ເຜິ້ງ ແລະ ໝາ ສາມາດດົມກິ່ນຫາໂຣກມະເຮັງ ໄດ້ດີກວ່າເຄື່ອງຈັກຫຼືບໍ່? 

ໃນຫ້ອງທົດລອງທົ່ວ ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ, ນັກວິທະຍາສາດກຳລັງເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການທົດສອບນະວັດຕະກຳໂດຍນຳໃຊ້ສັດ ແລະ ແມງໄມ້ ເພື່ອກວດຫາໂຣກມະເຮັງ ໃນໄລຍະເລີ່ມຕົ້ນ. ຕາມທີ່ ທ່ານນາງ ດໍຣາ ເມຄົວ ຈາກ VOA ລາຍງານ, ການຄົ້ນຄວ້າເມື່ອມໍ່ໆມານີ້ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເຜິ້ງ ແລະ ໝາ ສາມາດດົມກິ່ນ ແລະ ກວດຫາເຊື້ອພະຍາດມະເຮັງໄດ້ໄວກວ່າເຄື່ອງຈັກ.

ໃນຕົ້ນປີນີ້, ນັກຄົ້ນຄວ້າຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ ລັດມິຊິແກນ ເຫັນວ່າ ເຜິ້ງສາມາດກວດພົບມະເຮັງໃນປອດໄດ້ ເນື່ອງຈາກມີປະສາດຮັບຮູ້ກິ່ນທີ່ສູງ ແລະ ດີເລີດ.

ທ່ານ ເດບາຈິດ ຊາຮາ ເປັນຜູ້​ຊ່ວຍ​ສາສະດາຈານ​ດ້ານວິ​ສະ​ວະ​ກໍາ​ຊີ​ວະພາບ​ການ​ແພດ​ຢູ່ມະຫາ​ວິ​ທະ​ຍາ​ໄລລັດ ມິຊິແກນ ກ່າວຜ່ານທາງຊູມ ວ່າ:

“ໂລກຂອງເຮົາເປັນໂລກຂອງການເບິ່ງເຫັນ. ແຕ່ໂລກຂອງແມງໄມ້ ຂຶ້ນຢູ່ກັບຄວາມສາມາດໃນການດົມກິ່ນ, ດັ່ງນັ້ນຄວາມສາມາດນີ້ຂອງພວກເຂົາຈຶ່ງໂດດເດັ່ນຫຼາຍ.”

ທີມຂອງທ່ານ ຊາຮາ ພົບວ່າ ເຜິ້ງ ສາມາດດົມກິ່ນມະເຮັງໃນປອດຈາກລົມຫາຍໃຈຂອງຄົນເຈັບໄດ້.

ທ່ານຊາຮາ ກ່າວຜ່ານທາງຊູມ ວ່າ:

“ການຄົ້ນຄວ້າຂອງພວກເຮົາສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເຜິ້ງ ສາມາດກວດພົບມະເຮັງໃນປອດ ແລະ ພະຍາດອື່ນໆໄດ້ຈາກການດົມກິ່ນຂອງຈຸລັງເຫຼົ່ານັ້ນ.”

ເຜິ້ງໄດ້ຖືກມັດໄວ້ ແລະ ໄດ້ຮັບການສຳຜັດກັບສານສັງເຄາະທີ່ຈຳລອງລົມຫາຍໃຈຂອງຄົນປ່ວຍທີ່ເປັນມະເຮັງໃນປອດ. 93% ຂອງແຕ່ລະຄັ້ງທີ່ເຜິ້ງສາມາດບອກຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງລົມຫາຍໃຈຂອງຄົນເປັນມະເຮັງ ແລະ ລົມຫາຍໃຈທຽມຂອງບຸກຄົນທີ່ສຸຂະພາບດີ. ເຜິ້ງ ຍັງສາມາດຈໍາແນກປະເພດຕ່າງໆຂອງມະເຮັງໃນປອດໄດ້ອີກດ້ວຍ.

ທ່ານຊາຮາ ກ່າວຜ່ານທາງຊູມ ວ່າ:

“ພວກເຮົາຄິດວ່າການວິນິດໄສມະເຮັງຈາກລົມຫາຍໃຈ ອາດເປັນການປ່ຽນເກມໄດ້. ເຫດຜົນແມ່ນໃນຫຼາຍໆຄັ້ງ ທີ່ເຮົາກວດພົບມະເຮັງຊ້າ, ເມື່ອເນື້ອງອກໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ຫຼາຍ ຈົນເຮົາສາມາດລະບຸໄດ້ໃນລະບົບຮູບພາບ.”

ຢູ່ບ່ອນອື່ນ. ມີການເຮັດວຽກຄົ້ນຄວ້າກັບ ໝາ ເພື່ອການກວດຫາມະເຮັງໃນໄລຍະເລີ່ມຕົ້ນ. ສັດເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຮັບການຝຶກໃຫ້ຈື່ກິ່ນພິເສດຂອງມະເຮັງ.

ດຣ. ຊິນດີ ອອດໂຕ ເປັນຜູ້ອຳນວຍການບໍລິຫານຂອງສູນສັດຕະວະແພດໝາເຮັດວຽກ ເພັນ ຫຼື Penn Vet Working Dog Center ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລ ເພັນຊີລເວເນຍ

ກ່າວຜ່ານທາງຊູມວ່າ:

“ສັດອື່ນໆ ຫຼາຍຊະນິດກໍ່ມີຄວາມສາມາດໃນການດົມກິ່ນທີ່ເຂັ້ມຂຸ້ນ ແລະ ຮັບຮູ້ກິ່ນໄດ້ໄວຫຼາຍ. ແຕ່ສ່ວນໜຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ ໝາ ເກັ່ງນັ້ນແມ່ນພວກເຂົາຮ່ວມມືກັບຄົນ ແລະ ພວກເຂົາສື່ສານຂໍ້ມູນນັ້ນ ອອກມາໄດ້.”

ທ່ານນາງ ຄລາຣາ ວຽວລ໌ສັນ ນັກຄົ້ນຄວ້າຢູ່ທີ່ສູນສັດຕະວະແພດໝາເຮັດວຽກ ເພັນ, Penn Vet Working Dog Center ກ່າວຜ່ານທາງຊູມວ່າ

“ພວກເຂົາຕ້ອງຮັກມັນ ເພື່ອຈະໄປມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ນັ້ນຈຶ່ງເປັນເກມທີ່ມ່ວນສຳລັບພວກເຂົາ. ມັນຄືການໃຊ້ສະໝອງ, ໃຊ້ດັງຂອງພວກເຂົາ. ມັນຍາກຫຼາຍ.”

ໝາ ອາດຈະເຫັນມັນຄືກັບເກມ, ແຕ່ນັກຄົ້ນຄວ້າພົບວ່າ ພວກມັນກວດພົບມະເຮັງ ໄດ້ດີກວ່າເຄື່ອງຈັກ.

ທ່ານນາງ ອຳຣິທາ ມອລລິຄາຣຈູນ ເປັນນັກຄົ້ນຄວ້າທີ່ສູນສັດຕະວະແພດໝາເຮັດວຽກ ເພັນ Penn Vet Working Dog Center ກ່າວຜ່ານທາງຊູມວ່າ

“ແລ້ວເປັນຫຍັງເຮົາຈຶ່ງພົບວ່າ ໝາເຫຼົ່ານີ້ ເຮັດໄດ້ດີກວ່າຄອມພິວເຕີ? ສ່ວນໜຶ່ງໃນຄວາມສຳເລັດຂອງພວກເຂົາ ແມ່ນຄວາມໄວ ໃນການກວດພົບໂມເລກຸນຂອງກິ່ນ ທີ່ດີກວ່າສິ່ງໃດໆ ທີ່ເຮົາມີໃນຕະຫຼາດໃນປັດຈຸບັນ.”

ໃນຂະນະທີ່ ໝາ ຊ່ວຍວຽກເພື່ອຈຳແນກລັກສະນະສະເພາະຂອງກິ່ນມະເຮັງ, ຄວາມຫວັງຕໍ່ໄປ ອາດຈະມີການສ້າງ ດັງໄຟຟ້າ ຫຼື (e-nose) ທີ່ຈະຮຽນແບບຄວາມສາມາດໃນການດົມກິ່ນມະເຮັງຂອງ ໝາ ເຫຼົ່ານີ້ໄດ້.

In labs across the United States, scientists are working on innovative tests using animals and insects to detect cancer early. As VOA’s Dora Mekouar {Meh-kwar} reports, recent research suggests bees and dogs can sniff out the disease sooner than machines can.

Earlier this year, researchers at Michigan State University discovered that honeybees could detect lung cancer due to their keen sense of smell.

Debajit Saha, is an assistant professor of biomedical engineering at Michigan State University ((Zoom))

“Our world is visual. Insects’ world is all based on smell, so their sense of smell is very, very good.”

Saha’s team found the bees could sniff out lung cancer on a patient’s breath.

Debajit Saha, Michigan State University ((Zoom))

“Our research does show that honeybees can detect lung cancer and possibly other diseases based on the smell of those cells.”

The bees were harnessed and then exposed to synthetic compounds that mimicked the breath of a lung cancer patient. Ninety-three percent of the time the bees could tell the difference between the cancer breath and the artificial breath of a healthy person. The bees could also distinguish between different types of lung cancer.

Debajit Saha, Michigan State University ((Zoom))

“We do think breath-based diagnostics of cancer can be a game changer. The reason is many times we detect the cancer late, when the tumor has already grown pretty big that you can identify in the imaging system."

Elsewhere, researchers are working with dogs for early cancer detection. The animals are trained to recognize specific cancer odors.

Dr. Cindy Otto, Penn Vet Working Dog Center ((Zoom))

“A lot of other animals also have quite intense and capable senses of smell. But part of what makes dogs so good is that they cooperate with humans, and so they communicate that information.”

Clara Wilson, Penn Vet Working Dog Center ((Zoom))

“They need to love it to be engaged. And so it's a really fun game for them. It's like using their brain, using their nose. It’s pretty hard.”

Dogs might see it as a game, but researchers are finding they detect cancer better than machines do.

Amritha Mallikarjun, Penn Vet Working Dog Center ((Zoom))

“So why are we finding that these dogs are outperforming the computers? Well, part of their success is because of this superior sensitivity to detect odor molecules as compared to anything we currently have on the market.”

As dogs help with the work of isolating the characteristics of cancer odors, the hope is e-noses can eventually be created that will replicate these canines’ cancer-sniffing abilities.