ມີປະມານ 200 ປະເທດໄດ້ລົງນາມໃນຂໍ້ຕົກລົງເພື່ອຫັນປ່ຽນຈາກເຊື້ອໄຟທີ່ມາຈາກຊາກສັດແລະຊາກພືດດຶກດໍາບັນ ຢູ່ທີ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດດິນຟ້າອາກາດ COP28 ໃນນະຄອນດູໄບ. ປະທານກອງປະຊຸມສຸດຍອດໄດ້ເອີ້ນສິ່ງດັ່ງກ່າວນີ້ວ່າ ມັນເປັນຂໍ້ຕົກລົງປະຫວັດສາດ ແຕ່ບໍ່ແມ່ນທຸກປະເທດທີ່ຈະພໍໃຈ, ດັ່ງທີ່ ເຮັນຣີ ຣິຈເວລ ມີລາຍງານ, ເຊິ່ງ ທິບສຸດາ ມີລາຍລະອຽດ ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້.
ຂໍ້ຕົກລົງຢູ່ໃນຂົງເຂດທະເລຊາຍທີ່ບັນດາຜູ້ສະຫນັບສະຫນຸນກ່າວວ່າ ເປັນການ ສິ້ນສຸດຂອງຍຸກນໍ້າມັນ. ທັງໝົດ 198 ປະເທດທີ່ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດດິນຟ້າອາກາດ COP28 ໃນນະຄອນດູໄບ ໄດ້ພາກັນລົງນາມ ໃນຂໍ້ຕົກລົງຂັ້ນສຸດທ້າຍນັ້ນ.
ເປັນຄັ້ງທຳອິດ, ທີ່ຂໍ້ຕົກລົງ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກປະເທດຫັນປ່ຽນຈາກນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟທີ່ມາຈາກຊາກສັດແລະຊາກພືດດຶກດໍາບັນ ທີ່ເປັນໂຕການສໍາຄັນຂອງການປ່ຽນ ແປງທາງດິນຟ້າອາກາດ.
ຊຸລຕານ ອາລ-ຈາເບີ້ (Sultan Al-Jaber) ກ່າວຍ້ອງຍໍຕໍ່ການຕົກລົງນີ້ ໂດຍກ່າວວ່າ:
“ມັນແມ່ນແຜນການທີ່ນໍາພາໂດຍວິທະຍາສາດ. ມັນເປັນແຜນການທີ່ສົມດຸນທີ່ຈະຕໍ່ສູ້ກັບການປ່ອຍອາຍພິດ, ເປັນຂົວຕໍ່ຂອງຊ່ອງຫວ່າງໃນການປັບໂຕ, ຈິນ ຕະນາການຄືນໃໝ່ກ່ຽວກັບການເງິນຂອງໂລກ, ແລະການສະຫນອງການສູນເສຍ ແລະຄວາມເສຍຫາຍ."
ບັນດາຜູ້ແທນຫຼາຍທ່ານ ພາກັນຊື່ນຊົມຕໍ່ຂໍ້ຕົກລົງດັ່ງກ່າວພາຍຫຼັງສອງອາທິດຂອງການເຈລະຈາທີ່ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ.
ໃນບັນດາພວກເຂົາເຈົ້າ, ທ່ານຈອນ ແຄຣີ ນັກການທູດກ່ຽວກັບດິນຟ້າອາກາດຂອງສະຫະລັດ ກ່າວວ່າ:
"ທຸກໆຄົນຢູ່ທີ່ນີ້ ຄວນດີໃຈທີ່ໃນໂລກຂອງ ຢູເຄຣນ, ສົງຄາມໃນພາກຕາເວັນອອກກາງ ແລະສິ່ງທ້າທາຍອື່ນໆຂອງໂລກທີ່ກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນ, ນີ້ແມ່ນຊ່ວງເວລາທີ່ທຸກໆຝ່າຍໄດ້ມາຮ່ວມກັນຢ່າງແທ້ຈິງ ແລະປະຊາຊົນໄດ້ສ້າງຜົນປະໂຫຍດສ່ວນໂຕ ແລະພະຍາຍາມກໍານົດຜົນປະໂຫຍດໂດຍລວມ.”
ຫຼາຍກວ່າ 100 ປະເທດໄດ້ວິ້ງເຕັ້ນ ໃຫ້ມີພາສາທີ່ເຂັ້ມແຂງຂຶ້ນ ເພື່ອຢຸດເຊົາເຊື້ອໄຟທີ່ມາຈາກຊາກສັດ ແລະຊາກພືດດຶກດໍາບັນ ໂດຍສົມບູນ.
ແຕ່ບັນດາປະເທດທີ່ຜະລິດນ້ຳມັນ ເຊິ່ງນຳໂດຍປະເທດຊາອຸດີ ອາຣາເບຍ ໄດ້ໂຕ້ຖຽງວ່າ ໂລກສາມາດຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍພິດໄດ້ໂດຍບໍ່ຕ້ອງຫລີກລ່ຽງເຊື້ອໄຟທີ່ສະເພາະເຈາະຈົງ. ສິ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງໄດ້ຜັກດັນໃຫ້ມີການຕໍາໜິຈາກຜູ້ແທນບາງປະເທດ, ລວມທັງບັນດາປະເທດໝູ່ເກາະທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດ.
ທ່ານນາງແອນເນ ຣາສມູສເຊັນ (Anne Rasmussen) ເຊິ່ງເປັນປະທານຂອງບັນດາປະເທດພັນທະມິດເກາະນ້ອຍ ກ່າວວ່າ:
"ພວກເຮົາໄດ້ສ້າງຄວາມກ້າວຫນ້າເພີ້ມຂຶ້ນທາງດ້ານທຸລະກິດຕາມປົກກະຕິ, ເມື່ອສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງການແທ້ໆແມ່ນ ບາດກ້າວການປ່ຽນແປງຫຼາຍເທົ່າໃນການດໍາເນີນງານ ແລະການສະຫນັບສະຫນຸນຂອງພວກເຮົາ."
ທ່ານນາງຈີນ ຊູ (Jean Su) ຈາກສູນກາງສໍາລັບຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊີວະວິທະ ຍາໄດ້ກ່າວວ່າ ສໍານວນຂອງຂໍ້ຄວາມແມ່ນອ່ອນແອເກີນໄປ, ເຊິ່ງທ່ານກ່າວວ່າ:
“ໃນດ້ານໜຶ່ງ, ນີ້ແມ່ນສັນຍານທີ່ດີ ແລະ ເປັນສັນຍານທີ່ວ່າ ໃນທີ່ສຸດໂລກກໍໄດ້ທໍາການຕົກລົງກັບເຊື້ອໄຟທີ່ມາຈາກຊາກສັດ ແລະຊາກພືດດຶກດໍາບັນ, ຫຼັງຈາກເວລາເກືອບ 3 ທົດສະວັດ ທີ່ບໍ່ຍອມຕົກລົງກັບມັນໄດ້. ແຕ່ໃນອີກດ້ານນຶ່ງ, ຂໍ້ ຄວາມໃຫມ່ ທີ່ປະກອບມີຊ່ອງຫວ່າງທີ່ກວ້າງຂວາງ ທີ່ອາດຈະອະນຸຍາດໃຫ້ອຸດສາຫະກໍານ້ໍາມັນ ແລະອາຍແກັສ ດໍາເນີນຕໍ່ໄປໄດ້.”
ນັ້ນ ລວມເຖິງການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຈີການຈັບຄາບອນທີ່ເອີ້ນວ່າ ການກຳຈັດການປ່ອຍອາຍພິດຄາບອນໄດອອກໄຊບາງຊະນິດ.
ທ່ານນາງຣູດທ໌ ທາວເນັນ (Ruth Townend), ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານນະໂຍບາຍສະພາບອາກາດທີ່ເຮືອນ ແຊັດແທມ ກ່າວຜ່ານຊູມວ່າ:
“ການຫັນປ່ຽນໄປສູ່ພະລັງງານທົດແທນ ແມ່ນເປັນໄປໄດ້ຫຼາຍກວ່າການພະຍາ ຍາມຈັດການກັບຄາບອນຈາກຊັ້ນບັນຍາກາດ. ພວກເຮົາຮູ້ວ່າພວກເຮົາຈໍາເປັນຕ້ອງເຮັດແນວໃດ. ແລະປັດຈຸບັນນີ້ ລັດຖະບານຈໍາເປັນຕ້ອງຊອກຫາວິທີທາງຕ່າງໆທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາດໍາເນີນງານທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະທາງດ້ານການເມືອງ ເພື່ອໃຫ້ສັນຍາກ່ຽວກັບສິ່ງນັ້ນ ແລະເຮັດໃຫ້ມັນເກີດຂຶ້ນ. ແລະນັ້ນ ຈໍາເປັນຕ້ອງເກີດຂຶ້ນໄວທີ່ສຸດ.”
ນັກວິທະຍາສາດກ່າວວ່າ ພວກເຮົາຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຕັດການປ່ອຍອາຍພິດເຮືອນແກ້ວລົງ 43 ເປີເຊັນ ພາຍໃນເວລາ 6 ປີ ເພື່ອບັນລຸເປົ້າຫມາຍການຈໍາກັດພາວະໂລກຮ້ອນ ທີ່ສູງກວ່າລະດັບກ່ອນຍຸກອຸດສາຫະກໍາ 1.5 ອົງສາເຊລຊຽສ.
ຍັງຄົງຕ້ອງເບິ່ງກັນຕໍ່ໄປວ່າ ຂໍ້ຕົກລົງ COP28 ນີ້ ໄດ້ສ້າງບາດລ້ຽວ ຫຼື ເປັນການເສຍໂອກາດອີກເທື່ອນຶ່ງ ຫຼືບໍ່.
Nearly 200 countries have signed a deal to transition away from fossil fuels, at the COP28 climate summit in Dubai. The summit’s president called it a historic agreement – but not all nations are satisfied, as Henry Ridgwell reports.
A deal in the desert – that proponents say heralds the end of the age of oil. All 198 nations present at the COP28 climate summit in Dubai signed up to the final deal.
For the first time, the agreement calls on all countries to transition away from fossil fuels – the main driver of climate change.
COP28 President Sultan Al-Jaber praised the deal
“It is a plan that is led by the science. It is a balanced plan that tackles emissions, bridges the gap on adaptation, reimagines global finance, and delivers on loss and damage.”
Many delegates welcomed the agreement after two weeks of hard-fought negotiations.
Among them, U.S. Climate Envoy John Kerry.
“Everybody here should be pleased that in a world of Ukraine and the Middle East war and all the other challenges of a planet that is foundering, this is a moment where multilateralism has actually come together and people have taken individual interests and attempted to define the common good.”
More than 100 countries had lobbied for stronger language to fully phase out fossil fuels.
But oil-producing states – led by Saudi Arabia – argued that the world can slash emissions without shunning specific fuels. That prompted criticism from some delegates – including the most vulnerable island nations.
Anne Rasmussen is chair of the Alliance of Small Island States.
“We have made an incremental advancement over business as usual, when what we really needed is an exponential step change in our actions and support.”
Jean Su of the Center for Biological Diversity said the language of the text was too weak.
“On the one hand, this is a good sign and signal that the world is finally dealing with fossil fuels after almost three decades of refusing to deal with it. But on the other hand, the new text includes cavernous loopholes that will allow for the oil and gas industry to continue.”
That includes the use of so-called carbon capture technology – which removes some carbon dioxide emissions.
Ruth Townend, a climate policy expert at Chatham House, Zoom.
“The energy transition to renewables is far more feasible than trying to capture carbon from the atmosphere. We know what we need to do. And governments now need to find ways that work for them economically and politically to commit to that and then deliver it. And that needs to happen very fast.”
Scientists say we need to cut greenhouse gas emissions by 43 percent in just six years to meet the target of limiting global warming to 1.5 degrees Celsius above pre-industrial levels.
It remains to be seen whether this COP28 deal marks a turning point – or another missed opportunity.
