ່ 2 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ ແລະໄທກໍບໍ່ມີຄວາມຕ້ອງການໂຄງການນີ້ ຈົກກ່ວາປີ 2026.
ດັ່ງນັ້ນ ກະບໍ່ມີຄວາມຟ້າວຟັ່ງຫຍັງ. ການໂຈະຂໍ້ຕົກລົງຊື້ໄຟຟ້າຈາກເຂື່ອນນີ້
ກໍແມ່ນຈະອຳນວຍ ໃຫ້ທຸກຝ່າຍມີເວລາໄດ້ ສຶກສາຜົນກະທົບ ຕື່ມອີກ.”
ຢ່າງໃດກໍຕາມ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີໄດ້ເລີ້ມຂຶ້ນແລ້ວ ເຖິງແມ່ນໄດ້ມີສຽງຄັດຄ້ານຈາກບັນດາປະເທດທີ່ຢູ່ລຸ່ມລົງໄປ ເຊັ່ນຫວຽດນາມກັບກຳປູເຈຍນັ້ນກໍຕາມ. ເວລານີ້ພວກນັກ
ເຄື່ອນໄຫວເພື່ອພິທັກສິ່ງແວດລ້ອມ ພາກັນຫວັງວ່າຈະສາ
ມາດຢຸດຕິໂຄງການດັ່ງກ່າວ ກ່ອນທີ່ຈະມີ ການສ້າງເຂື່ອນ
ກັ້ນນ້ຳອອກຈາກບໍລິເວນກໍ່ສ້າງ ໃນເດືອນກຸມພາປີໜ້າ ຊຶ່ງ
ຈະປ່ຽນກະແສນ້ຳໄຫລ ອອກຈາກແລວທາງຂອງເຂື່ອນ ເພື່ອ
ຈະໄດ້ທຳການກໍ່ສ້າງໂຕເຂື່ອນ ຂວາງແມ່ນ້ຳຂອງນັ້ນ. ກອງ
ທຶນສັດປ່າໂລກ World Wildlife Fund ຫລື WWF ກ່າວວ່າ
ນັ້ນຈະແມ່ນບາດກ້າວທຳອິດໃນຂັ້ນຕອນການກໍ່ສ້າງ ທີ່ຈະສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໃຫຍ່
ທີ່ຕ່າວປີ້ນບໍ່ໄດ້ ຕໍ່ລະບົບນິເວດວິທະຍາຂອງແມ່ນ້ຳຂອງນັ້ນ.
ສັນຍາແມ່ນ້ຳຂອງ ທີ່ປະເທດລາວ ໄທ ກຳປູເຈຍ ແລະຫວຽດນາມໄດ້ເຊັນກັນໃນປີ
1995 ມີຂໍ້ກຳນົດທີ່ລະບຸວ່າ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໃດໆກໍຕາມຈະບໍ່ສາມາດດຳເນີນຕໍ່ໄປໄດ້
ຈົນກວ່າຈະໄດ້ມີການເຫັນດີເຫັນພ້ອມນຳ ຈາກໝົດທຸກປະເທດພາຄີເສຍກ່ອນ. ກ່າວກັນວ່າ ການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຂັ້ນຕົ້ນ ຂອງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີນັ້ນ
ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານຂອງສາກົນ ແລະການປະເມີນຜົນກະທົບເພີ້ມຕື່ມກໍຍັງດຳເນີນຕໍ່ໄປຢູ່.
ຢູ່ທີ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຂອງຄະນະກຳມາທິການແມ່ນ້ຳຂອງຄັ້ງຫລ້າສຸດນັ້ນ ລັດຖະ
ບານຂອງຫວຽດນາມແລະກຳປູເຈຍ ໄດ້ຮ້ອງຂໍ ໃຫ້ໂຈະການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຊຍະບູລີໄວ້
ເປັນເວລາ 10 ປີ ຫຼືຈົນກວ່າວ່າ ການປະເມີນຜົນກະທົບຈະສາມາດເຮັດໄດ້ຢ່າງຄົບຖ້ວນ
ສົມບູນ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບແຜນການ ສ້າງເຂື່ອນໃສ່ແມ່ນ້ຳຂອງ ຂອງຈີນ:
